Gebruiker:Zomerklokje/Architect

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Fjodor Sjechtel (klad)[bewerken | brontekst bewerken]

Werk en bouwstijlen[bewerken | brontekst bewerken]

Eclecticisme en neo-Russische stijl[bewerken | brontekst bewerken]

neo-Russisch

Art nouveau[bewerken | brontekst bewerken]

+ estheticisme, Art & Crafts, rationalisme; Obricht, Mackintosh

Functionalisme[bewerken | brontekst bewerken]

XXX

Neoclassicisme[bewerken | brontekst bewerken]

XXX

Lijst van bouwwerken[bewerken | brontekst bewerken]

Ontwerp voor het Chinese paviljoen op een liefdadigheidsbal, 1883
Volkshuis, 1897
Zacharjin-gedenkkapel, 1899
Ontwerp voor de bioscoop Художественный (Kunstzinnig), 1912
Museum Nizjni Novgorod, 1914
Sanatorium, 1917
Prijsvraagontwerp voor het Lenin-mausoleum, 1924
Hydro-elektrisch station, 1926
  • 1884 – Shchapov Building (58, Baumanskaya Street, Moscow) - assistant to Alexander Kaminsky. First record of Schechtel's architecture.
  • 1886 – Paradise Theater (Bolshaya Nikitskaya, Moscow, now Mayakovsky Theater), with Konstantin Tersky[1]
  • 1887 – (draft) Archangel Michael chapel, Taganrog
    • 1888–1890: Lokalow-Villa, Gawrilow-Jam, Oblast Jaroslawl
  • 1889 – Own (first) house (20, Peterburg Highway, Moscow, destroyed 1937)
  • 1889 – Von Dervis estates, Ryazan Oblast gallery
  • 1889 – Morozov memorial chapel (Rogozhskoye Cemetery, Moscow)
  • 1890 – Lukalov country estate (Velikoye, Yaroslavl Oblast)
  • 1891 – Vikula Morozov country estate (Odintsovo-Arkhangeskoye, near Domodedovo) rebuilt and(or) destroyed Gates, * 1900s / -> ca. 1895 M. (Vikula) huis[2]
    • 1892 – Morozov House (Kirzhach)?
  • 1893-1896 – Villa Zinaida Morozova, Spiridonovkaja oelitsa, Moskou (pseudo-gotisch)[3]
  • ca. 1895 Datsja voor Ivan V. Morozov, Petrovskipark, Moskou[4]
  • ca. 1897 – Huis A.V. Morozov, Moskou (herinrichting interieur)[5]
    • 1898: Morosow-Villa, Moskau
    • 1893 [Pavel Kharitonenko] House, (Sofiiskaya Naberezhnaya, Moscow)
  • 1896 – Huis K.V. Koeznetsova, Prospekt Mira 43, Moskou[6]
    • 1898 – Kantoorgebouw Koeznetsov, Moskou[7]
  • 1896 – Own (second) House (28, Yermolaevsky Lane, Moscow)
  • 1897 – Varvara Morozova memorial chapel (Preobrazhenskoye Cemetery, Moscow)
  • 1897 – (draft) People's House in Sokolniki, Moscow draft[8]
  • 1899 – Zakharyin memorial chapel (Kurkino, now Moscow)
  • 1899 – Arshinov House (32, Bolshaya Ordynka, Moscow)
  • 1899 – Kantoorgebouw Arsjinov (5, Staropansky Lane, Moscow)[9]
  • 1900 – Lutheran chapel (7, Starosadsky Lane, Moscow)
  • 1900 – Church of the Saviour, Ivanovo-Voznesensk (Byzantine Revival style, completed 1903, destroyed 1937)[10]
  • 1900 Drukkerij Levenson[11]
  • 1900 – Maltsev House (75, Kommunisticheskaya Street, Balakovo) www.museum.ru
    • 1906–1912: Malzew-Villa, Balakowo
  • 1900 – Villa Rjaboesjinski (Malaja Nikitskaja, Moskou)[12]
  • (1902: Bau des Stadthauses Rjabuschinskij, Moskau)
  • 1901 – Villa Derozjinskaja (Kropotkinski pereoelok, Moskou; sinds... Ambassade van Australië)[13]
  • 1901 – Russisch paviljoen op de Glasgow Exhibition[14]
  • 1901 – "Boyarsky Dvor" hotel and offices (Staraya Square, Moscow photographs, floorplan
  • 1901 – Kahn apartment building (35, Malaya Nikitskaya Street, Moscow)
  • 1900-1903 – Moskous Kunsttheater (verbouwing: gevel, toneeldoek, decoraties)[15]
  • 1901-1903 – Smirnov House (18, Tverskoy Boulevard, reconstruction of earlier structure)
  • 1902 – Jaroslavlstation (voltooid in 1904)[16]
  • 1902 – St. Nicholas chapel (Tverskaya-Yamskaya Street, Moscow) destroyed * 1930s
    • 1902 – Moscow Exhibit[17]
  • 1903 – Ryabushinsky Bank (Birzhevaya Square, Moscow)[18]
  • 1904 – Appartementencomplex voor de Stroganovschool (24, Myasnitskaya Street, Moscow)[19]
  • 1904? – Kharitonenko House (12, Sofiyskaya Embankment, Moscow, former Gustav List house, now Embassy of United Kingdom) with Vasily Zalessky
  • 1904? – Anton Chekhov's tomb Novodevichy Cemetery
  • 1905 – Old Believers' Church house (4, Turchaninov Lane, Moscow)
  • 1906 – Levenson House ("Teremok", 4, Chobotovsky Proezd, Moscow)
  • 1907 – Ryabushinsky Printshop ("Utro Rossii", 3, Bolshoy Putinkovsky Lane, Moscow, completed * 1909)[20]
  • 1907 – Patrikeev House (6, Pravoberezhnaya Street, Moscow, now within Hospital No.1)[21]
  • 1908 – Winter Theater (55, Krasnaya Street, Krasnodar) with Alexander Kozlov
  • 1909 – Merchants' Society offices (2, Maly Cherkassky Lane, Moscow)[22]
  • 1909 – Apartment building (13, Pyatnitskaya, Moscow)
  • 1909 – "Khudozhestvenny" Cinema (Arbat Square, Moscow)
  • 1909 – Shamshin apartment building (8/13, Znamenka Street, Moscow)[23]
  • 1909 – Zakharyin Hospital (Kurkino, now Moscow) with Igor Grabar
  • 1909 – Stroganov School Store (Rozhdestvenka Street, Moscow)
  • 1909 – Own (third) house (4, Bolshaya Sadovaya Street, Moscow)[24]
  • 1909 – Zinaida Morozova (Zimina) estate, now Gorki Leninskiye, completed 1914[25]?
    • Old Believer Church, Balakovo[26]
  • 1910 – (draft) Bank Offices (Nikolskaya Street, Moscow)
    • 1910 – ontwerp State Bank, Nizjni Novgorod[27]
  • 1911 – Chekhov Library, Taganrog draft, completed * 1914
  • 1911 – Rukavishnikov House (39, Bolshaya Pokrovskaya Street, Nizhny Novgorod, later a concert hall)[28]
    • 1912 – Sharonov Mansion (80, Frunze Street, Taganrog)/ 1912: Scharonow-Villa, heute Museum für Stadtentwicklung, Taganrog
  • 1911 – Reyneke House (22, Sobornaya, Saratov)
    • 1908: Bank der Rukawischnikows, heute Sitz der Wolgaschifffahrt Nischni Nowgorod
    • 1911–1912: Villa der Rukawischnikows, Nischni Nowgorod
  • 1913 – Rukavishnikov Bank (23, Rozhdestvenskaya, Nizhny Novgorod)
  • 1913 – Mindovskaya House (9, Vspolny Lane, Moscow)
    • 1913? – Suroshnikov House (Samara)/1913: Soruschnikow-Villa, Samara
    • 1914: Tschechow-Bibliothek, Taganrog[29]
  • 1914 – Erlanger crypt (Vvedenskoye cemetery, Moscow)
  • 1914 – (draft) Museum in Nizhny Novgorod draft[30]? /[31]
  • 1916 – St.Nicholas Church of Tula Druzhina (Solomennaya Storozhka, Moscow, destroyed * 1960) The wooden tented church was rebuilt in 1996-1997[32]
  • 1923 – Turkestan Pavilion, All-Russian Exhibition in Moscow
  • 1925 – (draft) Lenin Mausoleum[33]
    • kapel[34]
    • dam[35]
    • Golovin estate[36]
    • Ice Palace[37]
    • Kazanstation[38]
    • ontwerp Moscow Agricultural Exhibition[39]
    • Moscow Insurance Society[40]
    • ontwerp Olympus Concert Hall[41]
    • ontwerp Paris Exhibit[42]
    • Penski en Levensonwinkel[43]
    • ontwerp Rozhdestvenski-kloosterkathedraal[44]
    • ontwerp Sokolniki Parktheater[45]
    • Upper Trading Rows[46]

Ontwerpen[bewerken | brontekst bewerken]

Bouwwerken en interieurs[bewerken | brontekst bewerken]

Fjodor Sjechtel (artikel)[bewerken | brontekst bewerken]

Russische paviljoen op de internationale tentoonstelling in Glasgow (1901) -> Werk, als voorloper van Jaroslavlstation (?)


Fjodor Sjechtel
Fjodor Sjechtel, ca. 1890-1900
Persoonsinformatie
Volledige naam Franz Albert Schechtel
Fjodor Osipovitsj Sjechtel
Nationaliteit Russisch
Geboortedatum 7 augustus 1859
Geboorteplaats Sint-Petersburg
Overlijdensdatum 7 juli 1926
Overlijdensplaats Moskou
Beroep architect
Werken
Belangrijke gebouwen Moskous Kunsttheater
Rjaboesjinski-huis
Jaroslavlstation
Portaal  Portaalicoon   Civiele techniek en bouwkunde

Fjodor Sjechtel (Sint-Petersburg, 7 augustus 1859Moskou, 7 juli 1926) was een Russische architect, die vooral actief was in Moskou. Zijn bekendste werken zijn het Moskous Kunsttheater, het Jaroslavlstation en de villa Rjaboesjinski, een belangrijk voorbeeld van Russische art nouveau. Hij was bevriend met de schrijver Anton Tsjechov.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Jeugd en opleiding[bewerken | brontekst bewerken]

Fjodor Sjechtel werd als Franz Albert Schechtel op 7 augustus 1859 in Sint-Petersburg geboren. Het gezin behoorde tot een hechte gemeenschap van Duitse immigranten uit Saratov. Zijn vader was ingenieur en zijn moeder kwam uit een koopmansfamilie met veel contacten in Saratov en Moskou. Kort nadat het gezin naar Saratov was verhuisd, overleed de vader in 1867. Na zijn schooltijd aan de katholieke middelbare school in Saratov voegde Franz Schechtel zich in 1875 bij zijn familie in Moskou. Tijdens zijn opleiding aan de Moskouse kunstacademie (1875-1877) ontmoette hij Isaak Levitan, Nikolaj Tsjechov en diens broer, de toekomstige schrijver Anton Tsjechov.[1]

Begin jaren 1880 voorzag hij in zijn onderhoud met het ontwerpen van titelpagina's van boeken, theateraffiches en toneeldecors. Verder maakte hij illustraties voor het tijdschrift Boedilnik (De wekker), waaraan ook Anton en Nikolaj Tsjechov bijdragen leverden. In 1886 tekende hij de titelpagina voor Tsjechovs eerste verhalenbundel Пёстрые рассказы (Bonte verhalen).[2]

Sjechtels moeder introduceerde hem bij de belangrijke kunstmecenas Pavel Tretjakov, bij wie ze als boekhouder werkte. Zo kreeg hij de kans om een opleiding tot architect te volgen bij Aleksandr Kaminski, een zwager van Pavel Tretjakov. Later werkte Sjechtel op het architectenbureau van Konstantin Terski waar hij de gevel van het Paradiztheater (1886; later omgedoopt tot Majakovskitheater) ontwierp. In 1887 trouwde hij met zijn achternichtje Natalja Zjegina.[3]

Dankzij Kaminski en Terski kwam Sjechtel in contact met rijke opdrachtgevers, voor wie hij zijn eerste zelfstandige ontwerpen maakte, waaronder weelderige datsja's en extravagante interieurs voor S.P. von Dervis (ca. 1890), de textielmagnaat Vikoela Morozov (ca. 1895) en andere leden van de Morozov-dynastie.[4]

Zelfstandig architect[bewerken | brontekst bewerken]

In 1894 werd Sjechtel professioneel architect. Hij vestigde zijn naam met de pseudo-gotische stadsvilla (1893-1896) voor Zinaida Morozova, de vrouw van mecenas en industrieel Savva Morozov. In de jaren erna volgden opdrachten voor leden van de familie Koeznetsov, zowel woningen als bedrijfsgebouwen (1896-1898).[5]

'Volkshuis' - kerken

In 1900 ontwierp hij de drukkerij van A.A. Levenson, een combinatie van een kantoor in de vorm van een gestileerd Frans château en een zakelijk vormgegeven werkplaats.[6] Dit gebouw markeerde het begin van Sjechtels creatiefste periode waarin hij op een originele manier invloeden van internationale stromingen als art nouveau, rationalisme en functionalisme in zijn ontwerpen verwerkte. Zijn bekendste werken stammen uit deze periode: het Rjaboesjinski-huis (1900-1901),[7] het Derozjinskaja-huis (1901),[8] de verbouwing van het Moskous Kunsttheater (1902)[9] en het Jaroslavlstation (1902-1904).[10]

Vanaf 1900 kreeg hij oprdachten van de gebroeders Rjaboesjinski, jeugdige textielbaronnen, bankiers en krantenmagnaten uit een familie van oudgelovigen. Na de genoemde stadsvilla in art nouveau-stijl voor Stepan Rjaboesjinski, ontwierp hij later in het decennium een bankgebouw en de drukkerij van de krant Oetro Rossii voor drie andere broers in een meer zakelijke stijl. Andere voorbeelden van zijn modernistische/functionalistische ontwerpen zijn de Stroganovschool (1904-1906) en het Sjamsjin-appartementsgebouw (1909), beide in Moskou.[11] In 1904 ontwierp hij samen met Leonid Brailovski het graf van Anton Tsjechov op de Novodevitsjibegraafplaats in Moskou.

Laatste periode[bewerken | brontekst bewerken]

In de jaren 1909-1917 leverde hij zijn bijdrage aan de heropleving van de neoclassicistische stijl met onder andere zijn derde en laatste eigen woonhuis (1909), de bioscoop Choedozjestvenny (Художественный, "Kunstzinnig") uit 1912 en de Tsjechov-bibliotheek in Taganrog (1914).[12]

Ook in de Sovjettijd na de Oktoberrevolutie van 1917 bleef hij actief. Zo tekende hij niet-uitgevoerde prijsvraagontwerpen voor een Sovjet-monument (1923) en voor het mausoleum van Lenin. Uit 1926 is een ontwerp van een waterkrachtcentrale bekend.[13]

Fjodor Sjechtel overleed op 7 juli 1926 in Moskou.

Werken (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Tekeningen[bewerken | brontekst bewerken]

Bouwwerken[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • William Craft Brumfield (1991): The origins of modernism in Russian architecture, Berkeley: University of California Press
  • Donald Rayfield (1997): Anton Chekhov. A Life, Londen / New York
Zie de categorie Fyodor Schechtel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.


Categorie:Russisch architect Categorie:Meubelontwerper

HENDRICK DE KEYSER[bewerken | brontekst bewerken]

De beurs met de nieuwe gevel uit 1668: Cornelis Brouwer, Het Rokin en de beurs, ets, 1782; bron: Stadsarchief Amsterdam

Graf van Jacob van Heemskerck

Oeuvre[bewerken | brontekst bewerken]

Ontwerptekeningen[bewerken | brontekst bewerken]

Glas Gouda en prenten

Beeldhouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

De lijst bevat de portretten, kunstobjecten, standbeelden en gevelbeelden, die aan Hendrick de Keyser worden toegeschreven.

Dageraad Gouden Eeuw: Luijten e.a. 1993, p. 67-70, 308-309

werkplaats: Deventerpoort (Rijksmuseum); Minerva en Mars (Frederiksborg)

  • cat. 55 - Mercurius, 1611, h. 32,3 (RM) p. 401
  • cat. 56 - Orfeus en Cerberus, ca. 1610-1615, h. 35,8 (Victoria & Albert Museum) p. 402
  • cat. 57 - Ruiter te paard, ca. 1610-1620, h. 39,6 (J. Paul Getty Museum), p. 402-403
  • cat. 58 - Terracotta buste, ANO 1606 / HDK, h. 72,5 (RM) p. 403-404
  • cat. 59 - Vincent Coster, F. AO 1608 / HDK, wit marmer. h. 75 (RM) p. 404
  • cat. 60 - Johannes, 1613, h. 156 (VA) p. 405
  • cat. 61 - Willem op praalbed, 1613 of kort erna, terracotta, h 10,5; b 61,5; d. 22,5 (RM, bruikleen stad Amsterdam), p. 405-406
  • cat. 62 - Buste van een huilend kind, ca. 1615-1620, roodachtig marmer, h 27 (Statens Museum, Kopenhagen)

Victoria & Albert Museum: Johannes (doksaal Den Bosch)

omgeving HdK

Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h x b x d (cm)
Locatie
[[Bestand:|150px]] Sint-Maarten te paard
(bekroning van de Sint-Maartensbeker van het Haarlemse brouwersgilde; uitgevoerd door Ernst van Vianen naar een houten model van De Keyser)[1]
1604 Zilver Haarlem, Frans Hals Museum
Borstbeeld van een man ANO 1606 / HDK Beschilderd terracotta h. 72,5 Amsterdam, Rijksmuseum
fragment Borstbeeld van een man (fragment) 16 Beschilderd terracotta Amsterdam, Rijksmuseum
Pieter Adriaensz. van der Werff Terracotta Verloren gegaan (bekend van een tekening van Jan de Bisschop: "Geteekend door Joan de Bisschop naar een Boetseersel van Keiser")
Borstbeeld van een man, vermoedelijk Vincent Coster F. AO 1608 / HDK Marmer Amsterdam, Rijksmuseum
Mercurius 1611 Brons h. 32,3 Amsterdam, Rijksmuseum
[[Bestand:|150px]] Orfeus en Cerberus ca. 1610-1615 Brons h. 35,8 Londen, Victoria and Albert Museum
[[Bestand:|150px]] Ruiter te paard ca. 1610-1620, Brons h. 39,6 J. Paul Getty Museum
[[Bestand:|150px]] Johannes de evangelist (doksaal van de Sint-Janskerk in Den Bosch) 1613 Marmer h. 156 Londen, Victoria and Albert Museum
Willem van Oranje op zijn praalbed (model voor het marmeren beeld in het praalgraf) 1613 of kort erna Terracotta 10,5 x 61,5 x 22,5 Amsterdam, Rijksmuseum
Willem van Oranje op zijn praalbed met hond 1613-1622 Marmer Delft, Nieuwe Kerk, praalgraf Willem van Oranje
Willem van Oranje zittend 1613-1622 Brons Delft, Nieuwe Kerk, praalgraf Willem van Oranje
Faam 1613-1622 Brons Delft, Nieuwe Kerk, praalgraf Willem van Oranje
Religio 1613-1622 Brons Delft, Nieuwe Kerk, praalgraf Willem van Oranje
Justitia 1613-1622 Brons Delft, Nieuwe Kerk, praalgraf Willem van Oranje
Aurea libertas (Gouden vrijheid) 1613-1622 Brons Delft, Nieuwe Kerk, praalgraf Willem van Oranje
Fortitudo (Kracht) 1613-1622 Brons Delft, Nieuwe Kerk, praalgraf Willem van Oranje
Schreeuwend kind, gestoken door een bij
of
Schreeuwende Amor
ca. 1615 Buxushout h. 17 Amsterdam, Rijksmuseum
[[Bestand:|150px]] Buste van een huilend kind ca. 1615-1620 Roodachtig marmer h. 27 Kopenhagen, Statens Museum
Erasmus 1618-1619 (opgesteld in april 1622)[2] Brons Rotterdam
Justitia 1620 Zandsteen Delft, Stadhuis, Markt

Gevelornamenten[bewerken | brontekst bewerken]

Deze lijst geeft een ongetwijfeld onvolledig overzicht van het beeldhouwwerk dat Hendrick de Keyser en zijn atelier leverde voor gebouwen die hij (waarschijnlijk) niet zelf had ontworpen.

Afbeelding Titel Datering Techniek h x b (cm) Locatie
[[Bestand:|150px]] 16 Amsterdam, Rijksmuseum
Beelden en reliëfs voor de marmeren galerij van kasteel Frederiksborg (ontwerp De Keyser; grotendeels uitgevoerd door Geraert Lambertsz) 1619-1622 zandsteen kasteel Frederiksborg, Hillerød (Denemarken)

Architectuur[bewerken | brontekst bewerken]

vgl. Amsterdam Museum [zoek Nieuwmarkt (17-)19-21] de nieuwe stadsstijl van HdK [vroegste: Beurssteeg], deels gebouwd in opdracht van de stad Amsterdam, zoals a/d Nieuwmarkt ; daarnaast waren particuliere bouwers soms ook verplicht naar ontwerpen van HdK te bouwen (of in elk geval in de stijl ervan), zoals aan de Herenmarkt, tbv de architectonische samenhang [Meischke HIN 2]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Stadhuis van Delft - KNOB / Delftse studiën
  • Jochen Becker (1993), Hendrick de Keyser. Standbeeld van Desiderius Erasmus in Rotterdam, Bloemendaal, Gottmer/H.J.W. Becht
  • Willem Frijhoff & Maarten Prak (2004), Geschiedenis van Amsterdam 1578-1650. Centrum van de wereld, Amsterdam, uitgeverij SUN
  • Ger Luijten e.a. (1993), Dageraad der Gouden Eeuw. Noordnederlandse kunst 1580-1620, Rijksmuseum Amsterdam / Zwolle, Waanders
  • Ruud Meischke (1967), "Het klassicisme van 1620-1660", in: Delftse studiën, Assen, Van Gorcum, p. 171-186
  • Ruud Meischke (1993), Huizen in Nederland. Architectuurhistorische verkenningen aan de hand van het bezit van de Vereniging Hendrick de Keyser. Deel 1. Noord-Holland en Friesland, Zwolle, Waanders
  • Ruud Meischke (1994), "Het Amsterdamse fabrieksambt van 1595-1625", Bulletin KNOB 1994-3, p. 100-122
  • Ruud Meischke (1995), Huizen in Nederland. Architectuurhistorische verkenningen aan de hand van het bezit van de Vereniging Hendrick de Keyser. Deel 2. Amsterdam, Zwolle, Waanders
  • Koen Ottenheym e.a. (2008), Hendrick de Keyser Architectura Moderna. Moderne bouwkunst in Amsterdam 1600-1625, Amsterdam, Uitgeverij SUN
  • Zsuzsanna van Ruyven-Zeman e.a. (2002), Het geheim van Gouda. De cartons van de Goudse glazen, Zutphen, Walburg Pers
  • J.J. Terwen (1967), "Het stadhuis van Hendrick de Keyser", in: Delftse studiën, Assen, Van Gorcum, p. 143-170
  • Pieter Vlaardingerbroek (2019), "Ontwerpanalyse bij restauratie. De Zuiderkerkstoren te Amsterdam", Bulletin KNOB, 2019/2, p. 1-14

Aanvullende bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

  • Huigen Leeflang & Ger Luijten (2003), Hendrick Goltzius (1558-1617). Tekeningen, prenten en schilderijen, Zwolle, Waanders

-> Beker

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

  • (nl) Botman, Eveline & Heuvel, Petra van den, 1989, Het tekeningenarchief A.N. Godefroy. Architectuurtekeningen 1841-1896, Rotterdam, Nederlands Architectuurinstituut, ISBN 9072469119 (p. 101)
  • (nl) Becker, Jochen, 1993, Hendrick de Keyser. Standbeeld van Desiderius Erasmus in Rotterdam, Bloemendaal, Gottmer/H.J.W. Becht, ISBN 9789058751379
  • (nl) Meischke, R., 1994, Het Amsterdamse fabrieksambt van 1595-1625, in: Bulletin KNOB 1994-3, p. 100-122
  • (nl) Meischke, R., 1995, Huizen in Nederland. Architectuurhistorische verkenningen aan de hand van het bezit van de Vereniging Hendrick de Keyser. Deel 2. Amsterdam, Zwolle, Waanders, ISBN 906630474X.
  • (nl) Frijhoff, Willem & Prak, Maarten (red.), 2004, Geschiedenis van Amsterdam 1578-1650. Centrum van de wereld, Amsterdam, uitgeverij SUN, ISBN 9789058751379
  • (nl) Vlaardingerbroek, Pieter, 2019, Ontwerpanalyse bij restauratie. De Zuiderkerkstoren te Amsterdam, in: Bulletin KNOB, 2019/2, p. 1-14

De Zuiderkerk[bewerken | brontekst bewerken]

  • (Frijhoff & Prak 2004, p. 60)
  • (nl) Frijhoff, Willem & Prak, Maarten (red.), 2004, Geschiedenis van Amsterdam 1578-1650. Centrum van de wereld, Amsterdam, uitgeverij SUN, ISBN 9789058751379 (Beurs: p. 159-162; Zuiderkerk: p. 60)
  • (nl) Vlaardingerbroek, Pieter, 2019, Ontwerpanalyse bij restauratie. De Zuiderkerkstoren te Amsterdam, in: Bulletin KNOB, 2019/2, p. 1-14

JACOB VAN CAMPEN[bewerken | brontekst bewerken]

Jacob van Campen
Zomerklokje/Architect
Persoonsgegevens
Volledige naam Jacob Pietersz. van Campen
Geboorte
Datum 2 februari 1596
Plaats Haarlem
Gedoopt onbekend
Bron Huygens (verjaardag); akte (leeftijd)[4]
Overlijden
Datum 13 september 1657
Plaats Randenbroek (bij Amersfoort)
Begraven 23 september 1657
Graf Sint-Joriskerk, Amersfoort
Bron epitaaf (datum); Houbraken (plaats); archief kerk[5]
Levensloop
Woonplaats Haarlem
Amsterdam
Amersfoort
Land Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Beroep kunstschilder, architect
Opdrachtgevers familie Coymans
Constantijn Huygens
Frederik Hendrik
stadsbestuur Amsterdam
stadsbestuur Amersfoort
Artistieke carrière
Stijl Hollands classicisme
Assistent Pieter Post
Philips Vingboons
Bekende werken Stadhuis Amsterdam, Mauritshuis Den Haag
RKD-profiel
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

Randenbroek[bewerken | brontekst bewerken]

  • Houbraken, Arnold, 1718-1721 (1753), "Jakob van Kampen", in: De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen. Derde deel, Den Haag, Swart, Boucquet en Gaillard, p. 380-382; te lezen op DBNL (KB)
  • Groeneveld, I., 2012, "What's in a name? Nieuw licht op Moulins hofstede, de vroegste aanleg van buitenplaats Elswout te Overveen", in: Bulletin KNOB 2012-2, p. 111-125
  • Meischke, R., 1994, "Het Amsterdamse fabrieksambt van 1595-1625", in: Bulletin KNOB 1994-3, p. 100-122
  • Meischke, R., 1995, Huizen in Nederland. Architectuurhistorische verkenningen aan de hand van het bezit van de Vereniging Hendrick de Keyser. Deel 2. Amsterdam, Zwolle, Waanders
  • Verhoef, H. (red.), 2005, 's Hemels overdaad. De orgels van de Nieuwe Kerk te Amsterdam, Zutphen, Walburg Pers
  • Zanten, Mieke M. van, 1999, Orgelluiken. Traditie en iconografie, Zutphen, Walburg Pers
  • Orgelboeken

Jacob van Campen werd waarschijnlijk geboren op 2 februari 1596 in Haarlem. Constantijn Huygens vermeldt zijn verjaardag in twee gedichten en het geboortejaar is af te leiden uit een akte van 9 februari 1617 waarin staat dat hij toen 19 jaar is.[6]

Jacob van Campen overleed op 13 september 1657, volgens Houbraken op Randenbroek. Hij werd op 23 september 1657 begraven in de Sint-Joriskerk in Amersfoort. Korte tijd erna lieten de erfgenamen boven het graf een epitaaf aanbrengen met een kort gedicht van Vondel.[7]

Werk[bewerken | brontekst bewerken]

Pieter Saenredam, Interieur van de Nieuwe Kerk te Haarlem met de vrijstaande preekstoel, 1655, Rijksmuseum Twenthe, Enschede

Tot zijn vroegste werken behoren het Coymanshuis aan de Keizersgracht uit 1625 en het Huis ten Bosch in Maarssen uit 1628. De opdrachtgevers van deze beide huizen waren familie van elkaar: Pieter Belten was getrouwd met een zus van de broers Coymans. De verbouwing van het Rembrandthuis aan de Jodenbreestraat (ca. 1633 ?), dat toen eigendom was van Pieter Belten, is ook met Van Campen in verband gebracht.[8]

In 1633 kwam VC in contact met Huyg . Samen maakten grondig studie van Vitrivius. (p. 156)

Omdat Van Campen in de jaren 1630 enkele belangrijke gebouwen voor de stad Amsterdam ontwierp, zoals de Heiligewegspoort en de eerste stenen stadsschouwburg van Amsterdam (naar het voorbeeld van Teatro Olimpico in Vicenza), is lange tijd gedacht dat hij ook betrokken was bij andere stadsprojecten uit deze tijd, zoals het Accijnshuis en de afbouw van de Westertoren. Onderzoek sinds de jaren 1980 naar de voorbeelden en de werkwijze van Van Campen heeft echter uitgewezen dat dit onwaarschijnlijk is. Deze gebouwen vielen onder de verantwoordelijkheid van Pieter de Keyser, de toenmalige stadssteenhouwer. Bovendien passen ze niet in de stijl van Van Campen. Pieter de Keyser volgde bij zijn ontwerpen meestal het traktaat van Vignola (zoals bij het Accijnshuis), terwijl Van Campen uitging van Scamozzi, een leerling van Palladio.[9]

Hoewel de naam van Jacob van Campen onlosmakelijk verbonden is met de bouw van het nieuwe stadhuis, was hij niet de eerste keuze voor het stadsbestuur. Hij moest net als andere architecten een voorstel indienen. In 1647 duikt zijn naam voor het eerst op in verband met het ontwerp. Het moest een volmaakt gebouw worden, met een volmaakte maatvoering, volmaakte verhoudingen en een volmaakte boodschap aan de toeschouwer. Zijn kracht lag in de strenge proporties en de relatief sobere versiering die zich beperkte tot het beeldhouwwerk van de kapitelen en de twee grote frontons aan de voor- en achtergevel, uitgevoerd door Artus Quellinus. De eenvoudige entree zonder trappen was verstopt op de begane grond. Constantijn Huijgens en Vondel noemden het "het achtste wereldwonder".[10]

Van Campen ontwierp behalve huizen en paleizen ook enkele kerken die speciaal waren ingericht voor de protestantse eredienst. Het gaat om de kerken in Renswoude en Hooge Zwaluwe, en verder de nieuwbouw van de Nieuwe Kerk in Haarlem. Pieter Saenredam, die de schetsen van Van Campen vaak in het net uitgewerkte, maakte van dit laatste ontwerp drie schilderijen en acht prenten. Van Campen ontwierp ook de grotendeels niet-uitgevoerde toren voor de Nieuwe Kerk.

Zijn schilderijen en wanddecoraties voor onder andere Paleis Huis ten Bosch staan in de traditie van ... en worden evenals zijn architectuurontwerpen gerekend tot het Hollands classicisme. Paulus Bor, een van de oprichters van de Bentvueghels, was een leerling van hem.


Architectuur[bewerken | brontekst bewerken]

Tenzij anders vermeld zijn de gegevens voor deze lijst ontleend aan: Koen Ottenheym, "Architectuur", in: Jacob van Campen. Het klassieke ideaal in de Gouden Eeuw (1995), p. 155-200.

Woonhuizen, paleizen en buitenplaatsen

Jan van Call, Plein gezien naar de Korte Vijverberg met het Huygenshuis (links) en Mauritshuis (midden), ca. 1690, Stadsarchief Den Haag
Anoniem, Huis Randenbroek, het buitenhuis van Jacob van Campen, ca. 1680, Gemeentearchief Amersfoort. Bij het linkergedeelte (in wit) staat: "dit noch aen te timmeren"; dit is echter nooit uitgevoerd.
Rembrandt van Rijn, Gezicht op Bloemendaal met landgoed Saxenburg, 1651, ets
  • 1623 – "Guldewagen" (voorgevel), Grote Houtstraat, Haarlem (volgens Houbraken; gesloopt)[12]
  • 1625 – Coymanshuis, Keizersgracht 117, Amsterdam
  • 1628 – Huis ten Bosch, Maarssen (niet te verwarren met Paleis Huis ten Bosch)
  • ca. 1632-1636 – Huis Randenbroek, bij Amersfoort (nieuwbouw eigen buitenplaats; onvoltooid en in de 19e eeuw sterk verbouwd)
  • 1633-1635 – Elswout, bij Overveen (waarschijnlijk met Pieter Wils en Pieter Post; sterk verbouwd)[13]
  • 1634 – Huis Saxenburg, bij Bloemendaal (ontwerp ?; gesloopt)[14]
  • 1633-1637 – Huygenshuis, Plein, Den Haag (met Constantijn Huygens en Pieter Post; gesloopt in 1866)
  • 1633-1644 – Mauritshuis, Den Haag (met Pieter Post)
  • 1635-1636 – Huis Honselaarsdijk (ontwerp nieuwe voorgevel; speelhuis)
  • 1639-1640 – Paleis Noordeinde, Den Haag (verbouwing)
  • 1640-1647 – Huis Beekhoven 'Het Hoogerhuis', bij Amersfoort (vrijwel een kopie van Randenbroek; gesloopt in 1879)
  • 1642 – Hofwijck, Voorburg (basisontwerp uitgewerkt door Pieter Post)
  • ? – 't Huis van den Heer Dedel, Lisse (niet geïdentificeerd buitenhuis; vermeld door Houbraken)[15]

Openbare gebouwen

Gerrit Lundens, Kermis bij de Heiligewegspoort, Amsterdam Museum
  • 1633-1635 – Burgerweeshuis (nieuwe gevels van de meisjesbinnenplaats), Amsterdam
  • 1637 – Heiligewegspoort, Amsterdam (afgebroken in 1664)
  • 1637-1638 – Nieuwe Schouwburg, Keizersgracht, Amsterdam (in 1664-1665 vervangen door nieuwbouw van Philips Vingboons; alleen de toegangspoort resteert)
  • 1647-1654 — Stadhuis, Amsterdam (voltooid door Daniël Stalpaert)
  • 1648 – Vredestempel, Prinsenhof, Haarlem (door Jacob van Campen voorzien van muurschilderingen; ontwerp onzeker)

Kerken

Pieter Saenredam, Interieur van de Nieuwe Kerk te Haarlem, 1652, Frans Hals Museum, Haarlem: Saenredam heeft de kerk geschilderd volgens het oorspronkelijk ontwerp van Jacob van Campen met acht ionische zuilen in plaats van de vier die daadwerkelijk zijn uitgevoerd

Orgelkassen en kerkmeubilair

Grafmonumenten[19]

  • 1653-1657 – Grafmonument Maarten Tromp, Oude Kerk, Delft
  • na 1653 – Grafmonument Van Galen, Nieuwe Kerk, Amsterdam

Interieurs en decoratieprogramma's[20]

  • 1635-1640 – Huis Honselaarsdijk
  • 1636 – Kasteel Buren
  • 1638 – Huis Ter Nieuburg
  • 1647-1652 – Oranjezaal in Paleis Huis ten Bosch, Den Haag (het gebouw werd ontworpen door Pieter Post)
  • 1647-1654 – Stadhuis, Amsterdam
  • ca. 1645-1650 – Betimmering 'Het Hoogerhuis', Randenbroek (bij Amersfoort)[21]

Tuinontwerpen

  • 1638 – Huis Ter Nieuburg (niet uitgevoerd)[22]
  • 1639-1640 – Huis Honselaarsdijk (met André Mollet)[22]
  • 1657 – Springenberg, Kleef[16]

Infrastructuur en stedenbouw

  • 1650 – Inrichting van het plein rond de Sint-Annakerk, Haarlem (niet uitgevoerd)
  • 1652 – Slaperdijk (als adviseur en betrokkene)[23]
  • 1652 – Amersfoortseweg (Wegh der Weegen) (mogelijk betrokken als ontwerper of adviseur)[24]
  • 1654 – Brug over het Spui tussen Westsingel en het Zand, Amersfoort[25]

Schilderijen en tekeningen[bewerken | brontekst bewerken]

Het catalogusnummer verwijst naar: Quentin Buvelot, "Catalogus van de schilderijen en tekeningen van Jacob van Campen", in: Jacob van Campen. Het klassieke ideaal in de Gouden Eeuw.[26]

Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h x b (cm)
Verblijfplaats Cat.
Oude vrouw met een boek ca. 1625 Olieverf op doek 71,5 x 57 Privéverzameling: Milwaukee (Wisconsin), collectie Alfred Bader 1
Diogenes zoekt een mens 1628 Olieverf op doek 111 x 172,9 Utrecht, Centraal Museum 2
Portret van Pieter Saenredam 1628 Zwart krijt op papier 23,5 x 18 Londen, British Museum 13
Portret van Constantijn Huygens jr. 1635 Rood krijt op papier 16 x 16,2 Haarlem, Teylers Museum 14
Portret van Constantijn Huygens en Suzanna van Baerle ca. 1635 Olieverf op doek 95 x 78,5 Den Haag, Mauritshuis 3
Mercurius, Argus en Io ca. 1640 Olieverf op doek 204 x 193 Den Haag, Mauritshuis 4
De Heilige Hiëronymus ca. 1640 Olieverf op doek 130 x 90 Verblijfplaats onbekend 5
Zie hieronder 9 trompe-l'oeilschilderingen voor Huis Beekhoven ('Het Hoogerhuis') bij Amersfoort (3 x 3 panelen) ca. 1645-1650 Olieverf op paneel 86,6 x 86 Amersfoort, Museum Flehite (bruikleen van Rijksmuseum Amsterdam) 6
Apollo en Aurora ca. 1650-1651 Olieverf op hout halfrond; max. breedte: 752 cm Den Haag, Oranjezaal, Huis ten Bosch 7
Triomftocht met de schatten uit de Oost en West ca. 1650-1651 Olieverf op doek 380 x 201 Den Haag, Oranjezaal, Huis ten Bosch 8
Allegorie op Frederik Hendrik als krijgsman ca. 1650-1651 Olieverf op doek 321 x 205 Den Haag, Oranjezaal, Huis ten Bosch 9
Allegorie op de vruchtbaarheid (het vierkant boven Venus, Juno en Ganymedes van Caesar van Everdingen) ca. 1650-1651 Olieverf op hout 140 x 140 Den Haag, Oranjezaal, Huis ten Bosch 10
Portret van Leendert Nicasius (zie Lenaert Nicasius) 1651 Olieverf op paneel 137,7 x 69,6 Amersfoort, Stadhuis 11
Het Laatste Oordeel
(oorspronkelijk bestemd voor de Vierschaar van het Stadhuis van Amsterdam)[27]
ca. 1653 Olieverf op doek 328 x 203 Amersfoort, Sint-Joriskerk (bruikleen van de gemeente Amersfoort) 12
(Naar Jacob van Campen ?)[28]

Vrouw bij haar toilet

Olieverf op doek 92 x 67 Den Haag, Museum Bredius -

Trompe-l'oeilschilderingen[bewerken | brontekst bewerken]

Voor een kamer in het Huis Beekhoven (bijgenaamd 'Het Hoogerhuis') bij Amersfoort heeft Jacob van Campen rond 1645-1650 negen trompe-l'oeilschilderingen in olieverf geschilderd (3 x 3 panelen). Lange tijd werd gedacht dat dit 'Hoogerhuis' Van Campens eigen buitenplaats Randenbroek was, maar dit is niet correct. Het gaat om het nabijgelegen huis van Arent van Wijnbergen, dat in 1879 werd gesloopt.[29] Het Museum Flehite in Amersfoort heeft de panelen in bruikleen van het Rijksmuseum Amsterdam.

Architectuurontwerpen[bewerken | brontekst bewerken]

Van de ontwerpen die Jacob van Campen heeft gemaakt voor zijn bouwprojecten en decoratieprogramma's zijn maar enkele tekeningen bewaard gebleven. Hij liet zijn schetsen meestal uitwerken door assistenten, zoals Pieter Post en Philips Vingboons.

Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h x b (cm)
Verblijfplaats Cat.
Ontwerp voor een wanddecoratie ca. 1636 Pen en potlood op papier 32,4 x 42,2 Amsterdam, Rijksprentenkabinet 15
Ontwerp voor het beeldhouwwerk in het fronton aan de voorzijde van het Koninklijk Paleis ca. 1648 Pen en potlood op papier 19,4 x 76,4 Amsterdam, Rijksprentenkabinet 16A
Ontwerp voor het beeldhouwwerk in het fronton aan de achterzijde van het Koninklijk Paleis ca. 1648 Pen en potlood op papier 19,4 x 76,2 Amsterdam, Rijksprentenkabinet 16B
Schetsontwerp voor Apollo en Aurora in de Burgerzaal van het Stadhuis van Amsterdam (een muurschildering die nooit is uitgevoerd)[30] ca. 1650 Pen en potlood op papier 22,5 x 37 Amsterdam, Rijksprentenkabinet 17
"Memorie voor de heer Jordaens": summiere schets voor het schilderij Allegorie op de Tijd en de Dood van Jacob Jordaens in de Oranjezaal[31] ca. 1650 Pen op papier Den Haag, Koninklijk Huisarchief (archief Frederik Hendrik) 18
Niet-uitgevoerd vereenvoudigd ontwerp voor het Stadhuis van Amsterdam ca. 1653 Pen en potlood op papier 47 x 68 Amsterdam, Stadsarchief 19
Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h x b (cm)
Verblijfplaats Cat.
Vanitasstilleven met doodshoofd met een lauwerkrans en twee brandende kaarsen ca. 1645-1650 Olieverf op paneel 86,6 x 86 Amersfoort, Museum Flehite (bruikleen van Rijksmuseum Amsterdam) 6
Hercules haalt Cerberus uit de onderwereld 101 x 164
Graftombe met inscriptie 86,4 x 85,5
Stilleven met een fruitmand in een nis 97 x 149,5
Stilleven met een fruitmand in een nis 97 x 158,7
Stilleven met een fruitmand in een nis 97 x 172,1
Stilleven een schaal met maïs, artisjok, druiven en een papegaai 82,7 x 111
Hercules verslaat de centauren 101,7 x 162
Stilleven met boeken, bladmuziek, viool, hemelglobe en een uil 102 x 85,3

PIETER POST[bewerken | brontekst bewerken]

Oranjezaal[bewerken | brontekst bewerken]

Architectuur[bewerken | brontekst bewerken]

Schilderijen[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn weinig schilderijen van Pieter Post bekend uit de periode 1629-1633. Dit werk is beïnvloed door Esaias van de Velde, Cornelis Vroom en Pieter Molijn, die mogelijk zijn leermeester was. Ook later, toen hij vooral actief was als architect, heeft hij nog af en toe geschilderd, waaronder een schoorsteenstuk waarvoor Caesar van Everdingen de figuren schilderde. Voor de Schouwburg van Jacob van Campen schilderde hij twee illusionistische decorstukken, die verloren zijn gegaan. Verder is er een groot aantal gesigneerde tekeningen van zijn architectuurontwerpen bewaard gebleven.[32]

Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h x b cm
Verblijfplaats
Abram [Abraham] en Lot verdelen het land onderling en gaan elk huns weegs (Genesis 13:6-12)[33] circa 1630 olieverf op paneel 65 x 62,5 Haarlem, Frans Hals Museum
Italiaans landschap olieverf op paneel 42 x 79 Privéverzameling (Ierland)
Overval op een legerkonvooi (pendant van de volgende) 1631 olieverf op paneel 34,7 x 53 Den Haag, Mauritshuis
Ruitergevecht (pendant van de vorige) 1631 olieverf op paneel 34,7 x 53,1 Den Haag, Mauritshuis
Ruitergevecht olieverf op paneel 27 x 39,5 Keulen, Wallraf-Richartz-Museum
Gezicht op de bleekvelden bij Haarlem P.I. Post. / 1631 olieverf op paneel 43,7 x 61,5 Parijs, Fondation Custodia
Landschap met ruiters op een zandweg 40,5 x 71,5 Kopenhagen, Statens Museum for Kunst
Duinlandschap met hooischelf ca. 1630-1633 olieverf op paneel 53,3 x 79,5 Den Haag, Mauritshuis
Pieter Post (architectuur) en Caesar van Everdingen (figuren):
Handvestverlening van graaf Willem II van Holland aan het Hoogheemraadschap van Rijnland
1655 olieverf op doek 218 x 212 Leiden, Gemeenlandshuis van Rijnland (oorspronkelijk het schoorsteenstuk in de grote zaal van Swanenburg in Halfweg)
naam olieverf op doek
naam olieverf op doek
naam olieverf op doek
Panoramisch landschap met in het verschiet kasteel Plön in Sleeswijk-Holstein, gezien vanuit het zuidwesten[34] ca. 1665 olieverf op paneel 40,5 x 62,4 Privéverzameling

Samenwerking met Pieter Saenredam[bewerken | brontekst bewerken]

Er wordt verondersteld dat Pieter Post rond 1630 heeft samengewerkt met Pieter Saenredam. Hij zou in die periode op enkele schilderijen van Saenredam de figuren hebben geschilderd, waaronder de volgende:[35]

Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h x b cm
Verblijfplaats
Pieter Saenredam (m.m.v. Pieter Post ?):
Santa Maria della Febbre in Rome (naar een tekening van Maarten van Heemskerck)
1629 olieverf op doek 37,8 x 70,5 Washington D.C., National Gallery of Art
Pieter Saenredam (m.m.v. Pieter Post ?):
Het Colosseum (naar een tekening van Maarten van Heemskerck)
1631 olieverf op doek Privéverzameling
Pieter Saenredam (m.m.v. Pieter Post ?):
Het stadhuis van Haarlem
1631 olieverf op doek Privéverzameling
Pieter Saenredam (m.m.v. Pieter Post ?):
Interieur van de St. Bavo in Haarlem met een elegant gezelschap[36]
1631 olieverf op paneel 82,9 x 110,5 Philadelphia Museum of Art

WILLEM KROMHOUT[bewerken | brontekst bewerken]

Willem Kromhout in 1934. Foto uit: Bouwkundig Weekblad Architectura, vol. 55, nr. 19 (12 mei 1934), p. 169.
Willem Kromhout, Grachtenversiering, Collectie NAi, Rotterdam
Willem Kromhout, Prijsvraagontwerp voor een nieuwe Koninginnebrug in Rotterdam, 1925, Collectie NAi, KROM 73
Willem Kromhout, Nederlands Paviljoen voor de Wereldtentoonstelling te Brussel (tweede ontwerp), 1908-1910, Collectie NAi, Rotterdam, KROM 44
Willem Kromhout, Interieur Heineken Brouwerij in Rotterdam

Leven[bewerken | brontekst bewerken]

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

Opleiding[bewerken | brontekst bewerken]

Zelfstandig architect[bewerken | brontekst bewerken]

Werk[bewerken | brontekst bewerken]

Ontwerpen en prijsvragen[bewerken | brontekst bewerken]

Boek.[37]

Opdrachten[bewerken | brontekst bewerken]

Interieurs en meubels[bewerken | brontekst bewerken]

Tekeningen[bewerken | brontekst bewerken]

Erfenis[bewerken | brontekst bewerken]

Reputatie en invloed[bewerken | brontekst bewerken]

Bekende ontwerpen[bewerken | brontekst bewerken]

Verdwenen gebouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Reguliersbreestraat 8 (links)
Reguliersbreestraat 8 (naast hoekpand)

Oeuvre[bewerken | brontekst bewerken]

Dit is een overzicht van de belangrijkste ontwerpen van Willem Kromhout.[38]

Uitgevoerde ontwerpen[bewerken | brontekst bewerken]

Woonhuizen[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1893-1895 – Villa Jorissen, Singel 97, Dordrecht (rijksmonument)
  • 1901 – Villa "IJhoek", Parklaan 39, Bussum (rijksmonument)
  • 1910-1911 – Winkelhuis, Noordeinde, Den Haag
  • 1918 – Villa Ruys, Koepelweg, Noordwijk aan Zee (na 1959 in verval geraakt en afgebroken[39])
  • 1921 – Dubbel woonhuis, Essenlaan 36-38, Rotterdam
  • 1929 – Dubbel woonhuis, Essenlaan 9-11, Rotterdam (rijksmonument)
  • 1929 – Ypenhof, Laan van Ypenhof 4, Rotterdam (villa: afgebrand in 1985[40]; portierswoning en brug: rijksmonument)
  • 1931 – Villa Diepeveen, 's-Gravenweg 305, Rotterdam (rijksmonument)

Bedrijven en horeca[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1898-1902 – American Hotel, Leidseplein, Amsterdam (i.s.m. H.G. Jansen) (rijksmonument)
  • 1900 – Verbouwing Amsterdamsche Courant en Stoomdrukkerij De Fakkel, Reguliersbreestraat 8, Amsterdam (rijksmonument)
  • 1919 – Kantoor De Noordzee voor scheepvaartfirma F. en W. van Dam, Wijnhaven/Korte Wijnbrugstraat, Rotterdam (verwoest in 1940)
  • 1920 – Kantoor van de Scheepvaart Vereeniging Zuid, Pieter de Hoochweg 110, Rotterdam (rijksmonument)
  • 1921 – Kantoor N.V. Lisse Bankvereeniging, Lisse
  • 1920-1922 – Kantoor Rotterdamse Lloyd, Lloydstraat 31, Rotterdam (rijksmonument)
  • 1922 – Grand Café-restaurant Pschorr, Coolsingel, Rotterdam (verwoest in 1940)
  • 1923 – Uitgeverij, drukkerij en boekhandel Wyt, Pieter de Hoochweg 111, Rotterdam (rijksmonument)
  • 1925 – Bierbrouwerij Heineken, Rotterdam (afgebroken in 1968-1975[41])
  • 1932 – Kantoorgebouw Heineken, Crooswijksesingel 50, Rotterdam (rijksmonument)
  • 1929 – Kantoorgebouw met woningen en magazijn van de firma Diepeveen, Pelgrimstraat 1-5, Rotterdam (rijksmonument)

Ziekenhuizen[bewerken | brontekst bewerken]

Kerkrestauraties[bewerken | brontekst bewerken]

Grafmonumenten[bewerken | brontekst bewerken]

Tentoonstellingspaviljoenen[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsversieringen[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1898 – Versiering t.g.v. inhuldiging koningin Wilhelmina, Amsterdam
  • 1901 – Straatversiering huwelijk van koningin Wilhelmina met Prins Hendrik, Amsterdam
  • 1904 – Versiering voor de Marinefeesten, Den Haag

Interieurs en meubilair[bewerken | brontekst bewerken]

Naast interieurs en meubilair voor Villa Jorissen (1893-1895), Villa IJhoek (1901) en Villa Ruys (1917) en kantoorgebouw Rotterdamse Lloyd (1920):

  • 1899 – Biljartzaal in het Nederlandsch Panopticum, Amsterdam
  • 1917 – Verbouwing van en meubilair voor het woonhuis van A.J.M. Goudriaan, Hoflaan, Rotterdam
  • 1919 – Vergaderzaal in het kantoor van A.J.M. Goudriaan, Veerhaven, Rotterdam
  • 1923-1925 – Verbouwing en betimmering huis De Wijde Blick, Renkum
  • 1929-1931 – Passagiersschip Dempo

Niet-uitgevoerde ontwerpen[bewerken | brontekst bewerken]

Prijsvragen[bewerken | brontekst bewerken]

Stedebouw[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1920 – Hofplein, Rotterdam
  • 1920-1929 – Uitbreidingsplan Rotterdam-Noord (Blijdorp) (gewijzigd door Willem Gerrit Witteveen)
  • 1931 – Plan West voor de bebouwing van het De Savornin Lohmanplein en omgeving, Den Haag

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • (nl) Jager, Ida, 1992, Willem Kromhout Czn., Rotterdam, Uitgeverij 010, ISBN 9789064501043
  • (nl) Graaf, Jan de, 1992, Architectuur en stedebouw in Rotterdam 1850-1940, Zwolle, Waanders, ISBN 9066303093
  • (nl) Vermeer, Gerrit & Rebel, Ben, 1994, Historische gids van Rotterdam. 14 wandelingen door de oude en nieuwe stad, Den Haag, Sdu Uitgeverij Koninginnegracht, ISBN 9012065682
  • (nl) Groot, Agnes, 1996, Systeem en ornament. A et A in het fin de siècle, in: (nl) Bergvelt, E., Burkom, F. van & Gaillard, K. (red.), Van neorenaissance tot postmodernisme. Honderdvijfentwintig jaar Nederlandse interieurs, 1870-1995, Rotterdam, Uitgeverij 010, ISBN 9789064502491, p. 110-131
  • (nl) Thoor, M. Th. A. van, 1998, Het dilemma van W. Kromhout. De Nederlandse paviljoens in Brussel (1910) en San Francisco (1915), in: Het gebouw van Nederland, Nederlandse paviljoens op de wereldtentoonstellingen 1910-1958, Zutphen, Walburg Pers, ISBN 9789057300431
  • (nl) Bulthuis, Peter & Dijk, Caroline, [2001], Leven in de brouwerij. Een reconstructie. Kantoor Heineken Rotterdam Kromhout, Rotterdam, Stichting Historische Publicaties Roterodamum, ISBN 9789071082665
  • (nl) Stenvert, Ronald e.a., 2004, Rotterdam, in: Monumenten in Nederland. Zuid-Holland, Zwolle, Waanders, p. 422-455; geraadpleegd via DBNL (KB)

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Noten[bewerken | brontekst bewerken]

MICHEL DE KLERK[bewerken | brontekst bewerken]

Landhuis 't Waerle, Arnhem; foto Bernard F. Eilers, ca. 1920
meubels
Michel de Klerk, Prijsvraagontwerp voor een rouwkapel, Collectie NAi, Rotterdam, KLER 283
Michel de Klerk, Affiche Internationale Gastentoonstelling
Michel de Klerk, Portret, Collectie NAi, Rotterdam, KLER 1289

Leven[bewerken | brontekst bewerken]

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

Opleiding[bewerken | brontekst bewerken]

Zelfstandig architect[bewerken | brontekst bewerken]

Werk[bewerken | brontekst bewerken]

Ontwerpen en prijsvragen[bewerken | brontekst bewerken]

Opdrachten[bewerken | brontekst bewerken]

Interieurs en meubels[bewerken | brontekst bewerken]

Interieurs.[42]

Affiches en grafische vormgeving[bewerken | brontekst bewerken]

Tekeningen (vrij werk)[bewerken | brontekst bewerken]

Erfenis[bewerken | brontekst bewerken]

Reputatie en invloed[bewerken | brontekst bewerken]

Bekende ontwerpen[bewerken | brontekst bewerken]

Verdwenen gebouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Oeuvre[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen en noten[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • (nl) Bock, M., Johannisse, S. & Stissi, V., 1997, Michel de Klerk. Bouwmeester en tekenaar van de Amsterdamse school, 1884-1923, Rotterdam, NAi uitgevers, ISBN 905662041X
  • (nl) Burkom, F. van, 1996, Verbeten dromerigheid. In de lokalen van de Amsterdamse School, in: Van neorenaissance tot postmodernisme. Honderdvijfentwintig jaar Nederlandse interieurs, 1870-1995, Rotterdam, Uitgeverij 010, ISBN 9064502498, p. 134-159


George Nicolaas Itz[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1864 – H.B.S. Augustijnenkamp/Nieuwstraat, Nieuwstraat 60

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Werkwijze en stijl[bewerken | brontekst bewerken]

Publicaties[bewerken | brontekst bewerken]