Zandvoort

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Jump to search
Icoontje doorverwijspagina Zie Zandvoort (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Zandvoort.
Zandvoort
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Vlag van de gemeente Zandvoort Wapen van de gemeente Zandvoort
(Details) (Details)
Map - NL - Municipality code 0473 (2015).png
Situering
Provincie Noord-Holland
Coördinaten 52° 37′ NB, 4° 52′ OL
Algemeen
Oppervlakte 43,97 km²
- land 32,07 km²
- water 11,9 km²
Inwoners (31 mei 2018) 16.895?
(527 inw./km²)
Bestuurscentrum Zandvoort
Belangrijke verkeersaders N200 N201
Politiek
Burgemeester (lijst) Niek Meijer (VVD)
Economie
Gemiddeld inkomen (2012) € 33.700 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014) € 255.000
WW-uitkeringen (2014) 41 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 2040-2042, 2116
Netnummer(s) 023
CBS-code 0473
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Amsterdamse code 10910
Website www.zandvoort.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Zandvoort
Bevolkingspiramide (2008)
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Zandvoort (Geluidsfragment uitspraak (info / uitleg)) is een badplaats en gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 16.895 inwoners (31 mei 2018, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 33,82 km².

De plaats leeft van het toerisme en is ook bekend van een Formule 1-racecircuit, het Circuit Park Zandvoort. Het station Zandvoort aan Zee is het eindpunt van de spoorlijn van Amsterdam via Haarlem. Tot de gemeente behoort ook een deel van het dorp Bentveld.

Geschiedenis[bewerken]

Zandvoort was al in 1100 bekend en heette toen Sandevoerde; een samenstelling van zand en voorde. Tot 1722 was het gebied in handen van de heren van Brederode. Eeuwenlang leefde het dorp van de visvangst, maar in de 19e eeuw ontstonden er andere bronnen van bestaan. In het Verenigd Koninkrijk kwam het zeebaden op, en de Zandvoortse arts dr. Mezger introduceerde dit gebruik in Zandvoort. In 1828 werd het eerste badhuis in gebruik genomen. Tal van beroemdheden trokken naar Zandvoort, onder wie Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije in 1884 en 1885; ter herdenking aan haar bezoeken werd op 28 augustus 2004 een borstbeeld van haar onthuld.

Halverwege de 19e eeuw nam ook de aardappelteelt in de duinen een grote vlucht. In 1881 werd het eerste station Zandvoort geopend als eindpunt van de spoorlijn uit Haarlem. In 1899 volgde een elektrische tramverbinding met Haarlem (in 1904 uitgebreid tot Amsterdam), wat het badtoerisme flink bevorderde. Het huidige fraaie stationsgebouw dateert van 1908. Door de opkomst van het massatoerisme en de snelle treinverbinding nam het percentage vreemdelingen toe en raakten het dialect en andere lokale cultuuruitingen langzaamaan in de marge.

Spoor- en tramlijnen tussen Haarlem en Zandvoort; 1905
Topografische gemeentekaart van Zandvoort, februari 2018
Polygoonjournaal uit 1955. Zwemmen in de zee bij Zandvoort.

Bij de opening van de spoorweg in 1881 lag het station noordelijker dan tegenwoordig, nabij het toenmalige Kurhaus. Om het ver afgelegen station Bad te verbinden met het dorp werd een experimentele elektrische tram aangelegd.[1] In 1882 was elektrische tractie op spoor helemaal nieuw en Zandvoort was de tweede elektrische tramlijn in de wereld na de demonstratie bij een expositie in Berlijn. De primitieve stroomvoorziening was via de rails net als bij een modelbaan. Dit experiment was geen succes en de lijn werd spoedig verbouwd tot een meer betrouwbare paardentram.[2] In 1889 werd er een halte Zandvoort Dorp geopend omdat het bestaande station ver van het oude dorp lag. De nog bestaande Haltestraaat in het dorp is hiernaar vernoemd. In 1908 werd het nieuwe, nog bestaande, kopstation geopend, dat dichter bij het dorp ligt. De paardentram werd in 1908 opgeheven daar deze nu geen nut meer had. De spoorlijn werd in 1935 geëlekrificeerd.

Tijdens de jaren dertig van de 20e eeuw had Zandvoort het hoogste percentage NSB'ers van Nederland. De Tweede Wereldoorlog richtte in Zandvoort veel schade aan. Op 23 mei 1942 werd de toegang tot het strand verboden. Enkele maanden later moest vrijwel geheel Zandvoort worden ontruimd. Alle bebouwing vlak langs de kust, inclusief badhuizen, hotels, de watertoren en de boulevard werden gesloopt voor de aanleg van de Duitse Atlantikwall. Nog altijd zijn in het gebied tientallen bunkers aanwezig.

Na de oorlog werden veel nieuwe woningen gebouwd en nam het toerisme sterk toe. Er verrezen nieuwe hotels en ook een nieuwe watertoren. In 1948 werd het circuit van Zandvoort aangelegd. Ooit vonden hier zelfs Formule 1-races plaats, maar de provincie Noord-Holland heeft later geweigerd hier een vergunning voor te geven vanwege de geluidsoverlast voor de wijde omgeving. De tramlijn Amsterdam - Haarlem - Zandvoort van de ESM, later de Blauwe Tram van de NZH, maakte op 31 augustus 1957 zijn laatste rit en werd vervangen door buslijn 80 (tegenwoordig Connexxion. Tussen 1969 en 1988 bevond zich aan de Boulevard het Dolfirama.

Tegenwoordig houdt bijna de helft van het aantal arbeidsplaatsen in Zandvoort verband met het toerisme. Langs de boulevards zijn dan ook op het strand doorlopend strandtenten te vinden, die veel dagjesmensen trekken. Bekende gelegenheden zijn Beach Club Tien, Mango's, De Haven, Club Nautique en Vooges. De meeste strandpaviljoens zijn familiebedrijven. Men bouwt het paviljoen vanaf 1 februari op waarna men direct open mag voor het publiek. Voor 1 november moet het paviljoen weer verwijderd worden. Via het strand Zuid zijn nog enkele paviljoens bereikbaar op een grotere loopafstand: deze bevinden zich echter voorbij het zogenaamde 'textielstrand'. Hier bevinden zich South Beach, Azzurro, Paal 69, Maribaya en Adam en Eva.

Aangrenzende gemeenten[bewerken]

   Aangrenzende gemeenten   
    Bloemendaal    
   Brosen windrose nl.svg  Bloemendaal 
    Noordwijk   Noordwijkerhout 

Monumenten[bewerken]

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Langs de Haarlemmerstraat en Kostverlorenstraat staan nog een hele reeks monumentale woonhuizen vakantievilla's uit omstreeks 1900, waarvan er diverse op de monumentenlijst staan.

Lijst van gemeentelijke monumenten in Zandvoort

Kunst in de openbare ruimte[bewerken]

Logo Wikimedia Commons
Commons heeft mediabestanden op de pagina Zandvoort.

In de gemeente Zandvoort zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

Onderwijs[bewerken]

In Zandvoort zijn zes basisscholen, namelijk De School, De Duinroos, Hannie Schaftschool, Mariaschool, Nicolaasschool en Oranje Nassauschool. Tevens is er één school voor het voortgezet onderwijs, vmbo-Theoretische leerweg, Wim Gertenbach College Zandvoort.

Politiek[bewerken]

Na de verkiezingen van 19 maart 2014 vormden Ouderen Partij Zandvoort, D66 en CDA het college van burgemeester en wethouders. Op dinsdag 22 november 2016 is een motie van wantrouwen tegen het college van burgemeester en wethouders aangenomen. In december van dat jaar werd de nieuwe coalitie van D66, CDA, Gemeente Belangen Zandvoort (GBZ), PvdA, Sociaal Zandvoort en Partij Veldwisch gepresenteerd. De vier Zandvoortse wethouders zijn Gert Toonen (PVDA), Gerard Kuipers (D66), Gert-Jan Bluijs (CDA) en Michel Demmers (GBZ). De VVD'er Niek Meijer is in 2007 benoemd tot burgemeester van Zandvoort. Eind 2017 is Michel Demmers van GBZ afgetreden waardoor het college tot de verkiezingen van 2018 uit de burgemeester en de overgebleven 3 wethouders bestond.

De 17 Zandvoortse gemeenteraadszetels zijn sinds 1994 als volgt verdeeld:

Gemeenteraadszetels
Partij 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2016 2017 2018
VVD 4 6 4 5 5 3 3 3 3
Gemeente Belangen Zandvoort 4 2 4 1 2 2 3 3 1
PvdA 3 3 3 3 2 1 1 1 1
CDA 3 2 3 2 2 2 2 2 2
D66 3 1 - - 1 3 3 3 3
GroenLinks - - - 1 1 - - - 1
Ouderen Partij Zandvoort - 1 3 4 3 5 3 2 4
SP - 2 - 1 - - - - -
Sociaal Zandvoort - - - - 1 1 1 1 0
Partij Veldwisch - - - - - - 1 1 0
Partij Poster - - - - - - - 1 0
PVV - - - - - - - - 2
Totaal 17 17 17 17 17 17 17 17 17

Sport[bewerken]

Muziek[bewerken]

Telecommunicatie[bewerken]

In Zandvoort komt de onderzeekabel voor datacommunicatie Circe North vanuit het Engelse Lowestoft Nederland binnen[3] en de kabel Concerto verbindt Nederland met België (Zeebrugge) en het Verenigd Koninkrijk (Sizewell en Thorpeness)[4]. De kabel Circe North, met een lengte van 203 kilometer, is eigendom van VTL Wavenet df (eigendom van het Ierse bedrijf Digiweb) en euNetworks (met hoofdkantoor in Londen). De kabel Concerto, met een totale lengte van 550 kilometer, is eigendom van Interoute (met hoofdkantoor in Londen).

Fotogalerij[bewerken]

  • Raadhuis van Zandvoort; 20 januari 2010.

  • Het oude centrum van Zandvoort met de kerk; mei 1928.

  • De kerk van Zandvoort in het oude centrum van het dorp; mei 1928.

  • Luchtfoto van Zandvoort. In het midden het station met de spoorlijn richting Haarlem; circa 1930.

  • Luchtfoto van Zandvoort. In het midden de oude watertoren met erachter het centrum van het oude dorp; circa 1930.

  • Het bunker-vakantiedorp te Zandvoort; 11 augustus 1947.

  • Voor- en zijgevel van het Station Zandvoort aan Zee, met de watertoren, gezien vanaf de Statonsstraat; februari 1974.

  • Interieur van het Station Zandvoort aan Zee, de stationshal; februari 1974.

  • Station Zandvoort aan Zee; 12 april 2012.

  • Watertoren van Zandvoort; augustus 2010.

  • Appartementen in Zandvoort.

  • Luchtfoto van Zandvoort.

Geboren in Zandvoort[bewerken]

Woonachtig (geweest)[bewerken]

Walk of fame[bewerken]

Zandvoort heeft sinds 2010 22 tegels met bekende artiesten, zangers, kunstenaars, etc. die iets met Zandvoort te maken hebben.
De volgende personen hebben een tegel (op alfabetische volgorde):

Externe links[bewerken]

Wikimedia Commons
Vlag van de provincie Noord-HollandPlaatsen in de gemeente ZandvoortVlag van Zandvoort

Zandvoort · Bentveld (deels)
Noord-Holland: Steden en dorpen in Noord-Holland      Nederland: Provincies · Gemeenten

Vlag van NederlandGemeenten in de provincie Noord-HollandVlag van Noord-Holland

Aalsmeer · Alkmaar · Amstelveen · Amsterdam · Beemster · Bergen · Beverwijk · Blaricum · Bloemendaal · Castricum · Den Helder · Diemen · Drechterland · Edam-Volendam · Enkhuizen · Gooise Meren · Haarlem · Haarlemmerliede en Spaarnwoude · Haarlemmermeer · Heemskerk · Heemstede · Heerhugowaard · Heiloo · Hilversum · Hollands Kroon · Hoorn · Huizen · Koggenland · Landsmeer · Langedijk · Laren · Medemblik · Oostzaan · Opmeer · Ouder-Amstel · Purmerend · Schagen · Stede Broec · Texel · Uitgeest · Uithoorn · Velsen · Waterland · Weesp · Wijdemeren · Wormerland · Zaanstad · Zandvoort
Nederland: Provincies · Gemeenten

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zandvoort&oldid=51975138"