Portaal:Engels/Uitgelicht
Vul aan! /01 Engelse ziekte (taal) /02 Engels in Nederland /03 Joanne Rowling /04 Tok Pisin /05 Cockney /06 Engelstalige Wikipedia /07 Verengelsing /08 Virginia Woolf /09 Þ /10 Rudyard Kipling /11 Received Pronunciation /12 Amerikaans Engels
Hulpmiddelen[brontekst bewerken]
Januari[brontekst bewerken]
De Engelse ziekte of losschrijfziekte is een sterk afkeurende betiteling van het spellingverschijnsel waarbij de woorden van een samenstelling los worden geschreven (zoals in het Engels), terwijl de Nederlandse spellingregels vereisen dat ze aan elkaar worden geschreven. Het kan daarmee tot de anglicismen worden gerekend. Het komt vooral veel voor bij samenstellingen die uit vrij lange elementen bestaan, of waarin een van de elementen een eigennaam of merknaam is.
Voorbeelden:
| fout | goed |
|---|---|
| Grote steden beleid | grotestedenbeleid |
| IBM computer | IBM-computer |
| web pagina | webpagina |
Februari[brontekst bewerken]
De taal Engels is in Nederland voor veel mensen hun tweede taal. In Nederland is de invloed van het Engelse taalgebied erg groot. Nederland is bevrijd door de Amerikanen en dat had al een erg positieve invloed. Ook komen veel ontwikkeligen uit het Engelse taalgebied ook naar het Nederlandse taalgebied, ontwikkelingen zoals die van de computer. Hierdoor komen er veel begrippen binnen waarvoor (nog) geen Nederlands woord bestaat. Veel Engelse woorden blijven ook onvertaald, zodat het Nederlands naar het Engels toegroeit.
Maart[brontekst bewerken]
Joanne Rowling (Chipping Sodbury (bij Bristol), 31 juli 1965) is een Britse schrijfster, bekend geworden door haar boeken over leerling-tovenaar Harry Potter. Deze boeken schrijft ze onder de naam J. K. Rowling, waarin de K staat voor de naam van haar grootmoeder Kathleen. In werkelijkheid heeft Rowling echter geen tweede naam.
Rowling studeerde Frans en Klassieke Cultuur aan de universiteit van Exeter, waar ze in 1986 afstudeerde. Vervolgens had ze diverse kantoorbanen. In 1990 vertrok ze naar Portugal om Engels te onderwijzen. In Portugal ontmoette ze de TV-journalist Jorgue Arantes met wie ze trouwde. In 1993 werd haar eerste dochter Jessica geboren. Het huwelijk strandde en Joanne en haar dochter gingen in Edinburgh (Schotland) wonen. Ze schreef daar twee boeken voor volwassenen, die ze echter niet goed genoeg vond om naar een uitgever te sturen. In 1990 kwam ze tijdens een treinreis op een verhaal over een jonge tovenaar. Ze werkte de verhaallijnen uit tot een plot voor een zevendelige boekserie. Nadat het eerste deel door enkele uitgevers was afgewezen, werd het uiteindelijk in 1997 uitgegeven door uitgeverij Bloomsbury. Haar agent Christopher Little verkocht het boek later aan de Amerikaanse uitgeverij Scholastic, hetgeen Rowling ongeveer €100.000 opleverde.
April[brontekst bewerken]
Tok Pisin is een creoolse taal gesproken in het noordelijk deel van Papoea-Nieuw-Guinea, het hoofdstedelijk district en de Nieuw-Guineese Eilanden. Tok Pisin (tok betekent 'woord' of 'spraak' en pisin betekent 'pidgin') is een van de officiële talen van Papoea-Nieuw-Guinea en ook de meest gesproken taal in dit land. Ongeveer 4 miljoen mensen spreken Tok Pisin als tweede taal en meer dan honderd duizend mensen spreken het als moedertaal. Tok Pisin is een Engelse creoolse taal, dit houdt in dat de taal op het Engels is gebaseerd; dit komt doordat Papoea-Nieuw-Guinea een tijd lang onder Brits en Australisch bestuur heeft gestaan.
Tok Pisin is ontstaan uit een mix van talen gesproken door bewoners van diverse eilanden uit de Grote Oceaan toen zij te werk werden gesteld op plantages in o.a. Queensland en op een aantal andere eilanden. De arbeiders begonnen een pidgintaal te ontwikkelen, welke voornamelijk op het Engels is gebaseerd. In de taal is eveneens vocabulaire terug te vinden uit het Duits, Portugees en verschillende Austronesische talen. Deze taal evolueerde in het Tok Pisin, de taal werd al snel de lingua franca in het gebied en werd gebruikt door de overheersers en zij die werden overheerst. Ook werd de taal tussen de arbeiders onderling gebruikt daar zij in het geheel geen gemeenschappelijke taal hadden.
Mei[brontekst bewerken]
Een Cockney, in de meest algemene betekenis van het woord, is een inwoner van Londen uit de arbeidersklasse, ten noorden van de Tower Bridge en de Theems. Cockney is ook de variant van het Engels die door Cockneys gesproken wordt.
Het Cockney wordt gekenmerkt door een opmerkelijk accent en dialect, en door het eigenaardige Cockney rhyming slang. Het vertoont verder veel overeenkomsten met het Estuary-Engels. Zie voorts Londens.
Enige eigenschappen van het Cockney zijn:
- Het weglaten van de 'h' aan het begin van woorden en lettergrepen: "be'ave yourself" in plaats van "behave yourself",
- Het vervangen van de 'th' door een 'f': "e's from Norf-London" in plaats van "he is from North-London"
- Het weglaten van de 'g' aan het eind van woorden: "listen ere, darlin" in plaats van "listen here darling"
- Het niet uitspreken van de 't' in het midden van woord als deze onbelangrijk wordt geacht. Deze 't' wordt dan vervangen door een glottisslag: "e lives in Ga'wick" in plaats van "he lives in Gatwick". Lees verder >>>
Juni[brontekst bewerken]
De Engelstalige uitgave van Wikipedia was de eerste editie van deze online encyclopedie en werd gestart op 15 januari 2001. Na ongeveer vijf jaar werd in maart 2006 het miljoenste artikel toegevoegd aan de Engelstalige gemeenschapsencyclopedie. Hiermee laat het de edities van Wikipedia in andere talen, zoals de Duitstalige, de Franstalige en de Nederlandstalige, ver achter zich. Anderhalf jaar later in september 2007 bereikte de Engelstalige Wikipedia reeds het twee miljoenste artikel. Momenteel telt de Engelse Wikipedia meer dan 3 miljoen artikelen.
Een van de twistpunten op de Engelstalige Wikipedia is het debat over de vraag aan welke variëteit van het Engels de voorkeur moet worden gegeven. De meest voor de hand liggende kandidaten zijn het Amerikaans Engels, het Brits Engels en het Internationaal Engels. Er is ook voorgesteld om het Engels voor Wikipedia te standaardiseren en om een enkele vorm van het Engels voor de Engelstalige Wikipedia te kiezen. De gebruikelijke oplossing voor het probleem is om een vorm van het Engels te kiezen die past bij de schaal van het artikel. Als het een specifiek Canadees artikel betreft ligt de voorkeur bij Canadees-Engels, als het een algemeen artikel is dan is Internationaal Engels meer geschikt, waarbij het telkens wel belangrijk is dat het hele artikel consequent in eenzelfde stijl is geschreven.
Juli[brontekst bewerken]
Onder verengelsing wordt verstaan:
- ofwel het proces van taal- en cultuurassimilatie, waarbij oorspronkelijk niet-Engelstaligen of oorspronkelijk niet-Engelstalige gebieden overgaan op het Engels. Het kan hierbij om minderheden of meerderheden gaan. Een Europees voorbeeld is Ierland.
- ofwel systematische overschakeling op het Engels door niet-Engelstaligen in bepaalde domeinen van taalgebruik, die daardoor Engelstalig worden, zoals in de luchtvaart, de wetenschap, de techniek, het bedrijfsleven en sport. Een variant op dit laatste is het gebruik van Engels als tweede taal in contacten met buitenlanders, zoals in Scandinavische landen.
- ofwel in het geval van transcriptie van een ander schrift naar het Latijnse alfabet, lettercombinaties gebruiken die door Engelstaligen zodanig worden uitgesproken dat het woord uit het oorspronkelijke schrift bij benadering correct wordt uitgesproken. Voorbeeld: de omzetting van een oe-klank naar de letters "oo", en een ie-klank naar "ee", alsmede het plaatsen van een "r" na een klinker om deze langer te laten klinken.
Augustus[brontekst bewerken]
Virginia Woolf (Londen, 25 januari 1882 – Lewes (Sussex), 28 maart 1941) was een Brits schrijfster en feministe. Tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog was Woolf een belangrijke figuur in het literaire leven van Londen. Ze was lid van de Bloomsburygroep.
Woolf werd als Adeline Virginia Stephen geboren te Londen, in een klassiek Victoriaans gezin. Haar vader Sir Leslie Stephen was een bekend redacteur en literair criticus. Na de dood van haar moeder, Julia Jackson, in 1895 maakte ze haar eerste zenuwinzinking door. Later zou ze in haar autobiografische verslag "Moments of Being" laten doorschemeren dat zij en haar zuster Vanessa Bell slachtoffer waren geworden van seksueel misbruik door hun halfbroers George en Gerald Duckworth. Na de dood van haar vader verhuisde ze met haar zuster Vanessa naar een huis in Bloomsbury. Ze vormden het begin van een intellectuele kring die bekend zou worden als de Bloomsbury-group, en waarvan onder meer John Maynard Keynes deel zou uitmaken.
September[brontekst bewerken]
Þ (hoofdletter Þ, kleine letter þ), thorn of þorn, is een letter in het Oud-Engelse en het IJslandse alfabet. Hij werd in de Middeleeuwen ook gebruikt in Scandinavië, maar werd daar later vervangen door th. De letter heeft zijn oorsprong in een rune genaamd "thorn" in het Oud-Engels en thurs ("reus") in Scandinavië.
De thorn klinkt als een stemloze interdentale wrijfklank, zoals th in het Engelse "thick"; of als de stemhebbende vorm, zoals in het Engelse "the". In het IJslands wordt het teken alleen voor de stemloze klank gebruikt; de stemhebbende wordt daar weergegeven door de ð.
Oktober[brontekst bewerken]
Joseph Rudyard Kipling (30 december 1865, Bombay, India – 18 januari 1936, Londen) was een Britse schrijver en dichter. Zijn bekendste werk is ongetwijfeld The Jungle Book, een fabel over het jongetje Mowgli dat door wilde dieren wordt opgevoed en die tegenwoordig vooral bekend is door de diverse films en tekenfilms die er o.a. door Walt Disney van zijn gemaakt. Deze filmversies doen de verhalen echter geen recht. Andere bekende boeken van Kipling zijn Plain tales from the Hills en Kim. Rudyard Kipling ontving in 1907 de Nobelprijs voor de Literatuur.
November[brontekst bewerken]
Received Pronunciation (afgekort RP) is een bepaalde uitspraak van het Engels die ook wel bekendstaat als BBC-Engels. RP wordt soms gedefinieerd als het onderwezen gesproken Engels van Zuidoost-Engeland. Het is het accent van Brits-Engels dat onderwezen wordt aan niet-Engelssprekenden, en het wordt gebruikt in de uitspraakschema's van de meeste Britse woordenboeken.
Veel Britten passen in het buitenland hun accent aan Received Pronunciation aan, omdat ze op die manier beter worden verstaan dan wanneer ze hun gewoonlijke accent gebruiken. Om dezelfde reden passen Britten vaak hun woordenschat en grammatica aan Standaardengels aan.
December[brontekst bewerken]
Amerikaans-Engels is de naam voor de varianten van de Engelse taal die gesproken worden in de Verenigde Staten van Amerika en bij uitbreiding in Canada. Dit artikel zal met name de taal van de VS behandelen, al zullen de Canadese varianten er waar nodig in betrokken worden. Voor het Engels uit Canada zie voorts Canadees-Engels.
Men doet er verkeerd aan het Amerikaans-Engels te zien als een dochter, een afstammeling van het (huidige) Brits-Engels, laat staan de Received Pronunciation. De RP kwam eerst in de negentiende eeuw vast te liggen en de Engelse volkstaal is sinds het hoogtepunt van de Britse kolonisatie eveneens veranderd. De klankleer en de woordenschat van het Amerikaans-Engels zijn daardoor soms juist ouderwetser dan die van het Brits-Engels. Bovendien was Engeland (laat staan het Verenigd Koninkrijk) verre van taalkundig uniform en kent het Amerikaans duidelijke sporen van andere Engelse dialecten dan de volkstaal van Londen en omgeving, het Estuarium-Engels. Dit geldt bijvoorbeeld voor een opvallend verschil als de palatale uitspraak van een woord als fast.