Manakins

Manakins
Jonge witkeelmanakin in Costa Rica
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Aves (Vogels) Orde: Passeriformes (Zangvogels) Onderorde: Suboscines clade Tyranni
Familie
Pipridae Rafinesque, 1815
Afbeeldingen Manakins op Wikimedia Commons
Manakins op Wikispecies
Portaal    Biologie Vogels

Manakins (Pipridae) zijn een familie van vogels uit de orde zangvogels.

Kenmerken

De mannetjes zijn kleurrijk, vrouwtjes zijn eerder groen.

Leefwijze

Ze voeden zich voornamelijk met vruchten en soms met insecten. Deze vogels vertonen een opmerkelijke balts. De mannetjes bewegen zeer snel met hun vleugels en maken grote sprongen. Bij andere soorten gaan de mannetjes in een rij op een tak zitten en proberen ze elkaar te intimideren.

Voortplanting

Het vrouwtje bouwt het nest, dat bestaat uit een gevlochten kom in een horizontale takvork. Ze bebroedt ook de 2 eieren, die na 12 tot 15 dagen uitkomen en voert de jongen met insecten.

Verspreiding en leefgebied

Manakins zijn vogels die in het wild alleen in tropisch Midden- en Zuid-Amerika voorkomen. Ze leven er in het laaglandregenwoud.

Betekenis

Het woord manakin (of mannikin) is afgeleid van het Middelnederlandse woord mannekijn (mannetje). In het Engels heeft nog een groep vogels soms de naam mannikin, dat zijn geen verwante vogelsoorten. Deze mannikins zijn vinkachtigen uit het geslacht Lonchura, uit de familie Estrildidae en superfamilie Passeroidea. Deze heten in het Nederlands vaak mannetje, zoals het spitsstaartbronzemannetje (Lonchura striata).

• 

  Helmmanakin (Antilophia galeata)

• 

  Prachtmanakin (Chiroxiphia pareola)

• 

  Witkruinmanakin (Dixiphia pipra

• 

  Roodkruinmanakin (Pipra erythrocephala

• 

  Goudvleugelmanakin (Masius chrysopterus)

Taxonomie

De Manakins (Pipridae) zijn echter niet verwant aan de prachtvinken (Estrildidae). Het is een typisch Amerikaanse familie die behoort tot de onderorde Suboscines. Het is een zustergroep van de Tyrannidae.

De familie telt 52 soorten. De familie manakins bestaat uit de volgende geslachten en soorten:

• Geslacht Tyranneutes Sclater, PL & Salvin, 1881
• Geslacht Neopelma Sclater, PL, 1861
• Geslacht Chloropipo Cabanis & Heine, 1859
• Geslacht Antilophia Reichenbach, 1850
• Geslacht Chiroxiphia Cabanis, 1847
• Geslacht Ilicura Reichenbach, 1850
  • Ilicura militaris (Shaw, 1809) (Pijlstaartmanakin)
    • = Pipra militaris]' Shaw, 1809
• Geslacht Masius Bonaparte, 1850
  • Masius chrysopterus (Lafresnaye, 1843) (Goudvleugelmanakin)
    • = Pipra chrysoptera Lafresnaye, 1843
    • M. c. bellus Hartert & Hellmayr, 1903
    • M. c. pax Meyer de Schauensee, 1952
    • M. c. coronulatus Sclater, PL, 1860
    • M. c. chrysopterus (Lafresnaye, 1843)
    • M. c. peruvianus Carriker, 1934
• Geslacht Corapipo Bonaparte, 1854
  • Corapipo gutturalis (Linnaeus, 1766) (Witkeelmanakin)
    • = 'Pipra gutturalis Linnaeus, 1766
  • Corapipo altera Hellmayr, 1906 (Witkraagmanakin)
    • C. a. altera Hellmayr, 1906
    • C. a. heteroleuca Hellmayr, 1910
  • Corapipo leucorrhoa (Sclater, 1863) (Oostelijke witbefmanakin)
    • = Pipra leucorrhoa Sclater, 1863
• Geslacht Xenopipo Cabanis, 1847
  • Xenopipo uniformis (Salvin & Godman, 1884) (Roraimamanakin)
    • = Chloropipo uniformis Salvin & Godman, 1884
    • X. u. duidae (Chapman, 1929)
    • X. u. uniformis (Salvin & Godman, 1884)
  • Xenopipo atronitens Cabanis, 1847 (Zwarte manakin)
• Geslacht Cryptopipo Ohlson, Fjeldså & Ericson, 2013
• Geslacht Lepidothrix Bonaparte, 1854
  • Lepidothrix coronata (von Spix, 1825) (Kuifmanakin)
    • L. c. velutina (von Berlepsch, 1883)
    • L. c. minuscula (Todd, 1919)
    • L. c. caquetae (Meyer de Schauensee, 1953)
    • L. c. carbonata (Todd, 1925)
    • L. c. coronata (von Spix, 1825)
    • L. c. caelestipileata (Goeldi, 1905)
    • L. c. exquisita (Hellmayr, 1905)
    • L. c. regalis (Bond & Meyer de Schauensee, 1940)
  • Lepidothrix nattereri (Sclater, PL, 1865) (Sneeuwkapmanakin)
    • L. n. nattereri (Sclater, PL, 1865)
    • L. n. gracilis (Hellmayr, 1903)
  • Lepidothrix vilasboasi (Sick, 1959) (Goudkruinmanakin)
  • Lepidothrix iris (Schinz, 1851) (Opaalkruinmanakin)
    • L. i. eucephala (Todd, 1928)
    • L. i. iris (Schinz, 1851)
  • Lepidothrix suavissima (Salvin & Godman, 1882) (Tepuimanakin)
  • Lepidothrix serena (Linnaeus, 1766) (Witvoorhoofdmanakin)
  • Lepidothrix isidorei (Sclater, PL, 1852) (Blauwstuitmanakin)
    • L. i. isidorei (Sclater, PL, 1852)
    • L. i. leucopygia (Hellmayr, 1903)
  • Lepidothrix coeruleocapilla (Tschudi, 1844) (Blauwkapmanakin)
• Geslacht Heterocercus Sclater, PL, 1862
  • Heterocercus aurantiivertex Sclater, PL & Salvin, 1880 (Oranjekruinmanakin)
  • Heterocercus flavivertex Pelzeln, 1868 (Geelkruinmanakin)
  • Heterocercus linteatus (Strickland, 1850) (Vlamkruinmanakin)
• Geslacht Manacus Brisson, 1760
  • Manacus manacus (Linnaeus, 1766) (Bonte manakin)
    • M. m. abditivus Bangs, 1899
    • M. m. flaveolus Cassin, 1852
    • M. m. bangsi Chapman, 1914
    • M. m. interior Chapman, 1914
    • M. m. trinitatis (Hartert, 1912)
    • M. m. umbrosus Friedmann, 1944
    • M. m. manacus (Linnaeus, 1766)
    • M. m. leucochlamys Chapman, 1914
    • M. m. maximus Chapman, 1924
    • M. m. expectatus Gyldenstolpe, 1941
    • M. m. longibarbatus Zimmer, JT, 1936
    • M. m. purissimus Todd, 1928
    • M. m. gutturosus (Desmarest, 1806)
    • M. m. purus Bangs, 1899
    • M. m. subpurus Cherrie & Reichenberger, 1923
  • Manacus candei (Parzudaki, 1841) (Withalsmanakin)
  • Manacus vitellinus (Gould, 1843) (Goudkraagmanakin)
    • M. v. vitellinus (Gould, 1843)
    • M. v. amitinus Wetmore, 1959
    • M. v. milleri Chapman, 1915
    • M. v. viridiventris Griscom, 1929
  • Manacus aurantiacus (Salvin, 1870) (Oranjekraagmanakin)
• Geslacht Pipra Linnaeus, 1764
  • Pipra aureola (Linnaeus, 1758) (Roodkruinmanakin)
    • P. a. aureola (Linnaeus, 1758)
    • P. a. borbae Zimmer, JT, 1936
    • P. a. aurantiicollis Todd, 1925
    • P. a. flavicollis Sclater, PL, 1852
  • Pipra filicauda von Spix, 1825 (Draadmanakin)
    • P. f. subpallida (Todd, 1928)
    • P. f. filicauda von Spix, 1825
  • Pipra fasciicauda Hellmayr, 1906 (Bandstaartmanakin)
    • P. f. calamae Hellmayr, 1910
    • P. f. saturata Zimmer, JT, 1936
    • P. f. purusiana Snethlage, E, 1907
    • P. f. fasciicauda Hellmayr, 1906
    • P. f. scarlatina Hellmayr, 1915
• Geslacht Machaeropterus Bonaparte, 1854
  • Machaeropterus deliciosus (Sclater, PL, 1860) (Stompveermanakin)
  • Machaeropterus regulus (Hahn, 1819) (Gestreepte manakin)
  • Machaeropterus striolatus (Bonaparte, 1838)
    • M. s. antioquiae Chapman, 1924
    • M. s. striolatus (Bonaparte, 1838)
    • M. s. obscurostriatus Phelps & Gilliard, 1941
    • M. s. zulianus Phelps & Phelps Jr, 1952
    • M. s. aureopectusPhelps & Gilliard, 1941
  • Machaeropterus pyrocephalus (Sclater, PL, 1852) (Vuurkapmanakin)
    • M. p. pallidiceps Zimmer, JT, 1936
    • M. p. pyrocephalus (Sclater, PL, 1852)
• Geslacht Pseudopipra Kirwan et al, 2016
• Geslacht Ceratopipra Bonaparte, 1854

Externe links

• Courting Bird Sings with Stridulating Wing Feathers

Bronnen, noten en/of referenties