Staden

**Staden**
Gemeente in België
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Roeselare
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	46,82 km² (2022); 80,89%; 9,24%; 9,87%
Coördinaten	50° 58' NB, 3° 1' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	11.677 (01/01/2024) ; 50,66% ; 49,34% ; 249,43 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 20,33%; 59,45%; 20,22%
Buitenlanders	7,88% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Francesco Vanderjeugd (Open Vld)
Bestuur	Open Vld
Zetels; Open Vld; CD&V; N-VA; Westaon	21; 13; 6; 1; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	19.585 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	3,17% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 8840; 8840; 8840	Deelgemeente; Staden; Oostnieuwkerke; Westrozebeke
Zonenummer	051
NIS-code	36019
Politiezone	Arro Ieper
Hulpverleningszone	Midwest
Website	Officiële website
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Roeselare; in de provincie West-Vlaanderen
Foto's
	Staden
Portaal	België

Staden is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt iets meer dan 11.000 inwoners.

In het plaatselijke dialect (West-Vlaams) wordt de 'd' niet uitgesproken en wordt het dus Staen.

Geschiedenis

Op het grondgebied van Staden werden voorwerpen uit het neolithicum aangetroffen, wijzend op een nederzetting uit dit tijdvak.

In 1115 werd Staden voor het eerst vermeld, als Stathen. In de 12e of 13e eeuw zou er al een kerk hebben gestaan. Bestuurlijk was het Hof ter Staden de belangrijkste heerlijkheid, toebehorend aan de families Van Gistel (1280), Van Moorslede (midden 14e eeuw), Van Lichtervelde (vanaf eind 14e eeuw) en Van Noyelles (vanaf 1472). De heren van deze familie lieten een nieuw kasteel bouwen, dat in 1546 voor het eerst werd vermeld. In 1648 volgde verkoop aan Claudius de Carnin. Onder Frans bestuur werd de heerlijkheid in 1712 verheven tot Graafschap van Carnin en Staden.

In 1566 werden kerk en kasteel geplunderd door de Geuzen.

Omstreeks 1870 was er bedrijvigheid van handel in boter en konijnen, vlas, guano, suikerbieten en oliekoeken. Ook ontwikkelden zich olieslagerijen. Begin 20e eeuw was er sprake van teelt en verwerking van cichorei.

De Eerste Wereldoorlog leidde, vanaf eind 1917, tot volledige verwoesting van het dorp, vooral door Britse offensieven. Vanaf oktober 1918 kwamen de geëvacueerden terug, voorlopig gehuisvest in noodwoningen. Vanaf 1920 vond de wederopbouw plaats. Het kasteel van Staden werd echter niet herbouwd. In 1943 vond een Brits bombardement op de dorpskom plaats, waarbij de kerk wederom werd verwoest. In 1955 werd het Duitse oorlogskerkhof van de Eerste Wereldoorlog ontgraven en de stoffelijke overschotten werden verplaatst naar het Deutscher Soldatenfriedhof Menen te Menen.

Bezienswaardigheden

De Sint-Jan-Baptistkerk
Het Eugène Dermautpark
Het AC/DC, sinds 30 november 2018 het nieuwe gemeentehuis^[1]

Natuur en landschap

Staden ligt in Zandlemig Vlaanderen op een hoogte van ongeveer 25 meter. Ten westen van de kom ligt de Midden-West-Vlaamse Heuvelrug met hoogten die hier tot ruim 40 meter reiken.

Kernen

De gemeente bestaat naast Staden-centrum nog uit de deelgemeenten Oostnieuwkerke en Westrozebeke, beide ten zuiden van Staden zelf. Staden zelf is goed voor ongeveer de helft van de totale bevolking van de gemeente. Op de grens van Staden, Westrozebeke en het naburige Poelkapelle ligt het gehucht en parochie Vijfwegen. Op de grens tussen Oostnieuwkerke en Hooglede ligt het gehucht Sleihage, dat ook tegen en op de grens met Staden ligt. Verder liggen in de gemeente nog een aantal kleinere gehuchtjes verspreid, zoals Stadenberg.

#	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking (31/12/2009)
I	Staden	25,43	5.424
II	Oostnieuwkerke	10,80	3.447
III (IV)	Westrozebeke - Vijfwegen	10,00	2.181

Bron: Website gemeente Staden

De gemeente Staden grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:

a. Roeselare (stad Roeselare)
b. Passendale (gemeente Zonnebeke)
c. Poelkapelle (gemeente Langemark-Poelkapelle)
d. Houthulst (gemeente Houthulst)
e. Zarren (gemeente Kortemark)
f. Handzame (gemeente Kortemark)
g. Hooglede, met de gehuchten Sint-Jozef en Sleihage (gemeente Hooglede)

Kaart

Staden, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

Staden		Supranationaal	Nationaal	Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België	Vlaanderen	West-Vlaanderen	Roeselare			Staden
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering	Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement	Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen			Roeselare-Tielt	Roeselare	Hooglede	Staden
Verkiezing		Europese	Federale	Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024

1

13

6

1

1 13 6 1

De 21 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ WESTAON: 1

■ Open Vld: 13

■ CD&V: 6

■ N-VA: 1

Geschiedenis

De gemeente stond sinds mensenheugenis bekend als een christendemoraten-gemeente. De CVP en later CD&V haalden telkens absolute meerderheden. Maar sinds de verkiezingen van 2012 is het tij gekeerd. Door de opkomst van drie oppositiepartijen (in plaats van het vroegere SAMEN) behaalde de CD&V slechts 10 van de 21 zetels in Staden.

Na korte onderhandelingen werd er een nieuwe coalitie gevormd van N-VA (6 zetels), Open Vld (4 zetels) en sp.a (1 zetel). Deze coalitie haalt een nipte meerderheid met 11 van de 21 zetels. De burgemeester werd geleverd door Open Vld: Francesco Vanderjeugd. Dirk Demeulenaere van CD&V haalde het meeste voorkeurstemmen.

In 2004 werd een verbroederingsovereenkomst getekend met de Duitse plaats Florstadt.

Burgemeesters

1965-1982 : Eugene Dermaut, CVP
1983-1992 : Godfried De Tavernier, CVP
1992-2012 : Josiane Lowie, CD&V
2013-... : Francesco Vanderjeugd, Open Vld

2013-2018

Burgemeester is Francesco Vanderjeugd (Open Vld). Hij leidt een coalitie bestaande uit Open Vld, N-VA en sp.a. Samen vormen ze de meerderheid met 11 op 21 zetels. In januari 2016 scheurde gemeenteraadslid Koen Demonie zich af van de N-VA en zetelde sindsdien als onafhankelijke. Hierdoor had de meerderheid geen meerderheid meer en zat de gemeente Staden sinds begin 2016 in een politieke impasse. Tijdens deze periode werkte de gemeente met voorlopige twaalfden voor de begroting.

Na negen maanden politieke impasse vond de gemeente bij Gwendolyn Vandermeersch een oplossing. Deze oud-CD&V-voorzitster zal voortaan als onafhankelijk raadslid zetelen en deze coalitie steunen. De coalitie heeft met de stem van Vandermeersch opnieuw de meerderheid.

2019-2024

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 behaalde de Open Vld 13 van de 21 zetels en dus de absolute meerderheid. Francesco Vanderjeugd blijft de burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij	10-10-1976^[2]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018
Stemmen / Zetels	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21
CVP¹/CD&V²	50,29¹	11	42,78¹	10	48,21¹	12	57,21¹	12	57,88¹	12	60,12²	14	41,9²	10	25,3²	6
N-VA	-		-		-		-		-		-		26,89	6	9,2	1
SP¹/sp.a²/Westaon³	-		13,98¹	2	8,63¹	1	-		-		-		8,44²	1	7,6³	1
AKTIE	36,77	8	-		21,47	4	-		-		-		-		-
NIEUW	12,95	2	-		-		-		-		-		-		-
PVV¹/Open Vld	-		8,56¹	1	21,68¹	4	-		-		-		22,77²	4	54,1²	13
AKTIE-N	-		34,68	8	-		-		-		-		-		-
SAMEN	-		-		-		42,79	9	42,12	9	32,46	7	-		-
V.V.D.S.	-		-		-		-		-		7,42	0	-		-
Lijst Neutraal	-		-		-		-		-		-		-		3,9	0
Totaal stemmen	7744		7915		7993		8063		8063		8219		8155		8362
Opkomst %					96,51		96,21		95,17		95,96		94,31		95,0
Blanco en ongeldig %	3,06		3,49		4,5		5,53		6,23		5,84		5,42		4,7

Partnersteden

Florstadt (met een deelgemeente Staden) (Duitsland, sinds 1956)

Bekende inwoners

Guido Gezelle (1830 - 1899), priester, dichter en taalwetenschapper
Gaston Bouckaert (1907 - 1988), professor
Willy Spillebeen (1932), auteur

Nabijgelegen kernen

De Geite, Zarren, Houthulst, Vijfwegen, Westrozebeke, Sleihage, Hooglede

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Staden van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Nieuw gemeentehuis is volledig klaar

[2] Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[3] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006

[4] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1]

[2]

[3]

[4]