Manakins

Manakins
	Jonge witkeelmanakin in Costa Rica
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Aves (Vogels)
Orde:	Passeriformes (Zangvogels)
Onderorde:	Suboscines clade Tyranni
	Familie
	Pipridae; Rafinesque, 1815
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Manakins op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Vogels

Manakins (Pipridae) zijn een familie van vogels uit de orde zangvogels.

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

De mannetjes zijn kleurrijk, vrouwtjes zijn eerder groen.

Leefwijze[bewerken | brontekst bewerken]

Ze voeden zich voornamelijk met vruchten en soms met insecten. Deze vogels vertonen een opmerkelijke balts. De mannetjes bewegen zeer snel met hun vleugels en maken grote sprongen. Bij andere soorten gaan de mannetjes in een rij op een tak zitten en proberen ze elkaar te intimideren.

Voortplanting[bewerken | brontekst bewerken]

Het vrouwtje bouwt het nest, dat bestaat uit een gevlochten kom in een horizontale takvork. Ze bebroedt ook de 2 eieren, die na 12 tot 15 dagen uitkomen en voert de jongen met insecten.

Verspreiding en leefgebied[bewerken | brontekst bewerken]

Manakins zijn vogels die in het wild alleen in tropisch Midden- en Zuid-Amerika voorkomen. Ze leven er in het laaglandregenwoud.

Betekenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het woord manakin (of mannikin) is afgeleid van het Middelnederlandse woord mannekijn (mannetje). In het Engels heeft nog een groep vogels soms de naam mannikin, dat zijn geen verwante vogelsoorten. Deze mannikins zijn vinkachtigen uit het geslacht Lonchura, uit de familie Estrildidae en superfamilie Passeroidea. Deze heten in het Nederlands vaak mannetje, zoals het spitsstaartbronzemannetje (Lonchura striata).

Helmmanakin (Antilophia galeata)
Prachtmanakin (Chiroxiphia pareola)
Witkruinmanakin (Dixiphia pipra
Roodkruinmanakin (Pipra erythrocephala
Goudvleugelmanakin (Masius chrysopterus)

Taxonomie[bewerken | brontekst bewerken]

De Manakins (Pipridae) zijn echter niet verwant aan de prachtvinken (Estrildidae). Het is een typisch Amerikaanse familie die behoort tot de onderorde Suboscines. Het is een zustergroep van de Tyrannidae.

De familie telt 52 soorten.^[1] De familie manakins bestaat uit de volgende geslachten en soorten:

Geslacht Tyranneutes Sclater, PL & Salvin, 1881
Geslacht Neopelma Sclater, PL, 1861
Geslacht Chloropipo Cabanis & Heine, 1859
Geslacht Antilophia Reichenbach, 1850
Geslacht Chiroxiphia Cabanis, 1847
Geslacht Ilicura Reichenbach, 1850
- Ilicura militaris (Shaw, 1809) (Pijlstaartmanakin)
  - = Pipra militaris]' Shaw, 1809
Geslacht Masius Bonaparte, 1850
- Masius chrysopterus (Lafresnaye, 1843) (Goudvleugelmanakin)
  - = Pipra chrysoptera Lafresnaye, 1843
  - M. c. bellus Hartert & Hellmayr, 1903
  - M. c. pax Meyer de Schauensee, 1952
  - M. c. coronulatus Sclater, PL, 1860
  - M. c. chrysopterus (Lafresnaye, 1843)
  - M. c. peruvianus Carriker, 1934
Geslacht Corapipo Bonaparte, 1854
- Corapipo gutturalis (Linnaeus, 1766) (Witkeelmanakin)
  - = 'Pipra gutturalis Linnaeus, 1766
- Corapipo altera Hellmayr, 1906 (Witkraagmanakin)
  - C. a. altera Hellmayr, 1906
  - C. a. heteroleuca Hellmayr, 1910
- Corapipo leucorrhoa (Sclater, 1863) (Oostelijke witbefmanakin)
  - = Pipra leucorrhoa Sclater, 1863
Geslacht Xenopipo Cabanis, 1847
- Xenopipo uniformis (Salvin & Godman, 1884) (Roraimamanakin)
  - = Chloropipo uniformis Salvin & Godman, 1884
  - X. u. duidae (Chapman, 1929)
  - X. u. uniformis (Salvin & Godman, 1884)
- Xenopipo atronitens Cabanis, 1847 (Zwarte manakin)
Geslacht Cryptopipo Ohlson, Fjeldså & Ericson, 2013
Geslacht Lepidothrix Bonaparte, 1854
- Lepidothrix coronata (von Spix, 1825) (Kuifmanakin)
  - L. c. velutina (von Berlepsch, 1883)
  - L. c. minuscula (Todd, 1919)
  - L. c. caquetae (Meyer de Schauensee, 1953)
  - L. c. carbonata (Todd, 1925)
  - L. c. coronata (von Spix, 1825)
  - L. c. caelestipileata (Goeldi, 1905)
  - L. c. exquisita (Hellmayr, 1905)
  - L. c. regalis (Bond & Meyer de Schauensee, 1940)
- Lepidothrix nattereri (Sclater, PL, 1865) (Sneeuwkapmanakin)
  - L. n. nattereri (Sclater, PL, 1865)
  - L. n. gracilis (Hellmayr, 1903)
- Lepidothrix vilasboasi (Sick, 1959) (Goudkruinmanakin)
- Lepidothrix iris (Schinz, 1851) (Opaalkruinmanakin)
  - L. i. eucephala (Todd, 1928)
  - L. i. iris (Schinz, 1851)
- Lepidothrix suavissima (Salvin & Godman, 1882) (Tepuimanakin)
- Lepidothrix serena (Linnaeus, 1766) (Witvoorhoofdmanakin)
- Lepidothrix isidorei (Sclater, PL, 1852) (Blauwstuitmanakin)
  - L. i. isidorei (Sclater, PL, 1852)
  - L. i. leucopygia (Hellmayr, 1903)
- Lepidothrix coeruleocapilla (Tschudi, 1844) (Blauwkapmanakin)
Geslacht Heterocercus Sclater, PL, 1862
- Heterocercus aurantiivertex Sclater, PL & Salvin, 1880 (Oranjekruinmanakin)
- Heterocercus flavivertex Pelzeln, 1868 (Geelkruinmanakin)
- Heterocercus linteatus (Strickland, 1850) (Vlamkruinmanakin)
Geslacht Manacus Brisson, 1760
- Manacus manacus (Linnaeus, 1766) (Bonte manakin)
  - M. m. abditivus Bangs, 1899
  - M. m. flaveolus Cassin, 1852
  - M. m. bangsi Chapman, 1914
  - M. m. interior Chapman, 1914
  - M. m. trinitatis (Hartert, 1912)
  - M. m. umbrosus Friedmann, 1944
  - M. m. manacus (Linnaeus, 1766)
  - M. m. leucochlamys Chapman, 1914
  - M. m. maximus Chapman, 1924
  - M. m. expectatus Gyldenstolpe, 1941
  - M. m. longibarbatus Zimmer, JT, 1936
  - M. m. purissimus Todd, 1928
  - M. m. gutturosus (Desmarest, 1806)
  - M. m. purus Bangs, 1899
  - M. m. subpurus Cherrie & Reichenberger, 1923
- Manacus candei (Parzudaki, 1841) (Withalsmanakin)
- Manacus vitellinus (Gould, 1843) (Goudkraagmanakin)
  - M. v. vitellinus (Gould, 1843)
  - M. v. amitinus Wetmore, 1959
  - M. v. milleri Chapman, 1915
  - M. v. viridiventris Griscom, 1929
- Manacus aurantiacus (Salvin, 1870) (Oranjekraagmanakin)
Geslacht Pipra Linnaeus, 1764
- Pipra aureola (Linnaeus, 1758) (Roodkruinmanakin)
  - P. a. aureola (Linnaeus, 1758)
  - P. a. borbae Zimmer, JT, 1936
  - P. a. aurantiicollis Todd, 1925
  - P. a. flavicollis Sclater, PL, 1852
- Pipra filicauda von Spix, 1825 (Draadmanakin)
  - P. f. subpallida (Todd, 1928)
  - P. f. filicauda von Spix, 1825
- Pipra fasciicauda Hellmayr, 1906 (Bandstaartmanakin)
  - P. f. calamae Hellmayr, 1910
  - P. f. saturata Zimmer, JT, 1936
  - P. f. purusiana Snethlage, E, 1907
  - P. f. fasciicauda Hellmayr, 1906
  - P. f. scarlatina Hellmayr, 1915
Geslacht Machaeropterus Bonaparte, 1854
- Machaeropterus deliciosus (Sclater, PL, 1860) (Stompveermanakin)
- Machaeropterus regulus (Hahn, 1819) (Gestreepte manakin)
- Machaeropterus striolatus (Bonaparte, 1838)
  - M. s. antioquiae Chapman, 1924
  - M. s. striolatus (Bonaparte, 1838)
  - M. s. obscurostriatus Phelps & Gilliard, 1941
  - M. s. zulianus Phelps & Phelps Jr, 1952
  - M. s. aureopectusPhelps & Gilliard, 1941
- Machaeropterus pyrocephalus (Sclater, PL, 1852) (Vuurkapmanakin)
  - M. p. pallidiceps Zimmer, JT, 1936
  - M. p. pyrocephalus (Sclater, PL, 1852)
Geslacht Pseudopipra Kirwan et al, 2016
Geslacht Ceratopipra Bonaparte, 1854

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Courting Bird Sings with Stridulating Wing Feathers

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Gill, F. & D. Donsker (Eds). (2016). IOC World Bird List (v 6.4).

Families van de zangvogels (Passeriformes)

Acanthisittidae (Rotswinterkoningen) · Acanthizidae (Australische zangers) · Acrocephalidae · Aegithalidae (Staartmezen) · Aegithinidae (Iora's) · Alaudidae (Leeuweriken) · Artamidae · Asities (Philepittidae) · Atrichornithidae (Doornkruipers) · Bernieridae · Bombycillidae (Pestvogels) · Buphagidae · Calcariidae · Callaeidae (Nieuw-Zeelandse lelvogels) ·Calyptomenidae · Calyptophilidae · Campephagidae (Rupsvogels) · Cardinalidae (Kardinaalachtigen) · Certhiidae (Echte boomkruipers) · Cettiidae · Chaetopidae (Rotsspringers) · Chloropseidae (Bladvogels) · Cinclidae (Waterspreeuwen) · Cinclosomatidae · Cisticolidae · Climacteridae (Australische kruipers) · Cnemophilidae · Coerebidae · Conopophagidae (Muggeneters) · Corcoracidae (Slijknestkraaien) · Corvidae (Kraaien) · Cotingidae (Cotinga's) · Dasyornithidae · Dicaeidae (Bastaardhoningvogels) · Dicruridae (Drongo's) · Donacobiidae · Dulidae (Palmtapuiten) · Elachuridae · Emberizidae (Gorzen) · Erythrocercidae (Elfmonarchen) · Estrildidae (Prachtvinken) · Eulacestomidae (Leldikkoppen) · Eupetidae · Eurylaimidae (Breedbekken en hapvogels) · Falcunculidae · Formicariidae (Miervogels) · Fringillidae (Vinkachtigen) · Furnariidae (Ovenvogels) · Hirundinidae (Zwaluwen) · Hyliidae · Hyliotidae · Hylocitreidae · Hypocoliidae · Icteridae (Troepialen) · Ifritidae (Ifrita's) · Irenidae (Irena's) · Laniidae (Klauwieren) · Leiothrichidae · Locustellidae · Machaerirhynchidae · Malaconotidae · Maluridae (Elfjes) · Macrosphenidae · Melampittidae (Paradijspitta's) · Melanocharitidae · Melanopareiidae · Meliphagidae (Honingeters) · Menuridae (Liervogels) · Mimidae (Spotlijsters) · Mitrospingidae · Modulatricidae (Vlekkeellijsters) · Mohoidae · Mohouidae · Monarchidae (Monarchen en waaierstaartvliegenvangers) · Motacillidae (Kwikstaarten en piepers) · Muscicapidae (Vliegenvangers) · Nectariniidae (Honingzuigers) · Neosittidae · Nesospingidae · Nicatoridae · Notiomystidae · Oreoicidae (Oreoica's) · Oriolidae (Wielewalen en vijgvogels) · Orthonychidae · Pachycephalidae (Dikkoppen en fluiters) · Panuridae · Paradisaeidae (Paradijsvogels) · Paramythiidae · Pardalotidae (Diamantvogels) · Paridae (Echte mezen) · Parulidae (Amerikaanse zangers) · Passerellidae (Amerikaanse gorzen) · Passeridae (Mussen en sneeuwvinken) · Pellorneidae · Petroicidae (Australische vliegenvangers) · Peucedramidae · Phaenicophilidae · Phylloscopidae · Picathartidae · Pipridae (Manakins) · Pittidae (Pitta's) · Pityriaseidae (Borstelkop) · Platysteiridae · Ploceidae (Wevers en verwanten) · Polioptilidae (Muggenvangers) · Pomatostomidae · Pnoepygidae · Prionopidae (Helmklauwieren) · Promeropidae (Afrikaanse suikervogels) · Prunellidae (Heggenmussen) · Psophodidae · Ptiliogonatidae (Zijdevliegenvangers) · Ptilonorhynchidae (Prieelvogels) · Pycnonotidae (Buulbuuls) · Rhagologidae (Geschubde dikkoppen) · Regulidae (Goudhaantjes) · Remizidae (Buidelmezen) · Rhinocryptidae (Tapaculo's) · Rhipiduridae (Waaierstaarten) · Sapayoidae · Scotocercidae (Maquiszanger) · Sittidae (Boomklevers) · Spindalidae · Stenostiridae · Sturnidae (Spreeuwachtigen) · Sylviidae (Zangers van de Oude Wereld) · Tephrodornithidae · Teretistridae · Thamnophilidae · Thraupidae · Tichodromidae · Timaliidae (Timalia's) · Tityridae · Troglodytidae (Winterkoningen) · Turdidae (Lijsters) · Tyrannidae (Tirannen) · Urocynchramidae · Vangidae (Vanga's) · Viduidae · Vireonidae (Vireo's) · Zeledoniidae · Zosteropidae (Brilvogels)

[1] Gill, F. & D. Donsker (Eds). (2016). IOC World Bird List (v 6.4).

[1]