Donetsbekken

Het Donetsbekken in Oekraïne

Economische activiteiten in de Donbass (Russisch)

Het Donetsbekken, Donbass in het Russisch: Донбасс, of Donbas in het Oekraïens: Донбас, is een historische, economische en culturele landstreek in het oosten van Oekraïne in de oblast Donetsk en de oblast Loehansk. Soms wordt de naam Donbas ook gebruikt voor de regio die zich tot in de zuidwestelijke oblast Rostov van Rusland uitstrekt, ook de Russische Donbass genoemd. Het Donetsbekken is naar de rivier Severski Donets genoemd. De onofficiële hoofdstad is Donetsk. Het woord Donbas is een samenstelling van Donets Basin, wat weer een afkorting is van Donets Coal Basin.

Als gevolg van Oorlog in Oost-Oekraïne werden delen van de Donbas sinds 2014 gecontroleerd door pro-Russische separatististen: de volksrepubliek Donetsk en de volksrepubliek Loegansk.

Er zijn talloze definities van de omvang van de regio. Het wordt nu meestal gedefinieerd als de Oekraïense oblasten Donetsk en Loehansk. De historische mijnbouw-regio sloot delen van deze oblasten uit, en omvatte gebieden in oblast Dnjepropetrovsk en Zuid-Rusland. Een Euregio met dezelfde naam bestaat uit de Oekraïense oblasten Donetsk en de oblast Rostov in Rusland. De Donbas vormde de historische grens tussen de Zaporozka Sich en de Don-Kozakken. Het is een belangrijk mijnbouwgebied sinds het einde van de 19e eeuw, toen het een sterk geïndustrialiseerd gebied werd.

In maart 2014, in navolging van de Euromaidan-protestbeweging en de daaruit voortvloeiende Revolutie van de Waardigheid, werden grote delen van de Donbas bezet door pro-Russische separatististen en anti-regerings activisten. De protesten groeiden later uit tot een oorlog tussen Oekraïense regeringstroepen en Russische en pro-Russische separatisten aangesloten bij de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk, die door Rusland werden gesteund als onderdeel van de bredere Russisch-Oekraïense Oorlog. De separatistische republieken werden internationaal niet erkend. Door het conflict werd de Donbas opgesplitst tussen gebied dat in handen was van Oekraïne, ongeveer tweederde van de regio, en gebied dat in handen was van de separatisten, ongeveer een derde van de regio. De machtsverdeling bleef jarenlang hetzelfde, totdat Rusland op 21 februari 2022 de volksrepublieken officieel erkende en drie dagen later een grootschalige invasie van Oekraïne lanceerde, inclusief het door de Oekraïense regering gecontroleerde deel van de Donbas.

Voor de invasie werd de stad Donetsk (toen de vijfde grootste stad van Oekraïne) beschouwd als de onofficiële hoofdstad van de Donbas. Grote steden (meer dan 100.000 inwoners) waren onder meer Loehansk, Marioepol, Makijivka, Horlivka, Kramatorsk, Slovjansk, Altsjevsk, Sjevjerodonetsk en Lysytsjansk. Vanaf 2014 was de stad Kramatorsk de de-factohoofdstad en het tijdelijke administratieve centrum van de oblast Donetsk, terwijl Sjevjerodonetsk de de-factohoofdstad van de oblast Loehansk was.

Geschiedenis

Oude, middeleeuwse en keizerlijke Russische perioden

A map of the Cuman–Kipchak confederation in Eurasia c. 1200

De regio wordt al eeuwenlang bewoond door verschillende nomadische stammen, zoals Scythen, Alanen, Hunnen, Bulgaren, Petsjenegsen, Kiptsjaken, Turkse Mongolen, Tataren en Nogai. De regio die nu bekend staat als de Donbas was grotendeels onbewoond tot de tweede helft van de 17e eeuw, toen Don-Kozakken de eerste permanente nederzettingen in de regio vestigden.

De eerste stad in de regio werd gesticht in 1676, genaamd Solanoye (nu Soledar), die werd gebouwd voor de winstgevende exploitatie van nieuw ontdekte steenzoutreserves. Bekend als Wilde Velden, stond het gebied dat nu de Donbas wordt genoemd, grotendeels onder de controle van het Oekraïense Kozakken-Hetmanaat en het Turkse Kanaat van de Krim tot het midden van de 18e eeuw, toen het Russische Rijk het Hetmanaat veroverde en het Kanaat annexeerde.

In de tweede helft van de 17e eeuw vestigden kolonisten en voortvluchtigen uit het Kozakken-Hetmanaat en Tsaardom Rusland het land ten noorden van de Severski Donets. Aan het einde van de 18e eeuw migreerden veel Russen, Oekraïenen, Serviërs en Grieken naar landen langs de zuidelijke bocht van de Severski Donets, in een gebied dat voorheen werd bewoond door nomadische Nogai, die in naam onderworpen waren aan het Kanaat van de Krim Het tsaristische Rusland noemde de veroverde gebieden Nieuw Rusland. Toen de Industriële Revolutie aanbrak in Europa, begon de exploitatie van de enorme steenkoolreserves van de regio, die ontdekt waren in 1721.

A map of the sparsely populated Wild Fields in the 17th century

Het was op dit moment dat de naam Donbas in gebruik kwam, afgeleid van de term Donets Coal Basin, verwijzend naar het gebied langs de Severski Donets waar de meeste steenkoolreserves werden gevonden. De opkomst van de kolenindustrie leidde tot een bevolkingsgroei in de regio, grotendeels gedreven door Russische kolonisten. De regio werd bestuurd als de provincies Bachmoet, Slovjanserbsk en Marioepol van het gouvernement Yekaterinoslav.

Donetsk, de belangrijkste stad in de regio van vandaag, werd in 1869 gesticht door de Welshe zakenman John Hughes op de plaats van de oude Zaporozka Kozakken stad Oleksandrivka. Hughes bouwde een staalfabriek en vestigde verschillende mijnen in de regio. De stad werd naar hem vernoemd als Yuzovka. Met de ontwikkeling van Yuzovka en soortgelijke steden kwamen grote aantallen landloze boeren uit perifere gouvernementen van het Keizerrijk Rusland op zoek naar werk.

Volgens de Russische keizerlijke volkstelling van 1897 vertegenwoordigden Oekraïners (Klein-Russen, in de officiële keizerlijke taal) 52,4% van de bevolking van de regio, terwijl etnische Russen 28,7% uitmaakten. Etnische Grieken, Duitsers, Joden en Tataren waren ook aanzienlijk aanwezig in de Donbas, met name in het district van Marioepol, waar ze 36,7% van de bevolking uitmaakten. Desondanks vormden de Russen de meerderheid van de industriële beroepsbevolking. Oekraïners domineerden de landelijke gebieden, maar steden werden vaak alleen bewoond door Russen die werk kwamen zoeken in de zware industrie in de regio. De Oekraïners die voor werk naar de steden verhuisden, werden snel opgenomen in de Russisch sprekende arbeidersklasse.

Russische burgeroorlog en Sovjetperiode (1918-1991)

Een Sovjet-Russische propagandaposter uit 1921 met de tekst "The Donbas is the heart of Russia"

In april 1918 namen troepen die loyaal waren aan de Oekraïense Volksrepubliek de controle over grote delen van de regio. Een tijdlang opereerden de overheidsinstanties in de Donbas naast hun Voorlopige Russische Regering equivalenten. De Oekraïense Staat, de opvolger van de Oekraïense Volksrepubliek, was in mei 1918 met de hulp van zijn Duitse en Oostenrijks-Hongaarse bondgenoten voor korte tijd in staat om de regio onder controle te krijgen.

Tijdens de Russische Burgeroorlog van 1917–1922 was Nestor Machno, die het bevel voerde over het Revolutionair Opstandsleger van Oekraïne, de populairste leider in de Donbas.

Samen met andere gebieden die door Oekraïners werden bewoond, werd de Donbas opgenomen in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek in de nasleep van de Russische Burgeroorlog. Kozakken in de regio werden onderworpen aan de 'ontkozakking' in 1919-1921. Oekraïners in de Donbas werden zwaar getroffen door de Holodomor hongersnood van 1932-1933 en het Russificatie-beleid van Jozef Stalin. Aangezien de meeste etnische Oekraïners landelijke boeren waren, hadden zij het meest te lijden onder de hongersnood.

De Donbas werd zwaar getroffen door de Tweede Wereldoorlog. In de aanloop naar de oorlog werd de regio geteisterd door armoede en voedseltekorten. Oorlogsvoorbereidingen resulteerden in een verlenging van de werkdag voor fabrieksarbeiders, terwijl degenen die afweken van de verhoogde normen werden gearresteerd. De leider van Nazi-Duitsland Adolf Hitler beschouwde de middelen van de Donbas als cruciaal voor Operatie Barbarossa. Als zodanig leed de Donbas in 1941 en 1942 onder de nazi-bezetting.

Duizenden fabrieksarbeiders werden gedeporteerd naar Duitsland en te werk gesteld in fabrieken. In de oblast Donetsk (destijds de oblast Stalino), werden tijdens de bezetting 279.000 burgers gedood. In de oblast Loehansk (destijds de oblast Vorosjilovgrad), werden 45.649 mensen gedood. In 1943 resulteerde de door het Rode Leger uitgevoerde Operatie Donbas in de terugkeer van de Donbas onder Sovjetcontrole. De oorlog had zijn tol geëist en de regio was zowel verwoest als ontvolkt.

Sovjetperiode (1943-1991)

Tijdens de wederopbouw van de Donbas na het einde van de Tweede Wereldoorlog arriveerden grote aantallen Russische arbeiders om de regio te herbevolken, waardoor het bevolkingsevenwicht verder veranderde. In 1926 woonden er 639.000 etnische Russen in de Donbas. In 1959 was de etnische Russische bevolking 2,55 miljoen. Russificatie werd verder bevorderd door de Sovjet-onderwijshervormingen van 1958-1959, die leidden tot de bijna afschaffing van alle Oekraïense taalscholen in de Donbas. Tegen de tijd van de Sovjettelling van 1989 verklaarde 45% van de bevolking van de Donbas hun etniciteit als Russisch. In 1990 werd Internationale beweging van de Donbas opgericht als een beweging tegen de Oekraïense onafhankelijkheid.

In onafhankelijk Oekraïne (1991–2014)

Een monument voor Don Kozakken in Loehansk. 'Aan de zonen van glorie en vrijheid'

In het Oekraïense onafhankelijkheidsreferendum in 1991 steunde 83,9% van de kiezers in oblast Donetsk en 83,6% in oblast Loehansk de onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie. De opkomst was 76,7% in oblast Donetsk en 80,7% in oblast Loehansk. In oktober 1991 vond in Donetsk een congres van zuidoostelijke afgevaardigden van alle overheidsniveaus plaats, waar delegaties federalisering eisten.

De economie van de regio verslechterde in de daaropvolgende jaren sterk. In 1993 was de industriële productie ingestort en de gemiddelde lonen waren sinds 1990 met 80% gedaald. De Donbas raakte in een crisis, waarbij velen de nieuwe centrale regering in Kiev beschuldigden van wanbeheer en verwaarlozing. Mijnwerkers in de Donbas gingen in 1993 in staking en veroorzaakten een conflict dat door historicus Lewis Siegelbaum werd beschreven als 'een strijd tussen de Donbas-regio en de rest van het land'. Een stakingsleider zei dat de bevolking van de Donbas voor onafhankelijkheid had gestemd omdat ze wilden dat 'de plaatsen, ondernemingen en steden de macht kregen', niet omdat ze wilden dat de sterk gecentraliseerde macht van 'Moskou naar Kiev' werd verplaatst.

Deze staking werd gevolgd door een raadgevend referendum in 1994 over verschillende grondwettelijke kwesties in de oblasten Donetsk en Loehansk, die gelijktijdig met de eerste Oekraïense parlementsverkiezingen in het onafhankelijke Oekraïne werd gehouden. De vraag was onder meer of Russisch tot officiële taal van Oekraïne moest worden verklaard, of Russisch de bestuurstaal moest zijn in de oblasten Donetsk en Loehansk, of Oekraïne moest federaliseren en of Oekraïne nauwere banden moest aangaan met het Gemenebest van Onafhankelijke Staten.

Bijna 90% van de kiezers stemde voor deze voorstellen. Geen van hen werd geadopteerd: Oekraïne bleef een eenheidsstaat, Oekraïens werd behouden als de enige officiële taal en de Donbas kreeg geen autonomie. Desalniettemin kregen de stakers van de Donbas veel economische concessies van Kiev, waardoor de economische crisis in de regio kon worden verlicht.

Kleine stakingen gingen door in de jaren negentig, hoewel de eisen voor autonomie vervaagden. Sommige subsidies aan de zware industrie van de Donbas werden afgeschaft en veel mijnen werden door de Oekraïense regering gesloten vanwege liberaliserende hervormingen die door de Wereldbank werden nagestreefd. Leonid Koetsjma, die de Presidentsverkiezingen van 1994 had gewonnen met steun van de Donbas en andere gebieden in Oost-Oekraïne, werd herkozen als president van Oekraïne in 1999. President Koetsjma gaf economische hulp aan de Donbas en gebruikte ontwikkelingsgeld om politieke steun in de regio te krijgen.

De macht in de Donbas concentreerde zich in de vroege jaren 2000 tot een regionale politieke elite, bekend als oligarchen. De privatisering van staatsindustrieën leidde tot ongebreidelde corruptie. De regionale historicus Hiroaki Kuromiya beschreef deze elite als de 'Donbas-clan', een groep mensen die de economische en politieke macht in de regio beheersten. Prominente leden van de 'clan' waren Viktor Janoekovytsj en Rinat Achmetov.

Tijdens de Oekraïense presidentsverkiezingen van 2010 stemden de meeste mensen in de Donbas op Viktor Janoekovytsj.

In 2004 werd tijdens de Oranjerevolutie een korte tijd een poging gedaan om autonomie te verwerven door pro-Janoekovytsj politici en functionarissen. De zogenaamde Zuidoost-Oekraïense Autonome Republiek was bedoeld om uit negen zuid-oostelijke regio's van Oekraïne te bestaan. Het project werd op 26 november 2004 geïnitieerd door de oblast Loehansk Council, en werd de volgende maand stopgezet door de oblast Donetsk Council. Op 28 november 2004, vond in Sjevjerodonetsk, het zogenaamde eerste Al-Oekraïense Congres plaats, georganiseerd door de aanhangers van Viktor Janoekovytsj.

Een totaal van 3.576 afgevaardigden van 16 Oekraïense oblasten, Krim en Sevastopol namen deel aan het congres en beweerden meer dan 35 miljoen burgers te vertegenwoordigen. De burgemeester van Moskou Yurii Loezjkov en een adviseur van de Russische ambassade waren aanwezig in het presidium. Er waren oproepen voor de benoeming van Viktor Janoekovytsj tot president van Oekraïne of premier, voor het uitroepen van de staat van beleg in Oekraïne, ontbinding van de Verchovna Rada, oprichting van zelfverdedigingstroepen, en voor de oprichting van een federatieve zuidoost-staat met als hoofdstad Charkov.

De burgemeester van Donetsk Oleksandr Loekyantsjenko verklaarde echter dat niemand autonomie wilde, maar eerder de demonstraties van de Oranje Revolutie die destijds in Kiev plaatsvonden wilden stoppen en wilden onderhandelen over een compromis. Na de overwinning van de Oranje Revolutie werden enkele organisatoren van het congres beschuldigd van 'aantasting van de territoriale integriteit en onschendbaarheid van Oekraïne', maar er werden geen veroordelingen uitgesproken.

In andere delen van Oekraïne tijdens de jaren 2000, werd de Donbas vaak gezien als een 'misdadigerscultuur', als een 'Sovjet-beerput', en als 'achterlijk'. In 2005 schreef commentator Viktor Tkatsjenko in de krant Narodne Slovo dat de Donbas de thuisbasis was van vijfde colonnes, en dat het spreken van Oekraïens in de regio 'niet veilig was voor iemands gezondheid en leven'. Het werd ook afgeschilderd als de thuisbasis van het pro-Russische separatisme. De Donbas herbergt een aanzienlijk groter aantal steden en dorpen die vernoemd zijn naar communistische figuren in vergelijking met de rest van Oekraïne. Ondanks dit beeld toonden enquêtes die in dat decennium en in de jaren negentig zijn uitgevoerd, sterke steun om binnen Oekraïne te blijven en onbeduidende steun voor separatisme.

De Russisch-Oekraïense oorlog (2014-2022)

Zie Russische invasie van Oekraïne in 2022 en Slag om de Donbas (2022) voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Vanaf begin maart 2014 vonden er demonstraties plaats van pro-Russisch en anti-regeringsgroepen in de Donbas, als onderdeel van de nasleep van de Revolutie van Waardigheid en de Euromaidan beweging. Deze demonstraties, die volgden op de annexatie van de Krim door de Russische Federatie, en die deel uitmaakten van een grotere groep gelijktijdige pro-Russische protesten in Zuid- en Oost-Oekraïne, escaleerde in april 2014 in een oorlog tussen de door Rusland gesteunde separatistische troepen van de zelfverklaarde Donetsk en Loehansk Volksrepublieken (respectievelijk DPR en LPR), en de Oekraïense regering.

Een kaart van de regio tijdens de bevroren conflictfase van de Oorlog in Oost-Oekraïne, vanaf het einde van de Slag om Debaltseve in 2015 tot de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022

Te midden van dat conflict hielden de zelfverklaarde republieken op 11 mei 2014 referendums over de status van de oblasten Donetsk en Luhansk. In de referenda, die door Oekraïne als illegaal en door de internationale gemeenschap als ondemocratisch werden beschouwd, 90% stemde voor de onafhankelijkheid van de DPR en LPR.

De eerste protesten in de Donbas waren grotendeels inheemse uitingen van ontevredenheid met de nieuwe Oekraïense regering. Russische betrokkenheid bij deze podium was beperkt tot het uiten van steun voor de demonstraties. De opkomst van de separatisten in Donetsk en Luhansk begon als een kleine marginale groep van demonstranten, onafhankelijk van Russische controle. Deze onrust evolueerde echter alleen tot een gewapend conflict dankzij de Russische militaire steun voor wat een marginale groep was geweest als onderdeel van de Russisch-Oekraïense oorlog. Het conflict was dus, in de woorden van historicus Hiroaki Kuromiya, "in het geheim ontworpen en slim gecamoufleerd door buitenstaanders"

Er was beperkte steun voor separatisme in de Donbas vóór het uitbreken van de oorlog, en weinig bewijs van steun voor een gewapende opstand. Russische beweringen dat Russischtaligen in de Donbas werden vervolgd of zelfs onderworpen aan "genocide" door de Oekraïense regering, die haar hand dwong om in te grijpen, waren vals.

Op 17 juli 2014 werd Malaysia Airlines-vlucht 17 (MH17) hier uit de lucht geschoten. Daarbij kwamen alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, om het leven.

Oekraïense troepen in de Donbas, maart 2015

De gevechten gingen door tot de zomer van 2014, en in augustus 2014 was de Oekraïense "Anti-Terrorist Operation" in staat om het gebied onder de controle van de pro-Russische troepen enorm te verkleinen, en kwam dicht bij het herwinnen van de controle over de Russisch-Oekraïense grens. Als reactie op de verslechterende situatie in de Donbas liet Rusland de zogenaamde 'hybride oorlog'-benadering varen en begon een conventionele invasie van de regio.. Als gevolg van de Russische invasie heroverden DPR- en LPR-opstandelingen veel van het grondgebied dat ze hadden verloren tijdens het voorgaande militaire offensief van de Oekraïense regering.

Alleen deze Russische interventie verhinderde een onmiddellijke Oekraïense oplossing van het conflict. Dit dwong de Oekraïense kant om de ondertekening van een staakt-het-vuren-overeenkomst te zoeken. Riep de Minsk Protocol, dit werd ondertekend op 5 september 2014. As dit kon de gevechten niet stoppen, een andere overeenkomst, genaamd Minsk II, werd op 12 februari 2015 ondertekend. Deze overeenkomst riep op tot de uiteindelijke re-integratie van de Donbas-republieken in Oekraïne, met een zekere mate van autonomie. Het doel van de Russische interventie in de Donbas was om pro-Russische regeringen op te richten die, bij heropname in Oekraïne, de Russische inmenging in de Oekraïense politiek zouden vergemakkelijken De akkoorden van Minsk waren dus zeer gunstig voor de Russische zijde, aangezien de uitvoering ervan deze doelen zou bereiken.

Het conflict leidde tot een enorme uittocht uit de Donbas: de helft van de bevolking van de regio moest hun huizen ontvluchten. In een rapport van UN OHCHR dat op 3 maart 2016 werd uitgebracht, staat dat sinds het uitbreken van het conflict in 2014 , registreerde de Oekraïense regering 1,6 miljoen ontheemden die de Donbas waren ontvlucht naar andere delen van Oekraïne. Meer dan 1 miljoen zouden elders zijn gevlucht, voornamelijk naar Rusland. Op het moment van het rapport zouden 2,7 miljoen mensen blijven wonen in gebieden onder DPR- en LPR-controle, die ongeveer een derde van de Donbas omvatten.

Ondanks de akkoorden van Minsk gingen de gevechten van lage intensiteit langs de contactlijn tussen de Oekraïense regering en de door Rusland gecontroleerde gebieden door tot 2022. stopte het geweld. Dit leidde ertoe dat de oorlog aangeduid als een "bevroren conflict". Op 11 januari 2017 keurde de Oekraïense regering een plan goed om het bezette deel van de Donbas en zijn bevolking te re-integreren in Oekraïne. Het plan zou door Rusland gesteunde politieke entiteiten gedeeltelijke controle over het electoraat geven en is beschreven door ' 'Zerkalo Nedeli als "het implanteren van een kankercel in het lichaam van Oekraïne." This was never implemented, and was subject to public protest.

Uit een onderzoek uit 2018 door Sociological Group "Rating" van inwoners van de door Oekraïne gecontroleerde delen van de Donbas bleek dat 82% van de respondenten geloofde dat er geen discriminatie was van Russisch sprekende mensen in Oekraïne. Slechts 11% zag enig bewijs van discriminatie. /> Uit hetzelfde onderzoek bleek ook dat 71% van de respondenten de Russische militaire interventie om de Russisch sprekende bevolking te "beschermen" niet steunde, terwijl slechts 9% die actie wel steunde. Een ander onderzoek van Rating, uitgevoerd in 2019, bleek dat slechts 23% van de ondervraagde Oekraïners het verlenen van de autonome status van Donbas steunde, terwijl 34% een staakt-het-vuren steunde en het conflict "bevriezen", steunde 23% militaire actie om te herstellen de bezette Donbas-gebieden, en 6% steunde de scheiding van deze gebieden van Oekraïne.

Russische grootschalige invasie van Oekraïne (2022-heden)

Zie Russische invasie van Oekraïne in 2022 en Slag om de Donbas (2022) voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Rusland erkende officieel de onafhankelijkheid van de Volksrepubliek Donetsk en Loehansk op 21 februari 2022, het effectief doden van de Minsk-akkoorden. Rusland lanceerde vervolgens op 24 februari 2022 een nieuwe, grootschalige invasie van Oekraïne, die volgens de Russische president Vladimir Poetin bedoeld was om de bevolking van de Donbas te "beschermen" tegen het "misbruik" en de "genocide" van de Oekraïense bevolking door de regering. Er is geen bewijs om de beweringen van Poetin te ondersteunen. De DPR en LPR voegden zich bij de Russische operatie; de separatisten verklaarden dat een operatie om de gehele oblast Donetsk en de oblast Loehansk in te nemen was begonnen. Op 18 april 2022 begon de Slag om de Donbas.

Demografie en politiek

Districten met een meerderheid van de moedertaalsprekers van het Russisch zijn in rood weergegeven (census 2001).

Volgens de volkstelling van 2001 vormen etnische Oekraïners 58% van de bevolking van Loehansk Oblast en 56,9% van Donetsk Oblast. Etnische Russen vormen de grootste minderheid, goed voor respectievelijk 39% en 38,2% van de twee oblasten. Tegenwoordig is de Donbas een overwegend Russischtalige regio. Volgens de volkstelling van 2001 is Russisch de hoofdtaal van 74,9% van de inwoners van Donetsk Oblast en 68,8% in Loehansk Oblast. Het aandeel van moedertaalsprekers van het Russisch zijn hoger dan die van etnische Russen, omdat sommige etnische Oekraïners en andere nationaliteiten ook Russisch als hun moedertaal aangeven.

Inwoners van Russische afkomst zijn voornamelijk geconcentreerd in de grotere stedelijke centra. Russisch werd de hoofdtaal en lingua franca in de loop van de industrialisatie, gestimuleerd door de immigratie van veel Russen, met name uit Oblast Koersk, naar nieuw gestichte steden in de Donbas. Een onderwerp van voortdurende onderzoekscontroverses, en vaak ontkend in deze twee oblasten, is de omvang van gedwongen emigratie en sterfgevallen tijdens de Sovjetperiode, die vooral de landelijke Oekraïners trof tijdens de Holodomor, die het gevolg was van het vroege Sovjetindustrialisatiebeleid in combinatie met twee jaar van droogte in Zuid-Oekraïne en de Wolga-regio.

Bijna alle Oekraïense Joden vluchtten of werden vermoord in de Holocaust in Oekraïne tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog. De Donbas is ongeveer 6% moslim volgens de officiële tellingen van 1926 en 2001.

Voorafgaand aan de Revolutie van Waardigheid, werd de politiek van de regio gedomineerd door de pro-Russische Partij van de Regio's, die ongeveer 50% van de Donbas-stemmen behaalde bij de Oekraïense parlementsverkiezingen van 2008. Prominente leden van die partij, zoals de voormalige Oekraïense president Viktor Janoekovitsj, kwamen uit de Donbas.

Demografische veranderingen in Donetsk Oblast: de bovenste twee kolommen geven taalverandering in de loop van de tijd weer, de onderste twee - etniciteitsverhoudingen. (volgens officiële tellingen in 1926, 2001)

Volgens linguïst George Shevelov was in de vroege jaren twintig het aandeel middelbare scholen dat les gaf in de Oekraïense taal lager dan het aandeel etnische Oekraïners in de Donbas – zelfs hoewel de Sovjet-Unie had bevolen dat alle scholen in de Oekraïense SSR Oekraïens moeten spreken (als onderdeel van haar Oekraïnisering-beleid).

Onderzoeken naar regionale identiteiten in Oekraïne hebben aangetoond dat ongeveer 40% van de inwoners van Donbas beweert een "Sovjet-identiteit" te hebben. Roman Horbyk van Södertörn University schreef dat in de 20e eeuw , "[a]s boeren uit alle omliggende regio's overstroomden de toen drukke mijnen en fabrieken op de grens van etnisch Oekraïense en Russische territoria", "onvolledige en archaïsche instellingen" verhinderden de inwoners van Donbas "een opmerkelijk sterke moderne stedelijke - en ook nationaal – nieuwe identiteit".

Religie

Tweede Wereldoorlog Dag van de Overwinning viering in Donetsk, 9 mei 2016

Volgens een onderzoek uit 2016 van religie in Oekraïne in het bezit van het Razumkov Center, gelooft 65,0% van de bevolking in de Donbas in christendom (waaronder 50,6% orthodox, 11,9% die verklaarde "gewoon christenen" zijn en 2,5% die tot protestantse kerken behoorden). Islam is de religie van 6% van de bevolking van de Donbas en hindoeïsme van de 0,6%, beide religies met een aandeel van de bevolking dat hoger is in vergelijking met andere regio's van Oekraïne. 28,3% van de bevolking was 28,3% van de bevolking.

Economie

Zie Coal in Ukraine voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Poor Collecting Coal door Nikolay Kasatkin: Donbas, 1894

De economie van Donbas wordt gedomineerd door zware industrie, zoals mijnbouw en metallurgie. De regio dankt zijn naam aan een afkorting van de term "Donets Coal Basin", en terwijl de jaarlijkse winning van steenkool is afgenomen sinds de jaren 70 blijft de Donbas een belangrijke producent. De Donbas vertegenwoordigt een van de grootste steenkoolreserves in Oekraïne, met geschatte reserves van 60 miljard ton steenkool.

De kolenwinning in de Donbas vindt plaats op zeer diepe diepten. Bruinkoolwinning vindt plaats op ongeveer Sjabloon:Convert onder het oppervlak, terwijl de winning van de waardevollere antraciet en bitumineuze kolen plaatsvindt op diepten van ongeveer. Vóór het begin van de oorlog in de regio in april 2014 produceerden de oblasten Donetsk en Luhansk samen ongeveer 30 procent van de Oekraïense export.

Andere industrieën in de regio van Donetsk zijn onder meer hoogoven- en staalproductieapparatuur, goederenwagons, metaalbewerkingsmachines, tunnelmachines, landbouwoogstmachines en ploegsystemen, spoorwegen, mijnauto's, elektrische locomotieven, militaire voertuigen, tractoren en graafmachines. De regio produceert ook consumptiegoederen zoals huishoudelijke wasmachines, koelkasten, diepvriezers, tv's, leren schoenen en toiletzeep. Meer dan de helft van de productie wordt geëxporteerd, en ongeveer 22% wordt geëxporteerd naar Rusland.

Medio maart 2017 ondertekende de Oekraïense president Petro Poroshenko een decreet over een tijdelijk verbod op het verkeer van goederen van en naar het gebied dat wordt gecontroleerd door de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk en de Volksrepubliek Loehansk, dus sindsdien doet Oekraïne dat niet meer. koop kolen uit het Donets Coal Basin.

schaliegas-reserves, onderdeel van het grotere Dnjepr–Donets-bekken, zijn aanwezig in de Donbas, met name het Yuzivska-gasveld. In een poging om de Oekraïense afhankelijkheid van Russische gasimport te verminderen, bereikte de Oekraïense regering een akkoord met Royal Dutch Shell in 2012 om het Yuzivska-veld te ontwikkelen. Shell werd gedwongen de activiteiten te bevriezen na het uitbreken van de oorlog in de regio in 2014 en trok zich officieel terug uit het project in juni 2015.

Beroepsveiligheid in de kolenindustrie

De kolenmijnen van de Donbas behoren tot de meest gevaarlijk ter wereld vanwege de diepe diepten van de mijnen, evenals de frequente methaanexplosies, kolen- stofexplosies, rock burst gevaren en verouderde infrastructuur. Even more hazardous illegal coal mines became very common across the region in the late 2000s.

Milieuproblemen

Steenkolenmijnen langs de Kalmius rivier in Donetsk

Intensieve kolenwinning en smelten in de Donbas hebben geleid tot ernstige schade aan het lokale milieu. De meest voorkomende problemen in de hele regio zijn:

• storing watervoorziening en wateroverlast door mijnwater
• zichtbare luchtvervuiling rond cokes en staalfabrieken
• lucht/waterverontreiniging en modderstroom dreiging van bederftips

Bovendien zijn verschillende chemisch afval-stortingen in de Donbas niet onderhouden en vormen ze een constante bedreiging voor het milieu. Een ongebruikelijke bedreiging is het resultaat van het 1979 project uit het Sovjettijdperk om experimentele nucleaire mijnbouw te testen in Yenakiieve. Op 16 september 1979 bijvoorbeeld werd in de Yunkom-mijn, die tegenwoordig bekend staat als de Young Communard-mijn in Yenakiyeve, een 300 kt nucleaire testexplosie uitgevoerd op 900 m om methaangas te bevrijden of om kolenlagen te ontgassen in een ovale zandstenen koepel die bekend staat als de Klivazh [Rift] Site zodat methaan geen gevaar of bedreiging voor het leven zou vormen. Vóór Glasnost werden echter geen mijnwerkers geïnformeerd over de aanwezigheid van radioactiviteit in de mijn.

Bruto streekproduct

Het Bruto regionaal product van Donbas bedroeg ₴ 245 miljard (~int$35 miljard, PPP) in 2019. Donbas genereerde in 2019 ongeveer 6% van het BBP van Oekraïne.

Bronnen, noten en/of referenties