Franekeradeel (1984-2018)
Voormalige gemeente in Nederland
 | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  Friesland
| ||||
| Coördinaten | 53° 12′ 0″ NB, 5° 32′ 0″ OL | ||||
| Overig | |||||
| Postcode | 8800 - 8814, 8850-8859 | ||||
| Netnummer | 0517, 0518 | ||||
| Belangrijke verkeersaders | A31, spoorlijn Leeuwarden-Harlingen | ||||
| |||||
Franekeradeel (
uitspraak (info / uitleg); Fries: Frjentsjerteradiel ( uitspraak (info / uitleg))) was een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland met 20.180 inwoners (30 april 2017, bron: CBS) met een oppervlakte van 109,17 km², waarvan 6,44 km² water.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Tot de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1984 was Tzum de grootste plaats van de toenmalige gemeente Franekeradeel. Echter, het gemeentehuis van Franekeradeel was gevestigd in de Martenastins in Franeker. Daarna werd de rol van bestuurscentrum overgenomen door het gemeentehuis van de gemeente Franeker.
Na het besluit tot fuseren in april 2016 ging Franekeradeel per 1 januari 2018 samen met Het Bildt, Menaldumadeel en vier dorpen uit Littenseradeel op in de nieuwgevormde gemeente Waadhoeke.
Kernen[bewerken | brontekst bewerken]
Stad en dorpen[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente Franekeradeel bestond uit zeventien officiële kernen, waarvan de stad Franeker verreweg de grootste was. De Nederlandse namen waren de officiële.
Aantal inwoners per woonkern op 31 december 2009:
| Nederlandse naam | Friese naam | Inwoners |
| Franeker | Frjentsjer | 12.900 |
| Sexbierum | Seisbierrum | 1.758 |
| Tzummarum | Tsjummearum | 1.451 |
| Tzum | Tsjom | 1.188 |
| Achlum | Achlum | 635 |
| Oosterbierum | Easterbierrum | 557 |
| Ried | Rie | 455 |
| Dongjum | Doanjum | 360 |
| Peins | Peins | 282 |
| Herbaijum | Hjerbeam | 258 |
| Hitzum | Hitsum | 225 |
| Pietersbierum | Pitersbierrum | 146 |
| Schalsum | Skalsum | 130 |
| Zweins | Sweins | 110 |
| Firdgum | Furdgum | 70 |
| Boer | Boer | 49 |
| Klooster-Lidlum | Kleaster-Lidlum | 40 |
Bron: Burgerjaarverslag 2009 Gemeente Franekeradeel
Buurtschappen[bewerken | brontekst bewerken]
Naast deze officiële kernen bevonden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:
|
Aangrenzende gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Terschelling | het Bildt | |||
|
||||
| Harlingen | Menaldumadeel | |||
| Súdwest-Fryslân | Littenseradeel | |||
Gemeenteraad[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeenteraad van Franekeradeel bestond uit 19 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:
| Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | ||||||||||
| Gemeentebelang Franekeradeel | 3 | 5 | 3 | 5 | 5 | ||||||||||
| CDA | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | ||||||||||
| FNP | 3 | 3 | 3 | 2 | 4 | ||||||||||
| PvdA | 5 | 4 | 5 | 3 | 2 | ||||||||||
| VVD | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 | ||||||||||
| D66 | - | - | - | 1 | 1 | ||||||||||
| GroenLinks | - | - | 1 | 1 | 1 | ||||||||||
| ChristenUnie | - | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||||||||
| Totaal | 19 | 19 | 19 | 19 | 19 | ||||||||||
College 2010-2014[bewerken | brontekst bewerken]
Het college van burgemeester en wethouders van Franekeradeel in de zittingsperiode 2010-2014 bestaat uit een coalitie van PvdA, Gemeentebelang en de VVD.
De burgemeester en wethouders zijn:[1]
- Eduard van Zuijlen (GL): Waarnemend burgemeester sinds 1 december 2015;
- T. Twerda (PvdA);
- J.R. Bekkema (Gemeentebelang);
- D. Osinga-Bonnema (VVD).
Jongeren Adviesraad (JA)[bewerken | brontekst bewerken]
Op 16 juni 2016 hebben alle fracties ingestemd met het voorstel van D66 en FNP om een Jongeren Adviesraad op te richten.[2] Deze raad heeft als doel jongeren te trainen op het gebied van debatteren, vergaderen en de politiek in het algemeen. Deze raad kan ideeën voorstellen aan de gemeenteraad en kan overleggen over punten waar de gemeenteraad niet uitkomt, om vervolgens met een advies te komen aan de gemeenteraad. De Jongeren Adviesraad bestaat uit ca. 10 leden van 14 t/m 18 jaar woonachtig of school-/werkgaand in de gemeente Franekeradeel.
Franekeradeel is niet de enige met zo'n dergelijke raad. Gemeenten als Harlingen, Zoeterwoude, Stein en Emmen zijn voorbeelden van gemeenten met jongerenparticipatie in de raad.
Op 26 januari 2017 is deze adviesraad officieel geïnstalleerd.[3]
Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]
Monumenten[bewerken | brontekst bewerken]
In de voormalige gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:
Kunst in de openbare ruimte[bewerken | brontekst bewerken]
In de voormalige gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
| Voormalige gemeenten in Friesland | |
|---|---|
|
Aengwirden (1934) · Baarderadeel (1984) · Barradeel (1984) · het Bildt (2018) · Bolsward (2011) · Boornsterhem (2014) · Dokkum (1984) · Doniawerstal (1984) · Franeker (1984) · Franekeradeel (1984) · Franekeradeel (2018) · Gaasterland (1984) · Gaasterland-Sloten (2014) · Haskerland (1984) · Hemelumer Oldeferd (1984) · Hennaarderadeel (1984) · Hindeloopen (1984) · Idaarderadeel (1984) · IJlst (1984) · Lemsterland (2014) · Leeuwarderadeel (2018) · Littenseradeel (2018) · Menaldumadeel (2018) · Nijefurd (2011) · Oostdongeradeel (1984) · Rauwerderhem (1984) · Schoterland (1934) · Skarsterlân (2014) · Sloten (1984) · Sneek (2011) · Stavoren (1984) · Tjum (1816) · Utingeradeel (1984) · Westdongeradeel (1984) · Wonseradeel (2011) · Workum (1984) · Wymbritseradeel (1984) · Wymbritseradeel (2010) |
Bronnen, noten en/of referenties
|
|
Zie de categorie Franekeradeel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |