FC Groningen is een voetbalclub uit de stad Groningen. De FC werd opgericht op 16 juni1971 en kwam voort uit de Groninger Voetbal en Atletiek Vereniging (GVAV). In het bestaan van de club was een faillissement soms nabij maar de vereniging geldt de laatste jaren als een stabiele organisatie die tot de subtop van Nederland behoort. De clubkleuren zijn gebaseerd op de kleuren van de stad Groningen: groen en wit. De thuiswedstrijden werden tot 2006 gespeeld in het Oosterparkstadion, en sinds januari 2006 in de Euroborg. Op de UEFA ranglijst van de beste clubs in Europa stond FC Groningen in 2015 op de 188e plaats met 8.979 punten.[3] In 2015 won de club voor het eerst de KNVB-beker.[4]
Geschiedenis
UITGESCHAKELT DOOR UTRECHT
Ontstaan in 1971 en zware jaren (1971-1982)
GVAV was in de jaren zestig een redelijke middenmoter in de Eredivisie. De punten werden vooral behaald in het eigen Oosterparkstadion en af en toe ook daarbuiten. Legendarisch was de 0-1 overwinning tegen Ajax in het seizoen 1966/1967 met doelman Tonny van Leeuwen in een heldenrol. Tegen het einde van de jaren zestig begon GVAV af te glijden, hetgeen uiteindelijk in 1970 leidde tot degradatie. Het laatste en allesbeslissende duel in dat seizoen tegen DOS werd met 0-1 verloren, waar een gelijkspel voldoende was geweest voor lijfsbehoud.
In het volgende seizoen 1970/71 werd GVAV tweede in de Eerste divisie en promoveerde opnieuw naar de eredivisie. Direct na de promotie werd FC Groningen opgericht als opvolger van GVAV. De amateurafdeling van GVAV bleef bestaan en ging zelfstandig verder. FC Groningen werd vanaf 1971 de profclub voor de gehele stad, met een tenue in de stadskleuren: groen en wit. Meteen na de oprichting werd de club zwaar getroffen door het overlijden van doelman Tonny van Leeuwen als gevolg van een verkeersongeluk. Op 24 oktober 1971 won de club haar eerste wedstrijd: een uitwedstrijd bij Vitesse werd met 1-2 gewonnen. In het seizoen 1973/74 volgde na een 1-2 nederlaag tegen PSV op de laatste wedstrijddag opnieuw degradatie. Hierna volgde een aantal moeilijke jaren. In seizoen 1979/80 bereikte de club onder trainer Theo Verlangen en zijn assistent Henk Nienhuis uiteindelijk opnieuw promotie naar de Eredivisie, omdat ze kampioen van de Eerste divisie was geworden. Verlangen en Nienhuis hadden dat seizoen de beschikking over onder meer de gebroeders Ronald en Erwin Koeman, Jan van Dijk en doelpuntenmaker Peter Houtman.
Succesvolle jaren en vrije val (1982-2002)
Door de aanjager Jan van Dijk en het talent van Ronald en Erwin Koeman werd in het seizoen 1982-83 voor het eerst Europees voetbal bereikt. Dat was in het laatste seizoen van trainer Theo Verlangen bij FC Groningen. In het eerste UEFA-cupseizoen was Han Berger trainer. Er werd onder andere gewonnen van het veel sterker geachte Atlético Madrid. In de daaropvolgende ronde speelde het elftal tegen Internazionale. Thuis won Groningen met 2-0. De return in Bari werd met (5-1) verloren.
Het volgende UEFA-cupseizoen was 1986 - 1987. De terugwedstrijd in de 1e ronde tegen het IerseGalway United werd niet in het stadion in Galway gespeeld, maar in het enige tientallen kilometers ten westen daarvan gelegen dorpje Carraroe. Trainer was Rob Jacobs. Onder de spelers van FC Groningen waren Peter Houtman, René Eijkelkamp en John de Wolf. De club overleefde de eerste ronde, en ook de tweede ronde, tegen het Zwitserse Xamax Neuchatel, kwam de ploeg door. FC Groningen strandde in de 3e ronde toen het over twee wedstrijden niet bleek opgewassen tegen het Portugese Vitória Guimarães.
Onder leiding van Hans Westerhof trad Groningen in 1988 aan tegen oude bekende Atlético Madrid, en won opnieuw. Thuis werd het 1-0 en uit was een 2-1 nederlaag voldoende voor plaatsing voor de tweede ronde. In de tweede ronde werd Servette Genève verslagen, waarna FC Groningen in de derde ronde sneuvelde tegen het veel sterkere VfB Stuttgart, dat onder leiding stond van trainer Arie Haan. In hetzelfde seizoen werd de finale van de KNVB beker bereikt, waarin werd verloren van PSV. In 1989 vond ook de zwartgeldaffaire plaats. De FIOD beschuldigde FC Groningen ervan tussen 1984 en 1988 loonbelasting te hebben ontdoken. Voormalig voorzitter Renze de Vries werd veroordeeld tot een straf.
In het seizoen 1989 - 1990 speelde FC Groningen voor de Europacup II. De 1e ronde kwamen ze door ten koste van het Deense Ikast FS. In de 2e ronde werd de club uitgeschakeld door Partizan Belgrado uit toenmalig Joegoslavië. Ondanks de uitschakeling leverde het dubbele treffen wel wat op, namelijk de transfer van Milko Ðurovski van Partizan naar FC Groningen. Bij Partizan speelde hij in Groningen de sterren van de hemel in een spectaculaire wedstrijd, die door Groningen met 4-3 gewonnen werd. In de terugwedstrijd kon FC Groningen het echter niet redden.
Het seizoen 1990-91 was waarschijnlijk het meest succesvolle seizoen tot nu toe van FC Groningen. Na dat seizoen ging het echter bergafwaarts met de prestaties van de club en in seizoen 1997-98 degradeerde Groningen na 18 jaar op het hoogste niveau te hebben gespeeld. Twee jaar later promoveerde FC Groningen weer terug naar de eredivisie.
Van handhaving naar subtopper onder Jans (2002-2010)
Op 22 oktober 2002 volgde Ron Jans de ontslagen Dwight Lodeweges op als trainer van FC Groningen. Bij het aantreden van Jans speelde FC Groningen in de eredivisie, maar bungelde het onderaan de ranglijst. Vanaf het seizoen 2004/2005 wist Jans met Groningen de weg naar boven te vinden. Tot en met 2005 speelde FC Groningen zijn wedstrijden in het Oosterparkstadion in de Oosterparkwijk. Op 7 januari 2006 werd de Euroborg, het nieuwe stadion, geopend met een testwedstrijd tegen BV Veendam. Deze werd door FC Groningen met 5-0 gewonnen. De tweede wedstrijd die in de Euroborg werd gespeeld was de officiële feestelijke opening tegen sc Heerenveen en werd met 2-0 gewonnen.
Hetzelfde seizoen (2005/2006) werd FC Groningen vijfde en wist zich te kwalificeren voor de UEFA Cup voor het seizoen 2006/2007. In de UEFA Cup werd FC Groningen gekoppeld aan Partizan Belgrado. De eerste wedstrijd in Belgrado werd met 4-2 verloren. In de thuiswedstrijd werd vervolgens met 1-0 gewonnen. De 1-0 was niet genoeg voor de groepsfase van de UEFA Cup. Ook in het seizoen daarna wist FC Groningen zich te plaatsen voor Europees voetbal maar na twee wedstrijden tegen Fiorentina wist het de groepsfase niet te bereiken. Wel wist FC Groningen in Florence een strafschoppenserie af te dwingen.
In de seizoenen hierna heeft Groningen stabiel gevoetbald, mede door het beleid van Ron Jans, die voor hij aan zijn baan bij Groningen begon, nog nooit eerder hoofdtrainer was geweest in het betaalde voetbal. Door Jans was Groningen een stabiele middenmoter geworden. Op 23 oktober 2008 was Ron Jans officieel de langstzittende trainer van FC Groningen . Theo Verlangen was tot dan toe de langstzittende trainer. Hij was 6 jaar trainer van FC Groningen, van 1 juli 1977 tot 30 juni 1983. Op 11 november 2009 gaf Jans echter te kennen zijn contract niet te zullen verlengen, omdat hij toe zou zijn aan een nieuwe ervaring.
Nieuwe ambities na jaren van vaste waarde (2010-heden)
In 2010 werd Pieter Huistra aangesteld als nieuwe hoofdcoach van FC Groningen. Onder Huistra beleefde Groningen de beste eerste seizoenshelft in de geschiedenis van de club. Na 19 speelronden ging Groningen de winterstop in op een derde plaats met 37 punten. Onder Huistra werd FC Groningen bekend als een voor eigen publiek lastig te bespelen tegenstander. In 10 thuiswedstrijden werd er "slechts" eenmaal gelijk gespeeld. Alle andere wedstrijden werden gewonnen en Groningen stond halverwege het seizoen in de top van de Eredivisie. Na de winterstop volgde echter een moeilijke periode waarin een einde kwam aan de goede reeks thuiswedstrijden. Uiteindelijk behaalde FC Groningen de play-offs, die het niet wist te winnen.
In het seizoen 2011/12 werd er slecht gestart. FC Groningen wist in de eerste wedstrijden wel te scoren, maar gaf in de tweede helft de winst vaak weg. Op de laatste dag van de transferperiode, 31 augustus 2011, werd Tim Matavž verkocht aan PSV. FC Groningen moest noodgedwongen snel een vervanger vinden en trok David Texeira aan. Op 11 oktober 2011 gaf directeur Nijland aan binnen vijf jaar de begroting te willen opschroeven naar 25 miljoen.[5] FC Groningen presteerde thuis goed tegen de grotere clubs. Zo werd er met 1-0 gewonnen van Ajax, werd met 1-1 gelijkgespeeld tegen FC Twente en boekte het tegen Feyenoord een 6-0-overwinning. Op 20 november 2011 speelde FC Groningen het 100ste reguliere eredivisieduel in de Euroborg; de wedstrijd tegen VVV-Venlo werd met 2-1 gewonnen. In de tweede seizoenshelft kon de lijn niet worden doorgetrokken en het seizoen kende een slecht vervolg. Zo behaalde de club de minste competitiepunten van alle eredivisionisten en eindigde op een teleurstellende 14de plaats in de eredivisie. Als gevolg hiervan werd Huistra op 10 mei 2012 ontslagen als coach. Op 23 mei 2012 werd bekend dat Robert Maaskant de nieuwe trainer zou worden.[6] Het seizoen onder trainer Maaskant werd getypeerd door kleine relletjes en opstootjes binnen en rondom de club. Op 11 maart werd naar buiten gebracht dat Maaskant na één seizoen alweer zou vertrekken.[7] Op 4 april werd bekendgemaakt dat assistent-trainer Erwin van de Looi zijn taken ging overnemen, met ingang van het seizoen 2013/2014 .[8]
Het seizoen onder bewind van Van de Looi begon voortvarend en kende daarna een mindere fase. De eindfase van de competitie was echter zeer succesvol. Het seizoen werd met 6 competitie-overwinningen op rij afgesloten waardoor Groningen een clubrecord boekte en op de 7e plek eindigde. Hierdoor kon het meedoen aan de play-offs voor Europees voetbal. In de eerste wedstrijden werd er thuis en uit afgerekend met Vitesse waarna het in de finale AZ trof. In Alkmaar werd er niet gescoord, thuis werd er met 3-0 gewonnen. Europees voetbal werd gehaald en het eerste seizoen onder Van de Looi was een succes.[9]
Ook het seizoen daarop was succesvol: FC Groningen won, opnieuw onder leiding van Erwin van de Looi, voor het eerst een prijs in de clubhistorie: de KNVB Beker werd veroverd, dankzij een 0-2 overwinning op PEC Zwolle. Hierdoor verzekerden de Groningers zich van deelname aan de poulefase van de UEFA Europa League in het seizoen 2015/2016.[4]
Clubcultuur
Logo
Logo van FC Groningen op sjalen.Muurschilderingen van Fransen en Robben in de Euroborg.
Toen GVAV in 1971 FC Groningen werd, kwam er ook een nieuw logo. Er werd aan de supporters gevraagd om ideeën en suggesties in te zenden. Uiteindelijk deden er zo'n 600 deelnemers mee en kon er gekozen worden uit meer dan 1000 ontwerpen. De creatie van de op dat moment 21-jarige Reint Rozema werd uiteindelijk gekozen als beste ontwerp. Rozema had de letter G van Groningen terug laten komen in het logo, de letter G doet denken aan het hexagon op een voetbal. In het eerste seizoen stond de letter G in het logo op de achtergrond afgebeeld, met op de voorgrond een Pegasus en daaronder de clubnaam. Door onder andere klachten van supporters werd het paard al snel verwijderd. Sindsdien bestaat het huidige logo met de groene cirkel.
Clublied
Laat ons weer eens juichen is de titel van het clublied.
Mascotte
De officiële mascotte van FC Groningen is de ijsbeer Groby. Groby is elke thuiswedstrijd aanwezig op het veld van de Euroborg waar hij het publiek begroet.
Open dag
Elk jaar wordt in en rond de Euroborg een open dag gehouden om het seizoen te openen. Hoogtepunt van de open dag is de spelerspresentatie op het hoofdveld van FC Groningen. Daarnaast zijn er op het terrein rond de Euroborg diverse stands, optredens en clinics. Op de open dag van 2011 kwamen zo'n 25.000 mensen af.[10]
Rivalen
De grootste rivaal van FC Groningen is sc Heerenveen. De wedstrijden tegen die club, ook wel de Derby van het Noorden genoemd, staan bekend als beladen. In het verleden, in de tijd van het Oosterparkstadion, was ook FC Twente een grote rivaal van FC Groningen. Bij de wedstrijden tegen Twente ontstonden vaak rellen.
(Muzikale) rituelen tijdens thuiswedstrijden
Bij alle thuiswedstrijden van FC Groningen keert een aantal nummers terug:
Een overzicht van het aantal toeschouwers gemiddeld per wedstrijd vanaf 2000:
11.696
12.210
12.004
11.998
11.915
15.258#
19.240
19.367
21.898
21.831
21.978
22.032
21.124
19.879
20.193
20.539*
00/01
01/02
02/03
03/04
04/05
05/06
06/07
07/08
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
13/14
14/15
15/16
stadion Oosterpark
Euroborg
#Beide stadions
*nog bezig
Z-side
Z-side achter het doel in Euroborg (2015)
Supportersvereniging Z-side Groningen (kortweg Z-side) is de harde kern van de FC Groningen-supporters.
De Z-side is eind jaren 70 - begin jaren 80 opgericht en is voor zover bekend de eerste en bekendste fanatieke aanhang van FC Groningen. De vereniging is vernoemd naar de tribune aan de kant van de Zaagmuldersweg, waaraan het voormalige Oosterparkstadion lag, en waar zich in de jaren 80 en 90 een grote groep fanatieke supporters verzamelde om hun club aan te moedigen.
In het Oosterpark was de aanwezigheid van de Z-side achter het doel bijna niet weg te denken. Naast de ondersteuning voor de club en de spelers was er ook veel onenigheid. De woordenwisselingen die de Z-side had waren meestal met het bestuur en de lokale media. Onvrede die ontstond over bepaalde besluiten van het bestuur of berichten in het nieuws met een negatieve lading hadden soms als gevolg dat leden van de Z-side pamfletten met teksten gingen verspreiden of spandoeken maakten. In 1982 werd er in het voormalige Oosterparkstadion een kooi achter het doel geplaatst die ervoor moest zorgen dat participanten en leden van de Z-side zich beter zouden gaan gedragen. In de media staat de Z-side bekend als een een fanatieke aanhang. Pé Daalemmer & Rooie Rinus hebben er in 1983 het Z-side-lied over geschreven.
Een relatief jonge groep supporters is Groningen Fanatics, ontstaan op 2 maart 2003 als afsplitsing van de Supportersvereniging FC Groningen. Aan het begin van het seizoen 2008/2009 heeft deze groep zich georganiseerd in de vorm van een stichting. In de Euroborg staan de Z-side en de Groningen Fanatics bij elkaar op de Tonny van Leeuwen Tribune, ook wel Noordcurve genoemd, omdat de tribune zich bevindt aan de Noordkant van het stadion.
In elke staaf van de grafiek staat van boven naar beneden vermeld:
Eindnotering
Dit is de positie die de club heeft bereikt in de competitie, zonder eventuele beslissings-, play-off- of nacompetitiewedstrijden die nodig zijn geweest om bijvoorbeeld de kampioen van de competitie te bepalen.
Indien een * achter het getal staat is de notering een tussenstand en kan het zijn dat de notering niet overeenkomt met de uiteindelijke eindstand van de competitie.
Staat er een - dan is het seizoen nog bezig en is er geen definitieve uitslag bekend.
Staat er xx op de positie van de notering, dan heeft de club vroegtijdig de competitie verlaten. Dit kan onder andere komen door terugtrekking van het team, faillissement van de club of door een uitgedeelde straf van de KNVB. In veel gevallen staat elders in het artikel de reden vermeld.
Staat er een ? dan is het resultaat uit het verleden onbekend, en is alleen de competitie en/of niveau bekend van dat seizoen.
In de seizoenen 2019/20 en 2020/21 werd wegens de coronacrisis het amateurvoetbal afgebroken. Daardoor kennen deze staven geen eindklassering (middels -- weergegeven).
Competitieniveau en/of afdelingsletter of Officiële eindstand Eredivisie
Competitieniveau en/of afdelingsletter
Hierbij geeft het getal het niveau weer, dat ook terug te vinden is in de legenda. De letter is de afdelingsaanduiding en wordt gebruikt wanneer er meer afdelingen zijn op hetzelfde niveau. De afdelingsletter is altijd een hoofdletter en wordt meestal zonder nummer gebruikt.
Voorbeeld: 2F is niveau 2e klasse competitie F.
Het competitieniveau en nummer wordt niet vermeld wanneer er slechts één competitie van dit niveau was.
Officiële eindstand Eredivisie (getal staat tussen haakjes vermeld)
Sinds de introductie van play-offwedstrijden voor Europees voetbal na afloop van de reguliere competitie in 2005/06, is de KNVB verplicht een eindstand van de Eredivisie door te geven aan de UEFA aan de hand van deze play-offwedstrijden.
Bij deze eindstand staan clubs die zich hebben gekwalificeerd voor Europees voetbal hoger dan clubs die zich niet wisten te kwalificeren. Indien er geen verschil was tussen de eindnotering en de officiële eindstand, staat dit getal niet vermeld.
Onderafdeling
Hier staat afgekort de naam van de onderafdeling indien de club in dat jaar in een onderafdeling uitkwam. Tevens staat deze afkorting in de legenda en wordt gelinkt naar het artikel over deze onderafdeling. Deze afkorting wordt alleen vermeld wanneer de club in het verleden in verschillende onderafdelingen heeft gespeeld. Deze vermelding is in de staaf altijd in kleine letters. Deze onderafdelingen zijn na het seizoen 1995/96 afgeschaft. Heeft de club in slechts één onderafdeling gespeeld, dan is dit alleen terug te vinden in de legenda.
Onder de staaf staat het jaartal vermeld waarin het seizoen is afgesloten. 15 verwijst naar het seizoen 2014/15 en/of eventueel op het seizoen 1914/15.
Wanneer een staaf leeg is, zijn deze gegevens niet bekend. Het kan ook zijn dat de club dat seizoen niet heeft meegespeeld op het hogere amateurniveau, vroegtijdig de competitie heeft verlaten of uit de competitie is gezet.
In het seizoen 1944/45 was er wegens de Tweede Wereldoorlog geen regulier competitievoetbal.
Opmerking: In de 1e klasse en lager spelen de clubs in districten. Deze districten staan niet vermeld in de grafiek.
Groningen
Bert Middel
KNVB beker (2015)
FC Groningen in het seizoen 2015/16
Denemarken
Zweden
Verenigde Staten
Slowakije
KNVB Beker
Zie Lijst van Europese wedstrijden van FC Groningen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
.svg){kind=small}
· 
· 
·
14 Schreuders ·
15 Bakker ·
17 Lien ·
18 Määttä ·
19 Van Gelderen ·
20 Blokzijl ·
21 Jurjus ·
22 Emeran ·
24 Musampa ·
25 Van Bergen ·
26 Beukers ·
27 Mendes ·
29 Postema ·
36 Mariani ·
38 Slor ·
39 Schraven ·
40 Valente ·
42 Turay ·
43 Peersman ·
44 Meijster ·
45 Baron ·
46 Kuiper ·
47 De Jonge ·
50 Prins ·
52 Potma ·
57 Eggens ·
67 Bouland ·
70 Leicester ·
Coach: Lukkien
· Assistent-coach: Goedkoop
· Assistent-coach: Groninger
· Keeperstrainer: Vos
