Jules Joseph d'Anethan

Jules Joseph d'Anethan
Geboren	23 april 1803; Brussel
Overleden	8 oktober 1888; Brussel
Premier van België
Aangetreden	2 juli 1870
Einde termijn	7 december 1871
Voorganger	Walthère Frère-Orban
Opvolger	Barthélémy de Theux de Meylandt
Portaal	Politiek

Jules Joseph d'Anethan (Brussel, 23 april 1803 - Schaarbeek, 8 oktober 1888) was een Belgisch politicus. Hij was premier van 2 juli 1870 tot 7 december 1871.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Familie[bewerken | brontekst bewerken]

De voornamelijk in Luxemburg gevestigde familie d'Anethan verkreeg een eerste adelerkenning in 1630. In 1787 verkreeg ze een erfelijke barontitel. In 1816 werd de adellijke status en de titel onder Willem I bevestigd in hoofde van advocaat François d'Anethan (1743-1824), die lid was van de Eerste Kamer in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Zijn zoon, Joseph d'Anethan (1769-1841), die vooral in de Oostenrijkse tijd een ambtenarenloopbaan doorliep, trouwde met Apolline Verseyden de Varick (1771-1855), dochter van het echtpaar Verseyden-de Crumpipen. Jules d'Anethan was een van hun vier zoons. Hij trouwde met Marie-Cornélie de Jonghe (1803-1864). Ze kregen drie kinderen, met nakomelingen tot op vandaag, onder wie verschillende die in de diplomatie hun weg vonden. Hun kinderen waren:

Auguste d'Anethan (1829-1906), diplomaat, trouwde in 1861 in Brussel met Isabelle Mosselman du Chenoy (1842-1876), dochter van Théodore Mosselman du Chenoy, bankier en senator. Ze kregen drie zoons en een dochter, met afstammelingen tot heden.
Victor d'Anethan (1831-1888), kolonel, plaatscommandant in Brussel en vleugeladjudant van de koning. Hij bleef ongehuwd.
Nathalie d'Anethan (1836-1843)

Loopbaan[bewerken | brontekst bewerken]

D'Anethan werd doctor in de rechten (1824) aan de Rijksuniversiteit Leuven. Na een kort oponthoud aan de balie van Brussel werd hij magistraat, als volgt:

1826-1832: achtereenvolgens substituut van de procureur des Konings in Kortrijk, Dendermonde en Antwerpen en procureur des Konings in Leuven;
1832-1836: substituut-procureur-generaal,
1836-1843: advocaat-generaal bij het hof van beroep in Brussel.

In 1843 werd hij minister van Justitie in het kabinet-Nothomb, en dit deed hem kiezen voor een politieke carrière, waarbij hij zich inschreef in de lijn van de katholieke partij.

Hij liet zich vooreerst verkiezen in het parlement, als volgt:

1844-1849: volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Leuven
1849-1888: senator voor het arrondissement Tielt. In 1884-1885 was hij voorzitter van de Senaat.

Zijn ministeriële loopbaan verliep als volgt:

1843-1845: minister van Justitie (regering-Nothomb),
1845-1846: minister van Justitie (regering-Van de Weyer),
1846 (27 februari tot 7 maart): minister van Oorlog a. i. (regering-Van de Weyer),
1846-1847: minister van Justitie (regering-De Theux de Meylandt-Malou),
1856: de erefunctie van minister van Staat werd hem toegekend,
1868-1874: burgemeester van Linkebeek,
1870-1871: minister van Buitenlandse Zaken en premier (regering-D'Anethan),
1870 (3 augustus tot 12 september): minister van Openbare Werken a. i.

Als eerste minister had D'Anethan vooral het hoofd te bieden aan de problemen die zich stelden als gevolg van de Frans-Duitse Oorlog, waarbij hij erin slaagde de Belgische neutraliteit te vrijwaren.

Ook al was hij trouw aan de katholieke hoofdlijnen op het politieke vlak, toch behield hij een onafhankelijke visie op een aantal zaken. Zo was hij voorstander van de eenmaking van Italië, ook al moest dit het einde betekenen van de Pauselijke Staat. Om het Vaticaan beter te kunnen overtuigen, benoemde hij een tweede ambassadeur in Rome, naast de ambassadeur bij de koning van Italië. Van 1875 tot 1880 was het zijn zoon, Auguste d'Anethan (1829-1906), die er de ambassade leidde, tot Walthère Frère-Orban de diplomatieke betrekkingen met de Heilige Stoel onderbrak.

Aan zijn regering kwam een voortijdig einde omwille van een schandaal. Voormalig eerste minister Pierre de Decker was tot gouverneur van Limburg benoemd, maar hij was aandeelhouder geweest van de bank van André Langrand-Dumonceau die failliet was gegaan. De regering werd ontslagen. Dit betekende meteen het einde van de ministeriële carrière van D'Anethan. Hij bleef wel nog tot aan zijn dood een rol spelen in de Senaat en in de katholieke partij.

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

In Schaarbeek werd een straat naar hem genoemd.
Diplomaat Albert d'Anethan was zijn neef.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

L. PLETTINCK, Biographie du baron J. J. d'Anethan, Brugge, 1899
A. COSEMANS, 'Jules Joseph d'Anethan', in Biographie nationale de Belgique, vol. XXIX, 1956, col. 93-96.

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Jules Joseph d'Anethan in de ODIS

Voorganger: Walthère Frère-Orban	Belgische premier 1870 - 1871	Opvolger: Jules Malou
Voorganger: Jean-Baptiste Nothomb	Minister van Justitie 1843 - 1847	Opvolger: François de Haussy
Voorganger: Pierre Dupont	Minister van Oorlog 1846	Opvolger: Albert Prisse
Voorganger: Victor Jacobs	Minister van Openbare Werken ad interim 1870	Opvolger: Armand Wasseige
Voorganger: Jules Vander Stichelen	Minister van Buitenlandse Zaken 1870 - 1871	Opvolger: Guillaume d'Aspremont Lynden
Voorganger: Edmond de Selys Longchamps	Voorzitter van de Senaat 1884 - 1885	Opvolger: Karel de Mérode-Westerloo