Overijse

**Overijse**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Halle-Vilvoorde
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	44,99 km² (2021); 59,65%; 26,77%; 13,58%
Coördinaten	50° 46' NB, 4° 32' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	25.978 (01/01/2023) ; 48,94% ; 51,06% ; 577,44 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 22,02%; 57,88%; 20,11%
Buitenlanders	17,63% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Inge Lenseclaes ; (OV 2002)
Bestuur	Overijse2002-N-VA, OPENVLD-; GROENOVERIJSE
Zetels; Overijse2002-N-VA; OPENVLDGR.; Overijse Plus; CD&V; Leefbaar Overijse;	29; 10; 9; 6; 3; 1;
Economie
Gemiddeld inkomen	25.431 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	4,75% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 3090	Deelgemeente; Overijse
Zonenummer	02 - 016
NIS-code	23062
Politiezone	Druivenstreek
Hulpverleningszone	Oost Vlaams-Brabant
Website	www.overijse.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Overijse is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant en het arrondissement Halle-Vilvoorde. De gemeente ligt in het hart van de Druivenstreek en maakt deel uit van het Regionaal Landschap Dijleland. Overijse is een taalgrensgemeente, maar niet in de betekenis van faciliteitengemeente.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Overijse ligt in de geografische regio Brabantse Ardennen. Sinds het vastleggen van de taalgrens in 1963 is de publicitaire indeling bij de toeristische regio Brabantse Ardennen - Ardennes brabançonnes in onbruik geraakt. In het zuiden van de gemeente ligt het Meer van Genval waarvan de noordelijke en oostelijke oevers de grens met de Waals-Brabantse gemeente Rixensart vormen.

Hoewel de gemeente Overijse aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest grenst, wordt alleen Jezus-Eik tot de Brusselse Rand gerekend. meer specifiek de Brusselse oostrand. Overijse telt ruim 25.000 inwoners. Naast Overijse-centrum bestaat de gemeente uit de gehuchten Maleizen, Terlanen, Jezus-Eik, Tombeek en Eizer. Overijse is in 1976 niet gefuseerd met buurgemeenten, waardoor het geen deelgemeenten heeft.^[1]^[bron?] Met het oog op een eventuele, volgende fusie-operatie in Vlaanderen werd in 2023 aarzelend de aanzet gegeven voor een nauwere samenwerking met de aangrenzende gemeente Tervuren^[2] ^[3].

Overijse en buurgemeente Hoeilaart vormen het hart van de Druivenstreek^[4]. Jaarlijks worden er in augustus druivenfeesten georganiseerd en enkele sportwedstrijden waaronder de Druivenkoers, Brabantse Pijl en de Druivencross.

De naam van de gemeente is terug te voeren op de ligging van het dorp Overijse aan de bovenloop van de IJse. De toponymische tegenhanger is het Huldenbergse dorp Neerijse, gelegen aan de de samenvloeiing met de Dijle.

Zeer beeldbepalend voor de dorpskern van Overijse is de zgn. S-bocht die in een steile afdaling rondom de Sint-Martinuskerk slingert en deel uitmaakt van de N4 - gewestweg. Deze laatste vormde vroeger, voor de aanleg van de A4 / E411, de hoofverbindingsweg van Brussel met de Ardennen en Luxemburg.

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

De Sint-Martinuskerk, een laat-gotische kerk met als belangrijkste bezienswaardigheden het schip (1489), het koor (1520), en gedeeltelijk romaanse toren uit de 12e eeuw.
Kasteel van IJse (17e eeuw) met hoofdgevels (16e eeuw) en jachtpaviljoen uit de 15e eeuw; tegen de kasteelmuur Kellebron uit de 13e eeuw.
Gemeentehuis (1503-1505), gerestaureerd in 1963.
Bij het begijnhof (1264), een gotische kapel uit de 15e eeuw.
In het bijbehorende dorp Tombeek kasteel Bisdom (16e eeuw) met toren uit de 12e eeuw.
Eveneens in Tombeek ligt het Sanatorium Joseph Lemaire (1937), een modernistisch gebouw van architect Maxime Brunfaut.
In Jezus-Eik staat de barokke Onze Lieve Vrouwekerk met koor (1650) en schip uit 1667, gerestaureerd in 2007.

Zie ook: Lijst van onroerend erfgoed in Overijse

Buurtspoorweg[bewerken | brontekst bewerken]

Van 1894 tot 1966 was er een NMVB-stoomtramlijn tussen Groenendaal en Overijse. Deze lijn 293 was een van de weinige lijnen die geen connectie hadden met andere 'boerentram'-lijnen, en een van de slechts vier NMVB--lijnen met normaalspoor. De oude baan is nu deels fietspad. Het tramstation met remise is nog aanwezig en als brasserie in gebruik.^[5]^[6]

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

Tempo Overijse is een voetbalclub uit Overijse en komt uit in de nationale reeksen. De club voetbalt in het Begijnhofstadion gelegen in het Begijnhof van Overijse. BC Terlanen-Overijse of kortweg BCTO is een basketbalclub die uitkomt in de provinciale reeksen van het basketbal. Tennis Panorama heeft met de Panorama Tennis Academie (PTA) een toptennisschool en is de enige Vlaams-Brabantse club die naast een Kids Development Training Center (7-12 jaar) ook over een Junior Development Training Center (12-18 jaar) beschikt.

Jaarlijks vinden in Overijse de Druivenkoers (wielerwedstrijd) en de Druivencross (veldrit) plaats.

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

1972-1983: Renaat Brankaer (CVP)
1984-1994: Jozef Depré (CVP)
1994-2000: Eric Schamp (CD&V)
2001-2017: Dirk Brankaer (OV2002-N-VA-CD&V)
2017-2018 Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA-CD&V)
2019-heden Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA)

Bestuur 2013-2018[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester is Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA-CD&V). Zij leidt een coalitie bestaande uit OV2002-N-VA-CD&V en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 18 op 27 zetels.

Bestuur 2019-2024

Burgemeester is Inge Lenseclaes (OV2002-N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit OV2002-N-VA, Open Vld-Groen. Samen vormen ze de meerderheid met 19 op 29 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij		10-10-1976^[7]		10-10-1982^[7]		9-10-1988^[7]		9-10-1994^[7]		8-10-2000^[7]		8-10-2006^[8]		14-10-2012^[9]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	25	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	29
	CVP¹ / OV2002-N-VA-CD&V^A / CD&V²	35,83¹	10	40,63¹	15	43,06¹	13	36,76¹	11	-		39,8^A	13	41,44^A	13	11,5²	3
	VU¹ / OV2002-N-VA-CD&V^A / Overijse2002-N-VA²	14,88¹	3	7,08¹	1	5,98¹	1	-		-						29,4²	10
	OVZOOZ¹ / OV2002-N-VA-CD&V^A / Overijse2002-N-VA²	-		-		-		12,55¹	3	30,19¹	9					29,4²	10
	PVV-SP^B / PVV¹ /VLD² / VLD-SP^C / Open Vld³ / OpenVld Groen Overijse^E	14,17^B	3	11,69¹	3	13,8¹	3	11,43²	3	14,67^C	4	11,22²	3	17,97³	5	26,8^E	9
	PVV-SP^B / SP¹ / VLD-SP^C / Groen!-sp.a^D	14,17^B	3	5,43¹	1	6,05¹	1	-		14,67^C	4	8,14^D	1	-
	Agalev¹ / Groen!-sp.a^D / Groen² / OpenVld Groen Overijse^E	-		-		-		-		5,93¹	1	8,14^D	1	11,83²	2
	Vlaams Blok¹ / Vlaams Belang² / Leefbaar Overijse³	-		-		1,82¹	0	3,32¹	0	5,21¹	0	6,46²	1	4,49²	0	6,9³	1
	PRL-PSC¹ / CDOV-Blauw-Plus^F / PLUS² / Overijse Plus³	-		15,13¹	4	-		-		-		21,71^F	6	24,26²	7	20,9³	6
	LB¹ / CDOV-Blauw-Plus^F / Bewust²	-		-		-		-		16,34¹	4	21,71^F	6	-		4,4²	0
	UF	-		-		-		-		-		12,68	3	-		-
	UNION	-		-		29,28	9	31,68	10	27,65	9	-		-		-
	RAD-NGB	-		7,35	1	-		-		-		-		-		-
	FDF	16	4	9,5	2	-		-		-		-		-		-
	NG	19,12	5	-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		-		3,19	0	-		4,26	0	-		-		-		-
Totaal stemmen		11690		13014		13562		13579		14087		14459		14115		15009
Opkomst %						93,09		92,47		90,84		91,93		88,05		89,9
Blanco en ongeldig %		3,44		3,14		3,75		4,17		5,01		2,94		3,07		5,0

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1982: ECOVER / 1994: SPIL

Bekende personen uit Overijse[bewerken | brontekst bewerken]

Gerard Alsteens (GAL) (1940), politiek cartoonist, kunstschilder, illustrator^[10]^[11]^[12]
Walter Baele (1964), acteur
Veerle Baetens (1978), actrice
Johan Bakayoko (2003), voetballer
Kris Bosmans (1980), wielrenner
Dion Cools (1996), voetballer
Vanina Ickx (1975), rallycoureur
Justus Lipsius (1547-1606), humanistisch filosoof
Hector-Jan Loreis (1930-2005), romancier^[13]^[14]
Bart Mesotten (1923-2012), auteur, promotor in het Nederlandse taalgebied van de haiku
Brigitte Raskin (1947), journaliste, schrijfster
Nina Rey (2001), actrice
Iwein Segers (1980), komiek
Daan Stuyven (1969), zanger, muzikant
Lucien Theys (1927-1996), atleet
Michaël Van Droogenbroeck (1978), journalist en verslaggever
Annelies Van Herck (1975), journaliste
Robert Van Impe (1992), comedian en youtuber
William van Laeken (1945), televisiepresentator
Ine Van Wymersch (1980), juriste, auteur en procureur des Konings Halle-Vilvoorde

Partnersteden[bewerken | brontekst bewerken]

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

Overijse wordt uitgesproken met de klemtoon op de eerste lettergreep (vergelijk met de Nederlandse provincie Overijssel waarbij de klemtoon op de derde lettergreep ligt). Franstaligen leggen het accent meestal op de derde lettergreep en spreken de eind-'e' doorgaans niet uit. De Franse uitspraak 'Overisse', gebaseerd op de toenmalige Franse schrijfwijze 'Overyssche', is bij Franstaligen in onbruik geraakt.
De schrijfwijze in oude spelling 'Overijssche' verdween door de Nederlandse spellinghervorming in 1946, maar is bijvoorbeeld nog steeds terug te vinden op het oude tramstation aan het Stationsplein. In tegenstelling tot bijvoorbeeld 'Ottembourg' voor Ottenburg is de officiële Franse schrijfwijze op verkeersborden in Wallonië ook 'Overijse' geworden en niet langer 'Overyssche'.

Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]

Verleden[bewerken | brontekst bewerken]

Het centrum
Heuvelstraat
Stationsstraat ter hoogte van Pastoriestraat.(voorheen Statiestraat)(tramstatie)

Heden[bewerken | brontekst bewerken]

Het oude gemeentehuis
Sint-Martinuskerk
Borchthof
Stationsplein (tramstation)(het oude tramstation is te zien. De zichtbare busgarage er naast is inmiddels verdwenen)
Gemeentelijke Basisschool (tegenover het oude tramstation)
Dieudonnéstraat (rechts de afgebroken busgarage; daarnaast staat het oude tramstation)
Taymansstraat