101 Dalmatiërs (1961): verschil tussen versies
k r2.7.2+) (Robot: interwiki gewijzigd van vi:101 con chó đốm (phim hoạt hình) naar vi:One Hundred and One Dalmatians |
k r2.7.3) (Robot: toegevoegd: fa:صد و یک سگ خالدار |
||
Regel 160: | Regel 160: | ||
[[es:101 dálmatas]] |
[[es:101 dálmatas]] |
||
[[et:101 dalmaatslast]] |
[[et:101 dalmaatslast]] |
||
[[fa:صد و یک سگ خالدار]] |
|||
[[fi:101 dalmatialaista (vuoden 1961 elokuva)]] |
[[fi:101 dalmatialaista (vuoden 1961 elokuva)]] |
||
[[fr:Les 101 Dalmatiens (film, 1961)]] |
[[fr:Les 101 Dalmatiens (film, 1961)]] |
Versie van 23 feb 2013 18:30
101 Dalmatiërs | ||||
---|---|---|---|---|
Tagline | One great big ONEderful motion picture. It's 'arf comedy...'arf mystery...and it's howlarious! | |||
Regie | Wolfgang Reitherman | |||
Producent | Walt Disney | |||
Scenario | Dodie Smith (boek) Bill Peet (verhaal) | |||
Hoofdrollen | Rod Taylor Cate Bauer Betty Lou Gerson Lisa Daniels Ben Wright | |||
Muziek | George Bruns | |||
Montage | Roy M. Brewer Jr. Donald Halliday | |||
Distributie | Walt Disney Feature Animation | |||
Première | 25 januari 1961 | |||
Genre | Animatiefilm | |||
Speelduur | 79 minuten | |||
Taal | Engels | |||
Land | Verenigde Staten | |||
Budget | $ 4.000.000,- | |||
Opbrengst | $ 143.000.000,- | |||
Gewonnen prijzen | BAFTA Film Award | |||
Vervolg | 101 Dalmatiërs II: Het avontuur van Vlek in Londen | |||
(en) IMDb-profiel | ||||
MovieMeter-profiel | ||||
(mul) TMDb-profiel | ||||
(en) AllMovie-profiel | ||||
|
101 Dalmatiërs (originele titel One Hundred and One Dalmatians of 101 Dalmatians) is een Amerikaanse tekenfilm uit 1961, gebaseerd op het gelijknamige boek van Dodie Smith. Het is de zeventiende tekenfilm van Walt Disney Productions, en werd gedistribueerd door Buena Vista. Later kwam er een stripboek uit, gebaseerd op de tekenfilm.
In 2008 verscheen deze tekenfilm op dvd in een speciale 2-disc Platinum Editie, met nieuw bonusmateriaal waaronder het spel "Virtuele Dalmatiërs" en een geheel digitale restauratie.
De Engelse stemmen zijn onder andere ingesproken door Rod Taylor (Pongo) en Betty Loub Gerson (Cruella De Vill).
Verhaal
Het verhaal begint in Londen, waar songwriter Roger Radcliffe met zijn dalmatiër Pongo in een flatje woont. Pongo vindt het vrijgezellenbestaan van hem en zijn baasje maar niks. Wanneer hij op een dag een vrouw, Anita genaamd, en haar vrouwelijke dalmatiër Perdita ziet, zorgt hij ervoor dat Roger en Anita elkaar ontmoeten. De twee worden verliefd en trouwen. Ook Pongo en Perdita worden verliefd. De vier vestigen zich in een nieuw huis.
Wanneer Perdita in verwachting raakt, krijgen Roger en Anita bezoek van Anita’s jeugdvriendin Cruella de Vil. Ze is zeer geïnteresseerd in de puppies. Nadat de 15 puppy's geboren zijn, wil ze ze - kost wat kost - kopen, maar Roger weigert elk aanbod en wijst haar de deur. Cruella laat het er niet bij zitten en huurt Jasper en Horace, twee inbrekers, in om de puppy's te stelen. Scotland Yard start een onderzoek, maar zonder succes. Ten einde raad vragen Pongo en Perdita andere honden om hulp.
Het nieuws van de gestolen puppy's bereikt ook het platteland en komt terecht bij een oude hond, de Kolonel genaamd. Hij stuurt zijn handlanger sergeant Tibbs, een kat, op onderzoek uit. Tibbs vindt de gestolen puppy's, samen met een groot aantal andere puppy's uit de dierenwinkel, in een verlaten huis. Ze worden bewaakt door Jasper en Horace. De Kolonel laat Pongo en Perdita waarschuwen, die meteen vertrekken.
Wanneer blijkt dat Cruella de in totaal 99 puppy's wil laten afmaken om van hun vacht een bontmantel te maken, organiseert Tibbs een geniepige reddingsactie terwijl de boeven televisie zitten te kijken. Hun ontsnapping verloopt niet vlekkeloos want ze worden gesnapt. Gelukkig komen Pongo en Perdita net op tijd om Jasper en Horace te stoppen. Ze kunnen uiteindelijk uit het landhuis ontsnappen, waarna een gevaarlijke terugtocht naar Londen begint. Ze worden op de hielen gezeten door Cruella, Jasper en Horace. Pongo, Perdita en de puppy's bereiken een plaatsje waar ze proberen liftend in een vrachtwagen Londen te bereiken. Ze vermommen zich als labradors door zich in roet te rollen maar Cruella ontdekt het plan, doordat sneeuw van de daken op de puppy's valt en zo het roet er weer af wast. Cruella probeert in een wilde achtervolging de vrachtwagen van de weg te rijden, om zo de honden weer in bezit te krijgen. Ze wordt zelf geschept door de wagen van Jasper en Horace, en belandt in een ravijn. In de ravijn scheldt Cruella haar handlangers uit voor 'mislukkelingen'.
De honden bereiken veilig het huis van Roger en Anita, die besluiten de overige puppies allemaal te houden. Omdat hun huidige huis te klein is, verhuizen ze naar het platteland.
Rolverdeling
Personages
- Pongo: De vader van de 15 dalmatiërs
- Perdita: De moeder van de 15 dalmatiërs
- Roger: Eigenaar van Pongo, en schrijft songteksten
- Anita: Eigenaar van Perdita en de echtgenote van Roger
- Cruella De Vil: Een rijke vrouw die dalmatiërbont wil hebben voor haar kledinglijn
- Jasper & Horace Badun: De twee handlangers van Cruella de Vil. Jasper is lang en dun terwijl Horace kort en vet is. Beide kidnapten de puppy's.
- Nanny: De huishoudster in het huis van Roger en Anita
- Patch(Vlek) & Lucky: Twee van de 99 dalmatiër puppy's. Patch (Vlek) heeft een zwart oog, Lucky heeft een obsessie voor televisie.
- Rolly/Dicky: Eveneens een dalmatiër puppy, die erg houdt van eten.
- The Colonel (de Kolonel), the Captain (de Kapitein), and Sargeant Tibbs (Sergeant Tibbs): respectievelijk een hond, een paard en een kat die Pongo en Perdita helpen de puppy's te laten ontsnappen uit het huis van Cruella de Vil.
Originele stemmen
- Rod Taylor - Pongo - Marcel Maas
- Cate Bauer - Perdita - Beatrijs Sluyter
- Betty Lou Gerson - Cruella De Vil; Miss Birdwell - Tonny Huurdeman (ook Gerrie van der Kleij)
- Lisa Daniels
- Ben Wright - Roger Radcliffe - Stan Limburg
- Lisa Davis - Anita Radcliffe - Tuffie Vos
- Martha Wentworth - Nanny; Queenie; Lucy - Lies de Wind
- Frederick Worlock - Horace Badun; Inspecteur Craven - Rudi Falkenhagen
- J. Pat O'Malley - Jasper Badun; Colonel - (Jasper Paul van Gorcum) (Colonel Ger Smit)
- Tudor Owen - Towser
- Tom Conway - Quizmaster; Collie
- George Pelling - Danny - Hero Muller
- Thurl Ravenscroft - Captain - Hero Muller
- David Frankham - Sgt. Tibbs - Paul Haenen (ook Olaf Wijnants)
- Ramsay Hill - Labrador; televisie
- Queenie Leonard - Princess
- Marjorie Bennett - Duchess
- Barbara Baird - Rolly - Kim Roest
- Mickey Maga - Patch - Nick Lommerse
- Sandra Abbott - Penny
- Mimi Gibson - Lucky
- Barbara Luddy - Rover
- Paul Frees - Dirty Dawson; televisie
- Lucille Bliss - televisie
- Rickie Sorenson - Spotty
- Bob Stevens
- Max Smith
- Sylvia Marriott
- Dallas McKennon
- Basil Ruysdael
- Don Barclay
- Jean Burns
- Bill Lee - Roger (zang) - Stan Limburg
- Helene Stanley
- Paul Wexler
- Mary Wickes
Het geblaf van de honden werd "ingesproken" door Clarence Nash.[1]
Nederlandse stemmen
De eerste Nederlandse nasynchronisatie van Disneys 101 Dalmatiers komt uit 1961. Met Tonny Huurdeman als stem van Cruella. Deze Nederlandse versie is in de bioscopen te zien geweest in 1969, 1979, 1985, en in 1991. In de jaren 90 is hij opnieuw nagesynchroniseerd, ditmaal met Gerrie van der Klei als stem van Cruella. Deze nieuwe versie is in de jaren 90 ook op vhs en dvd verschenen. Op de special edition dvd uit 2008 staat echter weer de originele Nederlandse nasynchronisatie. Dit is weer terugveranderd op de special edition van 2012, welke weer de nasynchronisatie van de jaren 90 bevat.
Achtergrond
Productie
101 Dalmatiërs betekende een mijlpaal in de geschiedenis van Disneyfilms. Het was de eerste Disneylangspeelanimatiefilm die zich afspeelde in de hedendaagse “echte” wereld (op Dumbo na dan). Ook was het de eerste film waarvan het verhaal geheel door een iemand werd geschreven; Bill Peet.[2]
De productie van de film luidde ook het begin in van veranderingen in de grafische stijl van Disneyanimatie. Ub Iwerks, die verantwoordelijk was voor het animatieproces, was al een tijdje aan het experimenteren met xeroxfotografie.[3] In 1959 was hij erin geslaagd om een xeroxcamera zo aan te passen dat de tekeningen van de tekenaars direct op cellen konden worden overgebracht. Hierdoor werd het handmatig inkleuren overbodig.[2][3]
De introductie van xerografie maakte de productie van de film simpeler, maar maakte dat de tekeningen een wat ruwer uiterlijk kregen.[3] Tekenaars waren namelijk gewend om ruwe schetsen te maken die werden bijgeschaafd wanneer de tekeningen van papier werden overgebracht op cellen, maar dat gebeurde nu niet meer. Om verder tijd en kosten te besparen werd ook een fotokopieertechniek gebruikt voor het tekenen van de 101 honden. Hiermee hoefden tekenaars telkens maar een paar honden te tekenen, waarna ze dezelfde tekening konden kopiëren om de andere honden te maken.[1] Desondanks bleef het tekenen van de honden een uitdaging voor de tekenaars, vooral vanwege de vlekken. In totaal zijn er 6.469.952 vlekken in de film getekend.[1] Volgens Chuck Jones zou de film zeker twee keer zo duur zijn geworden als alles op de ouderwetse manier getekend had moeten worden. Omdat de vorige Disneyfilm, Doornroosje, een van de duurste Disneyfilms ooit was, had Disney flink bezuinigd op de animatieafdeling. Van de 500 werknemers waren er nog maar 100 over.
Net als bij eerdere films, huurde Disney acteurs in om de scènes na te spelen zodat de tekenaars dit als uitgangspunt konden gebruiken. Actrice Helene Stanley speelde de rol van Anita.[4] Volgens Christopher Finch ging Disney ditmaal zelfs een stapje verder door alle geplande scènes geheel in live-action op te laten nemen en te beoordelen alvorens te beslissen of de tekenaars de scène in de film mochten verwerken.[5][3]
Muziek
De film bevatte voor een Disneyfim opvallend weinig liedjes. Er komen maar drie liedjes in de film voor, waarvan alleen het nummer Cruella De Vil (gezongen door Rodger) een belangrijke rol speelt. Dit nummer wordt bovendien ook niet in een keer gezongen, maar in twee helften. Rodger begint met het lied wanneer Cruella hun huis nadert en vertrekt dan naar de zolder. Pas nadat Cruella is vertrokken komt hij weer naar beneden en zingt de rest van het lied.
De andere twee nummers in de film zijn de jingle voor Kanine Krunchies en Dalmatian Plantation, die gezongen wordt aan het eind van de film.
Ontvangst
101 Dalmatiërs was de op negen na meest succesvolle film van 1961. De opbrengst bij de originele bioscoopuitgave bedroeg $6.400.000.[6] Tevens werd het een van de populairste Disneyfilms ooit.
De film werd opnieuw in bioscopen uitgebracht in 1969, 1979, 1985, en 1991. De versie uit 1991 was de op 19 na best verkochte film van dat jaar.[7]
Vervolgen en spin-offs
- In 1996 werd een live-action remake van de film gemaakt, eveneens getiteld 101 Dalmatiërs. Hierin speelde Glenn Close de rol van Cruella de Vil.
- Deze live-action film kreeg in 2000 een vervolg getiteld 102 Dalmatiërs
- In 1997 verscheen een animatieserie over de film getiteld 101 Dalmatiërs.
- In 2003 kreeg de film zelf een vervolg getiteld 101 Dalmatiërs II: Het Avontuur van Vlek in Londen (101 Dalmatians II: Patch's London Adventure)
Notities
- Na het uitkomen van de speelfilm van 101 Dalmatiërs, werden dalmatiërs populairder als huisdier. De dalmatiërs in de film waren echter goed getraind. Een dergelijk verschijnsel werd ook waargenomen na de première van Finding Nemo. Clownvissen werden toen populairder.
- De naam Cruella de Vil lijkt sterk op de Engelse woorden Cruel Devil, Wrede Duivel. Ongeveer dezelfde naam komt voor in het boek Dracula, waarin de vampier de schuilnaam Count de Ville gebruikt.
- In het oorspronkelijke boek heet de vrouw van Pongo Froukje of Mevrouw Pongo; Perdita is een andere Dalmatiër die helpt bij het zogen van de grote hoeveelheid pups. In de film is zij gepromoveerd tot de echtgenote van Pongo.
Prijzen en nominaties
In 1962 won 101 Dalmatiërs de BAFTA Film Award voor beste animatiefilm.
Externe link
- (en) 101 Dalmatiërs in de Internet Movie Database
Bronnen, noten en/of referenties
|