Europees kampioenschap voetbal 2012

Europees kampioenschap voetbal 2012
Euro 2012
Toernooi-informatie
Gastlanden	Oekraïne /  Polen
Datum	8 juni – 1 juli 2012
Teams	16 (van 1 confederatie)
Stadions	8 (in 8 gaststeden)
Winnaar	Spanje (3e titel)
Toernooistatistieken
Wedstrijden	31
Doelpunten	76  (2,45 per wedstrijd)
Toeschouwers	1.441.726  (46.507 per wedstrijd)
Topscorer(s)	Fernando Torres (3 doelpunten, 1 assist, minste speelminuten) Mario Balotelli Alan Dzagojev Mario Gómez Mario Mandžukić Cristiano Ronaldo (allen drie doelpunten)
Beste speler	Andrés Iniesta
Informatie laatst gewijzigd op: 2 juli 2012
Portaal    Voetbal

Openingsceremonie

Het Europees kampioenschap voetbal mannen 2012 (UEFA Euro 2012, ook kortweg Euro 2012) vond plaats van 8 juni tot en met 1 juli 2012 in Oekraïne en Polen. Het was de 14e editie van het door de UEFA georganiseerde Europees kampioenschap voetbal mannen en de derde keer dat het toernooi door twee landen werd georganiseerd.

De gezamenlijke kandidatuur van Oekraïne en Polen kreeg het toernooi op 18 april 2007 toegewezen door de Europese voetbalbond UEFA, nadat Italië en Hongarije-Kroatië in de finaleronde in Cardiff, Wales waren afgevallen. Van de 53 UEFA-leden waren de twee gastlanden automatisch geplaatst voor het eindtoernooi. De 51 andere landen moesten zich via een kwalificatieproces, dat begon in augustus 2010 en eindigde in november 2011, voor de resterende 14 plaatsen proberen te plaatsen. Het was het laatste EK met 16 teams: vanaf 2016 doen 24 landen mee aan de eindronde. Het voorstel om al in 2012 het deelnemersveld tot 24 uit te breiden werd afgewezen.

De zestien landen die aan het eindtoernooi deelnamen werden in vier poules van vier teams ingedeeld, waarna de nummers 1 en 2 van elke poule doorgingen naar de knock-outfase, die georganiseerd waren volgens een systeem met rechtstreekse uitschakeling. De finale werd gespeeld in het NSK Olimpiejsky-stadion in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Spanje won het toernooi door in de finale Italië met 4 - 0 te verslaan.

Organisatie

Toewijzing

Polen vieren de toewijzing van het toernooi door de UEFA in Cardiff in 2007

Zeven landen toonden interesse in het organiseren van het EK. Deze landen waren: Griekenland; Italië; Kroatië en Hongarije (gezamenlijk); Polen en Oekraïne (gezamenlijk); en Turkije.

Op 8 november 2005 bracht UEFA de kandidaten terug tot een kleine lijst van drie:

•  Italië (11 stemmen)
•  Kroatië en  Hongarije (9 stemmen)
•  Polen en  Oekraïne (7 stemmen)
•  Turkije (6 stemmen, afgevallen)
•  Griekenland (2 stemmen, afgevallen)

Op 31 mei 2006 hadden alle drie de kandidaten de tweede fase afgerond door meer details aan de UEFA te geven. UEFA bezocht daarop in september dat jaar de kandidaat-landen.

Van de landen had alleen Italië al een keer een eindronde georganiseerd. Overigens had de hoofdstad van Kroatië, Zagreb een halve finale en een troostfinale georganiseerd in het kader van het EK 1976 als onderdeel van Joegoslavië.

Met acht stemmen kregen Oekraïne en Polen in de finaleronde de voorkeur boven Italië (vier stemmen) en het duo Kroatië/Hongarije (nul stemmen).

Italië

Italië had al het Europees kampioenschap voetbal van 1968 en 1980 georganiseerd, en ook het Wereldkampioenschap voetbal van 1934 en 1990.

De volgende steden waren uitgekozen: Rome, Milaan, Bari, Florence, Napels, Palermo, Turijn, Udine en, zou het toernooi uitgebreid worden tot 24 teams, Bologna, Cagliari, Genua en Verona.

Hongarije en Kroatië

Hongarije hoopte op de organisatie, nadat ze verloren hadden in de organisaties voor Euro 2004 en Euro 2008. De voorgestelde speelsteden waren:

• Kroatië: Zagreb, Split, Rijeka, Osijek
• Hongarije: Boedapest, Székesfehérvár, Győr en Debrecen

Speelsteden en stadions

De wedstrijden werden afgewerkt in acht speelsteden, gelijk verdeeld over de beide gastlanden. In Oekraïne (UTC+2) waren dat Charkov, Donetsk, Kiev en Lviv, in Polen (UTC+1) werd gevoetbald in Gdańsk, Poznań, Warschau en Wrocław. De Poolse steden Chorzów en Krakau stonden op de reservelijst, evenals het Oekraïense Odessa. De Oekraïense stad Dnipro stond aanvankelijk op de lijst van speelsteden, maar door onvoldoende vooruitgang in de aanleg van infrastructuur rond het vliegveld, besloot de UEFA om Charkov aan te wijzen als speelstad.

Warschau	Poznań	Wrocław	Gdańsk
Nationaal Stadion Capaciteit: 58.580	Stadion Miejski Capaciteit: 43.269	Stadion Miejski Capaciteit: 44.416	PGE Arena Gdańsk Capaciteit: 43.615
Kiev	Donetsk	Lviv	Charkov
NSK Olimpiejsky Capaciteit: 70.050	Donbas Arena Capaciteit: 51.504	Arena Lviv Capaciteit: 34.915	Metaliststadion Capaciteit: 38.633

Scheidsrechters

De UEFA maakte de teams van scheidsrechters en hun assistenten bekend op 20 december 2011. Als test waren er voor dit toernooi bij elke wedstrijd 2 extra assistent-scheidsrechters toegevoegd. Eerder was dit al gebeurd bij de Champions League en de Europa League.

De volgende twaalf teams waren geselecteerd door de UEFA om te fluiten op het EK:

Land	Scheidsrechter	Assistent-scheidsrechters	Extra assistent-scheidsrechters
Duitsland	Wolfgang Stark1	Mike Pickel Jan-Hendrik Salver	Deniz Aytekin Florian Meyer
Engeland	Howard Webb	Peter Kirkup2 Michael Mullarkey	Martin Atkinson Mark Clattenburg
Frankrijk	Stéphane Lannoy	Michaël Annonier Frédéric Cano	Ruddy Buquet Fredy Fautrel
Hongarije	Viktor Kassai1	Gábor Erős György Ring	Tamás Bognár István Vad
Italië	Nicola Rizzoli	Renato Faverani Andrea Stefani	Gianluca Rocchi Paolo Tagliavento
Nederland	Björn Kuipers1	Sander van Roekel Erwin Zeinstra	Pol van Boekel Richard Liesveld
Portugal	Pedro Proença	Bertino Miranda Ricardo Santos	Duarte Gomes Jorge Sousa
Schotland	Craig Thomson	Derek Rose Alasdair Ross	William Collum Euan Norris
Slovenië	Damir Skomina	Primož Arhar Matej Žunič	Matej Jug Slavko Vinčić
Spanje	Carlos Velasco Carballo1	Roberto Alonso Fernández Juan Carlos Yuste Jiménez	Carlos Clos Gómez David Fernández Borbalán
Turkije	Cüneyt Çakır	Bahattin Duran Tarık Ongun	Hüseyin Göçek Bülent Yıldırım
Zweden	Jonas Eriksson	Mathias Klasenius Stefan Wittberg	Stefan Johannesson Markus Strömbergsson

¹ Scheidsrechter mocht na de groepsfase naar huis.
² Scheidsrechter werd na de groepsfase vervangen door de Nederlandse arbiter Van Roekel.

De volgende scheidsrechters waren in de groepsfase van het toernooi actief als vierde official en als reserve-scheidsrechters:

Land	Vierde official
Noorwegen	Tom Harald Hagen
Oekraïne	Viktor Shvetsov
Polen	Marcin Borski
Tsjechië	Pavel Královec

De volgende grensrechters werden als reserves aangewezen:

Land	Grensrechter
Ierland	Damien MacGraith
Oekraïne	Oleksandr Voytyuk
Polen	Marcin Borkowski
Slowakije	Roman Slyško

Accessoires

De mascottes Slavek en Slavko

De slogan van het EK 2012 was Creating history together. De slogan werd samen met het logo bekendgemaakt op 14 december 2009. Het logo is ontworpen door de Portugese kunstgroep Brandia Central.

In november 2010 werden de mascottes van het toernooi bekendgemaakt. Ze heetten Slavek en Slavko en zagen eruit als poppetjes met haarkleur in de kleuren van de vlaggen van de gastlanden. Verder dragen ze T-shirts met de nummers 20 en 12, verwijzend naar het jaar 2012.

Het officiële themalied van het EK 2012 werd gezongen door de 30-jarige Duitse zangeres Oceana Mahlmann. Haar nummer Endless Summer werd op 6 mei 2012 gepresenteerd door de UEFA.

Prijzengeld

Het prijzengeld voor het toernooi was als volgt:

• Behalen van het toernooi: € 8.000.000
• Wedstrijd winnen in groepsfase: € 1.000.000
• Wedstrijd gelijkspelen in groepsfase: € 500.000
• Derde plaats in groepsfase: € 1.000.000
• Behalen van kwartfinale: € 2.000.000
• Behalen van halve finale: € 3.000.000
• Verliezen van finale: € 4.500.000
• Winnen van finale: €7.500.000

Het totale prijzengeld kwam uit op € 196.000.000. De winnaar van het toernooi kon maximaal € 23.500.000 verdienen. De meeste landen keerden premies uit aan hun spelers als ze kampioen zouden worden.

Kwalificatie

Deelnemende landen

Zie Europees kampioenschap voetbal 2012 (kwalificatie) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook Nederlands voetbalelftal in de EK 2012-kwalificatie.

In september 2009 maakte de UEFA bekend dat de kwalificatie voor EURO 2012 verspeeld zou worden in 6 groepen van 6 en 3 groepen van 5. De nummer 1 uit elke groep en de beste nummer 2 konden zich direct plaatsen, de 8 overige nummers 2 speelden in een play-off om de laatste 4 plaatsen. Om tot een klassement te komen tussen de nummers 2 werden bij de nummers 2 uit de poules van 6 de resultaten tegen de nummers 6 weggestreept. De gastlanden Polen en Oekraïne waren als organisatoren reeds van deelname verzekerd. De loting voor de kwalificatiegroepen vond op 7 februari 2010 plaats in de Poolse hoofdstad Warschau.

De volgende data waren gereserveerd voor kwalificatiewedstrijden van iedere groep:

• 3/4 en 7 september 2010
• 8/9 en 12 oktober 2010
• 25/26 en 29 maart 2011
• 3/4 en 7 juni 2011
• 2/3 en 6 september 2011
• 7/8 en 11 oktober 2011

De volgende data waren gereserveerd voor de play-offwedstrijden tussen de overgebleven acht landen die zich niet direct hebben geplaatst:

• 11 november 2011
• 15 november 2011

Gekwalificeerde landen

Land	Gekwalificeerd als	Kwalificatiedatum	TD	AK	ED	VD	Prestatie EK 2008	Prestatie op dit Toernooi
Denemarken	Winnaar groep H	11-10-2011	07 7	1	1964	2004	6 Niet gekwalificeerd	Groepsfase
Duitsland	Winnaar groep A	02-09-2011	11 10 1	3 2	1972	2008	2 Finale	Halve finale
Engeland	Winnaar groep G	07-10-2011	07 7	0	1968	2004	6 Niet gekwalificeerd	Kwartfinale
Frankrijk	Winnaar groep D	11-10-2011	07 7	2	1960	2008	5 Groepsfase	Kwartfinale
Griekenland	Winnaar groep F	11-10-2011	03 3	1	1980	2008	5 Groepsfase	Kwartfinale
Ierland	Winnaar play-offs	15-11-2011	01 1	0	1988	1988	6 Niet gekwalificeerd	Groepsfase
Italië	Winnaar groep C	06-09-2011	07 7	1	1968	2008	4 Kwartfinale	Finale
Kroatië	Winnaar play-offs	15-11-2011	03 3	0	1996	2008	4 Kwartfinale	Groepsfase
Nederland	Winnaar groep E	06-09-2011	08 8	1	1976	2008	4 Kwartfinale	Groepsfase
Oekraïne	Gastland	18-04-2007	00 0	0	2012 Debuut		6 Niet gekwalificeerd	Groepsfase
Polen	Gastland	18-04-2007	01 1	0	2008	2008	5 Groepsfase	Groepsfase
Portugal	Winnaar play-offs	15-11-2011	05 5	0	1984	2008	4 Kwartfinale	Halve finale
Rusland	Winnaar groep B	11-10-2011	10 9 3	1 4	1960	2008	3 Halve finale	Groepsfase
Spanje	Winnaar groep I	06-09-2011	08 8	2	1964	2008	1 Winnaar	Winnaar
Tsjechië	Winnaar play-offs	15-11-2011	07 7 5	1 6	1960	2008	5 Groepsfase	Kwartfinale
Zweden	Beste nummer 2	11-10-2011	04 4	0	1992	2008	5 Groepsfase	Groepsfase

¹ waarvan vijf keer als West-Duitsland
² waarvan twee keer als West-Duitsland
³ waarvan vijf keer als de Sovjet-Unie en één keer als het Gemenebest van Onafhankelijke Staten
⁴ waarvan één keer als de Sovjet-Unie
⁵ waarvan drie keer als Tsjecho-Slowakije
⁶ waarvan één keer als Tsjecho-Slowakije

Selecties

Zie Europees kampioenschap voetbal 2012/Selecties voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Elk gekwalificeerd team mocht 23 spelers (waarvan 3 doelmannen) selecteren om mee te doen aan het toernooi. Dit moest gebeuren voor de deadline van 29 mei 2012.

Groepsfase

Potindeling

Oekraïne en Polen waren als gastland automatisch ingedeeld in Pot 1. Spanje was in die pot ingedeeld als titelhouder. De overige teams werden ingedeeld op basis van hun toernooicoëfficiënten. De groepen werden samengesteld door uit elke pot 1 land te loten. De potindeling met tussen haakjes de bepalende toernooicoëfficiënt, was als volgt:

Pot 1 (Groepshoofd)	Pot 2	Pot 3	Pot 4
Oekraïne (gastland)  Polen (gastland)  Spanje (titelhouder) (43,116)  Nederland (40,860)	Duitsland (40,446)  Italië (34,357)  Engeland (33,563)  Rusland (33,212)	Kroatië (33,003)  Griekenland (32,455)  Portugal (31,717)  Zweden (31,675)	Denemarken (31,205)  Frankrijk (30,508)  Tsjechië (29,602)  Ierland (28,576)

Beslissingscriteria

In eerste instantie worden teams gerangschikt op het aantal punten in alle groepswedstrijden. Mochten twee of meer teams hetzelfde puntenaantal hebben, bepalen de volgende criteria hun positie:

1. Hoogste aantal punten verkregen bij de onderlinge wedstrijden tussen de teams.
2. Doelsaldo verkregen bij de onderlinge wedstrijden tussen de gelijk eindigende teams (als er meer dan twee teams gelijk staan);
3. Hoogste aantal gescoorde doelpunten verkregen bij de onderlinge wedstrijden tussen de teams (als er meer dan twee teams gelijk staan);
4. Mochten er, na het toepassen van criteria 1 t/m 3, nog steeds twee teams gelijk eindigen, dan moeten criteria 1 t/m 3 opnieuw worden toegepast tussen deze twee teams. Staan deze team dan nog steeds gelijk, dan wordt de positie bepaald door criteria 5 t/m 10;
5. Doelsaldo verkregen bij alle wedstrijden in de groep;
6. Hoogste aantal gescoorde doelpunten verkregen bij alle wedstrijden in de groep;
7. Mochten er twee teams in de laatste groepswedstrijd tegen elkaar spelen, de wedstrijd in een gelijkspel eindigen en de teams gelijk staan volgens criteria 1 t/m 6, dan spelen deze twee teams een strafschoppenserie om hun positie te bepalen. Dit geldt niet als er nog een ander team in dezelfde groep gelijk staat met deze twee teams.
8. Positie op de UEFA-coëfficiëntenranglijst;
9. Fair-Playklassement van het toernooi;
10. Mochten er, na het toepassen van criteria 1 t/m 9, nog steeds twee teams gelijk eindigen, dan wordt er geloot om de positie te bepalen

Omdat op de UEFA-coëfficiëntenranglijst van het begin van het toernooi geen teams hetzelfde aantal punten hebben, zullen criteria 9 en 10 nooit toegepast worden.

Groep A

Land	Wed	Win	Gel	Ver	DV	DT	+/-	Pnt
Tsjechië	3	2	0	1	4	5	-1	6
Griekenland	3	1	1	1	3	3	0	4
Rusland	3	1	1	1	5	3	+2	4
Polen	3	0	2	1	2	3	-1	2

8 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Polen	1 – 1	Griekenland	Nationaal Stadion, Warschau Toeschouwers: 56.070 Scheidsrechter: Carlos Velasco Carballo
	Lewandowski  17' Szczęsny  69'	Verslag	51' Salpigidis  35', 44' Papastathopoulos

8 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Rusland	4 – 1	Tsjechië	Stadion Miejski, Wrocław Toeschouwers: 40.803 Scheidsrechter: Howard Webb
	Dzagojev  15',  79' Sjirokov  24' Pavljoetsjenko  82'	Verslag	52' Pilař

12 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Griekenland	1 – 2	Tsjechië	Stadion Miejski, Wrocław Toeschouwers: 41.105 Scheidsrechter: Stéphane Lannoy
	Gekas  53'	Verslag	3' Jiráček  6' Pilař

12 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Polen	1 – 1	Rusland	Nationaal Stadion, Warschau Toeschouwers: 55.920 Scheidsrechter: Wolfgang Stark
	Błaszczykowski  57'	Verslag	37' Dzagojev

16 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Tsjechië	1 – 0	Polen	Stadion Miejski, Wrocław Toeschouwers: 41.480 Scheidsrechter: Craig Thomson
	Jiráček  72'	Verslag

16 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Griekenland	1 – 0	Rusland	Nationaal Stadion, Warschau Toeschouwers: 55.614 Scheidsrechter: Jonas Eriksson
	Karagounis  45+2'	Verslag

Groep B

Land	Wed	Win	Gel	Ver	DV	DT	+/-	Pnt
Duitsland	3	3	0	0	5	2	+3	9
Portugal	3	2	0	1	5	4	+1	6
Denemarken	3	1	0	2	4	5	-1	3
Nederland	3	0	0	3	2	5	-3	0

9 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Nederland	0 – 1	Denemarken	Metaliststadion, Charkov Toeschouwers: 35.923 Scheidsrechter: Damir Skomina
		Verslag	24' Krohn-Dehli

9 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Duitsland	1 – 0	Portugal	Arena Lviv, Lviv Toeschouwers: 32.990 Scheidsrechter: Stéphane Lannoy
	Gómez  72'	Verslag

13 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Denemarken	2 – 3	Portugal	Arena Lviv, Lviv Toeschouwers: 31.840 Scheidsrechter: Craig Thomson
	Bendtner  41',  80'	Verslag	24' Pepe  36' Postiga  87' Varela

13 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Nederland	1 – 2	Duitsland	Metaliststadion, Charkov Toeschouwers: 37.750 Scheidsrechter: Jonas Eriksson
	Van Persie  73'	Verslag	24',  38' Gómez

17 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Portugal	2 – 1	Nederland	Metaliststadion, Charkov Toeschouwers: 37.445 Scheidsrechter: Nicola Rizzoli
	Ronaldo  28',  74'	Verslag	11' Van der Vaart

17 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Denemarken	1 – 2	Duitsland	Arena Lviv, Lviv Toeschouwers: 32.990 Scheidsrechter: Carlos Velasco
	Krohn-Dehli  24'	Verslag	19' Podolski  80' Bender

Groep C

Land	Wed	Win	Gel	Ver	DV	DT	+/-	Pnt
Spanje	3	2	1	0	6	1	+5	7
Italië	3	1	2	0	4	2	+2	5
Kroatië	3	1	1	1	4	3	+1	4
Ierland	3	0	0	3	1	9	-8	0

10 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Spanje	1 – 1	Italië	PGE Arena Gdańsk, Gdańsk Toeschouwers: 38.869 Scheidsrechter: Viktor Kassai
	Fàbregas  64'	Verslag	60' Di Natale

10 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Ierland	1 – 3	Kroatië	Stadion Miejski, Poznań Toeschouwers: 39.550 Scheidsrechter: Björn Kuipers
	St Ledger  19'	Verslag	3',  48' Mandžukić  43' Jelavić

14 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Italië	1 – 1	Kroatië	Stadion Miejski, Poznań Toeschouwers: 37.096 Scheidsrechter: Howard Webb
	Pirlo  39'	Verslag	72' Mandžukić

14 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Spanje	4 – 0	Ierland	PGE Arena Gdańsk, Gdańsk Toeschouwers: 39.150 Scheidsrechter: Pedro Proença
	Torres  4',  70' Silva  49' Fàbregas  83'	Verslag

18 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Kroatië	0 – 1	Spanje	PGE Arena Gdańsk, Gdańsk Toeschouwers: 39.076 Scheidsrechter: Wolfgang Stark
		Verslag	88' Navas

18 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Italië	2 – 0	Ierland	Stadion Miejski, Poznań Toeschouwers: 38.794 Scheidsrechter: Cüneyt Çakır
	Cassano  35' Balotelli  90'	Verslag	37', 89' Andrews

Groep D

Land	Wed	Win	Gel	Ver	DV	DT	+/-	Pnt
Engeland	3	2	1	0	5	3	+2	7
Frankrijk	3	1	1	1	3	3	0	4
Oekraïne	3	1	0	2	2	4	-2	3
Zweden	3	1	0	2	5	5	0	3

11 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Frankrijk	1 – 1	Engeland	Donbas Arena, Donetsk Toeschouwers: 47.400 Scheidsrechter: Nicola Rizzoli
	Nasri  39'	Verslag	30' Lescott

11 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Oekraïne	2 – 1	Zweden	NSK Olimpiejsky, Kiev Toeschouwers: 64.290 Scheidsrechter: Cüneyt Çakır
	Sjevtsjenko  55',  62'	Verslag	52' Ibrahimović

15 juni 2012 «onderlinge duels» 18.00 uur MEZT	Oekraïne	0 – 2	Frankrijk	Donbas Arena, Donetsk Toeschouwers: 48.000 Scheidsrechter: Björn Kuipers
		Verslag	53' Ménez  56' Cabaye

Wedstrijd na 4 minuten voor een uur stilgelegd wegens onweer en hevige regenval

15 juni 2012 «onderlinge duels» 21.00 uur MEZT	Zweden	2 – 3	Engeland	NSK Olimpiejsky, Kiev Toeschouwers: 64.640 Scheidsrechter: Damir Skomina
	Johnson  49' (e.d.) Mellberg  59'	Verslag	23' Carroll  64' Walcott  78' Welbeck

Aanvangstijd 15 minuten verschoven na uitlopen Oekraïne-Frankrijk

19 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Engeland	1 – 0	Oekraïne	Donbas Arena, Donetsk Toeschouwers: 48.700 Scheidsrechter: Viktor Kassai
	Rooney  48'	Verslag

19 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Zweden	2 – 0	Frankrijk	NSK Olimpiejsky, Kiev Toeschouwers: 63.010 Scheidsrechter: Pedro Proença
	Ibrahimović  54' Larsson  91'	Verslag

Knock-outfase

	kwartfinale				halve finale				finale
	21 juni – Warschau
	Tsjechië	0
					27 juni – Donetsk
	Portugal	1
					Portugal	0 (2)
	23 juni – Donetsk
					Spanje	0 (4)
	Spanje	2
									1 juli – Kiev
	Frankrijk	0
									Spanje	4
	22 juni – Gdańsk
									Italië	0
	Duitsland	4
					28 juni – Warschau
	Griekenland	2
					Duitsland	1
	24 juni – Kiev
					Italië	2
	Engeland	0 (2)
	Italië	0 (4)

Kwartfinales

21 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Tsjechië	0 – 1	Portugal	Nationaal Stadion, Warschau Toeschouwers: 55.590 Scheidsrechter: Howard Webb
		Verslag	79' Ronaldo

22 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Duitsland	4 – 2	Griekenland	PGE Arena Gdańsk, Gdańsk Toeschouwers: 38.751 Scheidsrechter: Damir Skomina
	Lahm  39' Khedira  61' Klose  68' Reus  74'	Verslag	55' Samaras  89' (pen.) Salpigidis

23 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Spanje	2 – 0	Frankrijk	Donbas Arena, Donetsk Toeschouwers: 47.000 Scheidsrechter: Nicola Rizzoli
	Alonso  19',  90' (pen.)	Verslag

24 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Engeland	0 – 0 (n.v.)	Italië	NSK Olimpiejsky, Kiev Toeschouwers: 64.340 Scheidsrechter: Pedro Proença
		Verslag
		Strafschoppen
	Gerrard Rooney Young Cole	2 – 4	Balotelli Montolivo Pirlo Nocerino Diamanti

Halve finales

27 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Portugal	0 – 0 (n.v.)	Spanje	Donbas Arena, Donetsk Toeschouwers: 48.000 Scheidsrechter: Cüneyt Çakır
		Verslag
		Strafschoppen
	Moutinho Pepe Nani Alves	2 – 4	Alonso Iniesta Piqué Ramos Fàbregas

28 juni 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Duitsland	1 – 2	Italië	Nationaal Stadion, Warschau Toeschouwers: 55.540 Scheidsrechter: Stéphane Lannoy
	Özil  90+2' (pen.)	Verslag	20',  36' Balotelli

Finale

Zie Finale Europees kampioenschap voetbal 2012 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

1 juli 2012 «onderlinge duels» 20.45 uur MEZT	Spanje	4 – 0	Italië	NSK Olimpiejsky, Kiev Toeschouwers: 63.170 Scheidsrechter: Pedro Proença
	Silva  14' Alba  41' Torres  84' Mata  88'	Verslag

UEFA Europees kampioenschap voetbal Winnaar 2012
SPANJE 3de titel

Doelpuntenmakers

3 doelpunten

• Mario Gómez
• Mario Balotelli

• Mario Mandžukić
• Cristiano Ronaldo

• Alan Dzagojev
• Fernando Torres

2 doelpunten

• Nicklas Bendtner
• Michael Krohn-Dehli
• Dimitrios Salpigidis
• Andrij Sjevtsjenko

• Xabi Alonso
• Cesc Fàbregas
• David Silva

• Petr Jiráček
• Václav Pilař
• Zlatan Ibrahimović

1 doelpunt

• Lars Bender
• Sami Khedira
• Miroslav Klose
• Philipp Lahm
• Mesut Özil
• Lukas Podolski
• Marco Reus
• Andy Carroll
• Joleon Lescott
• Wayne Rooney
• Theo Walcott
• Danny Welbeck
• Yohan Cabaye

• Jérémy Ménez
• Samir Nasri
• Theofanis Gekas
• Giorgos Karagounis
• Georgios Samaras
• Sean St Ledger
• Antonio Cassano
• Antonio Di Natale
• Andrea Pirlo
• Nikica Jelavić
• Robin van Persie
• Rafael van der Vaart

• Jakub Błaszczykowski
• Robert Lewandowski
• Pepe
• Hélder Postiga
• Silvestre Varela
• Roman Pavlijoetsjenko
• Roman Sjirokov
• Jordi Alba
• Juan Mata
• Jesús Navas
• Olof Mellberg
• Sebastian Larsson

Eigen doelpunt

• Glen Johnson (tegen Zweden)

Kritiek en controverse in Oekraïne

Dierenmishandeling

Dierenwelzijnsorganisaties hebben zich uitgesproken tegen de slachting van zwerfdieren in Oekraïne in de aanloop naar het evenement. De overheid werd ervan beticht katten en honden dood te schieten en te vergiftigen op niet-diervriendelijke wijze. In november 2011 verzocht de minister van milieu, Mykola Zlochevskiy, om een half jaar lang de slachtingen te stoppen en in plaats daarvan asiels te bouwen. De tijdelijke aard van deze oplossing kwam Oekraïne echter opnieuw op kritiek te staan en de slachtingen zijn er niet door gestopt.

Politieke boycot

Zie ook: Joelija Tymosjenko - Politiciboycot EK-voetbal

Het Nederlandse kabinet en de koninklijke familie gaven aan het toernooi te boycotten, wanneer de rechtsstaat in Oekraïne bij aanvang van het evenement niet zichtbaar verbeterd was. Dit gold met name voor de behandeling van de veroordeelde oud-premier Joelija Tymosjenko. Zij zou in de gevangenis worden mishandeld. Op 8 juni 2012 besloot de Nederlandse regering echter toch kabinetsleden naar Oekraïne te sturen. Minister Schippers van Sport vertegenwoordigde Nederland, maar zal in Oekraïne geen politieke contacten leggen. De minister vond dat de situatie rond Tymosjenko aanzienlijk was verbeterd. Minister-president Mark Rutte zou alleen bij het toernooi aanwezig zijn als Nederland de finale zou halen, mits de mensenrechtensituatie niet zou verslechteren. De voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso, gaat er niet heen. De Duitse bondskanseliere Angela Merkel beslist echter pas op het laatste moment of ze wel of niet gaat.

Homofoob geweld

Een op 20 mei 2012 in het kader van het EK georganiseerde gay parade in Oekraïne werd op het allerlaatste moment afgelast. De organisatie noemde de situatie te bedreigend. De organisatie had toestemming gekregen voor de parade. Desondanks waren er honderden kozakken, neonazi's en rechts-extremisten naar Kiev gekomen om de parade te verstoren. Ook was er een tegendemonstratie in het centrum van Kiev, die voornamelijk werd bijgewoond door streng-religieuzen. Na de afgelasting werd de organisatie aangevallen met een traangasspuitbus. Volgens de organisatie was er te weinig politie aanwezig. In de middag zouden honderden extremisten de stad in zijn getrokken om homo's in elkaar te slaan. Na de afgelasting vroegen europarlementariërs zich af of de lokale politie volgende maand wel in staat is de veiligheid van EK-gangers te garanderen. Het Europees Parlement vergaderde op 21 mei 2012 over een resolutie over homofobie in onder andere Oekraïne.

Sekstoerisme

In september 2011 werden door de feministische groep FEMEN protestacties gehouden tegen sekstoerisme in Oekraïne, alsook in zowel april als in mei 2012. President Janoekovytsj had eerder in 2011 buitenlanders opgeroepen Oekraïne te bezoeken in de lente om zijn schaars geklede "mooie meisjes" te zien, dit tot ongenoegen van de activisten van FEMEN, een groep die strijdt tegen prostitutie en seksisme, aldus een woordvoerster. Het EK zal de prostitutie in het land doen toenemen en het land aanprijzen als bestemming voor sekstoerisme, aldus de groep.

In september 2011 ontkleedden, bij het voetbalstadion in Kiev, vier activisten van FEMEN hun bovenlichaam en stelden aldus hun borsten ten toon. Ze vroegen op die manier aandacht voor hun campagne tegen sekstoerisme in Oekraïne. De vier aldus protesterende activisten werden gearresteerd door de lokale politie. UEFA-voorzitter Michel Platini, die later die dag op bezoek kwam in Kiev, kreeg de naakte demonstranten derhalve niet te zien.

In april 2012 in Kiev, en opnieuw op 21 mei 2012 op een plein in het centrum van de stad Dnipro, grepen activistes van FEMEN met ontbloot bovenlijf de beker van EURO 2012 (Henri Delaunay-cup), die publiekelijk tentoongesteld stond. De vrouwen toonden op hun naakte lichaam de tekst "Fuck EURO 2012". De activistes in Dnipro werden gearresteerd.

Problemen luchthaven

Luchthaven Charkov Osnova in Charkov, waar Nederland drie poulewedstrijden speelt, bleek in de loop van het toernooi de stroom bezoekers niet te kunnen verwerken. Het Nederlands elftal had op de eerste speeldag een vertraging van een uur na een noodlanding. Na het duel tegen Duitsland moesten duizenden Nederlanders in een hangar wachten op een vliegtuig, de vertraging liep op tot meer dan zes uur. De supporters mochten de bloedhete hangar niet verlaten en kregen geen water of andere dranken. De verkeerstoren kreeg na de wedstrijd 77 vluchten te verwerken. Ook het Nederlandse en het Duitse voetbalelftal liepen na het duel zeer grote vertraging op. Bastian Schweinsteiger diende hierop een klacht in bij de UEFA.

Trivia

• Er werden op dit EK vier strafschoppen toegekend: twee voor Griekenland (waarvan één werd gestopt door de Poolse keeper Przemysław Tytoń), één voor Spanje en één voor Duitsland.
• Er werd twee keer 0-0 gespeeld, namelijk in de kwartfinale Engeland-Italië en in de halve finale Portugal-Spanje. Bij beide wedstrijden werd ook in de verlenging niet gescoord.
• Europees kampioen Spanje kreeg op dit toernooi maar één goal tegen, namelijk van Antonio Di Natale in de eerste groepswedstrijd tegen Italië.
• Er werd maar één keer rechtstreeks uit een vrije trap gescoord, dat lukte Andrea Pirlo tijdens Italië-Kroatië.
• Van de 76 doelpunten werden er 22 met het hoofd gescoord (28,95%), een EK-record.

EURO 2012 in Beeld

• 
• 
  Spanje
• 
  Italië
• 
  Portugal
• 
  Oekraïne
• 
  Zweden
• 
  Finale

Externe link

• (en) Officiële website

Bronnen

· ·

Deelnemers Europees kampioenschap voetbal 2012

Groep A: Polen · Griekenland · Rusland · Tsjechië

Groep B: Nederland · Duitsland · Portugal · Denemarken

Groep C: Spanje · Italië · Kroatië · Ierland

Groep D: Oekraïne · Zweden · Frankrijk · Engeland

· ·

Scheidsrechters tijdens het Europees kampioenschap voetbal 2012

Cüneyt Çakır · Jonas Eriksson · Viktor Kassai · Björn Kuipers · Stéphane Lannoy · Pedro Proença · Nicola Rizzoli · Damir Skomina · Wolfgang Stark · Craig Thomson · Carlos Velasco Carballo · Howard Webb

Vierde officials: Marcin Borski · Tom Harald Hagen · Pavel Královec · Viktor Sjvetsov

· ·

Europees kampioenschap voetbal mannen