Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk (Maastricht)
| Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
De kerk vanuit het zuidwesten in de sneeuw
| ||||
| Plaats | Maastricht | |||
| Gewijd aan | Onze Lieve Vrouw van Lourdes | |||
| Coördinaten | 50° 51′ NB, 5° 43′ OL | |||
| Gebouwd in | 1936-38 | |||
| Monumentale status | rijksmonument | |||
| Monumentnummer | 506680 | |||
| Architectuur | ||||
| Architect(en) | Frits Peutz | |||
| Bouwmateriaal | Limburgse mergel, Kunradersteen | |||
| Afbeeldingen | ||||
| ||||
De kerk in 2001
| ||||
| Lijst van rijksmonumenten in Maastricht | ||||
| ||||
De Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk is een Rooms-katholieke parochiekerk in de buurt Wittevrouwenveld in Maastricht-Oost. Het kerkgebouw van architect Frits Peutz uit 1938 is een rijksmonument.
Bouwgeschiedenis
De parochie Wittevrouwenveld werd in 1923 gesticht in dit toen nog grotendeels onbebouwde en pas sinds 1920 tot Maastricht behorende gebied. Onze Lieve Vrouw van Lourdes was in de eerste helft van de vorige eeuw een populaire volksdevotie in de katholieke Kerk. In juli 1924 werd bouwpastoor Johannes Jacobs (1878-1960) geïnstalleerd.[1] In hetzelfde jaar werd een uit Rotterdam gehaalde noodkerk in gebruik genomen en kwam de pastorie gereed, een ontwerp van Alphons Boosten (sinds 2001 een gemeentelijk monument.[2] Sinds 1938 beschikt de parochie over het huidige gebouw aan de President Rooseveltlaan.
De kerk werd ontworpen door de bekende architect Frits Peutz en werd in 1936, midden in de jaren '30 crisis, aanbesteed. De bouwkosten bedroegen 76.663 gulden. De kerk werd gebouwd met Sibber mergelblokken op een basis van Kunradersteen. De rode holle en bolle dakpannen geven de kerk een Italiaans aanzien. Op 14 april 1938 vond de inzegening plaats. De toren kwam pas in 1941 gereed en werd pas later bekleed met koper. In 1949, bij het 25-jarig bestaan van de parochie, kwamen er klokken in de toren te hangen.[1]
Tegenwoordig is de kerk in gebruik door de parochie van Onze Lieve Vrouw van Lourdes en de Heilige Familie. Deze parochie ontstond door samenvoeging van twee parochies, nadat de kerk van de Heilige Familie in de naburige wijk Wyckerpoort in 1997 buiten gebruik was gesteld (in 1999 gesloopt).
De kerk was tot 2016 gelegen aan de stadstraverse van de autoweg N2. Door het gereed komen van de Koning Willem-Alexandertunnel en de Groene loper op het tunneldak, ligt de kerk een stuk centraler in de dubbelwijk Wyckerpoort/ Wittevrouwenveld.
Architectuur
Frits Peutz bouwde de Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk na een periode waarin hij in Heerlen een serie gebouwen in de stijl van het nieuwe bouwen had ontworpen, o.a. het Monseigneur Laurentius Schrijnenhuis (1932), het Glaspaleis (1933), het Raadhuis van Heerlen (vanaf 1936) en het Royal Theater (1937). De kerken die hij in deze periode bouwde (behalve de kerk van Wittevrouwenveld, ook die van Berg en Terblijt en Sint-Pieter beneden in Maastricht) lijken op het eerste gezicht traditionalistisch, maar verraden bij nadere bestudering toch de hand van een architect met originele ideeën. In de directe omgeving van de Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk bouwde Peutz nog de Sint-Theresiaschool (1931), een bewaarschool (1936; thans buurthuis) en een jongensschool (1949), en, iets verder weg, woningen aan de Frankenstraat (1930-33) en de villa Sonnehuys aan de Scharnerweg (1933). De kerk van Wittevrouwenveld heeft veel overeenkomsten met de iets later gebouwde kerk van Sint-Pieter beneden in het Villapark.[3]
Exterieur
De kerk is gebouwd als een vroegchristelijke basilica met een rechthoekige plattegrond. Aan de westzijde bevindt zich de narthex met op de noordoostelijke hoek de iets gedraaide vierkante toren en op de andere hoek een Maria-kapel. Aan de oostzijde bevindt zich de halfronde apsis. Opvallend zijn de asymmetrische zadeldaken op de hoge transepten. In het verlengde van het zuidoostelijke transept ligt de sacristie.[3][4]
Het ontwerp van de Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk viel van den beginne in de smaak.[noot 1] De bouwstijl is traditionalistisch, met elementen van de vroeg-christelijke en romaanse bouwstijl, maar ook met stijlelementen die postmodernistisch aandoen. Deze onverwachte details (bijvoorbeeld de hardstenen detailleringen boven de zuidelijke entree en onder het ronde, westelijke raam) doen denken aan soortgelijke detailleringen elders (de flankerende zuiltjes bij de ramen van de kerk van Sint-Pieter beneden, de klaverbladvormige ramen bij de kerk in Berg en Terblijt en de "maffe" traptorens aan het koor van de kerk in Meijel). Ze zijn kenmerkend voor de kerkenbouw van Peutz: serieus, maar soms met een knipoog.
Interieur
De kerk heeft vlakke, houten gewelven, rustend op hardstenen consoles. Bijzonder is het contrast tussen de zwarte hardstenen vloer, de onversierde mergelstenen muren en het halfronde, witmarmeren altaar (uit 1958). Het gebouw heeft glas-in-loodramen van Limburgse kunstenaars als Jos Eggen, Eugène Laudy, Joep Nicolas, Frans Slijpen en Harrie Schoonbrood. De kerk bezit een neorenaissance preekstoel afkomstig uit een rooms-katholieke kerk in Nieuwerkerk a/d IJssel.[5] In de zijbeuken staat nog een deel van het oorspronkelijk meubilair ontworpen door Frits Peutz.
Op het oksaal van de kerk bevindt zich sinds 1982 een orgel dat in 1906 door de Brusselse firma Kerkhoff voor de kapel van het ziekenhuis Calvariënberg was gebouwd. Dat orgel werd bij de plaatsing door de firma Verschueren uit Tongeren uitgebreid. In de zuidelijke zijbeuk (Emmaüskapel) staat sinds 2015 een orgel (Verschueren, Heythuysen, 1961) afkomstig uit de in datzelfde jaar gesloten Sint-Guliëlmuskerk.
-
Vanuit het zuidoosten -
Vanuit het zuidwesten -
Zuiderbeuk en sacristie -
Zuidelijke entree -
Narthex -
Hoog transept -
Apsis -
Beeld O.L.V. van Lourdes -
Middenbeuk -
O.L.V. van Lourdeskapel
Externe link
- Bisscheroux, N., S. Minis, W. van den Bergh, F. Humblé (1997): Architectuurgids Maastricht 1895-1995. Stichting Topos & Gemeente Maastricht, Maastricht. ISBN 90-9010710-x
- Boogard, J. van den, en S. Minis (2001): Monumentengids Maastricht. Primavera Pers, Leiden. ISBN 90-74310-52-4
- Term, J. van, en J. Nelissen (1979): Kerken van Maastricht. Uitgave V&D, Maastricht
- Ubachs, P.J.H., en I.M.H. Evers (2005): Historische Encyclopedie Maastricht. Walburg Pers, Zutphen. ISBN 905730399X
- 'O.L.V.-van-Lourdeskerk' op kerkgebouwen-in-limburg.nl
- ↑ De lokale krant De Limburger Koerier schreef in 1936: "Eenvoudige en moderne fantasie op een vroeg christelijke bouwstijl van primitieve eenvoud en daardoor van pretentieloze schoonheid". Bisscheroux/Minis/Van den Bergh/Humblé (1997), p. 72.
· 
· 