Lijst van merknamen die als soortnaam worden gebruikt
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Dit is een lijst van merknamen die in het Nederlandse taalgebied zo zijn ingeburgerd dat men ze als soortnaam is gaan gebruiken. Dit verschijnsel heet merkverwatering[1] of antonomasie.
In deze lijst staat eerst de merknaam, gevolgd door de houder van de merknaam en dan de omschrijving van het ermee bedoelde product.
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
A[bewerken | brontekst bewerken]
- Airfryer (Philips), heteluchtfriteuse
- Aspirine (Bayer), pijnstiller[2]
- Appen (WhatsApp), een bericht versturen via een app een mobiele telefoon
B[bewerken | brontekst bewerken]
- Bahco (B.A. Hjort & Company), verstelbare moersleutel
- Bakeliet (Bakelite AG), fenolhars, de eerste soort kunststof
- Barbie (Mattel), plastic aankleedpop
- Baxter (Baxter International Inc.), infuus
- Bic, balpen[3]
- BiFi worstje[4]
- BiNaS, informatieboek voor het Nederlandse voortgezet onderwijs in de natuurwetenschappen. Het alternatief wordt zelden bij eigen naam genoemd.[5]
- Bobcat, graafmachine
- Borsalino, deukhoed[6]
- Brinta, ontbijtproduct (afkorting van BReakfast INstant TArwe)
- Botox (Allergan), merknaam voor Botulinetoxine
- Buisman (firma Buisman), koffieversterker
C[bewerken | brontekst bewerken]
- Cellofaan/Cellophane (DuPont), een dunne kunststof film
- Celluloid (Alexander Parkes), een soort thermoplast
- Chocomel, officieel de merknaam van Nutricia[7], nu een algemene naam voor alle merken chocolademelk
- Cif (Unilever), merknaam voor schuurmiddel
- Clark, vorkheftruck, in Vlaanderen meestal aangeduid als Clark
- Coke (Coca-Cola), koolzuurhoudende frisdrank met colasmaak
D[bewerken | brontekst bewerken]
- Delco (Delco Electronics), stroomverdeler voor auto, gebruikt in Vlaanderen
- Derny, gangmaakmotor, oorspronkelijk van de Éts. Derny in Vichy
- Dictafoon, memorecorder of dicteertoestel
- Dinky Toys, modelauto, meestal in schaal 1:43
- Discman (Sony), draagbare cd-speler
- Dixi (TOI TOI & DIXI), mobiel toilet
F[bewerken | brontekst bewerken]
- Formica, vezelversterkte kunststof
- Fotoshoppen (grafisch softwarepakket Photoshop van Adobe), digitale beeldbewerking (Van Dale verwijst ook in zijn uitleg naar het merk)
- Frikandel gefrituurde gehaktworst[8]
- Frigidaire in spraakgebruik als aanduiding voor koelkast.
- Frigo voornamelijk in België voor koelkast, afkorting van Frigidaire, wat in 1918 door General Motors als handelsmerk is geregistreerd. maar wat al snel het algemene woord in het Frans en ook in heel België voor koelkast in het algemeen werd.
- Frigoliet voornamelijk in België voor geëxpandeerd polystyreen naar merk Frigolith
- Frisbee (Wham-O), plastic speelgoedschijf
- Fanta (The Coca-Cola Company), koolzuurhoudende frisdrank met sinaasappelsmaak
G[bewerken | brontekst bewerken]
- Googelen (merk) eerst alleen zoekmachine, nu algemeen voor zoeken op internet[9]
- Gyproc (Saint-Gobain group), gipsplaat[10]
H[bewerken | brontekst bewerken]
- Heras (Heras) - Bouwwerfnet[11] regionaal in Vlaanderen gebruikt voor werfafsluitingen.
- Heroïne (Bayer), merknaam voor diacetylmorfine[12][13]
I[bewerken | brontekst bewerken]
- Inbussleutel, het woord "inbus" is afkomstig van het Duitse bedrijf Innensechskantschraube Bauer und Schaurte
- Isomo, voornamelijk in België voor geëxpandeerd polystyreen
- iPad, wordt gebruikt voor alle soorten tablets[14][15]
J[bewerken | brontekst bewerken]
- Jacuzzi, bubbelbad
- Jeep (Chrysler), 4x4-terreinwagen
- Yo-Yo (Yo-Yo Manufacturing Company), kinderspeelgoed[16]
K[bewerken | brontekst bewerken]
- Kamut, voornamelijk in Nederland voor khorasantarwe[17]
- Kerosine (oorspronkelijk gespeld als Kerosene, Abraham Gesner), brandstof
- Kevlar (DuPont), vezels (para-aramide) voor kogelwerende vesten
- Kleenex (Kimberly-Clark Corporation), papieren zakdoekjes[18]
- Kliko, minicontainer
- Kodak, fototoestel[19][20][21][22][23][24]
- Kooiaap, meeneemheftruck, van de firma Kooi
- Kruimeldief, handelsnaam van Black & Decker voor kruimelzuiger
L[bewerken | brontekst bewerken]
- Labello (Beiersdorf AG), lippenbalsem
- Linoleum (Frederick Walton), slijtvaste vloerbedekking
- Luxaflex (Hunter Douglas), horizontale jaloezieën[25][26][27][28]
- Lego (LEGO SYSTEM A/S) wordt ook voor andere plastic bouwblokken gebruikt
M[bewerken | brontekst bewerken]
- Maggi (Nestlé), smaakversterker voor gerechten
- Maizena (Unilever), soortnaam voor maiszetmeel
- Matchbox, speelgoedauto
- Maxi-Cosi (Dorel), autostoeltjes, kinderwagens en buggy's
- Meccano (Meccano Ltd.), metalen constructiespeelgoed
- Motel (Milestone Mo-Tel), algemene term voor goedkope hotels aan doorgaande wegen
O[bewerken | brontekst bewerken]
P[bewerken | brontekst bewerken]
- Pamper (Procter & Gamble), wegwerpluier
- Plexiglas, handelsnaam voor polymethylmethacrylaat
- Polaroid (Polaroid), instant fototoestel
- Popnagel (POP), blindklinknagel
- Portakabin (Portakabin), noodgebouw, modulair gebouw
- Post-it (3M), klevend memobriefje
- Pritt(-stift) (Henkel), lijmstift
- Pyrex (Corning Glass Works), hittebestendig glas
R[bewerken | brontekst bewerken]
S[bewerken | brontekst bewerken]
- Semtex (Explosiva), kneedbare explosieven
- senseo, koffiemachine met pads
- Simson, bandenplakset
- Skai (Konrad Hornschuch AG), kunstleer
- Solex (Vélosolex S.I.F.A.C.), bromfiets
- Spa (Spa), bronwater. Ook: Spa Rood voor bruisend water.
- Stanleymes (Stanley), mes met verwisselbare bladen[29]
- Stelconplaat, een betonnen vloerplaat van Cementindustrie 'De Meteoor' in Rheden
T[bewerken | brontekst bewerken]
- Taser (Taser International), stroomstootwapen
- Teflon (Chemours, voorheen DuPont), merknaam van de kunststof polytetrafluoretheen (PTFE)
- Tempex, in Nederland voor geëxpandeerd polystyreen.[30]
- Thermoskan (Thermos LLC), vacuümbewaarfles[31]
- Ty-Rap (Thomas & Betts), kabelbinder
- Tikkie (ABN AMRO), uitsluitend in Nederland voor een mobiele app voor betaalverzoeken[32]
- Tipp-Ex (Tipp-Ex GmbH & Co), correctievloeistof
- TomTom (Tom Tom NV), gps-navigatiesysteem
- Trespa (Trespa International BV), harsplaat
- Tupperware (Earl Tupper), plastic producten, voornamelijk om voedsel luchtdicht in te bewaren
V[bewerken | brontekst bewerken]
- Valium (Hoffmann-La Roche), merknaam voor Diazepam
- Vaseline (Unilever), merknaam voor petrolatum
- Velpon (Ceta-Bever), doe-het-zelflijm
- Velcro (Velcro companies), klittenband
- Velux, dakvenster[33]
- Viagra (Pfizer), merknaam voor Sildenafil
- Vim (Lever Brothers), merknaam voor schuurmiddel
- Vise-Grip (vise-grip), mernaam voor griptang[34]
- Vlizotrap, uitvouwbare zoldertrap
W[bewerken | brontekst bewerken]
- Walkman (Sony), draagbare cassettespeler
- Wasco, vetkrijt
- Wasserette (N.V. Wasserette), zelfbedieningswasserij[35]
- WD-40, kruipolie en waterverdrijvende spray
- Waxine, theelichtje
- Winchester (Winchester Repeating Arms Company), geweer
- Wybertje, ruitvormige keelpastille van Klene en bij vergelijking ruitvormig teken of motief.[36]
Z[bewerken | brontekst bewerken]
- Zamboni (Frank J. Zamboni & Co. Inc.), ijsdweilmachine
- Zeppelin (LZ, Luftschiffbau Zeppelin), stijf luchtschip (ook gebruikt voor slap luchtschip)
- Zodiac, rubberbootje
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- Website "OnzeTaal" over merk- c.q. soortnamen
- Merkmoord
- Typisch Vlaamse tot soortnaam geworden merknamen
- Van Dale over tot soortnaam verworden merknamen