Vorst (Brussel)

**Vorst**
Forest
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	België
Arrondissement	Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	6,29 km² (2021); 3,77%; 30,39%; 65,84%
Coördinaten	50° 49' NB, 4° 19' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	57.724 (01/01/2023) ; 48,51% ; 51,49% ; 9174,12 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 21,88%; 65,24%; 12,88%
Buitenlanders	36,1% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Stéphane Roberti (Ecolo)
Bestuur	Ecolo-Groen, LB
Zetels; Ecolo-Groen; LB; MR; DéFI; PTB*PVDA; cdH;	37; 11; 10; 6; 4; 4; 2;
Economie
Gemiddeld inkomen	16.069 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	16,54% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1190	Deelgemeente; Vorst
Zonenummer	02
NIS-code	21007
Politiezone	Zuid
Hulpverleningszone	DBDMH
Website	www.vorst.irisnet.be
Detailkaart
	ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Portaal	België

De voormalige abdij van Vorst
*(Foto: G. Debognies)*

De interessante Sint-Denijskerk
*(Foto: G. Debognies)*

De oude bierbrouwerij Wielemans-Ceuppens aan de kruising van de van Volxemlaan en de Wielemans-Ceuppenslaan

Vorst (Frans: Forest) is een plaats en gemeente in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De gemeente telt ruim 55.000 inwoners.

Vorst is gelegen in het zuidwesten van de Brusselse agglomeratie, op de oostelijke helling van de Zennevallei, en is tegelijk woon- en industriegemeente.

De gemeente grenst met de klok mee aan Anderlecht, Sint-Gillis, Elsene, Ukkel en de Vlaamse faciliteitengemeente Drogenbos.

Vorst heeft twee spoorwegstations. Station Vorst-Zuid ligt aan spoorlijn 96 en Station Vorst-Oost ligt aan spoorlijn 124.

Geschiedenis

Etymologie

De naam Vorst gaat terug naar de Latijnse termen foris en forestum die een terrein aanduidden dat uitsluitend door de adel mocht worden gebruikt en niet voor het publiek toegankelijk was. Deze benaming werd overgenomen in de Nederlandse taal van de eerste bewoners van de gemeente: Vorstbosch betekent immers bos (bosch) van de prins (vorst).^[1]

Ontstaan

Vorst ontstond in de 7e eeuw, rond het Sint-Denijsplein, aan de oevers van de – nu ondergrondse – Geleytsbeek. Het oude dorp bevindt aan de oostelijke zijde van de drassige Zenne-vallei. Een eerste kerk, op de plaats van de huidige Sint-Denijskerk, werd gewijd aan Sint Dionysios de Areopagiet, die door Sint Paulus bekeerd werd en de eerste bisschop van Athene werd.^[2]

Vorst groeide uit dankzij de voormalige benedictinessenabdij rond het huidige Sint-Denijsplein. In de middeleeuwen was Vorst door een weg verbonden met Brussel via Sint-Gillis. Ten zuidoosten van het dorp was er een brug waar de Zenne overgestoken kon worden richting de naburige gemeente Ruisbroek.

Sociaal-economische ontwikkeling

Door de vestiging van industrie en daarmee gepaard gaande de komst van arbeiders, ambtenaren en gegoede burgerij, evolueerde het centrum van Vorst tussen 1830 en 1870 van landelijk dorp tot verstedelijkte gemeente. Tussen 1875 en 1900 werden nieuwe, grote lanen aangelegd (onder meer de Fonsny-, Van Volxem-, Brugmann-, en Albertlaan), alsook verschillende nieuwe woonwijken, waardoor de industrialisering en verstedelijking nog toenam, en totaal werd tussen beide wereldoorlogen.

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij	10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018
Stemmen / Zetels	%	37	%	37	%	37	%	35	%	35	%	35	%	37	%	37
PS¹/LB²	22,51¹	9	16,89¹	7	24,91¹	11	23,71¹	9	23,92¹	9	30,73¹	12	31,18¹	14	24,72²	10
N-VA	-		-		-		-		-		-		2,23	0	-
VU	-		1,75	0	-		-		-		-		-		-
PSC¹/PSCVP²/cdH³	11,06¹	4	7,81¹	2	10,33¹	3	4,98²	1	-		-		8,49³	3	7,56³	2
CVP-PVV	-		3,6	0	-		-		-		-		-		-
VLD¹/VLD-CD&V-O²	-		-		-		-		1,71¹	0	3,5²	0	-		-
PRL¹/PRL-FDF²/LB³/MR⁴	15,2¹	5	17,8¹	8	26,68¹	11	25,61¹	10	36,08³	15	40,08³	16	24,87⁴	10	15,33⁴	6
FDF¹/DéFI²	40,16¹	17	34,9¹	16	22,03¹	9	17,29¹	7	-		-		10,36¹	3	11,70²	4
UDRT-RAD	-		6,06	2	-		-		-		-		-		-
Vlaams Blok	-		-		-		1,66	0	-		-		-		-
VIVO	4,03	0	2,46	0	-		-		-		-		-		-
E Vorst	6,54	2	-		-		-		-		-		-		-
ECOLO¹/Ecolo-Groen²	-		7,34¹	2	7,16¹	2	8,43¹	2	19,12¹	7	19,38¹	7	17,72²	7	25,26²	11
PTB-PVA¹/PTB²/PTB-PVDA³/PTB*PVDA⁴	0,5¹	0	0,22¹	0	0,28²	0	0,52²	0	0,38³	0	-		-		10,85⁴	4
VORST	-		-		4,46	1	-		-		-		-		-
IRIS	-		-		-		12,63	4	-		-		-		-
FN	-		-		-		9,64	3	-		-		-		-
FNB	-		-		-		-		2,78	0	-		-		-
IF	-		-		-		-		10,83	3	-		-		-
Alternative Forestoise	-		-		-		-		-		3,55	0	-		-
MCCF	-		-		-		-		-		2,75	0	-		-
Forest PLUS	-		-		-		-		-		-		3,92	0	-
Forest En Mieux	-		-		-		-		-		-		-		3,80	0
Anderen^(*)	-		1,17	0	4,14	0	0,5	0	0,19	0	-		1,24	0	0,79	0
Totaal stemmen	32.434		27.590		24.438		22.079		22.242		24.152		24.028		25.242
Opkomst %					86,99		85,6		84,25		87,63		83,14
Blanco en ongeldig %	4,8		5,46		5,9		4,79		4,22		5,53		4,99		5,92

(*) 1982: MSN / 1988: AF (0,69%), EVA (1,59%), IC_GB (1,86%) / 1994: PLUS / 2000: P.H. / 2012: Nation / 2018: Chrétien.
De grootste partij staat in kleur.

Representativiteit

Voor Vorst, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Vorst scoort nauwelijks beter met een verhouding van 45,07% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012

Vorst: 54,21% (kiezers/inw.) – 16,86% (absenteïsme)
Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) – 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) – 12,12% (absenteïsme)
Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) – 17,31% (absenteïsme)

Burgemeesters van Vorst

1946/7–1958/9 Henri Dulieu
1958/9–1970/1 Léon Wielemans (1889–1972), bierbrouwer
1971–1976 Jacques Lepaffe (FDF)
1977–1988 André Degroeve (PS)
1989–2000 Magda De Galan (PS)
2001–2007 Corinne De Permentier (MR)
2007–2012 Magda De Galan (PS)
2012–2018 Marc-Jean Ghyssels (PS)
2018 – heden Stéphane Roberti (Ecolo)

Evolutie van het inwoneraantal

19e eeuw

Jaar	1806	1816	1830	1846	1856	1866	1876	1880	1890
Inwoneraantal	689	733	980	1324	1456	2184	3504	4182	5885
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12

20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Jaar	1900	1910	1920	1930	1947	1961	1970	1976
Inwoneraantal	9509	24.228	31.152	39.594	47.370	51.503	55.135	52.631
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976

Na de gemeentelijke herinrichting

Jaar	1977	1980	1985	1990	1995	2000	2005	2010
Inwoneraantal	52.631	51.314	49.254	47.178	45.577	45.555	47.555	50.258
Opmerking:Inwoneraantal op 01/01 – Bron:NIS

Demografische ontwikkeling

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Bezienswaardigheden

In het oude centrum:
- het opmerkelijke gemeentehuis van Vorst van architect Jean-Baptiste Dewin in art-decostijl (ingehuldigd in 1938), met zijn imposante voorgevel (56 m lang) en toren (48m hoog).
- aan de overkant van de straat de in oorsprong 13e-eeuwse, maar diverse malen herbouwde en uitgebreide Sint-Dionysiuskerk of Sint-Denijskerk, met 15e-eeuwse kapel van Sint-Alena en interessant interieur.
- daarbij aansluitend de 18e-eeuwse gebouwen van de Abdij van Vorst (gesticht in 1106 en opgeheven in 1796), die nu dienstdoen als (Franstalig) cultureel centrum.
- de Sint-Dionysiusfontein.

Buiten het centrum:
- het schilderachtige Dudenpark (23 ha) en het ernaast gelegen Park van Vorst (13 ha).
- op het Hoogte Honderdplein (= geodetisch punt van 100 m hoogte boven de zeespiegel) staat de Sint-Augustinuskerk (1927-1935), in art-decostijl.
- Vorst Nationaal (1969-1970), een uitgestrekte evenementenhal, goed bekend in de wereld van amusement, kunst en cultuur, onder meer voor de talrijke optredens van allerlei internationale beroemdheden.
- het Nederlandstalig cultureel centrum Ten Weyngaert, dat plaats biedt voor theater- en kindervoorstellingen, muziek, cursussen en vorming en een bioscoopzaal
- de gerestaureerde gebouwen van de oude bierbrouwerij Wielemans-Ceuppens, bekend van het biermerk Wiels. Het gebouw Blomme is nu het kunstencentrum WIELS. In het Brassgebouw zijn het Forest Centre Culturel en bli:b, de Nederlandstalige openbare bibliotheek van Vorst gevestigd.
- de moskee in de Berthelotstraat, een voormalig zwembad in art deco.
- de eigen woning van architect Arthur Nelissen in de Kemmelbergstraat, een voorbeeld van geometrische art nouveau.
- Pius X-kerk
- Heilige Maria Moeder Godskerk
- Sint-Antonius van Paduakerk