14 december

nov		december					jan
<<		1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31			>>

14 december is de 348ste dag van het jaar (349ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 17 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

Algemeen
- 1287 - Als gevolg van een zware storm treden overstromingen op rond de Zuiderzee en in East Anglia. Vijftigduizend mensen komen om het leven.
- 1856 - Het casino in Monte Carlo wordt geopend.
- 1963 - De inwoners van Hoogezand-Sappemeer schakelen als eerste gasverbruikers van Nederland over op aardgas uit Slochteren.
- 1985 - Dorfbahn Serfaus geopend.
- 1991 - Een uitbarsting van de vulkaan Etna begint op Sicilië en die zou nog jaren duren.
- 2001 - Er ontstaat in Nederland een stormloop op de gratis eurokits die opgehaald kunnen worden.
- 2012 - Bij een schietpartij op de Sandy Hook basisschool in het Amerikaanse Newtown komen 28 mensen om het leven waaronder 20 kinderen en de schutter.

Kunst en cultuur
- 1969 - De Dead Parrot-sketch van Monty Python wordt voor het eerst uitgezonden.
- 1972 - De Barend Servet Show zorgt voor opschudding door een spruitjesschillende dame die op koningin Juliana leek.
- 1977 - Première van de film Saturday Night Fever.
- 1983 - Dichteres Vasalis krijgt in Muiden de P.C. Hooftprijs uitgereikt uit handen van minister Elco Brinkman van Cultuur.
- 2003 - Teatro La Fenice, het operagebouw van Venetië wordt heropend. Het gebouw was in 1996 in brand gestoken door bouwvakkers.
- 2015 - Première van de film Star Wars: The Force Awakens.

Media
- 2012 - Leona Philippo wint seizoen 3 van het populaire televisieprogramma The voice of Holland.

Oorlog
- 1877 - Servië wordt bondgenoot van Rusland in de oorlog tegen Turkije.
- 1994 - Het Internationale Rode Kruis (ICRC) roept de internationale gemeenschap op om een vredesplan op te stellen voor Rwanda.
- 1995 - In Parijs wordt een vredesakkoord getekend tussen de presidenten Alija Izetbegović (Bosnië), Slobodan Milošević (Servië) en Franjo Tudjman (Kroatië).

Politiek
- 1819 - Alabama wordt de 22ste staat van de Verenigde Staten van Amerika.
- 1913 - Kreta wordt officieel geannexeerd door Griekenland.
- 1927 - Irak wordt onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk.
- 1931 - In Utrecht wordt de Nationaal-Socialistische Beweging opgericht door Anton Mussert en Cees van Geelkerken.
- 1939 - De Sovjet-Unie wordt uit de Volkerenbond gezet.
- 1960 - De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) wordt opgericht in Parijs.
- 1967 - Koning Constantijn II van Griekenland vlucht naar Italië.
- 1981 - Israël annexeert de Golanhoogten van Syrië.
- 1983 - In Bolivia treedt het kabinet af nadat de senaat heeft gedreigd de bezuinigingsmaatregelen te verwerpen.
- 1990 - Oliver Tambo, de voorzitter van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), roept op om de internationale sancties tegen Zuid-Afrika te herzien.
- 1992 - De vooraanstaande Malawiaanse activist voor democratie, Chakufwa Chihana, wordt wegens opruiing veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf.
- 1998 - De PLO schrapt de 'vernietiging van de staat Israël' uit zijn handvest.
- 2003 - Verkiezingen in de Turkse Republiek Noord-Cyprus.
- 2008 - In Roemenië sluiten de twee grootste partijen een regeerakkoord.
- 2010 - De Italiaanse regering van Silvio Berlusconi overleeft met 314 stemmen tegen 311 een vertrouwensstemming in de Camera dei deputati. Meteen daarop breken in Rome zware rellen uit waarbij negentig gewonden vallen, waaronder vijftig politieagenten.

Religie
- 867 - Adrianus II wordt paus.
- 872 - Johannes VIII wordt paus.

Sport
- 1948 - Oprichting van de Poolse voetbalclub Górnik Zabrze.
- 1984 - In Karachi eindigt de Nederlandse hockeyploeg als vierde bij het toernooi om de Champions Trophy.
- 1991 - Bokser Arnold Vanderlyde en schoonspringer Edwin Jongejans delen de eretitel Nederlands Sportman van het jaar. Bij de vrouwen gaat de titel naar schaatsster en wielrenster Ingrid Haringa.
- 1998 - James Hickman verbetert bij de EK kortebaan (25 meter) in Sheffield het wereldrecord op de 100 meter vlinderslag tot 51,02.
- 2001 - Zwemmer Pieter van den Hoogenband brengt bij de EK kortebaan (25 meter) in Antwerpen het Europese record op de 200 meter vrije slag kortebaan (25 meter) op 1.42,46. Bij datzelfde toernooi verbetert Thomas Rupprath het wereldrecord op de 100 meter vlinderslag kortebaan: 50,26.
- 2003 - Pieter van den Hoogenband scherpt bij de Europese kampioenschappen kortebaan (25 meter) in Dublin zijn eigen Europese record op de 200 meter vrije slag kortebaan (25 meter) aan tot 1.41,89.
- 2010 - Oud-international Gary Speed wordt aangesteld als bondscoach van de nationale voetbalploeg van Wales. Hij volgt John Toshack op.
- 2019 - Voormalig dartkampioen Raymond van Barneveld verliest al in de eerste ronde tijdens WK 2020 en zet een punt achter zijn carrière.

Wetenschap en technologie
- 1900 - Max Planck publiceert zijn studie over de kwantummechanica.
- 1902 - Eerste telegraafkabel gelegd onder de Stille Oceaan.
- 1911 - Roald Amundsen bereikt als eerste mens de Zuidpool.
- 1967 - Arthur Kornberg stelt als eerste een kunstmatig virus (ΦX174) samen.
- 1972 - Eugene Cernan verlaat als (tot nu toe) laatste bezoeker de maan om met de Apollo 17 naar de aarde terug te keren.
- 2004 - De Franse president Jacques Chirac opent het Viaduct van Millau over de rivier de Tarn in Zuid-Frankrijk, het hoogste viaduct ter wereld.

Geboren

1009 - Go-Suzaku, keizer van Japan (overleden 1045)
1546 - Tycho Brahe, Deens astronoom (overleden 1601)
1649 - Rombout Faydherbe, Belgisch schilder (overleden ±1674)
1749 - Pieter Pijpers, Nederlands dichter en toneelschrijver (overleden 1805)
1791 - Charles Wolfe, Iers dichter (overleden 1823)
1812 - Hendrik Jan Aeyelts Averink, Nederlands burgemeester (overleden 1850)
1870 - Jonkheer D. J. de Geer, Nederlands premier (overleden 1960)
1870 - Karl Renner, Oostenrijks politicus (overleden 1950)
1873 - Joseph Jongen, Belgisch componist (overleden 1953)
1883 - Morihei Ueshiba, Japans grondlegger van de vechtsport aikido (overleden 1969)
1889 - Bernard Bijvoet, Nederlands architect (overleden 1979)
1892 - Alfred Bestall, Britse illustrator en schrijver (overleden 1986)
1895 - Paul Éluard, Frans dichter (overleden 1952)
1895 - George VI, Brits koning (overleden 1952)
1896 - Elly Tamminga, Nederlands kunstschilderes en ondernemer (overleden 1983)
1897 - Margaret Chase Smith, Amerikaans republikeins politica (overleden 1995)
1897 - Kurt Schuschnigg, Oostenrijks politicus (overleden 1992)
1899 - Jan van Kampen, Nederlands atleet (overleden 1969)
1901 - Paul I van Griekenland (overleden 1964)
1907 - Aart Anne de Jong, Nederlands accountant en hoogleraar (overleden 1992)
1908 - Laurence Naismith, Brits acteur (overleden 1992)
1911 - Han König, Nederlands (hoorspel)acteur (overleden 1969)
1914 - Karl Carstens, West-Duits president (overleden 1992)
1915 - Magnolia Antonino, Filipijns politicus (overleden 2010)
1917 - Tove Ditlevsen, Deens schrijfster (overleden 1976)
1919 - Bob Drake, Amerikaans autocoureur (overleden 1990)
1919 - Shirley Jackson, Amerikaans schrijfster (overleden 1965)
1919 - Edouard Longerstaey, Belgisch diplomaat (overleden 1986)
1922 - Nikolaj Basov, Russisch natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 2001)
1922 - Firmin Van Kerrebroeck, Belgisch veldrijder (overleden 2011)
1923 - Gerard (van het) Reve, Nederlands schrijver en dichter (overleden 2006)
1927 - Koos Rietkerk, Nederlands politicus (overleden 1986)
1929 - Jan Rem, Nederlands atleet (overleden 2014)
1930 - Edgard Sorgeloos, Belgisch wielrenner (overleden 2016)
1931 - Arsenio Laurel, Filipijns autocoureur (overleden 1967)
1932 - Dejandir Dalpasquale, Braziliaans politicus (overleden 2011)
1932 - George Furth, Amerikaans acteur (overleden 2008)
1932 - Étienne Tshisekedi, Congolees politicus (overleden 2014)
1935 - Barbara Leigh-Hunt, Brits actrice
1935 - Lee Remick, Amerikaans actrice (overleden 1991)
1936 - Norberto Menéndez, Argentijns voetballer (overleden 1994)
1937 - Frans De Mulder, Belgisch wielrenner (overleden 2001)
1938 - Don Addrisi, Amerikaans singer-songwriter (overleden 1984)
1938 - Leonardo Boff, Braziliaans theoloog
1940 - Mient Jan Faber, Nederlands vredesactivist
1941 - Iván Menczel, Hongaars voetballer (overleden 2011)
1941 - Ellen Willis, Amerikaans journalist, activist, feminist en muziekcriticus (overleden 2006)
1942 - Benny Lennartsson, Zweeds voetballer en voetbalcoach
1942 - Dick Wagner, Amerikaans gitarist en songwriter (overleden 2014)
1943 - Henk Vreekamp, Nederlands theoloog en predikant (overleden 2016)
1945 - Roque Avallay, Argentijns voetballer
1945 - Wil van Beveren, Nederlands voetballer
1946 - Jane Birkin, Frans actrice en zangeres
1946 - Patty Duke, Amerikaans actrice (overleden 2016)
1946 - Jose Perez, Filipijns hooggerechtshofrechter
1946 - Stan Smith, Amerikaans tennisser
1947 - Dilma Rousseff, Braziliaans politica; president 2011-2016
1948 - Boudewijn Büch, Nederlands schrijver (overleden 2002)
1948 - Peeter Kreitzberg, Estisch politicus en wetenschapper (overleden 2011)
1948 - Dee Wallace-Stone, Amerikaans actrice
1949 - Jan Mastwijk, Nederlands politicus
1949 - Alfred Veltman, Nederlands burgemeester
1949 - Cliff Williams, Engels bassist
1950 - Vicki Michelle, Brits actrice
1950 - Alex Roelofs, Nederlands platenproducer
1951 - Jan Timman, Nederlands schaker
1951 - Celia Weston, Amerikaans actrice
1953 - Vijay Amritraj, Indiaas tennisser
1954 - James Horan, Amerikaans acteur
1955 - Dan Immerfall, Amerikaans schaatser
1955 - Jan Trøjborg, Deens politicus (overleden 2012)
1956 - Peter H. Gilmore, Amerikaans satanist
1957 - Onno Krijn, Nederlands componist, arrangeur en musicus (overleden 2015)
1958 - Jan Fabre, Vlaams kunstenaar
1959 - Hubert Meunier, Luxemburgs voetballer
1960 - Chris Waddle, Engels voetballer
1961 - Frank Vijg, Nederlands politicus
1963 - Kari Laukkanen, Fins voetballer
1964 - Rebecca Gibney, Nieuw-Zeelands actrice
1964 - Ingrid Paul, Nederlands schaatsster en schaatscoach
1965 - Helle Helle, Deens schrijfster
1965 - Ted Raimi, Amerikaans acteur
1966 - Tim Sköld, Zweeds muzikant
1966 - Michael Stoyanov, Amerikaans acteur en scenarioschrijver
1966 - Helle Thorning-Schmidt, Deens premier
1967 - James Debbah, Liberiaans voetballer
1967 - Jorge Ferreira da Silva, Braziliaans voetballer bekend onder zijn spelersnaam Palhinha
1967 - Hanne Haugland, Noors atlete
1969 - Archie Kao, Amerikaans acteur
1969 - Natascha McElhone, Engels actrice
1969 - Arthur Numan, Nederlands voetballer
1970 - Beth Orton, Brits singer-songwriter
1971 - Viktor Bologan, Moldavisch schaker
1971 - Natascha McElhone, Engels actrice
1971 - Jun Limpot, Filipijns basketballer
1972 - Miranda Hart, Brits actrice en comédienne
1973 - Tomasz Radzinski, Canadees voetballer
1974 - Ivan Quaranta, Italiaans wielrenner
1975 - Massimiliano Busnelli, Italiaans autocoureur
1975 - KaDee Strickland, Amerikaans actrice
1975 - Andrés Scotti, Uruguayaans voetballer
1976 - Tammy Blanchard, Amerikaans actrice
1976 - Wim Coenen, Belgisch stand-upcomedian, imitator en radiomaker
1976 - André Couto, Portugees-Macaus autocoureur
1976 - Petter Hansson, Zweeds voetballer
1976 - Igor Tomašić, Kroatisch voetballer
1978 - Tiaan Kannemeyer, Zuid-Afrikaans wielrenner
1978 - Patty Schnyder, Zwitsers tennisster
1979 - Jean-Alain Boumsong, Frans voetballer
1979 - Sophie Monk, Australisch zangeres, actrice en model
1979 - Michael Owen, Engels voetballer
1980 - Thed Björk, Zweeds autocoureur
1980 - Carlos José Ochoa, Venezolaans wielrenner
1980 - Didier Zokora, Ivoriaans voetballer
1981 - Liam Lawrence, Iers voetballer
1982 - Mark-Jan Fledderus, Nederlands voetballer
1982 - Steve Sidwell, Engels voetballer
1983 - Marko Andić, Servisch voetballer
1983 - Linda Mackenzie, Australisch zwemster
1984 - Chris Brunt, Noord-Iers voetballer
1984 - Nika Fleiss, Kroatisch alpineskiester
1984 - Jackson Rathbone, Amerikaans acteur
1985 - Jakub Błaszczykowski, Pools voetballer
1985 - Jevgeni Lagoenov, Russisch zwemmer
1985 - Paul Toes, Nederlands rolstoelbasketballer
1985 - Juan Camilo Zúñiga, Colombiaans voetballer
1987 - Lauren Boyle, Nieuw-Zeelands zwemster
1987 - Johannes Flum, Duits voetballer
1987 - Julia Smit, Amerikaans zwemster
1987 - Markel Susaeta, Spaans voetballer
1988 - Eneko Bóveda, Spaans voetballer
1988 - Vanessa Hudgens, Amerikaans actrice en zangeres
1988 - Roberto Nani, Italiaans alpineskiër
1988 - Nils Schouterden, Belgisch voetballer
1991 - Ornella Oettl Reyes, Peruviaans alpineskiester
1992 - Tori Kelly, Amerikaans singer-songwriter
1992 - Ryo Miyaichi, Japans voetballer
1993 - Antonio Giovinazzi, Italiaans autocoureur
1993 - Josh Vela, Engels voetballer
1994 - Javon Francis, Jamaicaans atleet
1994 - Jason Lowndes, Australisch wielrenner (overleden 2017)
1996 - Li Zijun, Chinees kunstschaatsster
1997 - Clement Deflandre, Belgisch atleet
1998 - Jurre Otto, Nederlands zanger
2001 - Reira Iwabuchi, Japans snowboardster

Overleden

872 - Paus Adrianus II (80)
1503 - Sten Sture de Oudere (63), Zweeds staatsman
1591 - Johannes van het Kruis (49), Spaans heilige
1762 - Josep Pla (±34), Spaans hoboïst en componist
1788 - Carl Philipp Emanuel Bach (74), Duits componist
1788 - Karel III (72), Koning van Spanje
1799 - George Washington (67), eerste president van de Verenigde Staten van Amerika
1861 - Albert van Saksen-Coburg en Gotha (42), echtgenoot van koningin Victoria van het Verenigd Koninkrijk
1863 - Ignacio Comonfort (41), Mexicaans staatsman
1873 - Louis Agassiz (64), Zwitsers-Amerikaans bioloog en geoloog
1878 - Prinses Alice van het Verenigd Koninkrijk (35), sinds 1877 de groothertogin van Hessen-Darmstadt
1885 - Ernst Falkbeer (66), Oostenrijks schaker
1926 - Théo van Rysselberghe (64), Belgisch schilder
1928 - Pierre Ruffey (77), Frans militair
1932 - Edgard Poelmans (46), Belgisch voetballer
1937 - Bertha Waszklewicz-van Schilfgaarde (87), Nederlandse vredesactivist en publicist
1952 - Jan Terpstra (64), Nederlands politicus
1957 - Josef Lada (69), Tsjechisch kunstschilder en illustrator
1960 - Remi Parmentier (65), Belgisch archivaris en historicus
1963 - Kid Dynamite (52), Surinaams jazzmuzikant
1984 - Alberto Fernández (29), Spaans wielrenner
1988 - Dolf Benz (79), Nederlands atleet
1989 - Andrej Sacharov (68), Russisch natuurkundige en dissident
1990 - Friedrich Dürrenmatt (69), Zwitsers schrijver
1990 - Johannes von Thurn und Taxis (64), Duits prins von Thurn und Taxis
1993 - Myrna Loy (88), Amerikaans actrice
1999 - Gré Brouwenstijn (84), Nederlands operazangeres (sopraan)
2000 - Myroslav Ivan Ljoebatsjivsky (86), Oekraïens kardinaal en grootaartsbisschop van Lviv
2001 - W.G. Sebald (57), Duits schrijver
2003 - Blas Ople (76), Filipijns politicus
2004 - Aleksej Kornejev (65), Sovjet voetballer
2004 - Fernando Poe jr. (65), Filipijns acteur en presidentskandidaat
2005 - Rudi Oxenaar (80), Nederlands museumdirecteur
2005 - Leopold Vermeiren (91), Vlaams jeugdboekenschrijver
2006 - Ahmet Ertegün (83), Amerikaans ondernemer
2008 - Ramón Barce (80), Spaans componist
2008 - Ricardo Infante (84), Argentijns voetballer
2009 - Heiner Schober (82), Duits voetballer
2011 - Luigi Carpaneda (86), Italiaans schermer
2011 - Olga Madsen (64), Nederlands cineaste en televisieproducente
2013 - John Cornforth (96), Australisch chemicus en Nobelprijswinnaar
2013 - Peter O'Toole (81), Iers acteur
2014 - Cees van der Pluijm (60), Nederlands schrijver en dichter
2015 - Aleš Veselý (80), Tsjechisch schilder en beeldhouwer
2016 - Paulo Evaristo Arns (95), Braziliaans kardinaal en aartsbisschop
2016 - Karel Husa (95), Amerikaans componist, muziekpedagoog, dirigent en trompettist
2016 - Gérard Lemaître (80), Frans balletdanser
2016 - Halfdan Mahler (93), Deens arts en directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie
2016 - Päivi Paunu (70), Fins zangeres
2017 - Marc Van Eeghem (57), Belgisch acteur
2017 - Sietz Leeflang (84), Nederlands wetenschapsjournalist en milieuactivist
2018 - Joe Osborn (81), Amerikaans studiomuzikant
2019 - Panamarenko (79), Belgisch kunstenaar

Viering/herdenking

Rooms-katholieke kalender:
- Heilige Abundius († 283)
- Heilige Pompeius van Pavia († 290)
- Heilige Viator van Bergamo († 378)
- Heilige Jucundus († 451)
- Heilige Arseen († 250)
- Heilige Nicasius (van Reims) († c. 451)
- Heilige Phiala († 5e eeuw)
- Heilige Venantius Fortunatus († c.605/10)
- Heilige Folkwin († 855)
- Heilige Johannes van het Kruis († 1591) - Gedachtenis
- Heilige Nimatullah Youssef Kassab Al-Hardini († 1858)

Weerextremen

Nederland

*Dagrecords*^[1]
	Officiële records			Landelijke records
Gebeurtenis	Jaar	Extreem	Locatie	Jaar	Extreem	Locatie
Laagste etmaalgemiddelde temperatuur (°C)	1933	−9,6	De Bilt	1933	−11,0	Maastricht
Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur (°C)	1912, 1998	10,7	De Bilt	1918	11,5	Vlissingen
Laagste minimumtemperatuur (°C)	1933	−13,4	De Bilt	1933	−13,4	De Bilt
Hoogste minimumtemperatuur (°C)	1929, 1948, 1972	9,1	De Bilt	1948 2006	10,7 10,7	Vlissingen Vlieland
Laagste maximumtemperatuur (°C)	1933	−5,8	De Bilt	1933	−7,9	Maastricht
Hoogste maximumtemperatuur (°C)	1941	13,3	De Bilt	1989	14,0	Eindhoven
Hoogste uurgemiddelde windsnelheid (m/s)	1907	15,9	De Bilt	1979	25,7	Cadzand
Hoogste windstoot (m/s)	1956	24,2	De Bilt	2000	37,0	Huibertgat
Langste zonneschijnduur (uur)	1975	7,3	De Bilt	1975	7,3	De Bilt
Langste neerslagduur (uur)	1957	15,1	De Bilt	1957	15,1	De Bilt
Hoogste etmaalsom van de neerslag (mm)	1978	25,4	De Bilt	1978	27,7	Gilze-Rijen
Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid (%)	1935	61	De Bilt	1933	50	Eelde
Laagste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa)	1981	970,8	De Bilt	1907	968,4	De Kooy
Hoogste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa)	2001	1042,6	De Bilt	2001	1044,1	Hoorn Terschelling
Officiële records worden altijd gemeten op het KNMI-weerstation in De Bilt. Landelijke records kunnen worden gemeten op elk officieel KNMI-weerstation in Nederland.

Uitzonderlijke gebeurtenissen

1933 - Officieel laagste minimumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −13,4
1982 - Officieel laagste minimumtemperatuur in °C van december dit jaar gemeten in De Bilt: −2,8
1992 - Officieel hoogste minimumtemperatuur in °C van december dit jaar gemeten in De Bilt: 8,1
1998 - Officieel hoogste minimumtemperatuur in °C van december dit jaar gemeten in De Bilt: 7,8
2022 - Officieel laagste minimumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −7,7

België

Dagrecords^[2]

1933 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur −9,6 °C
1918 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,8 °C
1899 - Laagste minimumtemperatuur −15,3 °C
1989 - Hoogste maximumtemperatuur 13,6 °C
1962 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 14 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen^[3]

1933 - Maximumtemperatuur tot −3,2 °C in Oostende en −7,1 °C in Wardin (Bastogne).

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Afgeleid uit de door het KNMI gepubliceerde klimatologische gegevens 1901-2023
↑ KMI-Gegevens Ukkel 1833-2009 (temperaturen vóór juni 1983 gecorrigeerd naar gesloten thermometerhut)
↑ KMI Gegevens Ukkel 1901-2015 met aanvullingen

Zie de categorie 14 December van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[KNMI-Bilt-1] Afgeleid uit de door het KNMI gepubliceerde klimatologische gegevens 1901-2023

[KMI-Ukkel-2] KMI-Gegevens Ukkel 1833-2009 (temperaturen vóór juni 1983 gecorrigeerd naar gesloten thermometerhut)

[KMI-Ukkel2-3] KMI Gegevens Ukkel 1901-2015 met aanvullingen

[1]

[2]

[3]