Wereldranglijsten wielrennen op de weg
Toen de wielersport na de Tweede Wereldoorlog steeds meer internationaal en commercieel werd, ontstond de behoefte om waarderingssystemen op te zetten waarmee renners en ploegen konden beoordeeld worden op de prestaties van een gans seizoen en niet enkel op individuele overwinningen. Een gunstige waardering betekende immers gemakkelijker of meer sponsorgeld, terwijl een goed geplaatste renner ook qua wedde hogere eisen kon stellen. Diverse systemen voor beoordelen en rangschikken werden in de loop der jaren opgezet, zowel door commerciële firma's als door de officiële wielerinstanties.
Rangschikkingen[bewerken]
Challenge Desgrange-Colombo (1948-1958 )[bewerken]
De Challenge Desgrange-Colombo was een internationale wielercompetitie die gehouden werd tussen 1948 en 1958. Ze werd genoemd naar de oud-wielrenner en journalist Henri Desgrange van L'Équipe in Frankrijk en naar de hoofdredacteur Emilio Colombo van de La Gazzetta dello Sport in Italië. Zij waren de initiatiefnemers van respectievelijk de Ronde van Frankrijk en de Ronde van Italië. Verder werkten mee de Belgische kranten Het Nieuwsblad-Sportwereld en La Dernière Heure-Les Sports. Vermits de competitie bestond uit de belangrijkste wedstrijden (zie tabel), hoeft het niet te verbazen dat de beste wielrenners uit die periode de trofee wegkaapten: Briek Schotte, Fausto Coppi, Ferdi Kubler (3x), Stan Ockers, Louison Bobet en Fred de Bruyne (3x).
Super Prestige Pernod (1959-1987)[bewerken]
Onenigheid tussen de organisatoren van de Desgrange-Colombo leidde tot het verdwijnen van deze beker. Intussen had Pernod in Frankrijk in 1958 de Prestige Pernod-prijs gelanceerd voor beste Franse renner van het jaar. Door het verdwijnen van de Desgrange-Colombo kwam er plaats voor een nieuwe internationale competitie en de Super Prestige Pernod nam deze plaats in. Zowel eendags- als etappewedstrijden werden in dit klassement opgenomen. Het moest gelden als het officieuze wereldkampioenschap wielrennen, omdat het beter de waarde van een renner weergaf dan de eenmalige prestatie in een wereldkampioenschap op de weg. Door de grote druk van sponsors werden wedstrijden toegevoegd en geraakte de waarderingen tussen verschillende wedstrijden in onbalans. Bovendien gold vanaf de jaren 1980 een verbod op sponsoring door alcohol-merken, waardoor Pernod niet meer in aanmerking kwam. 1987 was dan ook het laatste jaar dat de competitie werd ingericht.
Eddy Merckx is recordhouder met zeven overwinningen op een rij, van 1969 tot en met 1975. Jacques Anquetil en Bernard Hinault wonnen de trofee beiden vier maal.
FICP/UCI Wereldranglijst (1984-2004)[bewerken]
In 1984 werd door de FICP (Fédération Internationale de Cyclisme Professionnel) een Wereldranglijst ingevoerd, aanvankelijk onder de naam FICP-Vélo, maar vanaf 1989 als FICP-Wereldranglijst. Na de samensmelting de FICP met de FIAC (Fédération Internationale Amateur de Cyclisme) in 1992 werd vanaf 1993 een wereldranglijst voor renners, teams en landen opgezet. Deze rangschikking was een permanent waarderingssysteem, omdat op basis van de behaalde resultaten na elke betrokken wedstrijd punten werden toegekend aan de renner of de ploeg. Ze was vergelijkbaar met rankings in tennis (ATP Rankings) of voetbal (FIFA-wereldranglijst).
Vanaf 1999 werd die rangschikking per team nog eens uitgesplitst in 3 categorieën, naargelang de kwaliteit van de ploegen. Een gunstige plaats in de Wereldranglijst verhoogde de marktwaarde van de renners, maar ook voor de ploegen was het belang groot, want van de rangschikking hing af aan welke wedstrijden ploegen mochten deelnemen. Nochtans had deze ranking niet de impact en de publieke belangstelling van de evenknieën in de tennis- of golfsport. Sean Kelly torent hoog uit boven de anderen met zes overwinningen op een rij (1984-1989).
UCI Wereldbeker (1989-2004)[bewerken]
Vanaf 1989 tot 2004 werd de UCI Wereldbeker wielrennen ingericht door de UCI ter vervanging van de Super Prestige Pernod. In een tiental belangrijke klassiekers, alle eendagswedstrijden, konden wielrenners en teams punten verdienen. De leider in het tussenklassement was herkenbaar aan een speciale trui. De bedoeling was ook wedstrijden meer te internationaliseren, omdat het voor een renner interessanter werd ook buiten zijn eigen land te gaan koersen.
Deze wereldbeker gold, naast de FICP/UCI Wereldranglijst, als een belangrijke graadmeter voor de kwaliteiten van een renner.
Paolo Bettini is recordhouder met drie wereldbekers op een rij (2002-2004). Maurizio Fondriest, Johan Museeuw en Michele Bartoli haalden elk twee keer de beker binnen.
Vanaf 2005 werd deze competitie vervangen door de UCI ProTour.
UCI ProTour (2005-2008)[bewerken]
In 2004 werd door de UCI een competitie aangekondigd, die vanaf 2005 onder de naam UCI ProTour de belangrijkste internationale wielerwedstrijden zou groeperen. Achttien wielerteams die aan bepaalde voorwaarden voldeden, kregen het ProTour-label. Ze waren verplicht deel te nemen aan alle ProTour-wedstrijden. Deze reglementering kwam in conflict met het opzet van de inrichters van de grote rondes, die ook nationale ploegen in hun wedstrijd wilden opnemen. Ten gevolge van deze onenigheid stapten zij in 2008 uit de ProTour, waardoor er een opsplitsing kwam in wedstrijden die tot het ProTour-circuit bleven behoren en de andere die later gegroepeerd werden onder de noemer Historische kalender. De ProTour-rangschikking 2008 omvat dus minder wedstrijden dan de vorige edities. Alejandro Valverde won 2 van 4 edities van de ProTour-rangschikking.
Voor 2009 werd er tussen de UCI en de grote organisatoren nieuwe afspraken gemaakt die resulteerden in de UCI Wereldkalender, waarin punten konden worden verdiend voor de UCI Wereldranglijst.
UCI Wereldranglijst (2009-2010)[bewerken]
De UCI Wereldranglijst is gebaseerd op de resultaten van alle wedstrijden van de ProTour en van de Historische kalender die nu samengebracht zijn in de UCI Wereldkalender. Om het mondiale karakter te benadrukken, werden ook wedstrijden in Australië en Canada opgenomen.
UCI World Tour (2011 - heden)[bewerken]
De begrippen ProTour en Historische kalender verdwijnen. Naar analogie van de Continentale circuits wordt één mondiaal circuit opgesteld met één competitie en een nieuwe wereldranglijst onder de naam UCI World Tour. Om de mondialisering verder door te drukken werden in de laatste jaren buiten de Europese ook een Australische, twee Canadese en een Chinese wedstrijd in de ranglijst opgenomen.
Samenstelling van de competities[bewerken]
| Wedstrijd | Desgrange-Colombo | Super Prestige | UCI Wereldbeker | UCI ProTour | UCI Wereldranglijst | UCI World Tour |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Tour Down Under | 2008 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| Parijs-Nice | 1959-1987 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | ||
| Tirreno-Adriatico | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| Milaan-San Remo | 1948-1958 | 1959-1987 | 1989–2004 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - |
| Ronde van Catalonië | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| E3 Harelbeke | 2012 - | |||||
| Gent-Wevelgem | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| Catalaanse Week | 1959-1987 | |||||
| Ronde van Vlaanderen | 1948-1958 | 1959-1987 | 1989–2004 | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - |
| Ronde van het Baskenland | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| Parijs-Roubaix | 1948-1958 | 1959-1987 | 1989–2004 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - |
| Amstel Gold Race | 1959-1987 | 1989–2004 | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | |
| Waalse Pijl | 1948-1958 | 1959-1987 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | |
| Luik-Bastenaken-Luik | 1951-1958 | 1959-1987 | 1989–2004 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - |
| Ronde van Romandië | 1959-1987 | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | ||
| Rund um den Henninger-Turm | 1995 | |||||
| Grand Prix du Midi Libre | 1959-1987 | |||||
| Vierdaagse van Duinkerke | 1959-1987 | |||||
| Ronde van Italië | 1948-1958 | 1959-1987 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | |
| Critérium du Dauphiné | 1959-1987 | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | ||
| Ronde van Zwitserland | 1949-1958 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | ||
| UCI ProTour Ploegentijdrit | 1989-1991 | 2005-2007 | ||||
| Ronde van Frankrijk | 1948-1958 | 1959-1987 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | |
| Wincanton Classic | 1989–1997 | |||||
| Clásica de San Sebastián | 1989–2004 | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | ||
| Ronde van Polen | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| HEW Cyclassics | 1989–2004 | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | ||
| Eneco Tour | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| GP Ouest France-Plouay | 2005-2008 | 2009-2010 | 2011 - | |||
| Ronde van Duitsland | 2005-2008 | |||||
| Ronde van Spanje | 1958 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | ||
| Parijs-Brussel | 1948-1958 | 1959-1987 | ||||
| Grand Prix des Amériques | 1989–1991 | |||||
| WK Wielrennen | 1959-1987 | |||||
| GP Cycliste de Québec | 2010 | 2011 - | ||||
| GP Cycliste de Montréal | 2010 | 2011 - | ||||
| Kampioenschap van Zürich | 1989–2004 | 2005-2006 | ||||
| Parijs-Tours | 1989–2004 | 2005-2007 | ||||
| Ronde van Lombardije | 1959-1987 | 1989–2004 | 2005-2007 | 2009-2010 | 2011 - | |
| Ronde van Peking | 2011 - | |||||
| GP des Nations | 1959-1987 | 1990–1993 | ||||
| Japan Cup | 1996 | |||||
| Bordeaux-Parijs | 1959-1987 |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
