Boekenweekgeschenk

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Vysotsky (overleg | bijdragen) op 9 apr 2020 om 12:41. (bewoording)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Maarten Biesheuvel met het door hem geschreven Boekenweekgeschenk van 1988, Een overtollig mens

Het boekenweekgeschenk is een jaarlijkse uitgave in het kader van de Nederlandstalige Boekenweek. Het wordt tijdens die week door boekhandelaars in Nederland gratis aangeboden aan klanten die tijdens die week voor een zeker bedrag boeken komen aanschaffen. Het heeft een vaste lengte van 29.000 woorden of 96 pagina's. Sinds 2014 zijn de Boekenweek en het daarbij behorende Boekenweekgeschenk uitgebreid naar Vlaanderen. Sinds dat jaar wordt het boekenweekgeschenk ook door Vlaamse boekhandels gratis aangeboden aan klanten die tijdens deze week een bedrag van 15 euro besteden aan boeken.

Het boekenweekgeschenk is een novelle, essay of roman dat ieder jaar door een andere schrijver speciaal voor de Boekenweek wordt geschreven. Daarbij hoeft de auteur niet per se rekening te houden met het thema. De auteur is hoofdgast tijdens het Boekenbal ter opening van deze, Nederlandstalige, Boekenweek. Als eigen geschenk hebben de openbare bibliotheken een aantal malen een boekje uitgegeven met een korte inleiding op de boekenweekgeschenkauteur en diens werk.[1] In 2018 wordt het boekenweekgeschenk omdat Leeuwarden dat jaar Culturele Hoofdstad van Europa is, ook in het Fries uitgegeven onder de titel Sa’t it lân derhinne leit.

Daarnaast wordt er ieder jaar een boekenweekessay uitgebracht dat dieper ingaat op het thema van de Boekenweek van dat jaar, en dat voor een klein bedrag verkrijgbaar is.

Geschiedenis

Tijdens de Boekendag in 1930 werd het boekje De uitgever en zijn bedrijf uitgegeven, ter ere van het 50-jarige jubileum van Nederlandsche Uitgeversbond. Dat boekje was nog geen boekenweek-'geschenk' zoals we dat nu kennen. Twee jaar later, in 1932, werd de eerste Boekenweek georganiseerd met nu voor het eerst een geschenk met de toepasselijke naam Geschenk. Deze traditie werd vrijwel elke volgende Boekenweek herhaald.[2] Het boekenweek wordt uitgegeven door de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB); bij toerbeurt nemen verschillende uitgeverijen de eigenlijke productie voor hun rekening.

In de jaren veertig, vijftig en zestig verscheen het boekenweekgeschenk vaak anoniem, gekoppeld aan een tweetal prijsvragen. Eerst was er een wedstrijd waarbij schrijvers een ongepubliceerd werk konden inzenden, waaruit een jury het werk koos dat als boekenweekboek werd uitgegeven. Vervolgens kon het publiek raden wie de auteur was en daarmee prijzen winnen.[2][3]

Sinds 2001 reis je op de laatste zondag van de Boekenweek op vertoon van het boekenweekgeschenk de hele dag gratis met Nederlandse treinen (inclusief naar het Duitse Leer vanuit Groningen). Dit kan zowel met de papieren versie als met het e-boek. Sinds 2015 wordt het boekenweekgeschenk voor dit doel van een speciale vierkante barcode voorzien, zodat een reiziger op deze dag met het boekenweekgeschenk kan in- en uitchecken bij gesloten NS-poortjes. Deze code dient aan de conducteur te worden getoond bij controle, zodat hij deze kan scannen als bewijs dat er gratis gereisd wordt met het Boekenweekgeschenk. In 2014 liep deze actie ook in België.

Geschenken

Jaar Auteur Titel Genre Thema en bijzonderheden
2020 Annejet van der Zijl[4] Leon en Juliette novelle Rebellen en dwarsdenkers
2019 Jan Siebelink Jas van belofte novelle De moeder de vrouw
2018 Griet Op de Beeck Gezien de feiten novelle Natuur
2017 Herman Koch Makkelijk leven novelle Verboden Vruchten
2016 Esther Gerritsen Broer novelle Duitsland - Was Ich noch zu sagen hätte
2015 Dimitri Verhulst De zomer hou je ook niet tegen novelle Waanzin - Te gek voor woorden
2014 Tommy Wieringa Een mooie jonge vrouw novelle Ondertussen ergens anders - Reizen
2013 Kees van Kooten De verrekijker novelle Gouden tijden, zwarte bladzijden
2012 Tom Lanoye Heldere hemel novelle Vriendschap en andere ongemakken
2011 Kader Abdolah De kraai Curriculum Vitae – Geschreven portretten
2010 Joost Zwagerman Duel novelle Jong zijn: het kind, de jeugd, de jongere
2009 Tim Krabbé Een tafel vol vlinders novelle Tjielp Tjielp - De literaire zoo
2008 J. Bernlef De pianoman novelle Van oude menschen... - De derde leeftijd en de letteren
2007 Geert Mak De brug[5] reisverslag Lof der Zotheid - Scherts, satire en ironie
2006 Arthur Japin De grote wereld novelle BOEM! Paukeslag - Schrijvers en muziek
2005 Jan Wolkers Zomerhitte novelle Spiegel der Lage Landen - Onze geschiedenis
2004 Thomas Rosenboom Spitzen novelle Frankrijk
2003 Ronald Giphart Gala novelle Styx - Leven en dood in de letteren
2002 Anna Enquist De ijsdragers novelle Hebban olla vogala nestas - Verhalen & gedichten over de liefde
2001 Salman Rushdie Woede novelle Het land van herkomst - Schrijven tussen twee culturen
2000 Harry Mulisch Het theater, de brief en de waarheid novelle Lectori Salutem - Verhalen uit de klassieke oudheid
1999 Connie Palmen De erfenis novelle Familie-album - Ouders en kinderen in de literatuur
1998 Arnon Grunberg De heilige Antonio novelle Panorama Nederland - Stad en land in proza en poëzie
1997 Renate Dorrestein Want dit is mijn lichaam novelle Mijn God - Religie en religieus gevoel in de letteren
1996 Adriaan van Dis Palmwijn novelle Eeuwig El Dorado - Latijns-Amerika en het Caribisch gebied
1995 Leon de Winter Serenade novelle De vijftigste mei - De Tweede Wereldoorlog in de literatuur
1994 Hella S. Haasse Transit novelle Poëzie Centraal
1993 Willem Frederik Hermans In de mist van het schimmenrijk novelle Het leven geschreven - Dagboeken, brieven en biografieën
1992 A.F.Th. van der Heijden Weerborstels novelle 't Prachtig rijk van Insulinde - Nederlands Indië
1991 Cees Nooteboom Het volgende verhaal reisverhaal Schrijvers op reis
1990 F. Springer Sterremeer novelle Van boeken krijg je nooit genoeg
1989 Hugo Claus De zwaardvis novelle Boek en film
1988 Maarten Biesheuvel Een overtollig mens verhalenbundel Nederland - Vlaanderen
1987 Tessa de Loo Het rookoffer novelle Amsterdam, culturele hoofdstad van Europa
1986 Marga Minco De glazen brug novelle Van boeken krijg je nooit genoeg
1985 Remco Campert Somberman's actie[6] novelle De Gouden (50e) Boekenweek
1984 Maarten 't Hart De ortolaan novelle Wie leest, beleeft meer
1983 Wim Kan Soms denk ik wel eens bij mijzelf... verzamelbundel Vrije tijd? Een boek werkt!
1982 Marten Toonder De Andere Wereld stripverhaal Boeken blijven
1981 Henri Knap De ronde van '43 novelle Ieder zijn eigen boek
1981 Gerard Reve De vierde man novelle Afgewezen vanwege "controversiële passages"
1980 Janwillem van de Wetering De verdachte Verheugt detective Bezig met boeken
1979 Simon Carmiggelt & Peter van Straaten Mooi kado verhalenbundel Boeken aan banden
1978 Marnix Gijsen Overkomst dringend gewenst verhalenbundel Boek en communicatie
1977 Mies Bouhuys, Herman van Run en Nico Scheepmaker Even geduld AUB Boek en televisie
1976 Hermine Heijermans (samensteller) Snikken en smartlapjes gedichten Boek en muziek
1975 Cees Buddingh' Bericht aan de reizigers novelle Reizen en lezen
1974 Louis Couperus (samensteller Karel Reijnders) Als ik, bijvoorbeeld de geest van mijn moeder op den rand van mijn bed... bloemlezing Couperus
1973 Bertus Aafjes Een lampion voor een blinde novelle Literatuur en jazz
1972 Peter van Lindonk Poësie gedichten Poëzie
1971 D.H. Couvée Protest per prent cartoonsnovelle Protest
1970 Jan Gerhard Toonder Kasteel in Ierland novelle
1969 Hubert Lampo De goden moeten hun getal hebben novelle
1968 Max Dendermonde Kom eens om een keizer novelle
1967 Jan de Hartog Herinneringen van een bramzijgertje novelle Nog nooit werd er zoveel gelezen
1966 Theun de Vries Het zwaard, de zee en het valse hart novelle Lezen is fijn
1965 Harry Paape De Geuzen novelle
1964 Robert van Gulik Vier vingers detective
1963 Jacques Presser Europa in een boek non-fictie Europa en het boek
1962 Anton Koolhaas Een schot in de lucht Het Nederlandse en Vlaamse boek
1961 Agaath van Ree De onbekende uren novelle Novelleprijsvraag CPNB
1960 Elisabeth Keesing De zalenman novelle 25e Boekenweek, Novelleprijsvraag CPNB
1959 Hella S. Haasse Dat weet ik zelf niet essay
1958 August Defresne Het gehucht novelle Novelleprijsvraag CPNB
1957 Jacques Presser De nacht der Girondijnen novelle Novelleprijsvraag CPNB
1956 P.H. Ritter jr. Ontmoetingen met schrijvers portretten
1955 Clare Lennart Op schrijversvoeten door Nederland
1954 Jacques den Haan, Adriaan Morriën, Charles Boost (samenstelling) Goed geboekt
1953 Anthonie Donker Tien verhalen verhalen
1952 Manuel van Loggem Insecten in plastic novelle Novelleprijsvraag CPNB
1951 Olaf J. de Landell De porseleintafel novelle Novelleprijsvraag CPNB
1950 Marianne Philips De zaak Beukenoot novelle Novelleprijsvraag CPNB
1949 Clare Lennart Twee negerpopjes novelle Novelleprijsvraag CPNB
1948 Hella S.Haasse Oeroeg novelle Novelleprijsvraag CPNB
1947 Antoon Coolen De ontmoeting novelle Novelleprijsvraag CPNB
1946 1. D.M.R. Rademacher Schorer: Wat het boek in bezettingstijd heeft beteekend

2. Insider: Wat men er onder verstaat

3. D.A.M. Binnendijk: Welke waarde het heeft voor zijn bezitter

4. D. van Gelder: De tweeledige beteekenis van het exlibris

5. G.H. 's-Gravesande: Een eigen bibliotheek

Het kleine geschenk De eerste druk verscheen in een zeer kleine oplage vanwege papiergebrek. Het had 32 pagina's en was geniet.[7]
1945 geen boekenweek
1944 geen boekenweek
1943 geen boekenweek
1942 geen boekenweek
1941 Emmy van Lokhorst en Victor E. van Vriesland (redactie) Novellen en gedichten Na één dag op bevel van de SD teruggehaald uit de boekhandels.
1940 Egbert Eewijck, Jan Campert en M. Vasalis De Getuige, Deez' kleine Hand, Onweer Drie novellen Samengesteld door Emmy van Lokhorst en Victor E. van Vriesland
1939 Antoon Coolen, Augusta de Wit en Johan van der Woude Huwelijk, Liefde en geweld langs den Barito, Afgesloten balans Drie novellen
1938 F. Bordewijk, Marie Koenen en Marianne Philips Huis te Huur, Het Friesche goud - Anno 1656, De Koningsweg Drie novellen
1937 Eduard Elias (redactie) Rondom het Boek 1937
1936 Roel Houwink (redactie) Rondom het Boek 1936
1935 Roel Houwink (redactie) Rondom het Boek 1935
1934 C.J. Kelk (samensteller) 12 portretten van Nederlandsche auteurs Foto's, bibliografie en biografie van de schrijvers Antoon Coolen, Johan Fabricius, Diet Kramer, A. Viruly, Anthonie Donker, A. den Doolaard, Leo Ott, Eva Raedt-de Canter, C.J. Kelk, M.H. Székely-Lulofs, Fré Dommisse en G. van Nes-Uilkens.
1933 C.J. Kelk (samensteller) Herinneringen aan Nederlandsche Schrijvers
1932 A.M.E. van Dishoeck, C. Veth en C.J. Kelk (samenstellers) Bijdragen van Nederlandsche schrijvers en schrijfsters Eerste officiële boekenweekgeschenk
1931 geen boekenweek
1930 Johan Tersteeg De uitgever en zijn bedrijf jubileumboekje ter ere van het 50-jarig bestaan van de Nederlandsche Uitgeversbond

Uitgaven voor de jeugd

Tussen 1948 en 1987 werden uitgaven voor jonge mensen voor een lage prijs verkocht tijdens de Boekenweek. Ze stonden los van het kinderboekenweekboek tijdens de Kinderboekenweek, die in tegenstelling tot de algemene Boekenweek in oktober plaatsvindt.

  • 1948 Logarithmen en rozen
  • 1949 De muze en het ambacht
  • 1950 De muze op reis
  • 1951 De muze op zee
  • 1952 De speelse muze
  • 1953 De muze en de seizoenen
  • 1954 De muze en de dieren
  • 1955 Twee muzen
  • 1956 De muze zwerft door Nederland
  • 1957 De muze en het meisje
  • 1958 De muze vertelt
  • 1959 De muze en het heelal
  • 1960 De muze viert feest
  • 1961 De muze op school
  • 1962 De muze en de zeventien provinciën
  • 1963 De muze en Europa
  • 1964 De dichter en de muze
  • 1965 Onderweg
  • 1966 Waarachtige driehoek
  • 1967 Theater in de tijd
  • 1968 Het argument van Solimon
  • 1969 Veertig plus, literaire radioportretten
  • 1973 Lijstebrij
  • 1974 Zo ik iets ben
  • 1975 Als je leest ben je nooit alleen
  • 1976 Zing je moers taal
  • 1977 De ontketende held
  • 1983 Nooitgedacht
  • 1984 Ooitgedacht
  • 1985 Ooitgedicht
  • 1986 Ooitgebeurd
  • 1987 Multatuli!

Zie ook

Externe link

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Boekenweekgeschenk&oldid=56032691"