Naar inhoud springen

Bemmel

Beluister (info)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door D'Arch (overleg | bijdragen) op 24 apr 2020 om 19:56. (→‎Evenementen: afb retour)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Zie Bemmel (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Bemmel.
Bemmel
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Bemmel (Gelderland)
Bemmel
Situering
Provincie Vlag Gelderland Gelderland
Gemeente Vlag Lingewaard Lingewaard
Coördinaten 51° 53′ NB, 5° 53′ OL
Algemeen
Oppervlakte 15,89[1] km²
- land 14,3[1] km²
- water 1,59[1] km²
Inwoners
(2023-01-01) 		12.325[1]
(776 inw./km²)
Woning­voorraad 5.260 woningen[1]
Overig
Postcode 6681
Netnummer 0481
Woonplaatscode 3131
Belangrijke verkeersaders A15
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Bemmel is een dorp en een voormalige gemeente in de Betuwe (Gelderland). Op 1 januari 2001 werden de gemeenten Bemmel, Gendt en Huissen samengevoegd onder de werknaam Bemmel. Sinds 1 januari 2003 heet deze gemeente Lingewaard. De plaats had 12.161 inwoners op 1 januari 2020.[2] Het bestuurscentrum van gemeente Lingewaard is gevestigd in Bemmel.

Het dorp ligt in het stroomgebied van de Waal, Nederrijn en Linge, in het laagland tussen de steden Arnhem en Nijmegen. Bemmel is in de periode 1990-2006 flink uitgebreid met een drietal nieuwe wijken: Klein Rome, Klaverkamp en Essenpas. De buurtschappen Doornik en De Pas horen ook bij Bemmel. De buurtschap Vossenpels hoort gedeeltelijk bij Bemmel en gedeeltelijk bij Lent.

Cultuurhistorie

Theaterkerk Bemmel in het centrum

Het oudste gebouw in Bemmel is de protestantse kerk; een bouwwerk uit de twaalfde eeuw, dat voor de Reformatie aan de heilige Donatus gewijd was. In 1873 werd in Bemmel weer een rooms-katholieke kerk gesticht; de Donatuskerk, wederom gewijd aan Donatus. In 2015 werd deze kerk aan de eredienst onttrokken, en is nu in gebruik als theaterzaal onder de naam Theaterkerk Bemmel.

In het centrum van Bemmel staat het monumentale huis Brugdijk, dat in de late middeleeuwen is gebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog fungeerde dit huis als bijgebouw van het gemeentehuis.[3] In 2013 werd Brugdijk door de gemeente verkocht. Sinds 2014 is het gebouw in gebruik als bedrijfspand. Ten zuiden van Brugdijk staat kasteel de Kinkelenburg, dat uit de late middeleeuwen stamt. Het kasteel is sinds 1945 onder andere in gebruik als trouwlocatie. Naast de Kinkelenburg staat het oorlogsmonument Waarom ik? dat gemaakt is door kunstenaar Jac Maris. Op de grasperkjes rondom de Kinkelenburg en Brugdijk komt de weidegeelster (Gagea pratensis) voor.[4] In Nederland is dit bolgewas vrij zeldzaam en komt van oudsher eigenlijk alleen op de wat hoger gelegen plaatsen langs rivieren voor.

Heraldiek

Zie Wapen van Bemmel en Vlag van Bemmel voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Toen Bemmel een zelfstandige gemeente was, had het een officieel wapen en een officiële vlag (dundoek). Het wapen van Bemmel werd officieel op 14 december 1931 toegekend. De vlag van Bemmel werd (enige tijd later) op 2 juni 1961 per raadsbesluit aangenomen. Toen de gemeente Bemmel in 2001 opging in de fusiegemeente Lingewaard (samen met de voormalige gemeenten Huissen en Gendt), vervielen de officiële statussen van de vlag en het wapen van Bemmel. Wel zit het Bemmelse wapen verwerkt in het huidige, wapen van Lingewaard, samen met het wapen van Huissen en Gendt.

Evenementen

De jaarlijkse ponymarkt

In Bemmel wordt de jaarlijkse Bemmelse Dweildag gehouden: een festival waarbij dweilorkesten uit verschillende landen naar het dorp komen. Ook zijn de jaarlijkse Bemmelse ponymarkt en kortebaandraverij bekend. De twee laatst genoemde evenementen worden de Bemmelse Paardendagen genoemd.

Het internationale wandelevenement de Nijmeegse Vierdaagse komt op de zogenaamde Dag van Elst door Bemmel. Afhankelijk van de editie kan dit op de eerste of de vierde dag zijn.

Natuur en landschap

Ooibos in de Bemmelse uiterwaarden

Bemmel hoort bij het Nederlandse Rivierengebied. Het landschapstype waarin de plaats is gelegen is het rivierlandschap. Door rivierafzettingen is er in het Bemmelse gebied een relatief vruchtbare bodem ontstaan. Bijzonder zijn de overslaggronden (ooivaaggronden) die in het zuiden voorkomen. Dit bodemtype bestaat uit sediment van dijkdoorbraken uit het verleden. De diepe kolken (ook wel wielen genoemd) die in het landschap van Bemmel liggen, zijn ook ontstaan door de dijkdoorbraken in het verleden. Een groot deel van het Bemmelse gebied ontleent zich goed voor de tuinbouw. Er zijn relatief veel boomgaarden en glastuinbouwkassen. Het zuidelijke deel Bemmel bestaat uit uiterwaarden, die tot het natuurgebied de Gelderse Poort van Staatsbosbeheer behoren. In de Bemmelse uiterwaarden staan stukken zachthoutooibos (Salicion albae). In deze wilgenbossen komen veel bevers voor. Door het westelijk deel van Bemmel loopt het landschapspark Park Lingezegen. Hierin ligt Landgoed Doornik, waar men zeldzame Nederlandse akkerflora kan bekijken. De natuurakkers op dit landgoed vormen een uitstekend habitat voor typische akkervogels zoals de patrijs, geelgors en veldleeuwerik die hier voorkomen.

Veldschuur en dijkmagazijn

Veldschuur met bijbehorende moestuinen

Naast de Waaldijk (binnendijks) bevindt zich de Veldschuur. Dit gebouw is door Stichting Lingewaard Natuurlijk ingericht als educatiecentrum voor natuurbeleving en duurzaamheid. Naast de Veldschuur liggen moestuinen die ook bij het gebouw horen. Op de Waaldijk zelf staat een gerestaureerd dijkmagazijn, dat sinds 2001 is ingericht als natuureducatie- en bezoekerscentrum onder de werknaam Dijkmagazijn Bemmel. In het dijkmagazijn staan honderden geprepareerde diersoorten tentoongesteld, die in de omgeving van het rivierlandschap van Lingewaard voorkomen.

Het dijkmagazijn op de Waaldijk

Afbeeldingen

Infrastructuur

De Betuweroute door Bemmel

Door Bemmel loopt de Betuweroute. Dit is een goederenspoorlijn van de Maasvlakte bij Rotterdam naar de Duitse grens (enkele kilometers voorbij Zevenaar).

Het meest oostelijke deel van Bemmel (net boven Knooppunt Ressen) ligt aan de A15.

Onderwijs

Basisschool de Pius X in Bemmel

In Bemmel zijn de volgende onderwijsinstellingen gevestigd:

Naam: Onderwijstype:
Over Betuwe College Voortgezet onderwijs
Pro College Bemmel Praktijkonderwijs
Pius X Rooms-katholiek basisonderwijs
Borgwal Dalton basisonderwijs
Regenboog Openbaar basisonderwijs
Donatushof Jenaplan basisonderwijs
De Vlinderboom Speciaal basisonderwijs

Sportfaciliteiten

Het stadion van SC Bemmel

In Bemmel zijn onder andere de volgende sportfaciliteiten:

Naam: Sport:
SC Bemmel Voetbal
MHC Bemmel Hockey
BV Batouwe Basketbal
TWC 't Verzetje Wielrennen
Tennisclub Bemmel Tennis
De Schaapskooi Indoortennis, tafeltennis, squash en fitness
Vereniging Kidang Volleybal
BC Bemmel 72 Badminton
Rugbyclub Betuwe Rugby
Ki-Aikido Bemmel Aikido

Bekende personen

Bekende personen die in Bemmel zijn geboren, er wonen, of gewoond hebben zijn:

Trivia

  • De palmzegge (Carex muskingumensis); een van oorsprong Noord-Amerikaanse plantensoort, werd in 2003 te Bemmel voor het eerst in Nederland in het wild aangetroffen als exoot.
  • Bemmel wordt door de jongere inwoners vaak "Bemmely Hills" genoemd. Deze bijnaam voor het dorp wordt vooral op sociale media gebruikt. Vermoedelijk is deze naam daar ooit ontstaan.[bron?]
  • De alternatieve naam van Bemmel tijdens de carnaval is 't Kaokelnest

Zie ook

Externe links

Zie de categorie Bemmel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bemmel&oldid=56136835"