Bijzondere plantkunde

Tot de bijzondere plantkunde is het botanische vakgebied dat zich richt op verschillende groepen van planten, zoals algen (fycologie of algologie), mossen (bryologie), korstmossen (lichenologie), schimmels (mycologie), varens (pteridologie) of bomen (dendrologie).

Onderzoek aan planten (s.l.) vindt onder andere plaats naar de systematiek (inclusief taxonomie, fylogenie, floristiek en verspreidingsgebieden), de plantenmorfologie (inclusief plantenanatomie, histologie, cytologie) en de plantenecologie (indicatorwaarden en milieueisen).

Vakgebieden

Tot de bijzondere plantkunde worden onder andere gerekend fycologie, bryologie, lichenologie, mycologie, pteridologie en dendrologie.

Fycologie of algologie is de studie van algen. Onder algen worden gerekend onder andere roodwieren (Rhodophyta), groenwieren (Chlorophyta), bruinwieren (Phaeophyceae), diatomeeën (Bacillariophyta). Oorspronkelijk werden ook de tot fotosynthese in staat zijnde blauwwieren (Cyanobacteria) tot de algen gerekend. De blauwwieren moeten worden echter gerekend tot het domein van bacteriën. Algen komen vooral voor in aquatische en mariene standplaatsen, maar ook op het land op drogere standplaatsen. Algen vormen bij veel ecosystemen een belangrijk onderdeel, omdat zij daar zorgen voor de primaire productie.

• 
  Chondrus crispus, een tot de roodwieren behorend zeewier
• 
  Micrasterias rotata, een eencelligsieralg, behorend groenwier
• 
  Fucus vesiculosus, behorend tot de bruinwieren
• 
  De geelgroene alg Vaucheria litorea als symbiont gegeten door de zeeslak Elysia chlorotica

Bryologie is de studie van levermossen (Marchantiophyta), (blad-)mossen (Bryophyta) en hauwmossen (Anthocerotophyta). Het onderzoek naar de fylogenie van deze groepen is van belang voor de kennis van die van de Embryophyta.

• 
  Preissia quadrata, een levermos
• 
  Brachythecium rutabulum, een bladmos
• 
  Anthoceros angustus, een hauwmos

Lichenologie is de studie van korstmossen en verwante schimmels. Korstmossen zijn schimmels die in symbiose met algen leven. Verschillende secundaire metabolieten komen alleen voor bij korstmossen, en kunnen niet geproduceerd worden buiten deze symbiose. Epifytische korstmossen vorm vaak geschikte indicatorsoorten voor de luchtkwaliteit. Epifytenwoestijnen zijn de gebieden waar onder andere de korstmossen-flora sterk is achteruitgegaan ten gevolge van luchtvervuiling.

• 
  Selaginella apoda, een verwante van de wolfsklauwen
• 
  Candelariella vitellina, een korstvormig korstmos
• 
  Pseudevernia furfuracea, een bladvormig kostmos
• 
  Alectoria sarmentosa, een bardvormig korstmos

Mycologie is de studie van de schimmels (Fungi). Lichenologie kan ook tot de mycologie worden gerekend.

Pteridologie is de studie van varens, varenachtigen en wolfsklauwen.

• 
  Hymenophyllum cupressiforme
• 
  Dicksonia antarctica, een boomvaren
• 
  Lygodium flexuosum, een liaanvormige varen

Dendrologie is de studie van bomen, struiken, en in het algemeen van houtige planten. Deze kennis is van belang bij toepassingen in de bosbouw.