Heiligerlee
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Groningen
| ||
| Gemeente | Oldambt | ||
| Coördinaten | 53° 9′ NB, 7° 1′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 2,34 km² | ||
| Inwoners (2008) |
1440 | ||
| Foto's | |||
| |||
| Heiligerlee, Graaf Adolf stichting | |||
| |||
Heiligerlee (Gronings: Kloosterholt) is een streekdorp in de gemeente Oldambt van de Nederlandse provincie Groningen. Het dorp telt volgens gegevens van het CBS 1.440 inwoners (2008).
Geschiedenis
Heiligerlee is vooral bekend als locatie waar in 1568 een eerste treffen plaatsvond tussen de Nederlandse opstandelingen en Spanje in de slag bij Heiligerlee. Het leger onder leiding van Lodewijk en Adolf van Nassau versloeg met een leger van enkele honderden militairen een katholiek-Spaans leger van 1700 militairen, maar politiek werd er geen munt uit geslagen. Graaf Adolf sneuvelde in de slag, evenals Jan van Ligne (ca. 1525-1568), Graaf van Aremberg. Aremberg was behalve stadhouder van (onder meer) Groningen ook heer van Wedde en Westerwolde. Het leger van Lodewijk en Adolf van Nassau bestond voornamelijk uit eigen Duitse troepen en huurlingen. Een belangrijke rol speelden de Waalse huurlingen, die als scherpschutters de Spaanse troepen in de hinderlaag onder vuur namen. De exacte plaats van de slag is niet bekend, maar ten zuiden van het huidige Heiligerlee ligt een plaats met de naam Tranendal. Het doel van de troepen van graaf Lodewijk was de stad Groningen, maar ver voor het beleg kon plaatsvinden moesten ze zich terugtrekken. Achterna gezeten door Spaanse troepen kwam het uiteindelijk eerst bij Heiligerlee tot een treffen. Een tweede slag enige dagen later, bij het Duitse Jemgum, werd door de troepen van graaf Lodewijk verloren. Graaf Lodewijk kon zich ternauwernood redden door de Eems over te zwemmen.
Het nationale belang van Heiligerlee, door de Tachtigjarige Oorlog vanaf dit moment te laten beginnen, is met name onderstreept in de 19e eeuw. Tot die tijd was er in Heiligerlee geen enkel gedenkteken of restant uit die tijd overgebleven. In 1826 werd de eerste eenvoudige gedenknaald onthuld, met een korte tekst ter verklaring. In een poging het nationalisme een extra impuls te geven werd in 1868 een monument - Het Graaf Adolf Monument - ter nagedachtenis aan de slag bij Heiligerlee opgericht. De eerste steen van het monument werd in dat jaar door de kroonprins onthuld, Willem. Het uiteindelijke monument werd onthuld door koning Willem III, die bij hoge uitzondering in 1873 in het noorden verscheen, via de zojuist aangelegde (1868) spoorlijn van Groningen-Winschoten. Honderd jaar later, in 1968, speelde prins Bernhard een prominente rol in de 400-jarige herdenking van de slag.
In 1536 heeft er ook een slag bij Heiligerlee plaatsgevonden. De troepen van Karel van Gelre werden verslagen door die van Karel V. Sindsdien was Karel V heer en meester in Groningen. In zijn positie van keizer van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie maakte hij zichzelf tot heer van Stad en Lande. Na hem volgde Philips II, die tevens koning van Spanje was.
De Groningse naam van het dorp verwijst naar het klooster dat hier heeft bestaan van ca. 1200 tot 1594. Het klooster behoorde tot de orde van de Premonstratenzers. Na de gewonnen slag in 1568 werden de kloostergebouwen op de vlucht door de troepen van graaf Lodewijk in brand gestoken. Na de Reductie van Groningen werden de gebouwen en kloosterbezittingen in beslag genomen door de stad Groningen. De laatste resten van het klooster werden in 1624 door Spaanse troepen in brand gestoken. Tot halverwege de 19e eeuw waren nog resten te zien van een zeer dikke muur.
Heiligerlee heeft ook een klokkengieterijmuseum, gevestigd in de voormalige klokkengieterij van de gebroeders Van Bergen. Tegenover dit museum ligt het museum gericht op de slag bij Heiligerlee.
In Heiligerlee is een molenmakerij gevestigd met daarbij een kleine korenmolen, Het Oldambt.
Stikstofbuffer Heiligerlee
In een bestaande zoutdiapier (een zoutkoepel) aldaar wordt door de Nederlandse Gasunie een stikstofbuffer aangelegd. Deze is noodzakelijk om hoogcalorisch gas om te zetten in laagcalorisch gas. Op termijn zal meer hoogcalorisch buitenlands aardgas worden ingevoerd. Dit gas heeft een andere samenstelling en door stikstof bij te mengen wordt dit buitenlandse gas geschikt gemaakt voor Nederlandse huishoudens. In het voorjaar van 2010 zullen de werkzaamheden starten om de zoutkoepel geschikt te maken voor de opslag. Het vullen met stikstof zal in 2011 beginnen en voor de winter van 2012 moet het project operationeel zijn[1].
Geboren
- Tjapko van Bergen (1903), olympisch roeier
Zie ook
- ↑ "gasunie jaarverslag 2009, pagina 40". Geraadpleegd op 30 juli 2010.
">[bron?]
· 
· 
