Gerechtelijk kanton

Een gerechtelijk kanton is in België een groep van gemeenten waarbinnen één vredegerecht gevestigd is, dat bevoegd is voor al die gemeenten. Grotere gemeenten worden in meerdere gerechtelijke kantons ingedeeld.

Een gerechtelijk arrondissement bestaat uit alle gerechtelijke kantons op het grondgebied van dat arrondissement. In België zijn er 187 gerechtelijke kantons, sinds 1 april 2014 gegroepeerd in 12 gerechtelijk arrondissementen en 5 rechtsgebieden.

Er zijn in België ook nog 209 kieskantons, die niet altijd samenvallen met de gerechtelijke kantons.

De hervorming van het gerechtelijk landschap in 2013-2014 heeft het aantal gerechtelijke arrondissementen herleid van 27 naar 12. De rechtbanken in die arrondissementen worden nu 'afdelingen' van de vergrote arrondissementen.

In het totaal zijn er 187 vredegerechten met 229 zetels. In principe is er één vastbenoemde vrederechter per kanton en telt elk kanton één enkele zetel. (De zetel is de plaats waar zitting wordt gehouden en waar een griffie is). 35 kantons hebben twee of drie zetels i.p.v. één. Als een vredegerecht meerdere zetels heeft, dan bedient elke zetel een welbepaalde groep gemeenten van dat kanton. (art. 186 Gerechtelijk wetboek + K.B. 03.06.1999, B.S., 04.08.1999)

Lijst van gerechtelijke kantons

Gerechtelijk gebied Antwerpen Antwerpen Antwerpen (1-12) Arendonk Boom Brasschaat Geel Heist-op-den-Berg Herentals Hoogstraten Kapellen Kontich Lier Mechelen Mol Schilde Turnhout Westerlo Willebroek Zandhoven Limburg Beringen Bilzen Borgloon Bree Genk Hasselt 1 & 2 Houthalen-Helchteren Maaseik Maasmechelen Neerpelt-Lommel Sint-Truiden Tongeren-Voeren

Gerechtelijk gebied Brussel Brussel Anderlecht 1 & 2 Asse Brussel 1-6 Elsene Etterbeek Grimbergen Halle Jette Kraainem - Sint-Genesius-Rode Lennik Meise Oudergem Schaarbeek 1 & 2 Sint-Gillis Sint-Jans-Molenbeek Sint-Joost-ten-Node Sint-Pieters-Leeuw Sint-Pieters-Woluwe Ukkel Vilvoorde Vorst Zaventem - Overijse Leuven Aarschot Diest Haacht Landen - Zoutleeuw Leuven 1-3 Tienen Waals-Brabant Eigenbrakel Geldenaken-Perwijs Nijvel Tubeke Waver 1 & 2

Gerechtelijk gebied Gent Oost-Vlaanderen Aalst 1 & 2 Beveren Deinze Dendermonde-Hamme Eeklo Geraardsbergen-Brakel Gent 1-5 Lokeren Merelbeke Ninove Oudenaarde-Kruishoutem Ronse Sint-Niklaas 1 & 2 Wetteren-Zele Zelzate Zomergem Zottegem-Herzele West-Vlaanderen Brugge 1-4 Diksmuide Harelbeke Ieper-1 Ieper-2 - Poperinge Izegem Kortrijk 1 & 2 Menen Oostende 1 & 2 Roeselare Tielt Torhout Veurne-Nieuwpoort Waregem Wervik

Gerechtelijk gebied Luik Eupen Eupen Sankt-Vith Luik Hamoir Hoei 1 & 2 Fléron Grâce-Hollogne Herstal Luik 1-4 Saint-Nicolas Seraing Sprimont Wezet Borgworm Limburg-Aubel Malmedy-Spa-Stavelot Verviers 1 & 2 Luxemburg Aarlen-Messancy Bastenaken-Neufchâteau Marche en Famenne-Durbuy Saint Hubert-Bouillon-Paliseul Vielsalm-La Roche en Ardenne-Houffalize Virton-Florenville-Etalle Namen Andenne Beauraing-Dinant-Gedinne Ciney-Rochefort Couvin-Philippeville Florennes-Walcourt Fosses-la-Ville Gembloers-Eghezée Namen 1 & 2

Gerechtelijk gebied Bergen Henegouwen Aat-Lessen Beaumont-Chimay-Merbes le Château Bergen 1 & 2 Binche Boussu Charleroi 1-5 Châtelet Doornik 1 & 2 Dour-Colfontaine Edingen-Lens Fontaine-l'Evêque La Louvière Moeskroen-Komen-Waasten Péruwelz-Leuze en Hainaut Seneffe Thuin Zinnik

Rationalisering onder Koen Geens

Het 'plan Vredegerechten' van Minister Koen Geens voorziet een rationalisering van het aantal vredegerechten in drie fasen. In de eerste fase worden van kantons met twee of drie zetels deze zetels bijeen gebracht op één locatie. Het gaat om 76 zetels van 35 kantons waarvan er 29 verdwijnen en 47 zetels overblijven. In een tweede fase wordt bekeken of stedelijke kantons "die aan elkaar grenzen en/of reeds in hetzelfde gebouw huizen" kunnen worden "gegroepeerd". In een derde fase zou de kaart zelf van de gerechtelijke kantons hertekend worden. De nieuwe indeling van de gerechtelijke kantons (de zgn. derde fase) en de lijst met vredegerechten die daardoor zouden worden gesloten, werd op 7 maart 2017 beslist.

Kaart van de gerechtelijke kantons (vredegerechten) in het Vlaams gewest volgens het zgn. plan-Geens (2017). Gebaseerd op https://cdn.nimbu.io/s/1jn2gqe/assets/Lijst-NL.pdf

De kantons met meerdere zetels worden als volgt gereorganiseerd:

West-Vlaanderen

Nieuwpoort naar Veurne (K.B. 23.08.2014, B.S., 20.02.2015)

Ieper-2 naar Poperinge

Oost-Vlaanderen

Kruishoutem naar Oudenaarde (K.B. 16.02.2016, B.S., 22.02.2016)

Zele naar Wetteren (K.B. 14.03.2016, B.S., 11.04.2016)

Zottegem naar Herzele (K.B. 06.11.2016, B.S., 02.12.2016)

Brakel naar Geraardsbergen : tijdelijk beide zetels in Brakel (K.B. 06.06.2016, B.S., 05.10.2016), uiteindelijk beide in Geraardsbergen

Dendermonde - Hamme behoudt beide zetels en wordt in de 3e fase herbekeken

Antwerpen

Antwerpen-8 (Berchem en Mortsel) naar Kontich (K.B. 01.05.2016, B.S., 30.05.2016) (Dit gaat om twee verschillende kantons, niet om één kanton met twee zetels)

Limburg

Lommel naar Neerpelt (K.B. 07.03.2016, B.S., 22.03.2016)

Voeren naar Tongeren

Vlaams-Brabant

Overijse naar Zaventem (K.B. 31.05.2016, B.S., 06.06.2016)

Kraainem naar Sint-Genesius-Rode (K.B. 06.06.2016, B.S., 15.06.2016)

Herne naar Sint-Pieters-Leeuw

Landen naar Zoutleeuw

Waals-Brabant

Perwez naar Jodoigne (K.B. 10.04.2016, B.S., 18.04.2016)

Henegouwen

Dour naar Colfontaine (K.B. 31.01.2015, B.S., 18.02.2015)

Comines-Warneton naar Mouscron (K.B. 10.04.2016, B.S., 06.06.2016)

Lessines naar Ath (K.B. 30.06.2017, B.S., 05.07.2017)

Péruwelz naar Leuze-en-Hainaut

Merbes-le-Château naar Beaumont; derde zetel blijft in Chimay (K.B. 28.10.2016, B.S., 28.11.2016 - in 'Plan Vredegerechten' was aangekondigd: Beaumont en Merbes-le-Château naar Chimay)

Engien - Lens behoudt beide zetels en wordt in de 3e fase herbekeken

Namen

Beauraing en Gedinne naar Dinant (Beauraing naar Dinant : K.B. 07.09.2003, B.S., 24.09.2003 ; Gedinne naar Dinant: K.B. 01.09.2016, B.S., 14.09.2016)

Eghezée naar Gembloux (K.B. 24.02.2016, B.S., 02.03.2016)

Rochefort naar Ciney (K.B. 20.05.2016, B.S., 30.05.2016)

Philippeville naar Couvin (K.B. 11.07.2016, B.S., 19.09.2016 - in 'Plan Vredegerechten' andersom aangekondigd)

Walcourt naar Florennes (K.B. 03.10.2016, B.S., 21.12.2016 - in 'Plan Vredegerechten' aangekondigd dat beide zetels zouden blijven en in de 3e fase worden herbekeken)

Luxemburg

Bouillon en Paliseul naar Saint-Hubert (Bouillon naar Paliseul : K.B. 01.07.2012, B.S., 17.07.2012; beide naar Saint-Hubert : K.B. 21.11.2016, B.S., 16.12.2016 zoals gewijzigd door K.B. 31.01.2017, B.S., 15.02.2017)

Florenville naar Virton (K.B. 30.10.2015, B.S., 20.11.2015)

Etalle naar Virton (K.B. 16.02.2016, B.S., 29.02.2016)

Houffalize naar Vielsalm (K.B. 18.03.2016, B.S., 25.03.2016); derde zetel blijft in La Roche-en-Ardenne

Messancy naar Arlon (K.B. 30.08.2016, B.S., 08.09.2016)

Durbuy naar Marche-en-Famenne (K.B. 01.09.2016, B.S., 14.12.2016)

Bastogne - Neufchâteau behoudt beide zetels en wordt in de 3e fase herbekeken

Luik

Aubel naar Limbourg (K.B. 18.09.2016, B.S., 22.09.2016)

Malmedy en Stavelot naar Spa (Malmedy naar Spa : K.B. 06.06.2017, B.S., 30.06.2017)

Herve naar Verviers-1 (K.B. 01.09.2016, B.S., 26.09.2016; K.B. 12.12.2016, B.S., 09.01.2016)

Huy - Hannut behoudt beide zetels en wordt in de 3e fase herbekeken

Gerechtelijke hiërarchie

• Oude indeling voor de hervorming van 1 maart 2013:

Oude Gerechtelijke hiërarchie

Externe link

• Wet betreffende de hervorming van de gerechtelijke kantons (25 maart 1999)

Bronnen, noten en/of referenties

	Gerechtelijke indeling van België
Gerechtelijke gebieden Gerechtelijke arrondissementen Antwerpen: Antwerpen · Limburg Bergen: Henegouwen Brussel: Brussel (BHV) · Leuven · Waals-Brabant Gent: Oost-Vlaanderen · West-Vlaanderen Luik: Luik - Namen - Eupen - Luxemburg Zie ook: België · Gerechtelijke gebieden · Provincies · Gerechtelijke arrondissementen · Gerechtelijke kantons · Gemeenten

Belgisch recht

Nationaal recht

---

Europees recht (Europese Unie)

Europees recht (Raad van Europa)

Verdragen:	Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Rechtbanken:	Europees Hof voor de Rechten van de Mens

---

Internationaal recht