Lijst van personages in publiek domein
Dit is een lijst met personages die beschouwd kunnen worden als publiek domein Dit houdt in dat zij vrijelijk te gebruiken zijn voor afgeleide werken, zoals strips, films, tekenfilms en andere kunstwerken, zonder dat hier toestemming van enig rechthebbende voor nodig is. Over het algemeen geldt de regel dat karakters zeventig jaar na het overlijden van hun auteur publiek domein worden. Indien de auteur onbekend is, wordt zeventig jaar na het verschijnen van een werk aangehouden.
Let op: deze lijst gaat alleen over personages, niet over eventuele afgeleide werken. Het feit dat een film zich in het publiek domein bevindt wil nog niet zeggen dat de personages uit die film zich ook in het publiek domein bevinden. Zo bevinden de Superman cartoons gemaakt tussen 1941 en 1943 zich in het publiek domein, maar valt het personage Superman nog gewoon onder het auteursrecht. Omgekeerd kan ook: het personage Herakles is publiek domein, maar de Disneyfilm over dit personage is auteursrechtelijk beschermd.
Personages uit de Griekse mythologie[bewerken | brontekst bewerken]
Alle figuren uit de Griekse mythologie kunnen tot het publieke domein worden gerekend.
Personages uit duizend-en-één-nacht nacht[bewerken | brontekst bewerken]
De vertellingen van Duizend-en-één-nacht zijn tussen 500 voor Christus en 1800 in verschillende versies opgetekend. Hierdoor kunnen alle personages eruit worden beschouwd als publiek domein.
Personages uit Robin Hood[bewerken | brontekst bewerken]
Vermeldingen van Robin Hood zijn al in de vroege middeleeuwen te vinden. Alle balladen waarin Robin Hood wordt vermeld, zijn voor de negentiende eeuw geschreven. Hierdoor zijn de volgende personages publiek domein:
- Robin Hood
- Lady Marion
- De Sheriff van Nottingham
- Kleine Jan
- Will Scarlet
- Guy of Gisburne
- Broeder Tuck
- Allan a Dale
- Much
- David van Doncaster
- Koning Jan
- Koning Richard
Personages uit de sprookjes van de gebroeders Grimm[bewerken | brontekst bewerken]
De gebroeders Grimm tekenden veel verschillende sprookjes en volksvertellingen op. Beiden zijn in de negentiende eeuw overleden (1859 resp. 1863). Hierdoor behoort een groot aantal sprookjesfiguren tot het publieke domein:
- De kikkerkoning
- De wolf en de zeven geitjes
- Broertje en zusje
- Raponsje
- Hans en Grietje
- Assepoester
- Vrouw Holle
- Roodkapje
- De Bremer stadsmuzikanten
- Doornroosje
- Sneeuwwitje
- Repelsteeltje
Personages uit de sprookjes van Hans Christian Andersen[bewerken | brontekst bewerken]
Hans Christian Andersen verzamelde, net als de gebroeders Grimm, veel sprookjes. Hij overleed in 1875. Hierdoor zijn zijn personages publiek domein:
- De prinses op de erwt
- De keizer uit De nieuwe kleren van de keizer
- De Chinese nachtegaal
- Het lelijke eendje
- De kleine zeemeermin
- Karin uit De rode schoentjes
- Het meisje met de zwavelstokjes
- De sneeuwkoningin
- Duimelijntje
- De soldaat uit De Tondeldoos
- Klaas Vaak
Personages uit Bram Stokers Dracula[bewerken | brontekst bewerken]
Het auteursrecht op Bram Stokers Dracula is verlopen, daar de schrijver meer dan zeventig jaar geleden (in 1912) is overleden. Hierdoor behoren de volgende personages tot het publieke domein:
- Graaf Dracula
- Abraham van Helsing
- Wilhelmina Harker
- Arthur Holmwood
- Jonathan Harker
- John Seward
- Quincey Morris
- Renfield
- Lucy Westenra
Personages uit Arthur Conan Doyles Sherlock Holmes[bewerken | brontekst bewerken]
Arthur Conan Doyle, de auteur van Sherlock Holmes, overleed in 1930. Hierdoor behoren alle personages van Sherlock Holmes tot het publieke domein:
Personages uit Rudyard Kiplings Junglebook[bewerken | brontekst bewerken]
Rudyard Kipling overleed in 1936. Zijn bekende Jungleboek bevat een groot aantal personages, die nu tot het publieke domein behoren:
- Mowgli het mensenkind
- Akela de wolf
- Raksha de wolvin
- Baloe de beer
- Bagheera de panter
- Chil de wouw
- Mang de vleermuis
- Bandar-log, een troep apen
- Kaa de slang (Python)
- Shere Khan de tijger
- Tabaqui de jakhals
- Rama de stier
Personages uit het wilde westen[bewerken | brontekst bewerken]
Veel historische personages uit het wilde westen worden vrij gebruikt voor Westerns:
- Buffalo Bill
- Annie Oakley
- Sitting Bull
- Billy the Kid
- Pat Garrett
- Wyatt Earp
- Doc Holiday
- Jesse James
- Frank James
- Robert Ford
- James-Younger bende
Ook gebeurtenissen worden vaak gebruikt hiervoor:
Overige populaire personages uit Europese literatuur en geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Nederland
- Bokkenrijders
- Willem van der Decken (kapitein van de Vliegende Hollander)
- Dove Wander
- Visser Blommaert en de Ossaert
- Ellert en Brammert
- Faustus te Leeuwarden
- De gierige dame
- Het glujende peerd
- Het ijdele melkmeisje
- Wijerd Jelckama
- Ossaert
- Pier Gerlofs Donia
- Redbald en Wulfram
- Roggemoeder
- Sinterklaas en Zwarte Piet
- Jantje van Sluis
- Dik Trom
- Eline Vere
- Het Vrouwtje van Stavoren
- Wisselkind
- Witte wieven
- De zeemeermin van Westenschouwen
Groot-Brittannië
- Beowulf
- Koning Arthur
- Lancelot
- Frankenstein
- Ebenezer Scrooge
- Sweeney Todd
- Jack the Ripper
- Monster van Loch Ness
- Lawrence van Arabië
Duitsland
Italië
België
Spanje
Zwitserland
Overige populaire personages[bewerken | brontekst bewerken]
Personages uit religieuze werken[bewerken | brontekst bewerken]
In feite tellen personages uit elke religie op zijn minst 70 geleden of langer voor het eerst op papier verwerkt onder het publiek domein. Maar adaptaties van religieuze werken kunnen worden opgevat als discriminerend.
Bronnen, noten en/of referenties |