CO2-belasting
Een CO2-belasting, CO2-taks, CO2-heffing of koolstofbelasting is een belasting die wordt geheven op het koolstofgehalte van brandstoffen en is, net als bij emissiehandel, een manier om een prijs op CO2-uitstoot te zetten. De meerderheid van economen stellen dat een koolstofbelasting de meest efficiënte en effectieve manier is om aan klimaatmitigatie te doen, met de minste nadelige gevolgen voor de economie.[2][3][4][5][6] Onderzoek naar landen waarin de taks werd ingevoerd toont aan dat de taks de uitstoot van broeikasgassen effectief vermindert.[7]
Meer dan 25 landen of regio's hebben een koolstoftaks geïmplementeerd. Toch worden er wereldwijd nog altijd meer dan 300 miljard dollar aan subsidies voor fossiele brandstoffen gegeven.[8]
In Nederland is er de CO2-heffing industrie, geregeld in de Wet belastingen op milieugrondslag.
Principe
[bewerken | brontekst bewerken]
CO2 is een broeikasgas dat opwarming van de aarde veroorzaakt, wat veel negatieve effecten veroorzaakt op (de welvaart van) mensen en milieu. Aangezien broeikasgasemissies afkomstig van de verbranding van fossiele brandstoffen nauw verbonden zijn met het koolstofgehalte van de respectievelijke brandstoffen, kan deze negatieve externaliteit worden gecompenseerd door het koolstofgehalte van fossiele brandstoffen op elk punt in de productcyclus van de brandstof te belasten.[9][10][11]
Koolstoftaksen zijn een Pigouviaanse belasting:[12] ze lossen het probleem op dat de maatschappelijke kosten voor de uitstoot van broeikasgassen niet inbegrepen zijn in de prijs ervan. De belasting zou verder ook een concurrentievoordeel geven aan (of een concurrentienadeel wegwerken van) hernieuwbare energie. Verder zou energie uit steenkool meer belast en dus meer benadeeld worden dan energie uit gas, omwille van de hogere uitstoot van steenkool ten opzichte van gas.
Sommige bedrijven in landen of handelsblokken met een koolstoftaks kunnen een concurrentienadeel ondervinden ten opzichte van gebieden zonder koolstoftaks. Een voorgestelde oplossing zijn importheffingen op koolstof aan de grens: een koolstofgrenstaks.[13][14]
Opbrengsten
[bewerken | brontekst bewerken]Een mogelijkheid om het geïnde belastingsgeld te gebruiken is dat de opbrengsten op een gelijk manier wordt verdeeld onder alle burgers (een koolstofheffing met koolstofdividend). Met deze maatregel worden CO2-uitstoters effectief belast en brengt het netto geld op voor mensen die een minder hoge uitstoot dan gemiddeld veroorzaken. Ook het verlagen van de loonlasten met de opbrengst van de koolstoftaks is een mogelijkheid.
Effecten
[bewerken | brontekst bewerken]Distributieve effecten van een koolstoftaks
[bewerken | brontekst bewerken]In de meeste gevallen rekenen bedrijven de kosten van een koolstofprijs door aan consumenten. Rijkere mensen veroorzaken een hogere CO2-uitstoot dan armere. Voor elke uitgegeven euro hebben lagere inkomens echter een hogere uitstoot, ze besteden namelijk een groter deel van hun inkomen aan uitstoot-intensieve basisgoederen zoals verwarming, elektriciteit en voeding. Een koolstoftaks zou lagere inkomens dus relatief meer treffen dan hogere inkomens (dit is dus een degressieve belasting). Verdere hebben rijkere gezinnen meer uitwijkmogelijkheden bij een koolstoftaks, ze hebben meer financiële ruimte om hun huis meer te isoleren, zonnepanelen te plaatsen of een elektrische auto te kopen.[15][16]
Indien de opbrengst van de taks echter als dividend terug zou worden gegeven aan burgers, zou een koolstoftaks geen degressieve belasting meer zijn: bij mensen in de onderste 60% van de inkomensgroepen zou deze maatregel gemiddeld een positief effect hebben op hun koopkracht.[17] In dit geval worden de belastingen dus progressief (hogere inkomens dragen relatief meer bij dan lagere inkomens).[18]
Effecten van een koolstoftaks met koolstofdividend
[bewerken | brontekst bewerken]Een economische impactanalyse van 2014 door Regional Economic Models, Incorporated (REMI) concludeerde dat een koolstoftaks die begint bij $ 10 per ton en die met $ 10 per jaar wordt verhoogd, waarbij alle netto-inkomsten aan huishoudens als energiedividend zouden worden teruggegeven, aanzienlijke milieu-, gezondheids- , en economische voordelen:[19][20]
- CO2-emissies in de Verenigde Staten zouden in de eerste 20 jaar tot 50% dalen ten opzichte van het niveau van 1990.
- In dezelfde tijdsspanne zou de vermindering van luchtvervuiling die gepaard gaat met CO2 emissies leiden tot 230.000 minder vroegtijdige sterfgevallen.
- Regelmatige dividenduitkeringen zouden de Amerikaanse economie stimuleren, wat zou leiden tot het creëren van 2,8 miljoen banen boven het basisscenario tijdens de eerste twee decennia van het programma.
- Het stimulerende effect bleek ook een positieve invloed te hebben op het nationale BBP, met een verhoging van $ 70-85 miljard per jaar wat voor een cumulatieve stijging van met $ 1,375 biljoen over 20 jaar zorgt ten opzichte van de baseline. Dit is het equivalent van het toevoegen van een extra jaar groei in die periode.
Vergelijking met andere maatregelen
[bewerken | brontekst bewerken]Zowel een koolstofbelasting als emissiehandel geven vervuilers een financiële stimulans om hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Koolstofbelastingen bieden zekerheid over emissieprijzen, terwijl een emissiehandel zekerheid biedt over de hoeveelheid emissie.[21] Beide (on)zekerheden hebben voor- en nadelen,[22][23] waardoor een koolstofbelasting en emissiehandel complementaire instrumenten voor klimaatbeleid kunnen zijn.[24] Lu et al. (2012) vergeleek een koolstofbelasting, een emissiehandel en vaste emissienormen op industrieel niveau. Ze concluderen dat marktgebaseerde mechanismen als koolstofbelasting en emissiehandel beter presteren dan emissienormen bij het behalen van emissiedoelstellingen met behoud van een stabiele industriële productie.[25]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ (en) World Bank Group, State and Trends of Carbon Pricing 2019 (6 juni 2019). Gearchiveerd op 14 mei 2023.
- ↑ Gupta, S. (2007). Policies, instruments, and co-operative arrangements. Print version: Cambridge University Press, Cambridge, U.K., and New York, N.Y., U.S.A.. This version: IPCC website, "13.2.1.2 Taxes and charges". Geraadpleegd op 12 juli 2019.
- ↑ Carbon Taxes II. www.igmchicago.org. Gearchiveerd op 16 juli 2019. Geraadpleegd op 6 juli 2019.
- ↑ (en) Carbon Tax | IGM Forum. Gearchiveerd op 16 juli 2019. Geraadpleegd op 6 juli 2019.
- ↑ Climate Change Policies. www.igmchicago.org. Gearchiveerd op 6 juli 2019. Geraadpleegd op 6 juli 2019.
- ↑ ECONOMISTS’ STATEMENT ON CARBON DIVIDENDS. www.clcouncil.org (2019). Gearchiveerd op 19 februari 2019. Geraadpleegd op 18 februari 2019.
- ↑ (en) Carbon Taxes: What Can We Learn From International Experience?. Econofact (3 mei 2019). Geraadpleegd op 7 mei 2019.
- ↑ Fossil-fuel subsidies. International Energy Agency. Gearchiveerd op 4 februari 2019. Geraadpleegd op 15 May 2019.
- ↑ Bashmakov, I. (2001). Policies, Measures, and Instruments. Print version: Cambridge University Press, Cambridge, UK, and New York, N.Y., U.S.A.. This version: GRID-Arendal website, "6.2.2.2.1 Collection Point and Tax Base". Geraadpleegd op 12 juli 2019.
- ↑ "Effects of a Carbon Tax on the Economy and the Environment", Congressional Budget Office, 22 mei 2013. Geraadpleegd op 29 september 2017.
- ↑ Kalkuhl, Matthias (September 2013). Renewable energy subsidies: Second-best policy or fatal aberration for mitigation?. Resource and energy economics 35 (3): 217–234. DOI: 10.1016/j.reseneeco.2013.01.002. Geraadpleegd op 20 August 2018.
- ↑ Helm, D. (2005). Economic Instruments and Environmental Policy. The Economic and Social Review 36 (3): 4–5. Gearchiveerd van origineel op 1 mei 2011. Geraadpleegd op 8 april 2011.
- ↑ Gupta, S., 13.3.3.4.3 Coordination/harmonization of policies. In (book chapter): Policies, instruments, and co-operative arrangements. In: Climate Change 2007: Mitigation. Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (B. Metz et al. Eds.). Print version: Cambridge University Press, Cambridge, UK, and New York, N.Y., U.S.A.. This version: IPCC website (2007). Gearchiveerd op 29 oktober 2010. Geraadpleegd op 2 april 2010.
- ↑ Farrahi Moghaddam, Reza, Farrahi Moghaddam, Fereydoun, Cheriet, Mohamed (2013). A modified GHG intensity indicator: Toward a sustainable global economy based on a carbon border tax and emissions trading. Energy Policy 57 (June): 363–380. DOI: 10.1016/j.enpol.2013.02.012.
- ↑ Hoe lager het inkomen hoe kleiner de CO2-uitstoot. De Morgen (2019). Geraadpleegd op 11 juli 2019.
- ↑ Neuhoff, K., Tackling Carbon: How to price carbon for climate policy. Electricity Policy Research Group (2008). Gearchiveerd op 9 juli 2012. Geraadpleegd op August 30, 2009.
- ↑ Roberton C. Williams III, The Initial Incidence of a Carbon Tax across Income Groups. Resources for the Future (2014). Geraadpleegd op January 6, 2016.
- ↑ Burtraw, D., The Incidence of U.S. Climate Policy: Alternative Uses of Revenues from a Cap-and-Trade Auction. Resources for the Future (June 2009). Gearchiveerd op 4 augustus 2009. Geraadpleegd op 2 september 2009.
- ↑ Carbon Fee and Dividend's Economic Impact. citizensclimatelobby.org. Geraadpleegd op July 8, 2016.
- ↑ Nystrom, Scott, Luckow, Patrick (9 June 2014). The economic, climate, fiscal, power, and demographic impact of a national fee-and-dividend carbon tax. Regional Economic Models (REMI) and Synapse Energy Economics (Synapse), Washington, DC, USA. Gearchiveerd op 31 oktober 2020. Geraadpleegd op 11 september 2016.
- ↑ Memorandum submitted by The Carbon Trust (ET19). Environmental Audit Committee – Memoranda. Contents: The role of carbon markets in preventing dangerous climate charge. UK Parliament website (March 2009). Geraadpleegd op 30 augustus 2009.
- ↑ “Which Is Better: Carbon Tax or Cap-and-Trade?” Grantham Research Institute on Climate Change and the Environment, London School of Economics, 21 Mar. 2014, www.lse.ac.uk/GranthamInstitute/faqs/which-is-better-carbon-tax-or-cap-and-trade/.
- ↑ “Cap and Trade vs. Taxes.” Center for Climate and Energy Solutions, Center for Climate and Energy Solutions, 24 Oct. 2017, www.c2es.org/document/cap-and-trade-vs-taxes/.
- ↑ Nicholas Stern (2007). The Economics of Climate Change: 351–367.
- ↑ Yujie Lu, Xinyuan Zhu, Qingbin Cui (2012). Effectiveness and equity implications of carbon policies in the United States construction industry. Building and Environment 49: 259–269 (Elsevier Ltd.). DOI: 10.1016/j.buildenv.2011.10.002.
· 
· 