Tijdlijn van de geschiedenis van Zuid-Afrika

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Dit is een tijdlijn van het geschiedkundig verhaal van het gebied van het huidige Zuid-Afrika.

Pre-koloniale tijd De Nederlandse Kaapkolonie De Britse Kaapkolonie De Grote Trek De Boerenrepublieken Uniewording Apartheid De Regenboognatie

Pre-koloniale tijd[bewerken | brontekst bewerken]

~4.000.000 v.C.[bewerken | brontekst bewerken]

Schedel van Mevrouw Ples
Schedel van het Taungkind

~2.500.000 v.C[bewerken | brontekst bewerken]

~1.500.000 v.C.[bewerken | brontekst bewerken]

~115.000 v.C.[bewerken | brontekst bewerken]

~15.000 v.C.[bewerken | brontekst bewerken]

  • De San arriveren in Zuid-Afrika.

~2.200 v.C.[bewerken | brontekst bewerken]

~200[bewerken | brontekst bewerken]

~800[bewerken | brontekst bewerken]

  • Begin van de Bantoemigratie. De Khoisan worden door de Bantoe verdreven naar de droge uithoeken van het continent.

~1000[bewerken | brontekst bewerken]

De São Cristóvão en de São Pantaleão van Bartolomeu Dias

1488[bewerken | brontekst bewerken]

1497[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Portugese ontdekkingsreiziger Vasco da Gama vaart om de Kaap de Goede Hoop heen en ontdekt Natal op Kerstavond.

1503[bewerken | brontekst bewerken]

1510[bewerken | brontekst bewerken]

  • Aan de Tafelbaai raken de Khoikhoi slaags met de Portugezen. De Portugese ontdekkingsreiziger Francisco de Almeida en 64 Portugese zeelieden komen om het leven.

1575[bewerken | brontekst bewerken]

1580[bewerken | brontekst bewerken]

1647[bewerken | brontekst bewerken]

  • Het Nederlandse schip Nieuwe Haerlem strandt aan de Kaap de Goede Hoop. Onder leiding van Leendert Janszen verblijven de gestrande Nederlandse zeelieden een jaar lang aan de Kaap. Na hun terugkeer naar Nederland krijgen Leendert Janszen en Matthijs Proot van de VOC de opdracht een verslag te schrijven over hun bevindingen.

1649[bewerken | brontekst bewerken]

  • Leendert Janszen en Matthijs Proot dienen hun Remonstrantie in, waarin hun positieve bevindingen over de Kaap de Goede Hoop staan beschreven. Hierop besluiten de Heren XVII dat er een verversingspost aan de Kaap moet worden gesticht.

De Nederlandse Kaapkolonie[bewerken | brontekst bewerken]

De aankomst van Jan van Riebeeck in de Kaap de Goede Hoop

1652[bewerken | brontekst bewerken]

1655[bewerken | brontekst bewerken]

1657[bewerken | brontekst bewerken]

  • De eerste Europese boeren arriveren in Rondebosch.

1658[bewerken | brontekst bewerken]

  • De eerste Indische slaven worden door de Nederlanders in de Kaapkolonie afgezet.
Afbeelding van de Khoikhoi

1659[bewerken | brontekst bewerken]

  • De eerste oorlog tussen de Nederlanders en de Khoikhoi (door de Nederlanders toen nog strandlopers genoemd) breekt uit.

1665[bewerken | brontekst bewerken]

1666[bewerken | brontekst bewerken]

1673[bewerken | brontekst bewerken]

  • De tweede oorlog tussen de Nederlanders en de Khoikhoi (naar hun kliktaal worden de strandlopers nu hottentotten genoemd) breekt uit.

1676[bewerken | brontekst bewerken]

  • De derde oorlog tussen de Nederlanders en de Khoikhoi breekt uit.
Gouverneur Simon van der Stel

1679[bewerken | brontekst bewerken]

1688[bewerken | brontekst bewerken]

Expansie van de Kaapkolonie

1706[bewerken | brontekst bewerken]

1713[bewerken | brontekst bewerken]

  • Een pokkenepidemie velt de Kaapkolonie. Vele khoikhoi sterven hieraan.

1751[bewerken | brontekst bewerken]

1755[bewerken | brontekst bewerken]

  • Een tweede pokkenepidemie velt de Kaapkolonie.

1761[bewerken | brontekst bewerken]

  • Gouverneur Rijk Tulbagh richt de eerste bibliotheek van Zuid-Afrika op.

1767[bewerken | brontekst bewerken]

  • Een derde pokkenepidemie velt de Kaapkolonie.
Prent van Wolraad Woltemade

1773[bewerken | brontekst bewerken]

1779[bewerken | brontekst bewerken]

1780[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Visrivier wordt aangesteld als grens van de Kaapkolonie.

1781[bewerken | brontekst bewerken]

  • Een Franse vloot voorkomt de Britse verovering van de Kaapkolonie.
Afbeelding van nomadische kleurlingen

1784[bewerken | brontekst bewerken]

1786[bewerken | brontekst bewerken]

1789[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Tweede Grensoorlog breekt uit.
  • Het merinoschaap wordt geïmporteerd in de Kaapkolonie.

1794[bewerken | brontekst bewerken]

De Britse Kaapkolonie[bewerken | brontekst bewerken]

De Kaapkolonie in 1795

1795[bewerken | brontekst bewerken]

1799[bewerken | brontekst bewerken]

1803[bewerken | brontekst bewerken]

  • Vrede van Amiens. Het Verenigd Koninkrijk draagt de Kaapkolonie weer over aan Nederland.

1804[bewerken | brontekst bewerken]

De Slag bij Blaauwberg

1806[bewerken | brontekst bewerken]

  • Het Verenigd Koninkrijk verovert de Kaapkolonie op Nederland in de Slag bij Blaauwberg, ditmaal definitief.

1807[bewerken | brontekst bewerken]

  • De slavenhandel naar Zuid-Afrika wordt afgeschaft, maar slavernij blijft legaal.
Saartje Baartman

1810[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Khoikhoivrouw Saartjie Baartman wordt uit belangstelling voor haar uitzonderlijke lichaamsbouw tentoongesteld in Londen.

1811[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Vierde Grensoorlog breekt uit.

1812[bewerken | brontekst bewerken]

1813[bewerken | brontekst bewerken]

1815[bewerken | brontekst bewerken]

  • Rebelse Boeren komen bij Slachtersnek in opstand tegen het Britse gouvernement, maar worden verslagen.
De Zoeloekoning Shaka

1816[bewerken | brontekst bewerken]

  • Vijf opstandelingen van Slachtersnek worden onder dramatische omstandigheden opgehangen.
  • Shaka sticht het Zoeloekoninkrijk.

1818[bewerken | brontekst bewerken]

1820[bewerken | brontekst bewerken]

1822[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stichting van Lesotho door Moshoeshoe I.
  • De Nederlandse taal wordt afgeschaft in het openbare ambt en het gerechtshof van de Kaapkolonie.
De Matabelekoning Mzilikazi

1823[bewerken | brontekst bewerken]

  • Luitenant Mzilikazi weigert zijn buit af te staan aan de Zoeloekoning Shaka. Hij vlucht met zijn volgelingen over de Drakensbergen en verovert de Transvaal. Uitbreiding Mfecane en opkomst van de Matabele.
  • De Orlam vertrekken onder leiding van Jonker Afrikaner naar Zuidwest-Afrika.
  • De zendeling John Philip sticht Philippolis, de eerste Europese nederzetting van de Transoranje.

1824[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stichting van Port Natal, het latere Durban.
  • De Zoeloekoning Shaka komt in contact met de blanke kolonisten.

1825[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Zuid-Afrikaanse pond wordt ingevoerd in de Kaapkolonie.

1826[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Griekwakapitein Adam Kok II sticht Adam Koksland in de Transoranje.

1828[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Zoeloekoning Shaka wordt vermoord door zijn halfbroer Dingane, die hem opvolgt als koning.
  • De Khoikhoi worden gelijkgesteld aan de blanken van de Kaapkolonie.

1832[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Matabelekoning Mzilikazi wordt door Dingane naar het westen verdreven.

1834[bewerken | brontekst bewerken]

  • Afschaffing van slavernij in de Kaapkolonie.
  • De Zesde Grensoorlog breekt uit.

De Grote Trek[bewerken | brontekst bewerken]

Kaart van de Grote Trek

1835[bewerken | brontekst bewerken]

1836[bewerken | brontekst bewerken]

  • Meer Voortrekkers vertrekken uit de Kaapkolonie. Mzilikazi stuurt zijn leger op hen af, maar wordt verslagen in de Slag bij Vegkop.
  • De Voortrekkers onder leiding van Hans van Rensburg worden in het huidige Mozambique vermoord door een inheemse stam.

1837[bewerken | brontekst bewerken]

De Bloukransmoorden
De slag bij Bloedrivier

1838[bewerken | brontekst bewerken]

1839[bewerken | brontekst bewerken]

1840[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Voortrekkers steunen een succesvolle staatsgreep van Mpande, de halfbroer van de Zoeloekoning Dingane. Dingane slaat op de vlucht en wordt vermoord. Andries Pretorius kroont Mpande tot Zoeloekoning.

1841[bewerken | brontekst bewerken]

1842[bewerken | brontekst bewerken]

  • Het Verenigd Koninkrijk verovert de Republiek Natalia. Veel Voortrekkers vertrekken uit Natal.
Voortrekker Hendrik Potgieter

1844[bewerken | brontekst bewerken]

1845[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Voortrekker Hendrik Potgieter sticht Ohrigstad.

1846[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stichting van Bloemfontein.
  • De Zevende Grensoorlog breekt uit.

1848[bewerken | brontekst bewerken]

1849[bewerken | brontekst bewerken]

1850[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Achtste Grensoorlog breekt uit.
  • Stichting van Rustenburg.

De Boerenrepublieken[bewerken | brontekst bewerken]

Voortrekker Andries Pretorius

1852[bewerken | brontekst bewerken]

1853[bewerken | brontekst bewerken]

1854[bewerken | brontekst bewerken]

1855[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stichting van Pretoria, vernoemd naar Andries Pretorius.

1856[bewerken | brontekst bewerken]

  • Een apocalyptische voorspelling van het Xhosameisje Nongqawuse leidt tot de verhongering van zo'n 40.000 Xhosa.
  • De eerste grondwet van de ZAR wordt goedgekeurd door de Volksraad, maar wordt niet door alle inwoners geaccepteerd.
  • De Republiek Lydenburg splitst zich af van de ZAR.
Staatspresident Marthinus Wessel Pretorius

1857[bewerken | brontekst bewerken]

  • Marthinus Wessel Pretorius wordt verkozen tot eerste staatspresident van de ZAR.
  • De Republiek Zoutpansberg splitst zich af van de ZAR.

1858[bewerken | brontekst bewerken]

  • De definitieve grondwet van de ZAR wordt goedgekeurd door de Volksraad.
  • De Republiek Zoutpansberg wordt met de ZAR herenigd.
  • De eerste Basotho-oorlog breekt uit tussen de Oranje Vrijstaat en de Basotho.

1859[bewerken | brontekst bewerken]

1860[bewerken | brontekst bewerken]

  • Pretoria vervangt Potchefstroom als hoofdstad van de ZAR.
  • De Republiek Lydenburg wordt met de ZAR herenigd.

1861[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Griekwa vertrekken onder leiding van kapitein Adam Kok III uit de Oranje Vrijstaat.

1862[bewerken | brontekst bewerken]

Staatspresident Johannes Henricus Brand

1864[bewerken | brontekst bewerken]

1865[bewerken | brontekst bewerken]

  • De tweede Basotho-oorlog breekt uit.

1866[bewerken | brontekst bewerken]

1867[bewerken | brontekst bewerken]

1868[bewerken | brontekst bewerken]

Het Grote Gat van Kimberley

1870[bewerken | brontekst bewerken]

  • West-Griekwaland wordt door het Verenigd Koninkrijk ingelijfd. Stichting van New Rush, later Kimberley. De diamantvelden worden opgeëist door de Griekwa, de Oranje Vrijstaat, de ZAR en de Kaapkolonie.

1871[bewerken | brontekst bewerken]

  • De diamantvelden worden door gouverneur Robert William Keate van de Natalkolonie toegewezen aan de Griekwa. Als gevolg treedt Marthinus Wessel Pretorius af als staatspresident van de ZAR. Cecil Rhodes vertrekt naar Kimberley.
Staatspresident Thomas François Burgers

1872[bewerken | brontekst bewerken]

1874[bewerken | brontekst bewerken]

1875[bewerken | brontekst bewerken]

1876[bewerken | brontekst bewerken]

  • Sekhukhune verslaat het Transvaalse leger. De ZAR verkeert in wanorde.

1877[bewerken | brontekst bewerken]

  • Sir Theophilus Shepstone doopt de ZAR om tot de Britse Transvaalkolonie.
  • De eerste vreedzame poging van Paul Kruger om de onafhankelijkheid van de ZAR te herstellen mislukt.
  • De Negende Grensoorlog breekt uit.

1878[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Walvisbaai wordt geannexeerd door de Kaapkolonie.
  • De tweede vreedzame poging van Paul Kruger om de onafhankelijkheid van de ZAR te herstellen mislukt.
De Zoeloe-oorlog

1879[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Zoeloe-oorlog breekt uit tussen het Verenigd Koninkrijk en de Zoeloes. De oorlog wordt door het Verenigd Koninkrijk gewonnen, al lijden ze een verpletterende nederlaag in de Slag bij Isandlwana. Het Verenigd Koninkrijk verovert Zoeloeland.
  • Oost-Griekwaland wordt geannexeerd door de Kaapkolonie.
  • Oprichting van de Afrikanerbond.

1880[bewerken | brontekst bewerken]

De Slag bij Majuba

1881[bewerken | brontekst bewerken]

1882[bewerken | brontekst bewerken]

Staatspresident Paul Kruger

1883[bewerken | brontekst bewerken]

  • Paul Kruger wordt verkozen tot staatspresident van de ZAR.

1884[bewerken | brontekst bewerken]

1885[bewerken | brontekst bewerken]

  • Beetsjoeanaland wordt ingelijfd door het Verenigd Koninkrijk. Stellaland en Goosen worden geannexeerd en bij Beetsjoeanaland gevoegd.

1886[bewerken | brontekst bewerken]

1887[bewerken | brontekst bewerken]

1888[bewerken | brontekst bewerken]

  • Paul Kruger wordt voor de tweede maal verkozen tot staatspresident van de ZAR.
  • Francis William Reitz wordt verkozen tot staatspresident van de Oranje Vrijstaat.
  • De Nieuwe Republiek wordt geannexeerd door de ZAR.
Premier Cecil Rhodes

1890[bewerken | brontekst bewerken]

  • Cecil Rhodes wordt aangesteld tot premier van de Kaapkolonie.

1891[bewerken | brontekst bewerken]

  • Klein Vrystaat wordt door de ZAR geannexeerd.

1893[bewerken | brontekst bewerken]

1894[bewerken | brontekst bewerken]

1895[bewerken | brontekst bewerken]

Arrestatie van Leander Starr Jameson

1896[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Jameson Raid wordt neergeslagen en Jameson wordt gevangengezet. Het feliciterende Krugertelegram van keizer Wilhelm II van Duitsland naar staatspresident Paul Kruger veroorzaakt een schandaal. Cecil Rhodes moet aftreden als premier.

1898[bewerken | brontekst bewerken]

  • Paul Kruger wordt voor de vierde maal verkozen tot staatspresident van de ZAR.
  • Staatspresident Paul Kruger legt de fundamenten voor het Sabie Wildreservaat, het latere Nationaal park Kruger.

1899[bewerken | brontekst bewerken]

Concentratiekamp voor Boeren

1900[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Oranje Vrijstaat en de ZAR worden door het Verenigd Koninkrijk veroverd, maar de bittereinders weigeren de strijd te staken. Het Verenigd Koninkrijk hanteert de tactiek van de verschroeide aarde door het platbranden van boerderijen en het opsluiten van Boerenvrouwen en kinderen in concentratiekampen. Staatspresident Paul Kruger wijkt uit naar Europa.

1901[bewerken | brontekst bewerken]

  • Emily Hobhouse luidt de noodklok over de concentratiekampen van de Boerenoorlog. De omstandigheden in de kampen worden verbeterd.

1902[bewerken | brontekst bewerken]

Uniewording[bewerken | brontekst bewerken]

1904[bewerken | brontekst bewerken]

  • 62.000 Chinese mijnwerkers arriveren in de Transvaalkolonie.

1907[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Transvaalkolonie en de Oranjerivierkolonie krijgen zelfbeschikking.
Premier Louis Botha

1910[bewerken | brontekst bewerken]

1912[bewerken | brontekst bewerken]

1913[bewerken | brontekst bewerken]

1914[bewerken | brontekst bewerken]

1915[bewerken | brontekst bewerken]

1918[bewerken | brontekst bewerken]

Premier Jan Smuts

1919[bewerken | brontekst bewerken]

  • Zuidwest-Afrika wordt een Zuid-Afrikaans mandaatgebied.
  • Premier Louis Botha overlijdt en wordt opgevolgd door Jan Smuts.

1921[bewerken | brontekst bewerken]

1922[bewerken | brontekst bewerken]

  • Een opstand van blanke mijnwerkers in Witwatersrand wordt door het Zuid-Afrikaanse leger neergeslagen.

1923[bewerken | brontekst bewerken]

1924[bewerken | brontekst bewerken]

1925[bewerken | brontekst bewerken]

  • Het Afrikaans wordt gelijkgesteld aan het Nederlands.

1926[bewerken | brontekst bewerken]

  • Het Nationaal park Kruger wordt benoemd tot eerste nationale park van Zuid-Afrika.
De vlag van Zuid-Afrika van 1928 tot 1994

1928[bewerken | brontekst bewerken]

  • De nieuwe vlag van Zuid-Afrika, gebaseerd op de Prinsenvlag, wordt ingevoerd.

1930[bewerken | brontekst bewerken]

  • Blanke vrouwen krijgen stemrecht.

1934[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Zuid-Afrikaanse Partij en de Nationale Partij fuseren tot de Verenigde Partij.

1939[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Tweede Wereldoorlog breekt uit. Tegen de wens van premier J.B.M. Hertzog verklaart Zuid-Afrika de oorlog aan Duitsland. Hertzog treedt af en Jan Smuts wordt opnieuw verkozen tot premier van Zuid-Afrika.
  • Oprichting van de Ossewabrandwag.

Apartheid[bewerken | brontekst bewerken]

Apartheidsbord

1948[bewerken | brontekst bewerken]

1949[bewerken | brontekst bewerken]

1952[bewerken | brontekst bewerken]

  • Op het Van Riebeeckfestival wordt de 300e verjaardag van de Nederlandse aanwezigheid in Zuid-Afrika gevierd.

1957[bewerken | brontekst bewerken]

Premier Hendrik Verwoerd

1958[bewerken | brontekst bewerken]

Het bloedbad van Sharpeville

1960[bewerken | brontekst bewerken]

1961[bewerken | brontekst bewerken]

1962[bewerken | brontekst bewerken]

Mensenrechtenactivist Nelson Mandela

1964[bewerken | brontekst bewerken]

  • De mensenrechtenactivist Nelson Mandela wordt veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf die hij moet uitzitten op Robbeneiland.

1966[bewerken | brontekst bewerken]

1967[bewerken | brontekst bewerken]

1973[bewerken | brontekst bewerken]

1975[bewerken | brontekst bewerken]

1976[bewerken | brontekst bewerken]

1977[bewerken | brontekst bewerken]

1982[bewerken | brontekst bewerken]

1983[bewerken | brontekst bewerken]

  • Eerste diagnose van aids in Zuid-Afrika.


Staatspresident P.W. Botha

1984[bewerken | brontekst bewerken]

  • P.W. Botha wordt verkozen tot staatspresident van Zuid-Afrika.
  • Aartsbisschop Desmond Tutu wint de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn vreedzame verzet tegen apartheid.

1985[bewerken | brontekst bewerken]

  • Staatspresident P.W. Botha roept de noodtoestand uit over Zuid-Afrika.

1989[bewerken | brontekst bewerken]

  • Staatspresident P.W. Botha krijgt een beroerte en moet aftreden. F.W. de Klerk wordt verkozen tot staatspresident van Zuid-Afrika.
  • Oprichting van de Democratische Partij.

1990[bewerken | brontekst bewerken]

  • Staatspresident F.W. de Klerk kondigt hervormingen in het apartheidsbeleid aan. Het verbod op het Afrikaans Nationaal Congres wordt opgeheven en Nelson Mandela wordt vrijgelaten.
  • Het mandaatgebied Zuidwest-Afrika wordt onafhankelijk onder de naam Namibië.

1992[bewerken | brontekst bewerken]

  • De blanke bevolking van Zuid-Afrika keurt de hervormingen van De Klerk in een referendum goed.
  • 45 mensen komen om het leven bij het Bloedbad van Boipatong, een aanslag gepleegd door aanhangers van de Inkatha Vrijheidspartij.

1993[bewerken | brontekst bewerken]

  • Nelson Mandela en F.W. de Klerk ontvangen de Nobelprijs voor de Vrede.
  • De communistische politicus Chris Hani wordt vermoord door een extreemrechtse activist.
F.W. de Klerk en Nelson Mandela

De Regenboognatie[bewerken | brontekst bewerken]

1994[bewerken | brontekst bewerken]

  • De eerste algemene verkiezingen van Zuid-Afrika vinden plaats. Nelson Mandela wordt verkozen tot president van Zuid-Afrika.
  • De Bantoestans worden opgeheven. President Lucas Mangope van de Bantoestan Bophuthatswana komt in verzet en wordt gesteund door de Afrikaner Weerstandsbeweging, maar wordt door het Zuid-Afrikaanse leger afgezet.
  • Zuid-Afrika wordt onderverdeeld in negen provincies.
  • De nieuwe vlag van Zuid-Afrika wordt ingevoerd.
  • De Walvisbaai wordt overgedragen aan Namibië.
  • Oprichting van Vrijheidsfront Plus

1995[bewerken | brontekst bewerken]

1997[bewerken | brontekst bewerken]

President Thabo Mbeki

1999[bewerken | brontekst bewerken]

  • Thabo Mbeki wordt verkozen tot president van Zuid-Afrika.

2000[bewerken | brontekst bewerken]

2006[bewerken | brontekst bewerken]

2007[bewerken | brontekst bewerken]

President Jacob Zuma

2008[bewerken | brontekst bewerken]

  • President Thabo Mbeki verliest de machtsstrijd over het ANC van Jacob Zuma en treedt af. Zijn aanhangers richten het Congress of the People op.
  • Bij xenofobische aanvallen op immigranten komen 62 mensen om het leven.

2009[bewerken | brontekst bewerken]

  • Jacob Zuma wordt verkozen tot president van Zuid-Afrika.

2010[bewerken | brontekst bewerken]

2013[bewerken | brontekst bewerken]

2015[bewerken | brontekst bewerken]

  • Bij xenofobische aanvallen op immigranten komen 7 mensen om het leven.
  • Na aanhoudende demonstraties tegen het behoud van het standbeeld van Cecil Rhodes op de Universiteit van Kaapstad worden een aantal standbeelden van blanke historische figuren gevandaliseerd.

2018[bewerken | brontekst bewerken]

  • Onder druk van het ANC treedt de van corruptie beschuldigde president Zuma af. De partij verkiest Cyril Ramaphosa tot zijn opvolger.

2019[bewerken | brontekst bewerken]