Partij voor de Dieren
Voor de gelijknamige Belgische politieke partij, zie Partij voor de Dieren (België).
| Partij voor de Dieren | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| ||||
| Personen | ||||
| Partijvoorzitter | Luuk Folkerts | |||
| Partijleider | Marianne Thieme | |||
| Fractieleider in de Tweede Kamer | Marianne Thieme | |||
| Fractieleider in de Eerste Kamer | Niko Koffeman | |||
| Zetels | ||||
| Tweede Kamer | 2 / 150 | |||
| Eerste Kamer | 1 / 75 | |||
| Geschiedenis | ||||
| Opgericht | oktober 2002 | |||
| Algemene gegevens | ||||
| Actief in | Nederland | |||
| Ideologie | Dierenrechten groene politiek | |||
| Jongerenorganisatie | PINK! | |||
| Wetenschappelijk bureau | Nicolaas G. Pierson Foundation | |||
| Website | PvdD | |||
| ||||
De Partij voor de Dieren (afgekort PvdD) is een Nederlandse politieke partij, opgericht op 28 oktober 2002. De huidige partijvoorzitter is Luuk Folkerts. De partij heeft als hoofdthema het streven naar een dier- en milieuvriendelijker beleid. Nederland is sinds 30 november 2006 het eerste land ter wereld waarin een partij met dit hoofdthema in het parlement is vertegenwoordigd. Op 1 januari 2012 had de partij 12.250 leden en bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 behaalde de partij twee zetels.
Oorsprong en typering
De Partij voor de Dieren werd direct na de val van kabinet-Balkenende I in oktober 2002 opgericht uit onvrede over het dieronvriendelijk geachte kabinetsbeleid. De kritiek richtte zich tevens op meer 'diervriendelijke' politieke partijen als bijvoorbeeld GroenLinks, die al jaren te weinig prioriteit zouden geven aan de bewerkstelliging van meer dierenwelzijn en dierenrechten. Zo zouden ze te weinig (vergaande) diervriendelijke maatregelen hebben genomen tijdens de kabinetten-Kok ("Paars 1 en 2"), toen de 'diervriendelijke' partijen een Kamermeerderheid hadden.
De in 2002 gangbare kritiek op de PvdD was dat het een 'one-issuepartij' is, die zich op niets anders dan dierenwelzijn richt. In het eerste partijprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 22 januari 2003 staat dat de PvdD zich op de eerste plaats richt op dierenwelzijn, maar daarnaast ook standpunten heeft die met economie, cultuur, gezondheid en welzijn, verkeer, milieu en onderwijs te maken hadden. De PvdD is van mening dat belangrijke onderwerpen als dierenrechten en dierenwelzijn werden genegeerd door de zittende partijen. Thema's als economie, veiligheid en integratie krijgen nog steeds voorrang boven natuur, milieu en dierenwelzijn. De PvdD ziet zichzelf als 'aanjager'. De PvdD wil de mensen wakker schudden en ze vervolgens concrete handelingsperspectieven bieden voor een betere wereld. De PvdD pretendeert noch links noch rechts te zijn en stelt dat het dierenrechtenthema de traditionele tegenstellingen tussen links en rechts, religieus en atheïstisch overstijgt.
De Partij voor de Dieren noemt zichzelf een getuigenispartij, die niet zo zeer naar politieke macht streeft maar probeert de andere partijen te stimuleren voor dierenrechten op te komen.[1] Fractievoorzitter Thieme heeft met het oog hierop ook wel de term 'expressieve politiek' gebruikt (als tegenhanger van de 'instrumentele politiek' die de meer gevestigde partijen zouden voeren)[2], wat inhoudt dat de PvdD bewustzijn voor diergerelateerde onderwerpen probeert te kweken en niet zozeer via overleg, compromissen enz. tot wetgeving probeert te komen. De Partij voor de Dieren staat dan ook bekend om haar vele kamervragen en moties, die niet zelden irritatie oproepen bij bewindslieden, collega's en anderen en is zich daarvan bewust.[3]
Nota Dierenwelzijn
Op 27 januari 2008 was Thieme te gast in het tv-programma Buitenhof waarin ze - ter aftrap voor het Kamerdebat - in debat ging met CDA-Kamerlid Henk Jan Ormel[4]. Een dag later, op 28 januari, werd er voor het eerst in de Tweede Kamer gedebatteerd over dierenwelzijn. Thieme drong aan op een actievere houding van minister Gerda Verburg (CDA) van Landbouw en haar ambtenaren, maar hoewel er negen uur voor het debat was vrijgemaakt, werd na zo'n tien uur kanttekeningen maken en vragen stellen het debat geschorst.[5]
Vleestaks
Op 3 oktober 2011, een dag voor dierendag, stelde Thieme voor een heffing in te voeren voor het kopen van vlees, zoals in Denemarken belasting bestaat op vet voedsel. Onderzoek geeft aan dat twee derde van de Nederlanders vindt dat vlees een luxeproduct is. Toen in 2007 Milieudefensie voorstelde een heffing te innen op niet-duurzaam geproduceerd vlees, werkte Thieme dit plan uit tot deze vleestaks.
Groeiend Verzet
Op 8 december startte de campagne Groeiend Verzet tegen Nieuwe Natuurwet. Binnen vijf dagen werden 19.000 bomen verkocht[6] die geplant gaan worden als protest tegen plannen voor een nieuwe Natuurwet van kabinet-Rutte I.[7]
Verkiezingen
De Partij voor de Dieren heeft in 18 van de 19 districten meegedaan aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2003; in de provincie Overijssel kon niet op de PvdD worden gestemd vanwege een organisatorische fout. De politieke partij werd op het allerlaatste moment, drie maanden voor de verkiezingen, opgericht en kreeg 47.665 stemmen, iets minder dan driekwart van het aantal dat benodigd is voor een Kamerzetel.
Op 30 november 2003 besloot het congres van de PvdD tot deelname van de partij aan de Europese verkiezingen die in juni 2004 werden gehouden. De 3,2 procent die de partij bij deze verkiezingen haalde, was echter niet genoeg voor een zetel. Eind 2005 had de partij 2408 leden. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 was de partij niet vertegenwoordigd. Naar eigen zeggen was dat om zich te concentreren op een landelijke doorbraak tijdens de verkiezingen van 2007.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 verwierf de PvdD haar eerste twee zetels in het Parlement. Marianne Thieme kreeg 150.307 voorkeurstemmen, en Esther Ouwehand kreeg er 4.370. De partij had veel lijstduwers op de kandidatenlijst. Dit waren onder andere Paul Cliteur, Martin Gaus, Maarten 't Hart, Kees van Kooten, Rudy Kousbroek, Georgina Verbaan en Jan Wolkers.
Bij de Provinciale Statenverkiezingen 2007 haalde de Partij voor de Dieren negen zetels in acht provincies en voldoende zetels in de Provinciale Staten om één zetel in de Eerste Kamer te behalen. Niko Koffeman is de eerste senator namens de Partij voor de Dieren.
Bij de Waterschapsverkiezingen in november 2008 deed de partij mee in zes waterschappen. In totaal werden er acht zetels gehaald. In het waterschap Amstel Gooi en Vecht en het Hoogheemraadschap van Delfland, dat is het waterschap Delfland, haalde de PvdD twee zetels.
De partij nam in 2009 opnieuw deel aan de Europese Parlementsverkiezingen. Naast lijsttrekker Natasja Oerlemans bestond de lijst met name uit leden van de Provinciale Staten, lijstduwers waren de Eerste en Tweede Kamerleden van de partij. De partij haalde net geen zetel.
Bij de Gemeenteraadsverkiezingen in 2010 behaalde de PvdD één zetel in elk van de zes gemeentes (Amsterdam, Apeldoorn, Buren, Den Haag, Groningen en Leiden) waar zij deelnam.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 behield de partij haar twee zetels in die Kamer.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 werden wederom twee zetels behaald. Dit maal was er sprake van een groei van 45% van het aantal op de Partij voor de Dieren uitgebrachte stemmen in vergelijking met 2010. Ze behaalde nu 1,9% van de stemmen, net te weinig voor een derde zetel.
Organisatie
De Partij voor de Dieren is een vereniging met leden, donateurs en een bestuur.
Huidig bestuur
- Luuk Folkerts (voorzitter)
- Claudia Linssen (secretaris)
- Gerard Kuipers (penningmeester)
- Hans Bouma (lid)
- Frank Wassenberg (lid)
- Petra van Straaten (lid)
Actief in de regio
De Partij voor de Dieren is regionaal actief met 5 afdelingen en 7 werkgroepen. In elke provincie bestaat een afdeling of werkgroep waar actieve leden regelmatig bijeenkomen en de partij op lokaal niveau vormgeven. Zij ondersteunen het partijbureau bij landelijke activiteiten zoals campagne voeren, maar houden ook de lokale actualiteit in de gaten en ondernemen actie indien nodig. Werkgroepen komen ongeveer één keer per maand bijeen. Iedere werkgroep heeft een eigen coördinator die ook contactpersoon is voor het partijbureau dat gevestigd is in Amsterdam.
Aanvankelijk diende ieder nieuw lid van de partij een ballotage te doorlopen, waarin hij diende te verklaren dat hij niet jaagt, zich niet bezighoudt met hengelsport en niet werkzaam is in de intensieve veeteelt of de pelsdierenfokkerij. Later heeft de partij besloten dat aspirant-leden ook zonder ballotage lid konden worden.
Jongerenbeweging
De jongerenorganisatie van de Partij voor de Dieren heet PINK!. Op 12 september 2006 werd deze jongerenbeweging gelanceerd met een landelijke abripostercampagne op stations van de Nederlandse Spoorwegen.
Wetenschappelijk bureau
De Nicolaas G. Pierson Foundation (afgekort NGPF) is het wetenschappelijk bureau van de Partij voor de Dieren. Het doel van NGPF is het verrichten van wetenschappelijk onderzoek en het verbreden van kennis en bewustzijn over vraagstukken van maatschappelijk belang, in het bijzonder met betrekking tot de kernthema’s van dierenwelzijn, dierenrechten, duurzaamheid en natuur. De NGPF richt zich op het analyseren en presenteren van alternatieven die kunnen bijdragen aan de totstandbrenging van een aangenamere, diervriendelijker en duurzamere samenleving. De NGPF is onder meer bekend van de documentaires "Meat the Truth" over de klimaateffecten van vleesconsumptie en "Sea the Truth" over de vernietiging van het leven op zee.
Controverses
Kwestie rond Pierson
Op 10 maart 2007 maakte NRC Handelsblad bekend dat de belangrijkste financier van de Partij voor de Dieren, Nicolaas Pierson, zijn geld verdient met de verkoop van geïmpregneerde klamboes waarvan de chemicaliën zijn getest op dieren. Ook zou zijn bedrijf samenwerken met het chemieconcern Bayer dat erom bekendstaat dierproeven te doen. Als reactie zei partijvoorzitter Thieme dat Pierson het geld op persoonlijke titel doneerde en dat een bijdrage van zijn bedrijf niet geaccepteerd zou zijn. Ook noemde ze de proeven "een noodzakelijk kwaad."[8]
Zevendedagsadventisten
Zowel Thieme als Eerste Kamerlid Niko Koffeman, behoort tot het kerkgenootschap van de Zevendedagsadventisten. Hierdoor ontstond in april 2007 kort opschudding. Thieme gaf een interview aan De Telegraaf, waarin zij verklaarde dat Adam en Eva vegetariërs waren en pas na de zondeval vlees waren gaan eten. Dat ze door deze uitspraak pleitte voor vegetarisme, maar meer nog voor haar geloof in de schepping, viel niet bij iedereen in goede aarde. Thieme zou volgens oud-lijstduwer Maarten 't Hart eerder al een passage uit het verkiezingsprogramma voor de Europese Verkiezingen geschrapt willen hebben waarin de evolutietheorie als verklaring van het ontstaan van soorten werd gegeven. Naar aanleiding hiervan noemde 't Hart Thieme en Koffeman "bij uitstek ongeschikt om een partij te leiden."[9][10]
Thieme vond dat de kritiek geen hout sneed. Haar keuze voor de Adventkerk in 2006 hield volgens haar geen verband met het partijprogramma uit 2004. Verder was de uitspraak over Adam en Eva volgens haar een antwoord op de vraag van de Telegraaf, hoe het beschermen van dieren te rijmen viel met de dierenoffers die in de Bijbel worden genoemd. Dat de passage over de evolutietheorie uit het Europese verkiezingsprogramma geschrapt was, zou volgens Thieme mede in overleg gebeurd zijn met de atheïsten die 80% van het bestuur van de Partij van de Dieren uit zouden maken.[11]
Esther Ouwehand en concept-kieslijst 2010
In april 2010 bleek dat Esther Ouwehand, die naast Marianne Thieme ook voor de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer zit, niet voorkwam op de concept-kieslijst voor de Kamerverkiezingen van 9 juni dat jaar. Er werden naar aanleiding hiervan her en der verwijten geuit over vermeend ondemocratisch gedrag in de partijtop. De werkgroep Zeeland, en later ook Noord-Holland, van de partij kondigde aan geen campagne te zullen voeren zolang Ouwehand van de kieslijst zou worden geweerd.[12] Thieme toonde zich kalm onder de ophef[13], maar zij noch Ouwehand gaf inhoudelijk commentaar. Na een partijcongres op 25 april 2010 kwam Ouwehand alsnog op nummer 2 van de kieslijst. Over de oorzaak van de aanvankelijke schrapping werden geen mededelingen gedaan.[14]
Electoraat
Hoewel de aanhang van politieke partijen niet meer vaststaat en verkiezingsuitslagen behoorlijk kunnen schommelen, behaalt de Partij voor de Dieren sinds haar intrede in de Tweede Kamer in de peilingen vrijwel onveranderd twee zetels, een enkele keer één of drie.[15][16] De partij heeft een relatief grote aanhang in de Randstad in Amsterdam en Den Haag en over het algemeen überhaupt in grote en middelgrote steden. Verder is opvallend dat in gemeentes waar christelijke partijen grote aanhang hebben, in de Bijbelgordel, de Partij voor de Dieren klein is, bijvoorbeeld in Graafstroom, Barneveld, Staphorst en Urk.
De gemeente waar de Partij voor de Dieren bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 procentueel de meeste stemmen haalde was Bergen (2,1%). Vaak bestaat de aanhang uit jonge vrouwen.[bron?] De partij heeft buiten de genoemde gebieden minder en in het bijzonder in Overijssel weinig aanhang.
Ledenaantal
| Jaar | Aantal leden |
|---|---|
| 1 januari 2008 | 6.972 |
| 1 januari 2009 | 8.012 |
| 1 januari 2010 | 10.310[17] |
| 1 januari 2011 | 11.610 |
| 1 januari 2012 | 12.250 |
Volksvertegenwoordigers en bestuurders
Tweede Kamer
De fractie van de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer bestaat uit twee leden:
Eerste Kamer
De fractie van de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer bestaat uit een lid:
- Niko Koffeman (fractievoorzitter)
Europees Parlement
De Partij voor de Dieren heeft in 2004 voor het eerst deelgenomen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement. De partij behaalde een opmerkelijk hoge score van 3,2% van de stemmen, wat echter niet genoeg was voor een zetel. Ook in 2009 lukte dit net niet.
Provincies
Provinciale Staten
Sinds de Provinciale Statenverkiezingen van 2007 is de partij in de volgende provincies vertegenwoordigd:
| Provincie | % Stemmen | Zetels 2007 | Zetels 2011 | Huidig statenlid |
|---|---|---|---|---|
| Groningen | 2,2 | 1 van 43 | 1 van 43 | Anja Hazekamp |
| Friesland | 1,7 | 0 van 43 | 0 van 43 | - |
| Drenthe | 1,9 | 0 van 41 | 0 van 41 | - |
| Overijssel | 1,7 | 0 van 47 | 0 van 47 | - |
| Flevoland | 3,2 | 1 van 39 | 1 van 39 | Melissa Bax |
| Gelderland | 2,2 | 1 van 53 | 1 van 53 | Luuk van der Veer |
| Utrecht | 2,7 | 1 van 47 | 1 van 47 | Willem van der Steeg |
| Noord-Holland | 3,7 | 2 van 55 | 1 van 55 | Bram van Liere |
| Zuid-Holland | 3,1 | 1 van 55 | 1 van 55 | Carla van Viegen |
| Zeeland | - | - | - | - |
| Noord-Brabant | 2,2 | 1 van 55 | 1 van 55 | Marco van der Wel |
| Limburg | 2,6 | 1 van 47 | 0 van 47 | - |
| Nederland | 2,6 | 9 van 564 | 7 van 564 |
Gemeenten
De Partij voor de Dieren nam in 2010 voor het eerst deel aan de gemeenteraadsverkiezingen. De partij nam deel in Amsterdam, Den Haag, Leiden, Apeldoorn, Groningen en Buren, en in al deze gemeentes wist zij een zetel te bemachtigen.[18]
Waterschappen
De Partij voor de Dieren heeft in november 2008 voor het eerst meegedaan aan de Waterschapsverkiezingen. In zes waterschappen waren er kandidaten en in alle zes deelgenomen waterschappen zijn één of twee waterschapsbestuurders verkozen. De waterschapsbestuurders van de Partij voor de Dieren zijn:[19]
- Waterschap Hunze en Aa's : Gerard Kuipers
- Waterschap Zuiderzeeland : Elt van Otterloo
- Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden : Istar Faber
- Hoogheemraadschap van Rijnland : Dick de Vos
- Hoogheemraadschap van Delfland : Bart Canton en Hans Overmeer
- Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht : Lammert van Raan
Zie ook
- Kandidatenlijst voor de Europese Parlementsverkiezingen 2009
- Kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen 2010
Externe link
- ↑ Partij voor de Dieren - Weblog - Woensdag 4 oktober 2006
- ↑ Weblog Marianne Thieme, 25 maart 2009
- ↑ Thieme zet aan het denken. Weblog Jeffrey Kutterink, verslaggever voor de Provinciale Zeeuwse Courant, 7 november 2009
- ↑ Debat tussen twee dierenvrienden: Marianne Thieme en Henk Jan Ormel Buitenhof, 27 januari 2008
- ↑ NU.nl, "Dierenwelzijn maakt tongen los in Kamer", 28 januari 2008.
- ↑ Partij voor de dieren, "Protestbos tegen nieuwe Natuurwet Bleker snelst groeiende bos van Nederland", 13 december 2011.
- ↑ BN DeStem, "Al 13.000 bomen gekocht tegen natuurwet Bleker", 11 december 2011.
- ↑ NRC Handelsblad, "Financier van dierenpartij betrokken bij dierproeven", 10 maart 2007.
- ↑ Maarten 't Hart in het NRC Handelsblad, "De zondeval van Thieme", 10 april 2007.
- ↑ Reformatorisch Dagblad, "Atheïsten vallen Thieme aan op haar overtuiging", 11 april 2007.
- ↑ Marianne Thieme in het NRC Handelsblad, "Wat ik geloof, heeft niets te maken met de PvdD", 11 april 2007.
- ↑ Provinciale Zeeuwse Courant, "Zeeuwse werkgroep Partij voor de Dieren staakt campagne", 16 april 2010.
- ↑ NOS, "Thieme kalm over onvrede in partij", 16 april 2010.
- ↑ NOS, "Ouwehand alsnog op kandidatenlijst PvdD", 25 april 2010.
- ↑ Peiling Maurice de Hond
- ↑ Peiling Synovate
- ↑ De Telegraaf, "Forse ledenwinst D66", 18 januari 2010.
- ↑ De Volkskrant, "Partij voor de Dieren haalt overal een zetel", 4 maart 2010.
- ↑ Partij voor de Dieren, Partij voor de Dieren: Waterschappen.
· 
· 
