Portaal:Oost-Europa/Uitgelicht

Let op! Per maand[brontekst bewerken]

Het Kievse Rijk circa 1000 n.Chr. Het Kievse Rijk (in het Russisch Киевская Русь; Kievskaja Roes) is de middeleeuwse voorloper van het huidige Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland en had als centrum de stad Kiev. Het land is ook wel bekend als het Kievse Rus, Rijk van Kiev of het grootvorstendom Kiev. Dit grote vroeg-middeleeuwse rijk werd voornamelijk door de oorspronkelijk uit Zweden stammende Varjagen beheerst. Deze groep was met name dominant in de adel, de handel en het leger. De dominante cultuur en taal waren daarentegen Slavisch. Veel van wat bekend is over het rijk stamt uit het eerste Oost-Slavische geschrift, de Nestorkroniek. Het Kievse Rijk ontstond rond 880 door het samengaan van de gebieden der Waregers in Oost-Europa. lees verder >>> bewerk	De positie van Bessarabië in de Europese kaart Bessarabië is een historische regio in Oost-Europa, waarvan het grondgebied wordt gevormd door het grootste deel van de huidige Moldavië (exclusief Transnistrië). De rest behoort tot Oekraïne, namelijk het gebied tussen Moldavië en de Zwarte Zee, alsmede de streek rond Chotyn. De grenzen van Bessarabië worden derhalve gevormd door de rivieren de Proet en de Dnjestr, de Donaudelta en de Zwarte Zee. Bessarabië is waarschijnlijk genoemd naar de 14e-eeuwse Basarab-dynastie van Walachije. Tot 1812 werd met deze naam alleen het zuidelijkste gedeelte van het latere Bessarabië aangeduid, een gebied dat onder sterke Ottomaanse invloed stond. De kuststreek met de vesting Akkerman (nu Bilhorod-Dnistrovsky) was integraal Turks, de rest behoorde tot het vorstendom Moldavië, dat in de vijftiende eeuw een Turkse vazalstaat werd. lees verder >>> bewerk
Kaart van het Oeralgebergte. De Oeral of Oeralgebergte (Russisch: Урал; Oeral of Уральские горы; Oeralski'je gory) is een gebergte dat in Rusland ruwweg van noord naar zuid loopt en de scheiding vormt tussen Europa en Azië. De hoogste top is de Narodnaja Gora ("Volksberg", 1894 m) in het noorden. De noordelijke voortzetting van het gebergte zijn het eiland Waigatsj en de eilandengroep Nova Zembla in de Noordelijke IJszee. De hoogste top in de zuidelijke Oeral is de Jaman-tau (1645 m). Als zuidelijke uitloper van de Oeral wordt soms het Moegodzjargebergte (Oblysy Mangghystau, Kazachstan) genoemd en als noordelijke uitloper het Paj-Choj-Gebergte. lees verder >>> bewerk	Europees Kazachstan (zwart) in Kazachstan (donkergrijs) op de wereldkaart Met Europees Kazachstan wordt het relatief kleine, meest westelijke gebied van Kazachstan bedoeld, dat door de rivier de Oeral van Azië is gescheiden en op die manier tot het uiterste oosten van Europa behoort. Sommigen beschouwen alles in Kazachstan dat ten westen van het uitgestrekte gebergte de Oeral ligt als Europees Kazachstan. Op die manier hoeft de Europees-Aziatische grens in Oral geen bocht naar rechts te maken (en sluit het Kazachse deel van Europa dus mooier aan op het Russische deel, dat breder is omdat het ook door de Oeral is begrensd). In die veronderstelling wordt de Emba als grens gezien. lees verder >>> bewerk
Roethenië is een historische landstreek in Centraal-Europa, waarvan het grondgebied nagenoeg samenvalt met de huidige oblast Transkarpatië (Zakarpattija) in Oekraïne. Andere namen voor het gebied zijn naast Roethenië en Transkarpatië nog Subkarpatië, Karpato-Oekraïne en Karpato-Roethenië. In de loop van de 20ste eeuw is Roethenië buitengewoon vaak van "eigenaar" veranderd. Tot de Eerste Wereldoorlog was het Hongaars, vervolgens behoorde het achtereenvolgens tot Tsjechoslowakije, wederom Hongarije, de Sovjet-Unie en Oekraïne. Hoewel er al vele eeuwen Roethenen in het gebied woonden, is de benaming Roethenië voor deze regio pas in gebruik gekomen toen het van Hongarije was losgemaakt. lees verder >>> bewerk	Russische stoomlocomotief De Russische spoorwegen zijn met een totale lengte van 87.157 km (2002) de nummer twee in de wereld. De eerste Russische stoomlocomotief werd gebouwd in het jaar 1834 door Jefim (vader) en Miron (zoon) Tsjerepanov, in de Vyjsk-fabriek in Nizjni Tagil (Oeral). De spoorwegbouw in Rusland viel niet te stoppen, en in het jaar 1835 werd begonnen met de aanleg van eerste openbare spoorweg. Dat werd ook de eerste staatsspoorweg. De Oostenrijkse ingenieur die de leiding over dit project had, vond dat het normaalspoor te smal was om hoge snelheden en comfort te verzekeren. Daarom liet hij een spoorlijn met een spoorwijdte van 6 voet, ofwel 1829 mm bouwen. Op het Brunnelspoor na is dat de grootste spoorbreedte ooit in gebruik genomen. lees verder >>> bewerk
Aljaksandr Ryhoravitsj Loekasjenka of Aleksandr Grigorjevitsj Loekasjenko (Kopys 30 augustus 1954) is sinds 1994 president van Wit-Rusland. Over het algemeen wordt hij gezien als de laatste dictator van Europa. Officieel is hij langs democratische weg gekozen, maar zowel bij internationale waarnemers als bij waarnemers van de oppositie - die doorgaans niet tot de stembureaus worden toegelaten - heerst er geen enkele twijfel over de grootschalige verkiezingsfraude waardoor hij aan de macht zou zijn gekomen. Hoewel in 2006 officieel zijn tweede en laatste ambtstermijn afloopt, heeft Loekasjenka tijdens de verkiezingen voor een nieuw parlement op 17 oktober 2004 via een referendum een grondwetswijziging afgedwongen die een derde ambtstermijn voor hem mogelijk maakt. lees verder >>> bewerk	Vorstendom Moldavië Moldavië (Roemeens: Moldova, Turks: Bogdan) was een middeleeuwse staat die uit Moldavië en Bessarabië bestond. Het lag op de plek waar nu delen van Roemenië, Moldavië en Oekraïne liggen. De naam Moldavië komt van de rivier Moldova die door het gebied stroomt. Moldavië was op het grootst toen het zich uitstrekte van Transsylvanië tot de Dnjestr. Het gebied in het noordwesten, genaamd Ţara de Sus (Hoogland), was het belangrijkste van het hele vorstendom: Hier bevond zich de hoofdstad Suceava. In 1565 werd de hoofdstad verplaatst naar Iaşi. Tegenwoordig staat dit gebied bekend met de naam Boekovina. In de 14e eeuw werd Moldavië gesticht door Dragoş van Maramureş. lees verder >>> bewerk
Een na de ramp verlaten dorp nabij Tsjernobyl Op 26 april 1986 vond nabij de Oekraïense plaats Tsjernobyl een ernstig ongeluk plaats met een kernreactor. Er werd in kernreactor nummer 4 van het complex een test uitgevoerd. Er trad een mechanisme in werking dat de reactor 'op hol deed slaan' -dit wordt een meltdown genoemd- de energieproductie liep op tot tien keer het normale niveau, de brandstofstaven smolten doordat de temperatuur opliep tot meer dan 2000°C en het koelwater raakte nog verder verhit. Onder de extreme druk scheurden de leidingen van het koelsysteem en sloeg de ontsnappende stoom het dak weg. Dit bracht een radioactieve stofwolk in de atmosfeer. Deze ontploffing vond plaats midden in de nacht, toen de meeste inwoners van Tsjernobyl sliepen. Evacuatie van de directe omgeving kwam pas op 27 april op gang; na tien dagen waren circa 135.000 mensen geëvacueerd uit een gebied met een straal van 30 km rond de reactor. lees verder >>> bewerk	Basiliuskathedraal De Basiliuskathedraal in Moskou (Rusland) is de belangrijkste blikvanger van het Rode Plein. De kathedraal werd in opdracht van Ivan de Verschrikkelijke gebouwd in 1554, op de plaats van een oudere verlaten kerk, door de architect Postnik Jakolev, bijgenaamd Barma de mompelaar, ter ere van Ivans overwinning op de Tataren in de stad Kazan. Een legende verhaalt dat Ivan de architect na voltooiing van zijn werk de ogen liet uitsteken, maar het is niet zeker of dat verhaal waar is. Vier jaar na de dood van Ivan de Verschrikkelijke werd aan de noordoosthoek van de kathedraal een kapel gebouwd, vermoedelijk door dezelfde architect. De kathedraal heette aanvankelijk Kathedraal van de Bemiddeling, maar toen in opdracht van Tsaar Fjodor, de heilige dwaas Vassili er in 1588 werd bijgezet, veranderde men de naam in Vassilikathedraal. lees verder >>> bewerk
Banier van Wit-Roethenië Wit-Rusland (Wit-Russisch: Белая Русь) is een historische naam voor verschillende gebieden in Oost-Europa, meestal voor het gebied dat ruwweg overeenkomt met het huidige Wit-Rusland. Veel talen, waaronder het Nederlands blijven deze naam gebruiken wanneer men naar het land verwijst wat men in het Wit-Russisch met Беларусь (Belarus) aanduidt. Sommige inwoners van Wit-Rusland beschouwen de naam Wit-Rusland als minachtend vanwege de associatie met het door hen ervaren Russische en Sovjet-imperialisme. De naam "Wit Rusland" is een letterlijke, maar niet helemaal correcte vertaling van de namen Belaja Roes (Белая Русь). Het probleem met deze vertaling is dat de naam "Wit Rusland" lijkt aan te duiden dat dit gebied gerelateerd is aan de huidige Russische Federatie, terwijl het daarmee niets van doen heeft, maar gerelateerd is aan de oude gebieden van Roethenië. lees verder >>> bewerk	Vlag van de Krim-Tataren De Krim-Tataren (Qırımtatarlar) of Krimeanen (Qırımlılar) zijn een Turkssprekende etnische groep die oorspronkelijk op de Krim leeft. Zij spreken Krim-Tataars. Tegenwoordig, zijn er meer dan 250.000 Krim-Tataren op de Krim en ongeveer 150.000 zijn nog in ballingschap in Centraal Azië (hoofdzakelijk in Oezbekistan). Er zijn ongeveer 5 miljoen mensen die van oorsprong een Krim-Tataar zijn, in Turkije. In Roemenië (en Bulgarije) zijn de Krim-Tataren nakomelingen van de emigranten in de 19e en de vroege 20e eeuw. In het gebied Dobroedzja in Roemenië en Bulgarije zijn er ongeveer 27.000 Krim-Tataren. 24.000 van hen leven aan de Roemeense kant, en 3.000 leven aan de Bulgaarse kant. lees verder >>> bewerk