Naar inhoud springen

Lijst van Romeinse bouwwerken in Nederland

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Deze Lijst van Romeinse bouwwerken in Nederland bevat gevonden bouwwerken, die veelal door de Romeinen en in het bijzonder hun legioenen zijn gesticht in de periode dat het huidige Nederland door de Romeinen bezet was (58 v.Chr. - eind 3e eeuw n.Chr.). Een aantal bouwwerken zal door geromaniseerde inheemse hoofdmannen gesticht zijn. Er moeten nog meer bouwwerken uit de Romeinse tijd in de bodem aanwezig zijn, maar deze wachten op ontdekking. Ten slotte dient men zich te realiseren dat in deze lange periode, niet alle bouwwerken tegelijkertijd hebben bestaan en dat men ze vaak eerst in hout heeft uitgevoerd en pas later in steen.

Religieuze bouwwerken

[bewerken | brontekst bewerken]
Reconstructie tempel van Elst

Tempels

[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn in Nederland maar weinig tempels uit de Romeinse periode opgegraven. De grootste en best bewaarde bevinden zich in Elst (Gelderland).

Grafmonumenten

[bewerken | brontekst bewerken]
Grafmonument Maastricht

Op veel plaatsen in Nederland zijn fragmenten van Romeinse grafmonumenten, soms van zeer monumentale afmetingen, aangetroffen. In Maastricht zijn in 1962-63 ruim 200 fragmenten van grafpijlers en -monumenten uit de Maas opgedregd, die in later eeuwen waren hergebruikt om de Romeinse brug te versterken. De gebeeldhouwde brokstukken, waaronder fragmenten van een meer dan 10 meter hoge 'vogelpijler', bevinden zich thans in de archeologische collectie van het Centre Céramique.[1] Ook in het Leidse Rijksmuseum van Oudheden en het Nijmeegse Museum Het Valkhof bevinden zich diverse grafmonumenten.

Bij het Brabantse Hoogeloon heeft men de Romeinse grafheuvel Kaboutersberg opgegraven.

Overige heiligdommen

[bewerken | brontekst bewerken]
Godenpijler van Nijmegen

In diverse plaatsen zijn architectuurfragmenten, wijaltaren, wijstenen en delen van godenbeelden gevonden, waarvan niet zeker is of deze onderdeel waren van tempels, of wellicht van bescheidener cultusplaatsen.

Civiele bouwwerken

[bewerken | brontekst bewerken]

Stadshuizen en villa's

[bewerken | brontekst bewerken]
Terrein Romeinse villa Plasmolen
Maquette villa Vaesrade
Reconstructie villa Rijswijk (Archeon, Alphen aan den Rijn)

Romeinse stadshuizen zijn in Nederland nog weinig aangetroffen. In 2008 werd in Heerlen een grote stadswoning (domus) opgegraven. In de meeste nederzettingen waren de huizen ruraal van karakter, vaak gebouwd met vakwerk en leem. Romeinse villa's waren in deze tijd over het algemeen grote agrarische bedrijven met een stenen landhuis (villae rusticae). In Mook en mogelijk in Cadier en Keer zijn villa's opgegraven die tot het type villa urbana behoren.

Badhuizen

[bewerken | brontekst bewerken]
Thermen van Heerlen

Sommige villa's hadden hun eigen badinrichting. Grotere nederzettingen of plaatsen aan drukke verkeersroutes hadden openbare badhuizen.

Amfitheaters

[bewerken | brontekst bewerken]

Militaire bouwwerken

[bewerken | brontekst bewerken]
Romeins fort bij Ockenburgh
Castellum van Maastricht

Forten

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Limes (Romeinse Rijk)#Romeinse forten langs de limes in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De forten (castella) lagen gemiddeld om de 6,5 kilometer van elkaar aan de limes.[2] Ook elders werden forten gebouwd, bijvoorbeeld ter verdediging van de kust of een rivierovergang.

Wachttorens

[bewerken | brontekst bewerken]
Model wachttoren Fectio

De wachttorens aan de limes lagen tussen de forten in. Elders dienden ze ter verdediging van een belangrijke grens, weg of rivierovergang:

Infrastructuur

[bewerken | brontekst bewerken]

Wegen

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Romeinse wegen in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Mijlpalen

[bewerken | brontekst bewerken]
Mijlpalen van Rijswijk
Zie ook milliarium

Waterwegen

[bewerken | brontekst bewerken]
Reconstructie Kanaal van Corbulo, Leiden

Bruggen

[bewerken | brontekst bewerken]
Model Romeinse brug van Maastricht

Aquaducten

[bewerken | brontekst bewerken]

Nederzettingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Nabij een militaire vesting (castrum of castellum) lag vaak een kampdorp (vicus).

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]
 Portaal Romeinse Rijk
[bewerken | brontekst bewerken]
  • Vici.org (archeologische atlas van de Oudheid)

Bronnen en noten

[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lijst_van_Romeinse_bouwwerken_in_Nederland&oldid=67001218"