Tweede Kamerverkiezingen 1989
Tweede Kamerverkiezingen 1989 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Datum | 6 september 1989 | ||||||
Land | Nederland | ||||||
Te verdelen zetels | 150 | ||||||
Opkomst | 80,27% | ||||||
Resultaat | |||||||
Grootste partij | CDA | ||||||
Nieuwe minister-president | Ruud Lubbers | ||||||
Begin regeerperiode | Lubbers III | ||||||
Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
|
De Tweede Kamerverkiezingen 1989 waren verkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 6 september 1989.
De verkiezingen werden gehouden na de ontbinding van de Tweede Kamer als gevolg van de val van het kabinet-Lubbers II.
Deelnemende partijen
[bewerken | brontekst bewerken]Aan deze verkiezingen namen de volgende partijen deel:
Uitslag
[bewerken | brontekst bewerken]Opkomst en kiesdeler
[bewerken | brontekst bewerken]1986 | 1989 | |||
---|---|---|---|---|
# stemmen | % | # stemmen | % | |
Kiesgerechtigden | [11] 10.727.701 | [12] 11.112.189 | ||
Niet opgekomen | 1.528.080 | 14,24[13] | 2.192.402 | 19,73[13] |
Opkomst | 9.199.621 | 85,76[13] | 8.919.787 | 80,27[13] |
Blanco/ongeldige stemmen | 27.462 | 0,30[14] | 26.485 | 0,30[14] |
Geldige stemmen | 9.172.159 | 99,70[14] | 8.893.302 | 99,70[14] |
Kiesdeler | 61.147 | 0,67[15] | 59.288 | 0,67[15] |
Verkiezingsuitslag naar partij
[bewerken | brontekst bewerken]Bij deze verkiezingen handhaafde het CDA zijn positie als grootste partij. Evenals in 1986 werden 54 zetels gehaald. De PvdA verloor drie zetels en kwam op 49. Winst was er voor D66 (van negen naar twaalf zetels) en voor het GPV (van één naar twee zetels).
De nieuwe combinatie Groen Links behaalde zes zetels, een winst van drie ten opzichte van het aantal zetels dat de vier samenstellende partijen de laatste keer behaald hadden. Flink verlies was er voor regeringspartij VVD (van 27 naar 22). De CD verwierf een zetel in de Kamer.
Partij[2] | 1986 | 1989 | verschil | Zetelverdeling (grafisch) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
# stemmen | %[15] | zetels | # stemmen | %[15] | zetels | % | zetels | |||
CDA | 3.172.918 | 34,59 | 54 | 3.140.502 | 35,31 | 54 | +0,72 | 0 |
| |
Partij van de Arbeid | 3.051.678 | 33,27 | 52 | 2.835.251 | 31,88 | 49 | -1,39 | -3 | ||
V.V.D. | 1.596.991 | 17,41 | 27 | 1.295.402 | 14,57 | 22 | -2,85 | -5 | ||
D66 | 562.466 | 6,13 | 9 | 701.934 | 7,89 | 12 | +1,76 | +3 | ||
P.P.R.[16] | 115.203 | 1,26 | 2 | |||||||
P.S.P.[16] | 110.182 | 1,20 | 1 | |||||||
Communistische Partij van Nederland[16] | 57.847 | 0,63 | 0 | |||||||
Evangelische Volkspartij[16] | 21.998 | 0,24 | 0 | |||||||
Groen Links[16] | - | - | - | 362.304 | 4,07 | 6 | ||||
subtotaal | 305.230 | 3,33 | 3 | 362.304 | 4,07 | 6 | +0,74 | +3 | ||
Staatkundig Gereformeerde Partij | 159.740 | 1,74 | 3 | 166.082 | 1,87 | 3 | +0,13 | 0 | ||
Gereformeerd Politiek Verbond | 88.381 | 0,96 | 1 | 109.637 | 1,23 | 2 | +0,27 | +1 | ||
RPF | 83.582 | 0,91 | 1 | 85.231 | 0,96 | 1 | +0,05 | 0 | ||
Lijst Janmaat / Centrumdemocraten | 12.277 | 0,13 | 0 | 81.427 | 0,92 | 1 | +0,79 | +1 | ||
Socialistiese Partij | 32.144 | 0,35 | 0 | 38.870 | 0,44 | 0 | +0,09 | 0 | ||
De Groenen[17] | 18.641 | 0,20 | 0 | 31.312 | 0,35 | 0 | +0,15 | 0 | ||
Vrouwenpartij | - | - | - | 12.129 | 0,14 | 0 | +0,14 | 0 | ||
Bejaarden Centraal | - | - | - | 7.884 | 0,09 | 0 | +0,09 | 0 | ||
V C N: partij van communisten in Nederland | 4.618 | 0,05 | 0 | 7.380 | 0,08 | 0 | +0,03 | 0 | ||
Realisten Nederland | - | - | - | 6.047 | 0,07 | 0 | +0,07 | 0 | ||
Socialistiese Arbeiderspartij | 3.634 | 0,04 | 0 | 4.297 | 0,05 | 0 | +0,01 | 0 | ||
Anti Werkloosheid Partij | - | - | - | 2.171 | 0,02 | 0 | +0,02 | 0 | ||
Politieke Partij voor Ouderen | - | - | - | 2.160 | 0,02 | 0 | +0,02 | 0 | ||
Vooruitstrevende Minderheden Partij | - | - | - | 1.942 | 0,02 | 0 | +0,02 | 0 | ||
Partij Democratisch Socialisten | - | - | - | 452 | 0,01 | 0 | +0,01 | 0 | ||
Humanistische Partij | 463 | 0,01 | 0 | 329 | 0,00 | 0 | -0,01 | 0 | ||
Socialistische Minderheden Partij | - | - | - | 326 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
Milieu Defensie Partij 2000+ | - | - | - | 148 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
Grote Alliance Partij | - | - | - | 54 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
Staatkundige Federatie | - | - | - | 31 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
overige partijen in 1986 | 79.396 | 0,87 | 0 | - | - | - | -0,87 | 0 | ||
Totaal | 9.172.159 | 100 | 150 | 8.893.302 | 100 | 150 | 0 | 0 |
Gekozen leden
[bewerken | brontekst bewerken]Kabinetsformatie
[bewerken | brontekst bewerken]Winnaar D66 bleef buiten het kabinet, omdat het CDA alleen met de PvdA wilde regeren. In november werd door die partijen het kabinet-Lubbers III gevormd.
Bronnen
- Tweede Kamer 6 september 1989 op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen; Historische uitslagen Tweede Kamer op opendata.cbs.nl
- Tweede-Kamerverkiezingen - 6 september 1989 op www.nlverkiezingen.com
- Uitgebrachte stemmen bij Tweede Kamerverkiezingen, per partij, in absolute aantallen vanaf 1946 op www.politiekcompendium.nl
- Verkiezingsprogramma's 1989 bij het DNPP
Noten
- ↑ Klik op het lijstnummer om de kandidatenlijst van de betreffende partij te zien.
- ↑ a b Naamgeving van de partijen conform de vermelding op het stembiljet en in de officiële uitslag.
- ↑ a b c Lijstverbinding van de SGP, het GPV en de RPF.
- ↑ Nam alleen deel in kieskring 9 (Amsterdam) en 13 (Utrecht).
- ↑ a b Nam alleen deel in kieskring 6 ('s-Gravenhage).
- ↑ Nam alleen deel in kieskring 5 (Rotterdam), 6 ('s-Gravenhage), 9 (Amsterdam) en 13 (Utrecht).
- ↑ Nam deel in alle kieskringen, behalve in kieskring 2 (Tilburg), 4 (Nijmegen), 12 (Middelburg), 14 (Leeuwarden), 16 (Groningen), 17 (Assen) en 19 (Lelystad).
- ↑ Nam alleen deel in kieskring 5 (Rotterdam), 6 ('s-Gravenhage), 7 (Leiden), 9 (Amsterdam), 11 (Haarlem) en 13 (Utrecht).
- ↑ Nam alleen deel in kieskring 4 (Nijmegen), 6 ('s-Gravenhage), 9 (Amsterdam), 11 (Haarlem) en 15 (Zwolle).
- ↑ Nam alleen deel in kieskring 9 (Amsterdam).
- ↑ Inclusief 1.080 personen opgenomen in het Centraal Persoons Register.
- ↑ Inclusief 1.336 personen opgenomen in het Centraal Persoons Register en 19.783 personen opgenomen in het Register Buitenland.
- ↑ a b c d % van het aantal kiesgerechtigden.
- ↑ a b c d % van het aantal uitgebrachte stemmen.
- ↑ a b c d % van het aantal geldige stemmen.
- ↑ a b c d e In 1989 gemeenschappelijke lijst van PPR, PSP, CPN en EVP.
- ↑ Nam in 1986 deel onder de naam Federatieve Groenen.