Parelgras-beukenbos

Parelgras-beukenbos
	Parelgras-beukenbos met lievevrouwebedstro en eenbloemig parelgras
Syntaxonomische indeling
Klasse:	Querco-Fagetea; (klasse van eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond)
Orde:	Fagetalia sylvaticae; (orde van eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond)
Verbond:	Fagion sylvaticae; (beuken-verbond)
Associatie
	Melico-Fagetum; Lohm. in Seib. 1954

Het parelgras-beukenbos (Melico-Fagetum) is een associatie uit het beuken-verbond (Fagion sylvaticae). De associatie is een bosplantengemeenschap die voorkomt op voedselrijke, kalkhoudende lemige bodems, en gekenmerkt wordt door de dominantie van beuk en een zeer diverse voorjaarsflora.

Naamgeving en codering

Synoniemen
Hordelymo-Fagetum Kuhn 1937

Frans: Hêtraie à Mélique
Duits: Perlgras-Buchenwald
EUNIS 2007-code: G1.63: Medio-European neutrophile beech forests
Natura2000-habitattypecode (EU-code): H9130
BWK-karteringscode: fm

De wetenschappelijke naam Melico-Fagetum is afgeleid van de botanische namen van twee belangrijke soorten binnen deze klasse, het eenbloemig parelgras (Melica uniflora) en de beuk (Fagus sylvatica).

Fysiognmomie

Het parelgras-beukenbos is een hoog opgaand loofbos. De struiklaag is matig ontwikkeld, met een groot aandeel van hazelaar. De kruidlaag kan bijzonder soortenrijk zijn en telt vooral veel voorjaarsbloeiers, terwijl de moslaag minder opvallend aanwezig is.

Ecologie

Het parelgras-beukenbos omvat oude, zeer structuur- en soortenrijke bossen, kenmerkend voor droge tot matig natte stenige en kalkhoudende leembodems, met een pH-neutrale bodem en een goed verteerbare, sterk gemineraliseerde humuslaag.

Verspreiding

Het parelgras-beukenbos heeft een Centraal-Europees verspreidingsgebied.

In Nederland komt het niet voor. In Vlaanderen komt het fragmentarisch voor in de Voerstreek, de Vlaamse Ardennen, het Hallerbos en het Park van Tervuren in de regio Brussel.

Diagnostische taxa voor Vlaanderen

Het parelgras-beukenbos heeft voor Vlaanderen geen specifieke kensoorten, enkel een aantal indicatieve kensoorten.

In de boomlaag zijn de beuk, de gewone es en de zomereik frequent voorkomend. De beuk is dikwijls de dominante boomsoort.

De struiklaag is divers, met vooral hazelaar frequent voorkomend en abundant, met daarnaast eenstijlige meidoorn, rode kornoelje en Spaanse aak.

De kruidlaag is zeer divers, met talrijke soorten die ook in het eiken-haagbeukenbos voorkomen. Typische soorten voor het parelgras-beukenbos zijn het naamgevende eenbloemig parelgras en het lievevrouwebedstro, die echter niet steeds voorkomen.

In de onderstaande tabel staan de belangrijkste diagnostische plantentaxa van het parelgras-beukenbos voor Vlaanderen.

Boomlaag

Presentie	Triviale naam	Botanische naam
> 80%	gewone es	Fraxinus excelsior
> 40%	beuk	Fagus sylvatica
> 40%	zomereik	Quercus robur
> 20%	tamme kastanje	Castanea sativa
> 20%	haagbeuk	Carpinus betulus
> 20%	Noorse esdoorn	Acer platanoides
> 20%	zoete kers	Prunus avium
	gewone esdoorn	Acer pseudoplatanus

Struiklaag

Presentie	Triviale naam	Botanische naam
> 40%	hazelaar	Corylus avellana
> 40%	eenstijlige meidoorn	Crataegus monogyna
> 40%	rode kornoelje	Cornus sanguinea
> 40%	Spaanse aak	Acer campestre
> 20%	eenstijlige meidoorn	Crataegus monogyna
> 20%	gewone vlier	Sambucus nigra
> 20%	Gelderse roos	Viburnum opulus
> 20%	bosroos	Rosa arvensis
> 20%	wilde kardinaalsmuts	Euonymus europaeus

Kruidlaag

Presentie	Triviale naam	Botanische naam
> 80%	klimop	Hedera helix
> 60%	gevlekte aronskelk	Arum maculatum
> 60%	geel nagelkruid	Geum urbanum
> 60%	grote brandnetel	Urtica dioica
> 60%	boskortsteel	Brachypodium sylvaticum
> 60%	gewone braam	Rubus fruticosus
> 40%	robertskruid	Geranium robertianum
> 40%	kleefkruid	Galium aparine
> 40%	bosrank	Clematis vitalba
> 20%	groot heksenkruid	Circaea lutetiana
> 20%	kruisbes	Ribes uva-crispa
> 20%	look-zonder-look	Alliaria petiolata
> 20%	bosandoorn	Stachys sylvatica
> 20%	gele dovenetel	Galeobdolon luteum
> 20%	heelkruid	Sanicula europaea
> 20%	muurhavikskruid	Hieracium murorum
> 20%	muursla	Mycelis muralis
> 20%	grote veldbies	Luzula sylvatica
> 20%	schaduwgras	Poa nemoralis
> 20%	gewone hennepnetel	Galeopsis tetrahit
> 20%	gespleten hennepnetel	Galeopsis bifidus
> 20%	dauwbraam	Rubus caesius
	lievevrouwebedstro	Galium odoratum
	eenbloemig parelgras	Melica uniflora
	wrangwortel	Helleborus viridis
	ruig klokje	Campanula trachelium
	spekwortel	Tamus communis
	amandelwolfsmelk	Euphorbia amygdaloides
	boszegge	Carex sylvatica
	donkersporig bosviooltje	Viola reichenbachiana
	bosgierstgras	Milium effusum
	gewone salomonszegel	Polygonatum multiflorum
	bosanemoon	Anemone nemorosa
	witte klaverzuring	Oxalis acetosella
	wilde hyacint	Hyacinthoides non-scripta
	vogelnestje	Neottia nidus-avis

Moslaag

geen kentaxa

Biologische Waarderingskaart

In de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest staat deze associatie bekend als beukenbos met parelgras en lievevrouwebedstro (fm).

Het betreft vooral oude bossen op rijke, kalkhoudende leembodems met een sterk gemineraliseerde humuslaag, gekenmerkt door een zeer rijke voorjaarsflora gedomineerd door lievevrouwebedstro en eenbloemig parelgras. De boomlaag bestaat vooral uit beuk.

Dit vegetatietype staat gewaardeerd als 'Biologisch zeer waardevol'.

Zie ook

Lijst van bosgemeenschappen in Nederland

Bronnen, noten en/of referenties

Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
L.Durwael, B.Roelandt, L.De Keersmaeker & N.Lust, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 10. Bossen. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.
Cornelis J., Hermy M., De Keersmaeker L. & Vandekerkhove K. (2007): Bosplantengemeenschappen in Vlaanderen. Een typologie van bossen op basis van de kruidachtige vegetatie. Rapport INBO.R.2007.1. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en K.U.Leuven, afdeling Bos, Natuur en Landschap in opdracht van de Vlaamse Overheid, agentschap voor Natuur en Bos, Brussel.
Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. INBO.M.2011.1, Brussel. ISBN 9789040303142

Strand en duinen:	duinstruweel (sd(b))
Halfnatuurlijke graslanden:	Struisgrasvegetatie (ha) · Dotterbloemgrasland (hc) · Kalkgrasland (hk) · Vochtig schraalgrasland (hm, hmm, hme) · Vochtig heischraal grasland (hmo) · Droog heischraal grasland (hn) · Mesofiel hooiland (hu)
Soortenrijke permanente graslanden:	Vochtig grasland gedomineerd door russen (hj) · Soortenrijk permanent cultuurgrasland (hp, hpr) · Soortenrijk permanent cultuurgrasland met zilte elementen (*hpr()+da, hp()+da, h+da*)
Struweel:	struweel op kalkrijke bodem (sk) · gagelstruweel (sm) · kapvlakte (se) · vochtig wilgenstruweel op venige of zure grond (so) · vochtig wilgenstruweel op voedselrijke bodem (sf)
Vallei- en moerasbossen:	ruderaal olmenbos (ru, rud) · bronbos (vc) · alluviaal elzen-essenbos (va) · elzen-eikenbos (vf) · nitrofiel alluviaal elzenbos (vn) · elzenbroek (vm) · oligotroof elzenbroek met veenmossen (vo) · venig berkenbroek (vt)
Eiken- en beukenbossen:	eiken-haagbeukenbos met wilde hyacint (qe) · eiken-haagbeukenbos (qa) · eiken-haagbeukenbos op mergel (qk) · eikenbos met witte veldbies (ql) · zuur eikenbos (qs) · eiken-berkenbos (qb) · beukenbos met wilde hyacint (fe) · beukenbos met voorjaarsflora zonder wilde hyacint (fa) · beukenbos met parelgras en lievevrouwebedstro (fm) · beukenbos op mergel (fk) · beukenbos met witte veldbies (fl) · zuur beukenbos (fs)