Havenspoorlijn Rotterdam

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Havenspoorlijn)
Havenspoorlijn Rotterdam
Kijfhoek - Maasvlakte
Havenspoorlijn Rotterdam op de kaart
Totale lengte40,7 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorNederlandse Spoorwegen
Geopend
Fijenoord - Waalhaven (via Katendrecht): 1878
Fijenoord - Waalhaven (via Brielselaan): 1901
Waalhaven - Waalhaven west: 1912
IJsselmonde - Waalhaven: 1928
Waalhaven - Vondelingeplaat: 1935
Vondelingeplaat - Botlek: 1957
Botlek - Europoort: 1964
Europoort - Maasvlakte: 1977
Barendrecht - Waalhaven: 2004
Theemswegtracé: 2021
Gesloten
Katendrecht - Waalhaven: 1910
Fijenoord - Waalhaven (via Brielselaan): 1974
IJsselmonde - Waalhaven: 2004
Botlek - Europoort (via Calandbrug): 2021
Huidige status
Fijenoord - Waalhaven: opgebroken
IJsselmonde - Waalhaven: opgebroken
Barendrecht - Maasvlakte: in gebruik
Geëlektrificeerd2006 (25kV)
Aantal sporen2
Beveiliging of treinbeïnvloedingERTMS
OmgrenzingsprofielOPS-GC
Beladingsklasse
D4 (bij 80 km/h)
D4 (bij 100 km/h) in Botlekspoortunnel
Traject
vSTR lijn van Breda
vSTR + v-SHI4l
v-SHI4+r +
+
tdSTRqvKRZttdSTR+rvSTR- 33,5 Betuweroute van Zevenaar Sophiaspoortunnel
vSTRtdSTRedSTR{{{4}}}
vSTRvÜSTl{{{3}}}
dSHI2gld-KRZ2+4odSTR+c3dSTR
dSTRdKRZc1odABZg+4dDST 36,3 Kijfhoek
vSTRvSHI2g+l-{{{3}}}
vSTRvSTR-STR+l HSL-Zuid van Antwerpen-Luchtbal
vWBRÜCKE1vWBRÜCKE1 Waaltje
emdKRZemdKRZuemvKRZ tramlijn Zwijndrecht - Barendrecht opg.
tvSTRatvSTRa Kap van Barendrecht
tvBHFtvSTR 39,1 Barendrecht
tvSTRetvSTRe{{{3}}}
dSKRZ-AludSKRZ-AmudSKRZ-AmudSKRZ-Aru 40,3 A15
vSTRdSHI2gld-KRZ2+4uSTRc3 40,3
dvSTRdSTRdKRZc1uSTR2+4dSTRc3
v-STR +
vSTR +
vSTR- + v-STR+lf
vSTR+rf- + v-STR+4~L
+ v-STR
exv-STR2 + vSTR
vSTR + exSTRc3
+ vÜSTu+l
40,7
200,0
v-STR +
vSTR + exSTRc1
exSTR2+4 + vSTR
v-SHI2g+r + exSTRc3
dvSTRvSTRedSTR+c1exdSTR+4dSTR tracé tot 2004
v-STRdSTR+c2d-KRZ3+1ovSHI2gr-STRexdSTRdSEC2 spanningssluis 1,5 kV=/25 kV~
v-STRdABZg+1dKRZc2u4od-KRZ3+1udSHI2grevSTR
v-KRZc2uvKRZ3+1udKRZc4udSTRevSTR
dSHI2+ldKRZ3+1u-dKRZc24ud-KRZ3+1udSTR3-+c2dSTR3evSTR
vSTR- + vKRZ3+1u-~L
vKRZc4u~F + v-SHI2+l
STRc4~L + uexv-STR+l
uexSTRq + evSTR
tramlijn van Zuid-Beijerland opg.
dABZg+1dKRZc4uvSTR-eABZg+lexdSTRquexmdKRZvexABZg+r-STR tracé tot 2004
mvKRZo + v-BHF-L
mvKRZo + vBHF-R-
+ uexv-LSTR
+ evSTR
42,2 Rotterdam Lombardijen
tram  2  20 
vÜSTlvÜSTruexv-LSTRevSTR
dSHI2g+ldSHI2gr+ldSHI2grdDSTuexv-LSTRevSTR 43,8 Rotterdam IJsselmonde
vSTR-HSTvÜSTruexv-LSTRevSTR 44,0 Rotterdam Stadion alleen evenementen
dSHI2ldSHI2gl+rdSHI2g+rdENDExeuexv-LSTRevSTR
dvSTRrexdSTRuexv-LSTRevSTR lijn naar Rotterdam Centraal
exv-SHI2gruexv-LSTRexdSKRZ-AudSKRZ-Au 201,7 A29
uexKSTRaq +
uexSTRq + exvSTR
uexv-STRr + uexvSTR+r-
evSTR +
tramlijn naar Rotterdam
Rosestraat
opgebroken
exvSHI4+l-exdSHI4grexdSTRuexvLSTR-evSTR
exdSTRudSTR+lxmdKRZuxmdKRZuuxdKRZuudSTR+revSTR
exdDSTudSTRexvSTRuevLSTRevSTR Goederenstation Spoorweghaven
exmdSHI2gluedSHI2g+rexvSTRuevLSTRevSTR aansluiting RET - NS opgebroken
exdSTRutdSTRaexvSTRuevLSTRevSTR
xmdKRZtutdSTRrexvSTRuevLSTRevSTR metro  D 
exvKBSTe-exvSTRuevLSTRevSTR Wilhelminapier
exvBST-STRuevLSTRevSTR bundel Katendrecht
exvSHI2g+l-uevLSTRxmdABZg+lmdKRZu 202,5 tram  25 
exvSTR-uevLSTRudHSTdSTR Vrijenburgerbos
exvSTR-uevLSTRxmdABZgrdSTR tram  25 
KBSTaqxdABZgxr+rduevLSTRevSTR Waalhaven noord
vKBSTa-vSTR-uevLSTRevSTR Waalhaven west
vSTR-vBST-uevLSTRevSTR Waalhaven oost
edABZglexdSTRqedABZgr+rduexdLSTRuxmvÜWBldSTR
vSTR-dABZgxl+ldSTRquxmdKRZuxdKRZxrumdKRZudABZgr
203,4
303,4
vSTR-dSTRudSTR+luxdKRZuxmdKRZudSTRrdSTR
vSTR-dDSTuxvLSTRexdSTRSHI1+l 6,4 Waalhaven zuid
dSTRldSTRqedKRZruemdKRZuexmdKRZuexdSTRrSTR
dSTRudSTRuexvSTRl-emKRZo tramlijn naar Spijkenisse opgebroken
mvSTRhSKRZ-G4a S102
dSTRudABZgludSTRqudSTRqmhKRZe 307,0 metro  D 
+
vSHI2gl- + uv-STR
+
+ STR
7,2 aansluiting RET
dSTRudENDEeSTR
dABZgldKBSTeqSTRc2STR3 7,3 Shunter
+
+ vSHI3l-
SHI3c3 + STR+1
+ STRc4
dvSKRZ-G4u 7,9 S101
dvÜSTl
308,1
8,1
dvBST-STR 8,6 RSC Rotterdam
dv-SHI2g+r
KBSTaqABZg+r 101,35 Matrans Terminal voorheen Interforest Terminal
mKRZu metro  C 
SKRZ-Au 11,0 A4
KBSTaSTR 202,265 Combi Terminal Twente
KRWg+lKRWgr
DSTSTR 11,7 Pernis
KRWglKRWg+r
KBSTaqABZgrSTR 411,15 Koole voorheen BP
dSTRdKBSTadSTR 500,9 Shell
SPLedSTR 401,65
KBSTedSTR 501,85 Shell
ABZg2STRc3
STR+c1STR+4
STRtSTRa 13,4
+ KBSTaq
STR+r + KRW+l
+ KRWgr
+ tSTR
600,45 Shell
DSTSTRtSTR 601,7 Vondelingenplaat
dABZgldKBSTeqdSTRtv-STR 601,85 Arkema
KBSTeSTRtSTR 602,751 Koole
hKRZWaetKRZW Botlekbrug & -tunnel Oude Maas
KBSTaSTRtSTR 102,16 LBC Tank Terminals voorheen Dow Chemical
KBSTaqABZg+rSTRtSTR 120,428 Koole
KBSTaqABZg+rSTRtSTR 110,7 Koole
dABZg+ldKBSTeqdSTRtv-STR 100,5 MTC Tankcontainer Services
exKBSTaq +
exSTRr + KRWl
+ KRWg+r
+ tSTR
15,8 Aluchemie
STRtSTRe 16,0
+
KBSTa + STRc2
ABZg3 + STRc2
STR3 +
410,9 ExxonMobil
+
ABZg+1 +
ABZg+1 + STRc4
+ STRc4
STRDST 16,4 Botlek
ENDEeSTR 401,2
dKBSTadSTRd 203,27 Viterra
dSTRdKBSTav-STRd 203,1 Vopak Terminal Botlek
vÜSTlv-STRd
dKBSTedSTRv-STRd 202,8 Borax
dABZgldKBSTeqdSTR 202,6 Vopak Terminal Botlek
exKBSTaqeABZg+rSTR 201,5 Carbon Black Nederland
KBSTaqABZg+rSTR 201,4 Rubis Terminal voorheen Marcom
exKBSTaqeABZg+rSTR TIC
ABZl+lABZgr
KBSTaqABZgrSTR 450,8 Bedrijvenpark Botlek
KBSTaqABZgrSTR 310,45 Vopak Terminal Chemiehaven
KBSTaqABZgrSTR 301,7 Botlek Tank Terminal
KBSTaqABZgrSTR 320,4 European Bulk Services (EBS) voorheen Rosilco Kolen
KBSTaqABZgrSTR 302,7 Emerald Kalama voorheen DSM
KBSTaqABZgrSTR 351,0 EBS voorheen Europees Zwavel Overslag
exKBSTaqeABZgrSTR Cabot
KBSTaqABZg+rSTR 304,85 Kemira Pigments
KBSTaqABZgrSTR 306,43 Vopak TTR
KBSTeSTR 376,689 C. Steinweg Botlek Terminal
dvSHI2gl- 19,0 Theemsweg aansluiting
ddSKRZ-AudSKRZ-Au 19,5 A15
exSTRc2ev-ABZg3dSTR
20,5
21,039
begin Theemswegtracé sinds 2021
exvSTR+1-exdSTRc4hdSTRadSTR
exdSTRdKBSTaqdABZq+lhdKRZdSTRr 104,6 C.RO terminal
exdSTRddABZg+lhdKRZdKBSTeq 250,9 Lyondell
exdSTRdedABZglehdKRZexdKBSTeq ENCI voorheen Robur
exdSTRdedABZglehdKRZexdKBSTeq Climax Molybdenum
exdSTRdedABZglehdKRZexdKBSTeq Steinweg Handelsveem voorheen Deka
exdSTRdedABZglehdKRZexdKBSTeq Almatis voorheen Alcoa
exdSTRdedABZglehdKRZexdKBSTeq Handico
exdSKRZ-Aov-SHI2grhdSTRd 22,4 A15
exdSTRdKBSTedSTRhdSTRd 202,3 Bertschi
exdSTRddKBSTehdSTRd 203,0 Broekman Distriport voorheen Gevelco
exdSTRhdKRZWd 23,7 Rozenburgsebrug Rozenburgsesluis
exhKRZWaecdhdSTRcd 24,4 Calandbrug Calandkanaal
exvSTR2-exdSTRc3hdSKRZ-Aed 24,8 A15Zwartewaalsebrug Thomassentunnel
exSTRc1ev-ABZg+4d 25,175 einde Theemswegtracé sinds 2021
KRW+lKRWgr
DSTSTR 26,9 Europoort
KRWglKRWg+r
KBSTaqABZgrSTR 101,47 Euro Tank Terminal
dABZgldKBSTeqdSTR 500,574 Broekman Logistics Europoort
dABZgldKBSTeqdSTR 201,0 Evos
KBSTeSTR 202,045 ExxonMobil
KBSTaqABZgr 28,1 Nedlog Europe
exKBSTaqeABZgr Maersk
exKBSTaqeABZgr Q8
KRW+lKRWgr 31,4
dKBSTaqABZgrSTRd 110,9 P&O
dKBSTaqSTRrSTRd 103,97 European Bulk Services
hKRZWae 32,0 Dintelhavenspoorbrug Dintelhaven
STR+lABZq+lABZgr 33,8
vSTR-dABZg+ldKBSTeqdSTR 200,4 BP
KBSTelENDE@GSTR 202,45 Ertsoverslagbedrijf Europoort
hKRZWae 34,8 Suurhoffbrug Hartelkanaal
KBSTaSTR Steinweg Handelsveem
KRWg+lKRWgr
39,6
0,0
Maasvlakte aansluiting
STRSKRZ-G4u 0,3 N15 Europaweg
+
+ STR
SPLa + STRl
+ KBSTeq
0,6 Locomotive Workshop Rotterdam
STRdSTRvSHI2gl-d
DSTvSTRvSHI2gl- 40,6 Maasvlakte
STRvDST-LvDST-R 1,2 Maasvlakte West
KBSTaqABZgrvÜSTvSHI2g+l- 2,9 Europees Massagoed Overslagbedrijf
dENDExevSTRdSTR 42,2
exSTRdSKRZ-G4udSTRvSTR- N15 Europaweg
dKBSTaqeABZqrxdABZgrvÜSTl 101,9 ECT
+
+
vexSTR-DST + STRc2
vSTR3- + vSTR-
2,2 ECT
+
+
evSTR + vSTR+1-
vSTR- + STRc4
ddSKRZ-G4uv-SHI2g+r 3,4 N15 Europaweg
dSTR+GRZqSTR
5,146
100,0
dKBSTaqdABZgrv-STR 201,265 Lyondell
dKBSTaqxdABZgrv-SHI2gr 102,8 Rhenus Deep Sea Terminal
exv-STRvBST-STR 301,2 APM Terminals
exv-STRv-SHI2g+r
exv-STRdKBSTaqdABZgr 502,6 Rotterdam World Gateway
+
exv-STR + WASSERq
+ v-STR
Yangtzekanaal sinds 2012
dxKRWg+lKRWr
dKBSTe 313,4 Euromax Terminal

De Rotterdamse Havenspoorlijn is een ruim 40 km lange goederenspoorlijn tussen de emplacementen IJsselmonde/Kijfhoek en Maasvlakte, inclusief de aangesloten emplacementen en raccordementen.

De Havenspoorlijn is opgenomen in de Betuweroute, de goederenspoorlijn van de Maasvlakte naar de Duitse grens bij Zevenaar.

De Havenspoorlijn omvat de volgende goederenstations en -emplacementen:

In de Havenspoorlijn liggen de Botlekbrug, Calandbrug, Dintelhavenspoorbrug en Suurhoffbrug. In tegenstelling tot de rest van het land heeft hier de scheepvaart voorrang.

De wissels en seinen van de gehele Havenspoorlijn worden bestuurd vanuit de verkeersleidingspost van ProRail, die gevestigd is te Kijfhoek.

De "grijze" lijnen op de kaart (bij Rotterdam en bijna aan het einde van de Maasvlakte) bestaan niet meer.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In 1891 werd de Sluisjesdijk via de Breede Hilledijk op Katendrecht verbonden met het in 1878 in dienst gekomen station Fijenoord. Wegens de aanleg van de Maashaven werd de spoorlijn in 1901 omgelegd naar de Putschelaan-Brielselaan-Doklaan. In 1910 werd een verbinding gemaakt met rangeerterrein IJselmonde. Twee jaar later werd de spoorlijn via de Waalhaven (ten noorden van de luchthaven) doorgetrokken naar Heijplaat (Waalhaven West). In 1922 werd het lijngedeelte Waalhaven Oost-Heijplaat verlegd voor vergroting van de Waalhaven.

In 1928 werd het lijngedeelte IJsselmonde-Waalhaven aangelegd omdat de verbinding via de Brielselaan overbelast was geraakt. In 1959 werd station Waalhaven Zuid op de huidige plaats aangelegd en in 1963 het oude station (direct ten zuiden van de Waalhaven) gesloten. In 1974 werd de verbinding Waalhaven Oost-Brielselaan-IJsselmonde opgeheven.

In 1935 werd de spoorlijn via Pernis verlengd naar de Vondelingenplaat, in 1959 werd het oostelijke deel van spoorlijn omgelegd naar het nieuwe station Waalhaven Zuid.

In 1957 werd de spoorlijn vanaf de Vondelingenplaat (Shell) doorgetrokken naar de Botlek, in 1964 naar Europoort (Gulf), in 1964 naar Europoort West (RWS/BP) en ten slotte in 1977 naar de Maasvlakte (EMO). Sinds de aanleg van rangeerterrein Kijfhoek in 1978 rijden de meeste treinen van/naar Kijfhoek in plaats van IJsselmonde.

In verband met de aanleg van de Betuweroute, is het deel van het Waalhaven emplacement tot Barendrecht vervangen door de Verlegde Havenspoorlijn (2004) en parallel daaraan de Kortsluitroute (2006). De route is met deze verlegging dan in zijn geheel geëlektrificeerd, zodat elektrische treinen de havenspoorlijn nu in zijn geheel kunnen aandoen.

Vanaf 2017 is het Theemswegtracé aangelegd, een vier kilometer lang verhoogd betonnen viaduct waarin twee stalen spoorbruggen over de Rozenburgsesluis en de Thomassentunnel zijn verwerkt. Hierdoor hoeven treinen niet meer over de Calandbrug, die regelmatig moet worden geopend. Scheepvaart heeft er namelijk voorrang. In 2021 is het Theemswegtracé geopend, het originele tracé wordt opgebroken en de sporen op de Calandbrug worden verwijderd. Het nieuwe tracé is een halve kilometer korter dan het oude.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]