The Aviator

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
The Aviator
(Filmposter op en.wikipedia.org)
Tagline Some men dream the future. He built it.
Regie Martin Scorsese
Producent Michael Mann
Sandy Climan
Graham King
Charles Evans jr.
Scenario John Logan
Hoofdrollen Leonardo DiCaprio
Cate Blanchett
Kate Beckinsale
John C. Reilly
Alec Baldwin
Alan Alda
Ian Holm
Danny Huston
Gwen Stefani
Jude Law
Muziek Howard Shore
Montage Thelma Schoonmaker
Cinematografie Robert Richardson
Production design Dante Ferretti
Distributie Miramax
Warner Bros.
Première Vlag van Verenigde Staten 25 december 2004
Vlag van Nederland 20 januari 2005
Vlag van België 26 januari 2005
Genre Biografisch
Speelduur 170 minuten
Taal Engels
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Budget $ 110 miljoen
Opbrengst $ 213,7 miljoen
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film

The Aviator is een Amerikaanse biografische film uit 2004 die geregisseerd werd door Martin Scorsese. De film werd geschreven door John Logan en vertelt het levensverhaal van Howard Hughes, een excentrieke film- en vliegtuigpionier die aan een obsessieve-compulsieve stoornis lijdt. De hoofdrol wordt vertolkt door Leonardo DiCaprio. The Aviator werd genomineerd voor elf Oscars, waarvan het er vijf won.

Verhaal[bewerken | brontekst bewerken]

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

In 1913 krijgt de negenjarige Howard Hughes in Houston van zijn moeder te horen dat ze vreest dat hij aan bepaalde ziektes zal bezwijken. Veertien jaar later staat Hughes, die het fortuin van zijn ouders erfde, op het punt om de grootschalige oorlogsfilm Hell's Angels op te nemen. Na de release van The Jazz Singer raakt hij ervan overtuigd dat de film realistischer moet worden en dus omgevormd moet worden tot een geluidsfilm. Hoewel Hell's Angels uitgroeit tot een hit blijft hij ontevreden over het resultaat en wil hij dat de prent opnieuw gemonteerd wordt. Inmiddels begint hij ook een relatie met actrice Katharine Hepburn, die hem helpt in het bestrijden van zijn obsessieve-compulsieve stoornis (OCD).

In 1935 legt Hughes een testvlucht af met het H-1 Racer-vliegtuig. Zijn vlucht creëert een nieuw snelheidsrecord. Drie jaar later breekt Hughes ook een wereldrecord door in vier dagen rond de wereld te vliegen. Op hetzelfde ogenblik koopt hij ook een groot aandeel in Transcontinental & Western Air, de voorloper van het luchtvaartbedrijf Trans World Airlines (TWA), tot grote ergernis van zijn zakenrivaal Juan Trippe, hoofd van Pan American World Airways (Pan Am).

Trippe spoort zijn vriend, senator Owen Brewster, aan om het Community Airline-wetsontwerp goed te keuren, waardoor Pan Am het exclusieve recht krijgt om internationale vluchten te organiseren. Hughes wordt ondertussen steeds beroemder en wordt aan verschillende filmsterren gelinkt, wat Hepburn jaloers maakt. De twee gaan uit elkaar wanneer blijkt dat ze verliefd is geworden op acteur Spencer Tracy. Hughes zelf begint relaties met de 15-jarige Faith Domergue en Ava Gardner.

Hughes slaagt erin om een contract af te sluiten met de Army Air Forces. Hij zal voor het leger een spionage- en transportvliegtuig ontwikkelen. Omstreeks 1946 is het transportvliegtuig genaamd Spruce Goose nog steeds in aanbouw. Het verkenningsvliegtuig XF-11 is wel klaar en wordt door Hughes persoonlijk getest. Tijdens de vlucht valt een motor uit, waarna hij met het vliegtuig neerstort in Beverly Hills. Hughes raakt ernstig gewond, maar overleeft de crash.

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog besluit het Amerikaans leger om de bestelling van de Spruce Goose te annuleren. Hughes wil vervolgens zijn eigen geld in de afwerking van het ambitieuze vliegtuig investeren, maar moet dan wel de keuze maken tussen zijn luchtvaartmaatschappij en bouwproject. Hij kiest ervoor om een hypotheek te nemen op zijn aandelen van TWA om de bouw van de Spruce Goose te kunnen afronden.

Hughes wordt steeds meer paranoïde, begint afluisterapparatuur te installeren en Gardners telefoonlijnen af te tappen. Wanneer hij er van verdacht wordt een oorlogsprofiteur te zijn, begint de FBI aan een voor hem traumatische huiszoeking. Al zijn spullen worden door elkaar geschud en de FBI-agenten laten overal vuil achter.

Senator Brewster belooft Hughes dat hij de aanklacht zal laten vallen, op voorwaarde dat hij TWA verkoopt aan Trippe. Hughes weigert het voorstel, waardoor de Senaat een onderzoekscommissie opricht en Hughes een hoorzitting moet bijwonen. Iedereen is ervan overtuig dat Hughes niet zal opdagen omdat hij zich al drie maanden niet meer heeft laten zien. Wanneer Gardner hem een bezoek brengt, bereidt hij zich alsnog voor op de hoorzitting.

Hughes verdedigt zich op de hoorzitting en beschuldigt Trippe van het omkopen van senator Brewster. Bovendien belooft hij dat de Spruce Goose klaar is en dat hij het land zal verlaten als het vliegtuig niet van de grond komt. Hughes legt vervolgens een succesvolle testvlucht af met het vliegtuig. Nadien bespreekt hij met zijn medewerkers Glenn Odekirk en Noah Dietrich de bouw van een nieuw straalvliegtuig. Tijdens het gesprek merkt hij twee mannen op die hem ongemakkelijk doen voelen. Hughes krijgt een zenuwinzinking en wordt door Odekirk naar de toiletten geleid terwijl Dietrich op zoek gaat naar een dokter. In de toiletten krijgt Hughes een flashback naar zijn jeugd, obsessie voor luchtvaart en drang naar succes, waarna hij de zin "the way of the future" begint te herhalen.

Leeswaarschuwing: Eindigt hier.

Rolverdeling[bewerken | brontekst bewerken]

Acteur Personage
DiCaprio, Leonardo Leonardo DiCaprio Howard Hughes
Blanchett, Cate Cate Blanchett Katharine Hepburn
Reilly, John C. John C. Reilly Noah Dietrich
Beckinsale, Kate Kate Beckinsale Ava Gardner
Baldwin, Alec Alec Baldwin Juan Trippe
Alda, Alan Alan Alda Senator Owen Brewster
Holm, Ian Ian Holm Professor Fitz
Huston, Danny Danny Huston Jack Frye
Stefani, Gwen Gwen Stefani Jean Harlow
Law, Jude Jude Law Errol Flynn
Dafoe, Willem Willem Dafoe Roland Sweet
Scott, Adam Adam Scott Johnny Meyer
Ross, Matt Matt Ross Glenn "Odie" Odekirk
O'Rourke, Kevin Kevin O'Rourke Spencer Tracy
Garner, Kelli Kelli Garner Faith Domergue
DeSantis, Stanley Stanley DeSantis Louis B. Mayer
Conroy, Frances Frances Conroy Katharine Houghton
Spiner, Brent Brent Spiner Robert E. Gross
Herrmann, Edward Edward Herrmann Joseph Breen
MacKenzie, J.C. J.C. MacKenzie Ludlow Ogden Smith
Maran, Josie Josie Maran Thelma, het sigarettenmeisje

Productie[bewerken | brontekst bewerken]

Ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Warren Beatty wilde reeds in de jaren 1970 een biopic maken over filmmaker en vliegtuigpionier Howard Hughes. Aanvankelijk wilde hij samenwerken met scenarist Paul Schrader, maar toen dat niet doorging, schreef hij samen met Bo Goldman een scenario voor de biopic. Goldman schreef later ook de Howard Hughes-komedie Melvin and Howard (1980), die door Jonathan Demme zou geregisseerd worden. In de loop der jaren probeerde Beatty meermaals om het project te verfilmen.[1] In 1990 benaderde hij Steven Spielberg om het script van Goldman te regisseren, maar tot een samenwerking kwam het uiteindelijk niet.[2] In 1993 kocht Charles Evans jr., neef van de beroemde filmproducent Robert Evans, de filmrechten op het boek Howard Hughes: The Untold Story van auteurs Peter Harry Brown en Pat H. Broeske. New Regency Productions wilde de film financieren, maar desondanks raakte ook dit project niet van de grond.[3]

Disney ontwikkelde in 1997 plannen om de film Mr. Hughes uit te brengen. De biopic zou gemaakt worden door regisseur Brian De Palma, acteur Nicolas Cage en scenarist David Koepp, het trio dat op dat ogenblik aan de productie van Snake Eyes (1998) samenwerkte.[1][4] Het was de bedoeling dat Cage in de film zowel Hughes als Clifford Irving zou vertolken. In maart 1998 begon Universal Pictures met een eigen Hughes-project. De studio verwierf de rechten op het boek Empire: The Life, Legend and Madness of Howard Hughes en probeerde het project te verfilmen met Johnny Depp als hoofdrolspeler, Terry Hayes als scenarist en de broers Albert en Allen Hughes als regisseurs.[5] Uiteindelijk haakte Universal af omdat het de concurrentie met Disney niet wilde aangaan. Toen in de zomer van 1998 bleek dat Snake Eyes geen groot succes was, besloot Disney Mr. Hughes niet langer te verfilmen.

In het voorjaar van 1999 nam Charles Evans jr., die nog steeds over de rechten op Howard Hughes: The Untold Story beschikte, samen met zijn toenmalige zakenpartner Michael Mann scenarist John Logan in dienst om een Hughes-film uit te werken.[6] Acteur Leonardo DiCaprio, die erg graag een film over Howard Hughes wilde maken, werkte vervolgens samen met Logan en Mann om het project te verfilmen. In juni 1999 werd het project opgepikt door Disney.[7] Toen bleek dat The Insider (1999) van Mann ondanks zeven Oscarnominaties geen financieel succes was, belandde het filmproject bij New Line Cinema.[8] Mann, die inmiddels zelf de rechten op het boek Howard Hughes: The Secret Life had gekocht, zou het script aanvankelijk verfilmen na de productie van Ali (2001), maar besloot uiteindelijk om geen twee biopics na elkaar te regisseren. Hij bleef nadien wel als producent bij de film betrokken. Charles Evans jr. werd niet betrokken bij de deal met New Line Cinema en spande in 2001 een rechtszaak aan tegen Mann, die hij ervan beschuldigde zijn filmproject te hebben gestolen. De zaak werd opgelost, waardoor Evans een officiële vermelding kreeg als producent.[6]

Martin Scorsese, met wie DiCaprio eerder al aan Gangs of New York (2002) had gewerkt, werd vervolgens benaderd om de biopic te regisseren.[9] Omdat Scorsese de reputatie had een oncontroleerbare regisseur te zijn die zich niet aan afgesproken budgetten en tijdschema's hield, weigerden de meeste studio's het project te financieren.[10] Het budget van 116 miljoen dollar werd uiteindelijk grotendeels gefinancierd door producent Graham King, die zo'n 80 miljoen dollar in de productie investeerde.[11] Op 25 mei 2003 werd Robert Richardson in dienst genomen als director of photography, waarna hij naar China vertrok voor de opnames van Kill Bill (2003).[12] Oorspronkelijk werd Janusz Kamiński door Scorsese overwogen voor het camerawerk, maar de Poolse cameraman moest uiteindelijk afhaken.[13]

Casting[bewerken | brontekst bewerken]

DiCaprio bereidde zich op zijn hoofdrol voor door zich grondig te verdiepen in de obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) waarmee Hughes tijdens zijn leven kampte. DiCaprio en Scorsese schakelden de hulp in van dr. Jeffrey Schwartz om de aandoening in de film zo geloofwaardig mogelijk te kunnen weergeven.[14] Daarnaast ontmoette de acteur ook verscheidene personen met OCD. Zo lette hij op de manier waarop ze hun handen wasten, wat later als inspiratie diende voor een scène in de film.[15]

Scorsese hoopte dat Cate Blanchett in de huid zou kruipen van filmicoon Katharine Hepburn, maar omdat de actrice verbonden was aan de opnames van de western The Missing (2003) richtte hij zijn aandacht vervolgens op Nicole Kidman.[16] In het voorjaar van 2003 werd Kidman ook gelinkt aan de rol van Ava Gardner.[17] In juni 2003 haakte Kidman af omdat ze zich al verbonden had aan de productie van The Stepford Wives (2004).[18] Omdat het begin van de opnames werd uitgesteld, kon Blanchett uiteindelijk toch gecast worden als Hepburn.[16]

In juni 2003 werd zangeres Gwen Stefani gecast als Jean Harlow.[19] In dezelfde periode werden Kate Beckinsale, Adam Scott en Kelli Garner gecast als respectievelijk Ava Gardner, Johnny Meyer en Faith Domergue.[20]

Opnames[bewerken | brontekst bewerken]

Producent Graham King gaf Scorsese 90 dagen om de film op te nemen. De opnames gingen op 7 juli 2003 van start in Montreal en verhuisden nadien naar Los Angeles. Op 17 november 2003 zaten de opnames erop. De regisseur rondde de opnames af in 91 dagen.[21] Er werd een dag vertraging opgelopen omdat de set in Californië geteisterd werd door een natuurbrand.

Mise-en-scène en production design[bewerken | brontekst bewerken]

In Canada werden onder meer de Grauman’s Chinese Theatre en de nachtclub Cocoanut Grove van het Ambassador Hotel nagebouwd.[22] De sets werden ontworpen door production designer Dante Ferretti en diens echtgenote Francesca Lo Schiavo.

Voor de vele vliegtuigscènes werd besloten om hoofdzakelijk met schaalmodellen te werken.[23] Zo werden er miniatuurversies gemaakt van onder meer de Spruce Goose en XF-11. Het luchtgevecht aan het begin van de film werd digitaal geanimeerd, terwijl de vliegtuigcrash in een huis in Beverly Hills door middel van schaalmodellen werd gecreëerd.[24]

Samen met Robert Richardson, director of photography, bedacht Scorsese het plan om de kleuren in The Aviator er te laten uitzien als een oude Hollywoodproductie. Met behulp van historische belichtingstechnieken en digitale bewerkingen werd zowel het twee- als driekleurenproces van Klassiek Hollywood nagemaakt.[25] Tijdens de eerste 52 minuten van de film bestaan de scènes enkel uit combinaties van rood en cyaan, waardoor groene objecten – zoals gras of erwten – er eerder blauw uitzien. Dit was een hommage aan de films van de eerste helft van de 20e eeuw, die werden opgenomen met camera's die beschikten over twee filmrollen die enkel de kleuren rood en cyaan konden registreren. Hughes zelf ontwikkelde in 1929 met Multicolor zo'n tweekleurenproces. De filmscènes die zich na 1934 afspelen, bootsen de verzadigde uitstraling van het driekleurenproces van Technicolor na en bestaan daardoor uit een combinatie van de kleuren rood, blauw en groen.[26]

Release en ontvangst[bewerken | brontekst bewerken]

Op 17 december 2004 ging de film in première in een beperkt aantal Amerikaanse bioscopen. Op 25 december 2004 werd de film in de Verenigde Staten uitgebracht in meer dan 1.700 bioscopen. Op 20 en 26 januari 2005 volgden respectievelijk de Nederlandse en Belgische première. The Aviator bracht wereldwijd meer dan 210 miljoen dollar op.[27] In 2006 werd de film op dvd uitgebracht en twee jaar later ook op blu-ray.

De film kreeg overwegend positieve recensies. Volgens Rotten Tomatoes heeft de film een waarde van 87% en een gemiddelde score van 7,8 op 10, gebaseerd op 213 recensies.[28] Op Metacritic krijgt de film een gemiddelde score van 77 op 100, gebaseerd op 41 recensies. Filmrecensent Roger Ebert gaf The Aviator een score van 4 op 4 en noemde het een van de beste films van het jaar.[29]

Soundtrack[bewerken | brontekst bewerken]

The Aviator
Soundtrack van Howard Shore
Uitgebracht 2005
Opgenomen september 2004
Duur 47:00
Label(s) Decca Records
Professionele recensie
Portaal  Portaalicoon   Muziek

De soundtrack voor de film werd gecomponeerd door Howard Shore. De muziek werd in september 2004 in zaal Eden in Leuven ingespeeld door het Vlaams Radio Orkest.[30][31] De soundtrack werd in 2005 bekroond met een Golden Globe.

Tracklist[bewerken | brontekst bewerken]

  1. "Icarus" – 3:58
  2. "There Is No Great Genius Without Some Form of Madness" – 2:50
  3. "Muirfield" – 2:22
  4. "H-1 Racer Plane" – 3:20
  5. "Quarantine" – 3:52
  6. "Hollywood 1927" – 2:59
  7. "The Mighty Hercules" – 3:32
  8. "Howard Robard Hughes, Jr." – 3:57
  9. "America's Aviation Hero" – 2:05
  10. "7000 Romaine" – 2:22
  11. "The Germ Free Zone" – 2:49
  12. "Screening Room" – 5:27
  13. "Long Beach Harbour 1947" – 3:49
  14. "The Way of the Future" – 4:01

Prijzen en nominaties[bewerken | brontekst bewerken]

The Aviator werd genomineerd voor elf Oscars en won er vijf, waaronder die voor beste actrice in een bijrol (Cate Blanchett). Verder won de film ook drie Golden Globes en vier BAFTA Awards.

Jaar Prijs Categorie Genomineerde(n) Uitslag
2005 Academy Awards Beste film Michael Mann, Graham King Genomineerd
Beste regisseur Martin Scorsese Genomineerd
Beste mannelijke hoofdrol Leonardo DiCaprio Genomineerd
Beste mannelijke bijrol Alan Alda Genomineerd
Beste vrouwelijke bijrol Cate Blanchett Gewonnen
Beste originele scenario John Logan Genomineerd
Beste camerawerk Robert Richardson Gewonnen
Beste montage Thelma Schoonmaker Gewonnen
Beste artdirection Dante Ferretti, Francesca Lo Schiavo Gewonnen
Beste kostuumontwerp Sandy Powell Gewonnen
Beste geluidsmixing Tom Fleischman, Petur Hliddal Genomineerd
Golden Globes Beste film - drama Gewonnen
Beste regisseur Martin Scorsese Genomineerd
Beste acteur in een hoofdrol - drama Leonardo DiCaprio Gewonnen
Beste actrice in een bijrol Cate Blanchett Genomineerd
Beste scenario John Logan Genomineerd
Beste originele muziek Howard Shore Gewonnen
BAFTA Awards Beste film Michael Mann, Graham King, Sandy Climan, Charles Evans jr. Gewonnen
Beste regisseur Martin Scorsese Genomineerd
Beste acteur in een hoofdrol Leonardo DiCaprio Genomineerd
Beste acteur in een bijrol Alan Alda Genomineerd
Beste actrice in een bijrol Cate Blanchett Gewonnen
Beste originele scenario John Logan Genomineerd
Beste camerawerk Robert Richardson Genomineerd
Beste montage Thelma Schoonmaker Genomineerd
Beste productie-ontwerp Dante Ferretti Gewonnen
Beste kostuumontwerp Sandy Powell Genomineerd
Beste grime en haarstijl Morag Ross, Kathryn Blondell, Sian Grigg Gewonnen
Beste geluid Philip Stockton, Eugene Gearty, Petur Hliddal, Tom Fleischman Genomineerd
Beste visuele effecten Robert Legato, Peter G. Travers, Matthew Gratzner, R. Bruce Steinheimer Genomineerd
Beste originele muziek Howard Shore Genomineerd
Screen Actors Guild Awards Beste acteur in een hoofdrol Leonardo DiCaprio Genomineerd
Beste actrice in een bijrol Cate Blanchett Gewonnen
Beste cast Genomineerd
AFI Award Film van het jaar Gewonnen
Directors Guild of America Award Beste regisseur Martin Scorsese Genomineerd
Writers Guild of America Award Beste originele scenario John Logan Genomineerd
Satellite Awards Beste film (drama) Genomineerd
Beste regisseur Martin Scorsese Genomineerd
Beste actrice in een bijrol Cate Blanchett Genomineerd
Beste originele scenario John Logan Genomineerd
Beste camerawerk Robert Richardson Genomineerd
Beste montage Thelma Schoonmaker Genomineerd
Beste productie-ontwerp Dante Ferretti, Francesca Lo Schiavo Genomineerd
Beste kostuumontwerp Sandy Powell Genomineerd
Beste visuele effecten Robert Legato, Peter G. Travers, Matthew Gratzner, R. Bruce Steinheimer Gewonnen
Beste geluid Philip Stockton, Eugene Gearty, Petur Hliddal, Tom Fleischman Genomineerd
Beste originele muziek Howard Shore Genomineerd
2006 Grammy Award Beste film- of tv-soundtrack Howard Shore Genomineerd

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Aviator&oldid=66981728"