Wereldkampioenschappen kunstschaatsen 2009

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het Staples Center

De Wereldkampioenschappen kunstschaatsen vormen samen een evenement dat jaarlijks georganiseerd wordt door de Internationale Schaatsunie (ISU). Dit evenement is het meest prestigieuze evenement van het jaar in het kunstschaatsen.

In 2009 werden de kampioenschappen van 23 tot en met 28 maart gehouden in het Staples Center in Los Angeles, Californië. Het was de eerste keer dat de Wereldkampioenschappen kunstschaatsen in Los Angeles plaatsvonden en de twaalfde keer in de Verenigde Staten. Los Angeles was de achtste Amerikaanse gaststad, na New York (1930), Colorado Springs (1957, 1959, 1965, 1969 en 1975), Hartford (1981), Cincinnati (1987), Oakland (1992), Minneapolis (1998) en Washington D.C. (2003), waar het WK Kunstschaatsen plaatsvond.

Voor de mannen was het de 99e editie, voor de vrouwen de 89e editie, voor de paren de 87e editie, en voor de ijsdansers de 57e editie.

Programma
dinsdag
24 maart
woensdag
25 maart
donderdag
26 maart
vrijdag
27 maart
zaterdag
28 maart
zondag
29 maart
Paren korte kür lange kür Gala
Mannen korte kür lange kür
IJsdansen verplichte kür originele kür lange kür
Vrouwen korte kür lange kür

Deelname[bewerken | brontekst bewerken]

Elk lid van de ISU kon één schaatser/één paar aanmelden per discipline. Extra startplaatsen (met en maximum van drie per discipline) zijn verdiend op basis van de eindklasseringen op het WK van 2008.

De beste vierentwintig deelnemers kwalificeerden zich in de individuele disciplines voor de afsluitende vrije kür na de korte kür, bij de paren zijn dit de beste twintig. Bij het ijsdansen kwalificeerden de beste dertig van de verplichte dans zich voor de originele dans. Hierna vallen weer zes paren af, zodat vierentwintig paren de vrije dans schaatsen.

Om deel te nemen moet een deelnemer/deelneemster op 1 juli voorafgaand aan het kampioenschap minimaal vijftien jaar oud zijn.

Voor België nam Kevin Van der Perren voor de achtste keer deel bij de mannen en nam Isabelle Pieman voor de tweede keer deel bij de vrouwen. Ook de Britse echtgenote van Van der Perren, Jenna McCorkell, nam deel aan dit WK.

Deelnemende landen[bewerken | brontekst bewerken]

Uit een recordaantal van 51 landen namen deelnemers deel aan dit toernooi, zij vulden samen een recordaantal van 158 startplaatsen in. De enige deelneemster uit Montenegro, Sonja Mugosa, trok zich voor de wedstrijden terug.

(Tussen haakjes het totaal aantal startplaatsen over de vier disciplines.)

Vlag van Canada Canada (10)
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten (10)
Vlag van Rusland Rusland (8)
Vlag van Frankrijk Frankrijk (7)
Vlag van Japan Japan (7)
Vlag van China China (6)
Vlag van Duitsland Duitsland (5)
Vlag van Italië Italië (5)
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk (5)
Vlag van Zwitserland Zwitserland (5)
Vlag van Bulgarije Bulgarije (4)
Vlag van Israël Israël (4)
Vlag van Polen Polen (4)
Vlag van Oekraïne Oekraïne (4)
Vlag van Australië Australië (3)
Vlag van Estland Estland (3)
Vlag van Finland Finland (3)
Vlag van Griekenland Griekenland (3)
Vlag van Hongarije Hongarije (3)
Vlag van Litouwen Litouwen (3)
Vlag van Taiwan Taiwan (3)

Vlag van Tsjechië Tsjechië (3)
Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea (3)
Vlag van Zweden Zweden (3)
Vlag van Azerbeidzjan Azerbeidzjan (2)
Vlag van België België (2)
Vlag van Brazilië Brazilië (2)
Vlag van Filipijnen Filipijnen (2)
Vlag van Georgië Georgië (2)
Vlag van Kroatië Kroatië (2)
Vlag van Mexico Mexico (2)

Vlag van Oezbekistan Oezbekistan (2)
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk (2)
Vlag van Puerto Rico Puerto Rico (2)
Vlag van Roemenië Roemenië (2)
Vlag van Slovenië Slovenië (2)
Vlag van Slowakije Slowakije (2)
Vlag van Spanje Spanje (2)
Vlag van Turkije Turkije (2)
Vlag van Wit-Rusland Wit-Rusland (2)
Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika (2)

Vlag van Armenië Armenië (1)
Vlag van Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina (1)
Vlag van Hongkong Hongkong (1)
Vlag van Ierland Ierland (1)
Vlag van India India (1)
Vlag van Kazachstan Kazachstan (1)
Vlag van Letland Letland (1)
Vlag van Monaco Monaco (1)
Vlag van Servië Servië (1)
Vlag van Thailand Thailand (1)

Medaille verdeling[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de mannen veroverde de Amerikaan Evan Lysacek in zijn woonplaats de wereldtitel. Het was zijn derde WK medaille, in 2005 en 2006 veroverde hij de bronzen medaille. Lysacek was de negende Amerikaan die de wereldtitel bij de mannen veroverde en de eerste na Todd Eldredge in 1996. De Canadees Patrick Chan op plaats twee veroverde zijn eerste WK medaille. De Fransman Brian Joubert, na de korte kür nog eerste, zag zijn kansen op een tweede wereldtitel, na 2007, door een val in de lange kür in rook opgaan. Desondanks eindigde hij op plaats drie en veroverde daarmee zijn vijfde WK medaille, in 2004, 2006 en 2008 werd hij tweede.

Bij de vrouwen werd Kim Yu-na de eerste Zuid-Koreaanse wereldkampioen bij de senioren in het kunstschaatsen (nadat ze dit in 2006 bij de junioren had gepresteerd), het was haar derde WK medaille, in 2007 en 2008 werd ze derde. Joannie Rochette eindigde op de tweede plaats, het was de eerste Canadese medaille na 1988 toen Elizabeth Manley ook de zilveren medaille behaalde. De wereldkampioene van 2007, de Japanse Miki Ando, eindigde op de derde plaats, het was haar tweede WK medaille.

Bij het paarrijden prolongeerde het Duitse paar Aliona Savchenko / Robin Szolkowy de wereldtitel, het was hun derde medaille, in 2007 werden ze derde. Het Chinese paar Zhang Dan / Zhang Hao eindigden net als in 2006 en 2008 op plaats twee, zij veroverden hun vierde medaille, in 2005 werden ze derde. Het Russische paar Yuko Kawaguchi / Alexander Smirnov op plaats drie veroverden hun eerste WK medaille.

Bij het ijsdansen won het Russische paar Oksana Domnina / Maksim Sjabalin met de wereldtitel hun eerste WK medaille. Zij waren het elfde Russische paar (inclusief Sovjetparen) die de wereldtitel bij het ijsdansen behaalden. Het Amerikaanse paar Tanith Belbin / Benjamin Agosto stond net als in 2005 op de tweede plaats, het was hun vierde medaille, in 2006 en 2007 werden ze derde. Het Canadese paar Tessa Virtue / Scott Moir stond in 2008 op plaats twee op het erepodium, dit jaar een trede lager op plaats drie. Het was hun tweede medaille.

Discipline Goud
Goud
Zilver
Zilver
Brons
Brons
Mannen Vlag van Verenigde Staten Evan Lysacek Vlag van Canada Patrick Chan Vlag van Frankrijk Brian Joubert
Vrouwen Vlag van Zuid-Korea Kim Yu-na Vlag van Canada Joannie Rochette Vlag van Japan Miki Ando
Paren Vlag van Duitsland Aliona Savchenko / Robin Szolkowy Vlag van China Zhang Dan / Zhang Hao Vlag van Rusland Yuko Kawaguchi / Alexander Smirnov
IJsdansen Vlag van Rusland Oksana Domnina / Maksim Sjabalin Vlag van Verenigde Staten Tanith Belbin / Benjamin Agosto Vlag van Canada Tessa Virtue / Scott Moir

Uitslagen[bewerken | brontekst bewerken]

Mannen[bewerken | brontekst bewerken]

Een recordaantal van 50 mannen, waarvan zestien hun debuut maakten, uit veertig landen nam aan dit kampioenschap deel. De meeste deelnames stond dit jaar achter Kristoffer Berntsson en Gregor Urbas die beide voor de negende keer deelnamen. In 2005 kwam Samuel Contesti voor Frankrijk op het WK, dit jaar voor Italië.

Mannen
# naam (deelnames) land punten korte
kür
lange
kür
Goud Evan Lysacek (4) Vlag van Verenigde Staten 242.23 2 1
Zilver Patrick Chan (2) Vlag van Canada 237.58 3 2
Brons Brian Joubert (8) Vlag van Frankrijk 235.97 1 3
4 Tomáš Verner (8) Vlag van Tsjechië 231.71 4 4
5 Samuel Contesti (2) Vlag van Italië 226.97 6 5
6 Takahiko Kozuka (2) Vlag van Japan 222.18 5 7
7 Nobunari Oda (3) Vlag van Japan 218.16 7 8
8 Denis Ten (1) Vlag van Kazachstan 211.43 17 6
9 Brandon Mroz (1) Vlag van Verenigde Staten 207.19 8 13
10 Andrei Lutai (2) Vlag van Rusland 204.99 15 9
11 Jeremy Abbott (2) Vlag van Verenigde Staten 204.67 10 10
12 Vaughn Chipeur (1) Vlag van Canada 202.08 12 12
13 Sergej Voronov (3) Vlag van Rusland 202.04 9 14
14 Kevin Van der Perren (8) Vlag van België 198.35 14 15
15 Takahito Mura (1) Vlag van Japan 194.97 13 16
16 Yannick Ponsero (3) Vlag van Frankrijk 193.84 11 17
17 Jeremy Ten (1) Vlag van Canada 193.16 21 11
18 Adrian Schultheiss (2) Vlag van Zweden 186.43 18 18
19 Javier Fernández (3) Vlag van Spanje 183.55 20 19
20 Kristoffer Berntsson (9) Vlag van Zweden 182.31 16 20
21 Gregor Urbas (9) Vlag van Slovenië 167.71 22 21
22 Anton Kovalevski (4) Vlag van Oekraïne 165.73 19 23
23 Przemysław Domański (2) Vlag van Polen 161.66 24 22
24 Igor Matsipura (4) Vlag van Slowakije 158.86 23 24
Vrije kür niet bereikt
25 Peter Liebers (2) Vlag van Duitsland 56.73 25
26 Jamal Othman (5) Vlag van Zwitserland 56.32 26
27 Ari-Pekka Nurmenkari (6) Vlag van Finland 55.60 27
28 Jialiang Wu (1) Vlag van China 55.43 28
29 Viktor Pfeifer (3) Vlag van Oostenrijk 54.01 29
30 Elliot Hilton (2) Vlag van Verenigd Koninkrijk 53.35 30
31 Tigran Vardanjan (2) Vlag van Hongarije 53.15 31
32 Zoltán Kelemen (3) Vlag van Roemenië 49.34 32
33 Damjan Ostojic (1) Vlag van Bosnië en Herzegovina 47.27 33
34 Luis Hernandez (4) Vlag van Mexico 46.11 34
35 Alper Ucar (4) Vlag van Turkije 45.57 35
36 Maxim Shipov (2) Vlag van Israël 44.85 36
37 Kevin Alves (1) Vlag van Brazilië 44.51 37
38 Charles Shou-San Pao (1) Vlag van Taiwan 43.89 38
39 Kim Min-seok (1) Vlag van Zuid-Korea 43.28 39
40 Beka Shankulashvili (1) Vlag van Georgië 42.80 40
41 Boris Martinec (3) Vlag van Kroatië 42.37 41
42 Mikael Redin (1) Vlag van Zwitserland 42.29 42
43 Alexandr Kazakov (2) Vlag van Wit-Rusland 40.47 43
44 Justin Pietersen (4) Vlag van Zuid-Afrika 40.39 44
45 Georgi Kenchadze (1) Vlag van Bulgarije 39.90 45
46 Mark Webster (1) Vlag van Australië 37.35 46
47 Andrew Huertas (1) Vlag van Puerto Rico 36.91 47
48 Gegham Vardanjan (1) Vlag van Armenië 34.87 48
49 Saulius Ambrulevicius (2) Vlag van Litouwen 34.68 49
50 Michael Dimalanta (1) Vlag van Filipijnen 27.53 50

Vrouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Drieënvijftig vrouwen, een evenaring van het recordaantal van 2008, waaronder elf debutanten, uit zevenenveertig landen namen aan dit kampioenschap deel. De meeste deelnames stond dit jaar achter de Roemeense Roxana Luca die voor de tiende keer deelnamen.

Vrouwen
# naam (deelnames) land punten korte
kür
lange
kür
Goud Kim Yu-na (3) Vlag van Zuid-Korea 207.71 1 1
Zilver Joannie Rochette (7) Vlag van Canada 191.29 2 3
Brons Miki Ando (5) Vlag van Japan 190.38 4 2
4 Mao Asada (3) Vlag van Japan 188.09 3 4
5 Rachel Flatt (1) Vlag van Verenigde Staten 172.41 7 5
6 Laura Lepistö (2) Vlag van Finland 170.07 6 7
7 Alena Leonova (1) Vlag van Rusland 168.91 11 6
8 Fumie Suguri (9) Vlag van Japan 164.58 9 9
9 Sarah Meier (8) Vlag van Zwitserland 163.37 10 10
10 Elene Gedevanisjvili (4) Vlag van Georgië 162.48 9 11
11 Alissa Czisny (2) Vlag van Verenigde Staten 159.78 14 8
12 Carolina Kostner (7) Vlag van Italië 153.56 5 15
13 Susanna Pöykiö (6) Vlag van Finland 153.31 12 12
14 Ivana Reitmayernova (2) Vlag van Slowakije 147.41 16 13
15 Cynthia Phaneuf (2) Vlag van Canada 146.09 15 14
16 Elena Glebova (4) Vlag van Estland 140.02 13 17
17 Kim Na-young (2) Vlag van Zuid-Korea 131.50 17 21
18 Annette Dytrt (5) Vlag van Duitsland 131.15 18 19
19 Anna Jurkiewicz (3) Vlag van Polen 130.29 20 16
20 Jenna McCorkell (5) Vlag van Verenigd Koninkrijk 128.67 21 18
21 Tugba Karademir (7) Vlag van Turkije 124.31 22 20
22 Candice Didier (3) Vlag van Frankrijk 122.08 19 22
23 Kerstin Frank (1) Vlag van Oostenrijk 105.73 23 23
24 Ana Cecilia Cantu (6) Vlag van Mexico 101.82 24 24
Vrije kür niet bereikt
25 Tamar Katz (4) Vlag van Israël 40.62 25
26 Sonia Lafuente (2) Vlag van Spanje 39.04 26
27 Viktoria Helgesson (2) Vlag van Zweden 38.98 27
28 Chaochih Liu (1) Vlag van Taiwan 38.06 28
29 Gracielle Jeanne Tan (2) Vlag van Filipijnen 37.74 29
30 Nella Simaova (2) Vlag van Tsjechië 37.44 30
31 Anastasia Gimazetdinova (6) Vlag van Oezbekistan 37.38 31
32 Emma Hagieva (1) Vlag van Azerbeidzjan 36.76 32
33 Cheltzie Lee (1) Vlag van Australië 35.46 33
34 Irina Movtsjan (3) Vlag van Oekraïne 35.06 34
35 Teodora Poštič (3) Vlag van Slovenië 33.66 35
36 Roxana Luca (10) Vlag van Roemenië 33.28 36
37 Tamami Ono (2) Vlag van Hongkong 32.70 37
38 Zanna Pugaca (1) Vlag van Letland 32.42 38
39 Bianka Padar (1) Vlag van Hongarije 32.10 39
40 Isabelle Pieman (2) Vlag van België 32.04 40
41 Sonja Radeva (4) Vlag van Bulgarije 31.98 41
42 Liu Yan (5) Vlag van China 31.14 42
43 Victoria Muniz (2) Vlag van Puerto Rico 30.94 43
44 Lejeanne Marais (2) Vlag van Zuid-Afrika 30.92 44
45 Charissa Tansomboon (3) Vlag van Thailand 29.04 45
46 Mirna Libric (2) Vlag van Kroatië 28.90 46
47 Maria-Elena Papasotiriou (3) Vlag van Griekenland 28.32 47
48 Beatrice Rozinskaite (2) Vlag van Litouwen 28.24 48
49 Ksenia Jastsenjski (7) Vlag van Servië 27.62 49
50 Merovee Ephrem (3) Vlag van Monaco 25.30 50
51 Stacy Perfetti (1) Vlag van Brazilië 25.24 51
52 Clara Peters (1) Vlag van Ierland 23.64 52
53 Yoniko Eva Washington (1) Vlag van India 19.68 53

Paren[bewerken | brontekst bewerken]

Vijfentwintig paren, een evenaring van de record deelname van 1997, uit zeventien landen namen aan dit kampioenschap deel. Het Chinese paar Pang Qing / Tong Jian waren het paar met de meeste deelnames, ze namen voor de elfde keer deel. De Fransman Yannick Bonheur nam van 2005-2007 deel met Marylin Pla, dit jaar met Vanessa James. De Griek Chad Tsagris nam in 2008 deel met Ariel Fay Gagnon, dit jaar met Jessica Crenshaw. Dertien paren namen voor de eerste keer deel.

Paren
# naam (deelnames) land punten korte
kür
lange
kür
Goud Aliona Savchenko (6)
Robin Szolkowy (5)
Vlag van Duitsland 203.48 1 1
Zilver Zhang Dan (8)
Zhang Hao (8)
Vlag van China 186.52 3 2
Brons Yuko Kawaguchi (6)
Alexander Smirnov (3)
Vlag van Rusland 186.39 2 3
4 Pang Qing (11)
Tong Jian (11)
Vlag van China 181.08 5 4
5 Maria Moechortova (4)
Maksim Trankov (4)
Vlag van Rusland 177.89 4 7
6 Tatjana Volosozjar (7)
Stanislav Morozov (9)
Vlag van Oekraïne 175.61 6 5
7 Jessica Dube (4)
Bryce Davison (4)
Vlag van Canada 172.82 7 6
8 Meagan Duhamel (2)
Craig Buntin (6)
Vlag van Canada 165.41 8 8
9 Caydee Denney (1)
Jeremy Barett (1)
Vlag van Verenigde Staten 156.84 10 9
10 Mylene Brodeur (1)
John Mattatall (1)
Vlag van Canada 150.05 11 10
11 Keauna McLaughlin (1)
Rockne Brubaker (1)
Vlag van Verenigde Staten 143.74 9 12
12 Vanessa James (1)
Yannick Bonheur (4)
Vlag van Frankrijk 139.34 17 11
13 Stacey Kemp (4)
David King (4)
Vlag van Verenigd Koninkrijk 134.73 13 13
14 Anais Morand (1)
Antoine Dorsaz (1)
Vlag van Zwitserland 131.46 12 14
15 Maylin Hautsch (1)
Daniel Wende (1)
Vlag van Duitsland 125.96 15 15
16 Zhang Yue (1)
Wang Lei (1)
Vlag van China 119.24 14 16
17 Maria Sergejeva (1)
Ilja Glebov (1)
Vlag van Estland 116.54 16 17
18 Nicole Della Monica (1)
Yannick Kocon (1)
Vlag van Italië 108.49 18 18
19 Joanna Sulej (1)
Mateusz Chruscinski (1)
Vlag van Polen 106.54 19 19
20 Jessica Crenshaw (1)
Chad Tsagris (2)
Vlag van Griekenland 101.87 20 20
Alleen kwalificatie
21 Ekaterina Sokolova-Sosinova (1)
Fedor Sokolov (1)
Vlag van Israël 39.62 21 t.z.t.
22 Amanda Sunyoto-Yang (1)
Daryll Sulindro-Yang (1)
Vlag van Taiwan 37.04 22
23 Nina Ivanova (1)
Filip Zalevski (1)
Vlag van Bulgarije 34.58 22
24 Ksenia Ozerova (1)
Aleksandr Enbert (1)
Vlag van Rusland 34.06 24
25 Marina Aganina (8)
Dmitri Zobnin (2)
Vlag van Oezbekistan 33.00 25

IJsdansen[bewerken | brontekst bewerken]

Dertig paren uit tweeëntwintig landen namen aan dit kampioenschap deel. De meeste deelnames stond dit jaar achter Igor Lukanin die voor de tiende keer deelnam. In 2003 nam Mathieu Jost deel met Roxane Petetin, dit jaar met Pernelle Carron. In 2007 nam Kristian Rand deel met Grethe Gruenberg, dit jaar met Caitlin Mallory. Acht paren debuteerden op dit kampioenschap.

IJsdansen
# naam (deelnames) land punten verpl.
kür
org.
kür
vrije
kür
Goud Oksana Domnina (6)
Maksim Sjabalin (6)
Vlag van Rusland 206.30 1 2 1
Zilver Tanith Belbin (9)
Benjamin Agosto (9)
Vlag van Verenigde Staten 205.08 2 1 2
Brons Tessa Virtue (3)
Scott Moir (3)
Vlag van Canada 200.40 3 6 4
4 Meryl Davis (3)
Charlie White (3)
Vlag van Verenigde Staten 200.36 4 3 3
5 Nathalie Pechalat (6)
Fabian Bourzat (6)
Vlag van Frankrijk 194.36 6 4 5
6 Jana Chochlova (4)
Sergej Novitski (4)
Vlag van Rusland 193.41 5 5 6
7 Sinead Kerr (6)
John Kerr (6)
Vlag van Verenigd Koninkrijk 186.07 8 7 7
8 Federica Faiella (9)
Massimo Scali (8)
Vlag van Italië 182.76 7 10 8
9 Pernelle Carron (1)
Mathieu Jost (2)
Vlag van Frankrijk 178.72 9 8 10
10 Anna Cappellini (3)
Luca Lanotte (3)
Vlag van Italië 175.70 11 9 11
11 Emily Samuelson (1)
Evan Bates (1)
Vlag van Verenigde Staten 174.76 13 11 9
12 Vanessa Crone (1)
Paul Poirier (1)
Vlag van Canada 173.16 10 12 12
13 Alexandra Zaretski (4)
Roman Zaretski (4)
Vlag van Israël 167.53 12 13 14
14 Katherine Copely (3)
Deividas Stagniūnas (3)
Vlag van Litouwen 160.00 16 14 13
15 Anna Zadorozjnjoek (4)
Sergej Verbillo (4)
Vlag van Oekraïne 154.49 15 19 15
16 Cathy Reed (2)
Chris Reed (2)
Vlag van Japan 151.04 18 15 16
17 Carolina Hermann (1)
Daniel Hermann (1)
Vlag van Duitsland 147.77 20 16 18
18 Kristin Fraser (9)
Igor Loekanin (10)
Vlag van Azerbeidzjan 147.45 14 18 20
19 Zoe Blanc (1)
Pierre-Loup Bouquet (1)
Vlag van Frankrijk 146.08 19 17 19
20 Caitlin Mallory (1)
Kristian Rand (2)
Vlag van Estland 143.69 23 21 17
21 Lucie Myslivečková (1)
Matěj Novák (1)
Vlag van Tsjechië 142.99 17 20 21
22 Huang Xintong (2)
Zheng Xun (2)
Vlag van China 135.85 22 23 22
23 Phillipa Towler-Green (1)
Phillip Poole (1)
Vlag van Verenigd Koninkrijk 135.56 21 22 23
24 Joanna Budner (2)
Jan Moscicki (2)
Vlag van Polen 124.58 24 25 24
Vrije kür niet bereikt
25 Danielle O'Brien (2)
Gregory Merriman (2)
Vlag van Australië 59.51 27 24
26 Nikki Georgiadis (1)
Graham Hockley (1)
Vlag van Griekenland 58.61 26 26
27 Leonie Krail (2)
Oscar Peter (2)
Vlag van Zwitserland 57.89 25 27
28 Emese Laszlo (1)
Mate Fejes (1)
Vlag van Hongarije 53.39 29 28
29 Ina Demireva (2)
Juri Kurakin (2)
Vlag van Bulgarije 52.89 28 30
30 Ksenia Shmirina (2)
Egor Maistrov (2)
Vlag van Wit-Rusland 51.89 30 29
Zie de categorie 2009 World Figure Skating Championships van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.