Eurovisiesongfestival 2019

Eurovisiesongfestival 2019
	Dare to Dream
Gastland	Israël
Locatie	Expo Tel Aviv, Tel Aviv
Omroep	Kan
Halve finale 1	14 mei 2019
Halve finale 2	16 mei 2019
Finale	18 mei 2019
Presentatoren	Bar Refaeli ; Erez Tal ; Assi Azar ; Lucy Ayoub
Winnaar
Land	Nederland
Lied	Arcade
Artiest	Duncan Laurence
Tekst	Duncan Laurence
Componist	Duncan Laurence, Joel Sjöö, Wouter Hardy, Will Knox
Andere gegevens
Stemgegevens	Elk land verdeelde twee sets van 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 en 12 punten; één via televoting en één via een vakjury
Aantal landen	41 (26 in finale)
Terugtrekkend	Bulgarije ; Oekraïne
Openingsact
Halve finale 1	Netta - Toy
Finale	Dana International - Diva ; Ilanit - Ey sham ; Nadav Guedj - Golden Boy ; Vlaggenparade met de 26 finalisten
Intervalact
Halve finale 1	Dana International ; Kutiman
Halve finale 2	Shalva Band ; Kutiman ; Izhar Cohen
Finale	Conchita Wurst - Heroes ; Måns Zelmerlöw - Fuego ; Eleni Foureira - Dancing lasha tumbai ; Vjerka Serdjoetsjka - Toy ; Gali Atari - Hallelujah; The Idan Raichel Project - Bo'ee; Netta - Nana banana ; Madonna met Quavo - Like a prayer en Future
Chronologie
	◄ 2018 – 2020 ►

Het Eurovisiesongfestival 2019 was de 64ste editie van het Eurovisiesongfestival en werd gehouden op 14, 16 en 18 mei 2019. Israël was aangewezen als gastland, nadat dat land de overwinning binnenhaalde op het Eurovisiesongfestival 2018. Winnaar werd Duncan Laurence uit Nederland. Het was de vijfde Nederlandse songfestivalzege en de eerste sinds 1975.

Formule[bewerken | brontekst bewerken]

Naar jaarlijkse traditie werden in mei twee halve finales en één finale gehouden. Op dinsdag 14 mei en donderdag 16 mei waren de halve finales, waaruit telkens tien landen zich kwalificeerden voor de finale op zaterdag 18 mei. De Grote Vijf (de landen die de grootste financiële bijdrage leveren aan de organisatie van het Eurovisiesongfestival, zijnde Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk) en gastland Israël, plaatsten zich rechtstreeks voor de finale.

Deelnemers moesten op de dag van de finale minimaal zestien jaar oud zijn. Elk optreden mocht uit niet meer dan zes deelnemers bestaan. De liedjes mochten niet langer zijn dan drie minuten.

De stemmen waren afkomstig van een vakjury en publiek. Elk deelnemend land mocht een vakjury van vijf personen samenstellen. De vakjury stemde op 17 mei na afloop van de op die dag gehouden dress rehearsal. Deze generale repetitie was niet voor publiek toegankelijk en werd niet in het openbaar uitgezonden via tv, radio of internet, maar was wel toegankelijk voor de juryleden via een interne verbinding van Eurovisie. De vakjury's waren verplicht om hun stem te baseren op vier kernpunten: de vocale capaciteiten van de zanger(s), de act zelf, compositie en originaliteit van het te zingen lied en ten slotte op de algemene indruk van het optreden.^[1] Elke vakjury gaf punten aan tien landen. Het was de vakjury niet toegestaan te stemmen op het eigen land.

Alle inwoners uit de deelnemende landen mochten tijdens de tv-uitzending een stem uitbrengen via telefoon, sms of esc-app. Het was ze niet toegestaan te stemmen op een optreden van eigen land. De stemmen van de vakjury maakten 50% uit van het eindresultaat. De andere helft was afkomstig van de televoting.

In tegenstelling tot eerdere jaren werden de punten van de televoting bekendgemaakt in de volgorde van het aantal punten dat ze van de vakjury hebben gekregen en niet langer in de volgorde van het aantal punten afkomstig van de televoting.

Gaststad (rood) en
kandidaat-gaststeden (blauw)

Gaststad[bewerken | brontekst bewerken]

Het was voor de derde maal dat Israël het Eurovisiesongfestival organiseerde: eerder gebeurde dat in 1979 en 1999. Na de overwinning van Israël in 2018 verklaarden zowel winnares Netta Barzilai als de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat het festival in Jeruzalem plaats zou vinden. Dit werd niet officieel bevestigd door de Israëlische publieke omroep (Kan) en de European Broadcasting Union (EBU). Ook de Israëlische minister van Financiën, Moshe Kahlon, verklaarde in een interview dat het evenement in Jeruzalem zou worden gehouden, en schatte de kosten op 120 miljoen Israëlische sjekel (ongeveer 24 miljoen euro). De burgemeester van Jeruzalem, Nir Barkat, noemde de Pais Arena en het Teddystadion als mogelijke locaties om het evenement te organiseren. Internationaal werd kritiek geuit op Jeruzalem als gaststad, omdat de stad een grote rol speelt in het Israëlisch-Palestijns conflict. Daarnaast stelde de noordelijke havenstad Haifa zich ook kandidaat en wilde het evenement in het Sammy Oferstadion organiseren.

De gemeente Jeruzalem gaf vervolgens aan dat het festival niet plaats zou vinden in het International Convention Centre (ICC), waar het Eurovisiesongfestival 1999 plaatsvond, vanwege onvoldoende capaciteit.

Uiteindelijk stelden Jeruzalem, Tel Aviv en Eilat zich officieel kandidaat als gaststad.^[2] Nadat Eilat en Haifa afvielen vanwege het niet voldoen aan bepaalde criteria, zoals genoeg hotelkamers hebben en een dak boven de plaats van organisatie, maakte de EBU op 13 september 2018 bekend dat het Tel Aviv Convention Center aangewezen werd als locatie.^[3]^[4]

Controverse[bewerken | brontekst bewerken]

De EBU vreesde dat het Eurovisiesongfestival in 2019 door diverse landen zou worden geboycot.^[5] In IJsland werd een petitie ingediend die de openbare omroep aanmaande om niet deel te nemen wegens schendingen van de mensenrechten door Israël.^[6] Burgemeester Mícheál Mac Donncha van de Ierse hoofdstad Dublin,^[7] de linkse politieke partij Vänsterpartiet in Zweden^[8] en diverse politici in het Verenigd Koninkrijk^[9] gaven aan deelname aan een Eurovisiesongfestival in Israël niet te steunen.^[8] Uiteindelijk meldde geen enkele van deze landen zich af van deelname.

Ook werd Israël ervan beschuldigd het evenement te gebruiken voor pinkwashing, dat wil zeggen een liberaal, modern en tolerant gezicht aan de wereld te tonen om misstanden in de bezette gebieden en met name in Gaza te verhullen.^[10]

Tijdens de finaleshow op 18 mei toonden de IJslandse deelnemers Palestijnse banners op het moment dat hun televotingpunten bekend werden gemaakt. Hoewel vlaggen van soevereine staten getoond mogen worden tijdens het festival, werd dit gezien als politiek statement en zou dus tegen de regels zijn.^[11] De EBU legde in september 2019 aan de verantwoordelijke IJslandse omroep RÚVeen boete van 5000 euro op vanwege de actie van hun deelnemers.^[12]^[13] Tijdens de intervalact van superster Madonna toonden twee van haar dansers een Israëlische en een Palestijnse vlag.^[14] De EBU gaf na de show aan dat deze actie vooraf niet besproken was met de EBU en organiserende omroep KAN en ook niet tijdens de repetities was uitgevoerd. Ook hier gaf de EBU aan de actie af te keuren, vanwege de politiek neutrale aard van het festival.^[15]

Samenstelling halve finales[bewerken | brontekst bewerken]

Op 26 januari werd de indeling in potten bekendgemaakt, als basis voor de loting voor de halve finales. Landen die gewoonlijk op elkaar stemmen, werden in dezelfde pot geplaatst. Uit elke pot gingen drie landen naar de eerste halve finale; de overige landen traden aan in de tweede halve finale. De loting vond op 28 januari plaats. De definitieve startvolgorde van de drie shows werd niet geloot, maar door de producent bepaald. Wel werd bepaald of een land in de eerste of tweede helft van de halve finale zou aantreden. Op speciaal verzoek van de Zwitserse omroep SRF trad Zwitserland in de tweede halve finale op.

Pot 1	Pot 2	Pot 3	Pot 4	Pot 5	Pot 6
Albanië Kroatië Montenegro Noord-Macedonië Servië Slovenië	Denemarken Estland Finland IJsland Noorwegen Zweden	Armenië Azerbeidzjan Georgië ~~Oekraïne~~ Rusland Wit-Rusland	Australië Ierland Letland Litouwen Polen Portugal	België Hongarije Nederland Oostenrijk Tsjechië Zwitserland	Cyprus Griekenland Malta Moldavië Roemenië San Marino

Uitslagen[bewerken | brontekst bewerken]

Finale[bewerken | brontekst bewerken]

Nederland wist voor het eerst in 44 jaar de finale te winnen. Italië werd tweede en Sergey Lazarev deed voor de tweede keer mee en eindigde wederom op de derde plaats voor Rusland, net als in 2016. Het Verenigd Koninkrijk eindigde als laatste met slechts 11 punten. Duitsland kreeg nul punten bij de televoting.

Winnaar bij de vakjury werd Noord-Macedonië, gevolgd door Zweden en Nederland. Noorwegen won bij de televoting, met Nederland op de tweede plek en Italië op de derde. Israël kreeg nul punten bij de vakjury.

Noord-Macedonië en San Marino behaalden met respectievelijk een 7de en 19ste plek hun beste positie ooit.

Wit-Rusland maakte bij de halve finales de resultaten te vroeg bekend. Daarom werden de stemmen van de vakjury van Wit-Rusland bij de finale ongeldig verklaard en werden ze berekend volgens een systeem dat kijkt naar de uitslagen van vergelijkbaar stemgedrag van de andere landen. Bij die berekening is een fout gemaakt, waardoor het slechtst scorende land 12 punten kreeg, het op een na slechtst scorende land 10 punten enz. De landen die de punten hadden moeten krijgen, kregen allemaal 0 punten. Enkele dagen na de finale is de fout hersteld. Hierdoor kregen in totaal 20 landen in de totale einduitslag een andere rangschikking.^[16]

Plaats	Land	Taal	Artiest	Lied	Televoting	Vakjury	Punten
1	Nederland	Engels	Duncan Laurence	Arcade	261	237	498
2	Italië	Italiaans	Mahmood	Soldi	253	219	472
3	Rusland	Engels	Sergej Lazarev	Scream	244	126	370
4	Zwitserland	Engels	Luca Hänni	She got me	212	152	364
5	Zweden	Engels	John Lundvik	Too late for love	93	241	334
6	Noorwegen	Engels en Samisch	KEiiNO	Spirit in the sky	291	40	331
7	Noord-Macedonië	Engels	Tamara Todevska	Proud	58	247	305
8	Azerbeidzjan	Engels	Chingiz	Truth	100	202	302
9	Australië	Engels	Kate Miller-Heidke	Zero gravity	131	153	284
10	IJsland	IJslands	Hatari	Hatrið mun sigra	186	46	232
11	Tsjechië	Engels	Lake Malawi	Friend of a friend	7	150	157
12	Denemarken	Engels, Frans en Deens	Leonora	Love is forever	51	69	120
13	Cyprus	Engels	Tamta	Replay	32	77	109
14	Malta	Engels	Michela	Chameleon	20	87	107
15	Slovenië	Sloveens	Zala Kralj & Gašper Šantl	Sebi	59	46	105
16	Frankrijk	Engels en Frans	Bilal Hassani	Roi	38	67	105
17	Albanië	Albanees	Jonida Maliqi	Ktheju tokës	47	43	90
18	Servië	Servisch	Nevena Božović	Kruna	54	35	89
19	San Marino	Engels	Serhat	Say na na na	65	12	77
20	Estland	Engels	Victor Crone	Storm	48	28	76
21	Griekenland	Engels	Katerine Duska	Better love	24	50	74
22	Spanje	Spaans	Miki	La venda	53	1	54
23	Israël	Engels	Kobi Marimi	Home	35	0	35
24	Wit-Rusland	Engels	ZENA	Like it	13	18	31
25	Duitsland	Engels	S!sters	Sister	0	24	24
26	Verenigd Koninkrijk	Engels	Michael Rice	Bigger than us	3	8	11

Eerste halve finale[bewerken | brontekst bewerken]

Frankrijk, Israël en Spanje stemden in deze halve finale mee. IJsland wist zich de afgelopen vier edities niet voor de finale te kwalificeren, maar kon dit jaar weer een plek bemachtigen. Zanger Serhat wist zich namens San Marino te plaatsen voor de finale. Dit lukte het land voorheen slechts een enkele keer. Hongarije slaagde er voor de eerste keer sinds 2011 niet in om de finale te bereiken.

Plaats	Land	Taal	Artiest	Lied	Punten
1	Australië	Engels	Kate Miller-Heidke	Zero gravity	261
2	Tsjechië	Engels	Lake Malawi	Friend of a friend	242
3	IJsland	IJslands	Hatari	Hatrið mun sigra	221
4	Estland	Engels	Victor Crone	Storm	198
5	Griekenland	Engels	Katerine Duska	Better love	185
6	Slovenië	Sloveens	Zala Kralj & Gašper Šantl	Sebi	167
7	Servië	Servisch	Nevena Božović	Kruna	156
8	San Marino	Engels	Serhat	Say na na na	150
9	Cyprus	Engels	Tamta	Replay	149
10	Wit-Rusland	Engels	ZENA	Like it	122
11	Polen	Engels en Pools	Tulia	Fire of love (pali się)	120
12	Hongarije	Hongaars	Joci Pápai	Az én apám	97
13	België	Engels	Eliot	Wake up	70
14	Georgië	Georgisch	Oto Nemsadze	Keep on going	62
15	Portugal	Portugees	Conan Osíris	Telemóveis	51
16	Montenegro	Engels	D mol	Heaven	46
17	Finland	Engels	Darude feat. Sebastian Rejman	Look away	23

Tweede halve finale[bewerken | brontekst bewerken]

Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk stemden in deze halve finale mee.

Plaats	Land	Taal	Artiest	Lied	Jury	Publiek	Totaal
1	Nederland	Engels	Duncan Laurence	Arcade	140	140	280
2	Noord-Macedonië	Engels	Tamara Todevska	Proud	155	84	239
3	Zweden	Engels	John Lundvik	Too late for love	150	88	238
4	Zwitserland	Engels	Luca Hänni	She got me	95	137	232
5	Azerbeidzjan	Engels	Chingiz	Truth	103	121	224
6	Rusland	Engels	Sergej Lazarev	Scream	93	124	217
7	Noorwegen	Engels en Samisch	KEiiNO	Spirit in the sky	40	170	210
8	Malta	Engels	Michela	Chameleon	107	50	157
9	Albanië	Albanees	Jonida Maliqi	Ktheju tokës	38	58	96
10	Denemarken	Engels, Frans en Deens	Leonora	Love is forever	53	41	94
11	Litouwen	Engels	Jurijus Veklenko	Run with the lions	16	77	93
12	Moldavië	Engels	Anna Odobescu	Stay	58	27	85
13	Roemenië	Engels	Ester Peony	On a Sunday	47	24	71
14	Kroatië	Engels en Kroatisch	Roko	The dream	26	38	64
15	Letland	Engels	Carousel	That night	37	13	50
16	Armenië	Engels	Srbuk	Walking out	26	23	49
17	Oostenrijk	Engels	PÆNDA	Limits	21	0	21
18	Ierland	Engels	Sarah McTernan	22	13	3	16

Wijzigingen[bewerken | brontekst bewerken]

Terugtrekkende landen[bewerken | brontekst bewerken]

Bulgarije: de Bulgaarse omroep BNT trok zich na drie succesvolle jaren terug vanwege financiële redenen. Ook in 2014 was dit de oorzaak voor de Bulgaarse terugtrekking.^[17]
Oekraïne: op 27 februari 2019 besloot de Oekraïense omroep UA:PBC zich terug te trekken. Reden was de controverse die na de eigen nationale finale ontstaan was. In voorgaande jaren was de winnaar van de nationale finale de afgevaardigde van het land. Toen halverwege de show bleek dat zangeres Maruv, die ook een zangcarrière en de daarbij behorende roem in Rusland geniet, op koers lag om te winnen, werd er aangekondigd dat de winnaar binnen 24 uur een contract moest tekenen. Toen Maruv daadwerkelijk won werd haar een contract gepresenteerd waarin onder meer stond dat zij haar aankomende concerten in Rusland moest afzeggen. Nadat Maruv weigerde dit contract te tekenen werd de nummers twee en drie, respectievelijk Freedom Jazz en KAZKA, hetzelfde aanbod gedaan. Nadat ook zij bedankten, uit solidariteit met Maruv, besloot de Oekraïense omroep niet mee te doen.

Terugkerende artiesten[bewerken | brontekst bewerken]

Land	Artiest	Plaats	Eerdere deelname	Plaats toen
Hongarije	Joci Pápai	12 HF	Hongarije 2017	8
Noord-Macedonië	Tamara Todevska	7	Macedonië 2008	10 HF
Rusland	Sergej Lazarev	3	Rusland 2016	3
San Marino	Serhat	19	San Marino 2016	12 HF
Servië	Nevena Božović	18	Servië 2013 (deel van Moje 3)	11 HF

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Tonight: Juries decide 50% of the Eurovision 2019 result, eurovision.tv. Gearchiveerd op 2 juni 2023.
↑ (en) Narrowing it down: These venues may host Eurovision 2019 in Israel. Eurovision.tv (29 augustus 2018). Gearchiveerd op 19 september 2021. Geraadpleegd op 23 maart 2022.
↑ (en) Tel Aviv to host Eurovision 2019!. Eurovision.tv (13 september 2018). Gearchiveerd op 3 maart 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.
↑ Van Hallelujah tot Dana International: Een turbulente aanloop naar Tel Aviv 2019 · CIDI. CIDI (18 mei 2019). Gearchiveerd op 20 januari 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.
↑ (en) Israeli media: "EBU to take Eurovision away from Jerusalem if countries boycott". ESCXTRA.com (24 mei 2018). Gearchiveerd op 21 januari 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.
↑ (en) Thousands Petition to Abstain from 2019 Eurovision in Israel. Gearchiveerd op 7 augustus 2022.
↑ (en) O'Connor, Siobhan, Former Eurovision winner joins calls for Ireland to boycott 2018 contest. irishmirror (17 mei 2018). Gearchiveerd op 22 december 2022.
↑ ^a ^b (en) T. O. I. staff, Jerusalem Eurovision 2019 under threat due to possible boycott – report. www.timesofisrael.com. Gearchiveerd op 17 juni 2021.
↑ (en) UK participation in Eurovision 2019 in Israel would condone “outrageous human rights violations”. Gearchiveerd op 28 mei 2018. Geraadpleegd op 25 mei 2018.
↑ (en) Haneen Maikey and Hilary Aked Eurovision has turned into a ‘pinkwashing’ opportunity for Israel – the LGBT+ community should boycott it, The Independent, 3 maart 2019. Gearchiveerd op 23 mei 2023.
↑ 'IJslandse punkrockers maken politiek statement op Songfestival in Israël', AD.nl, 19 mei 2019. Gearchiveerd op 17 augustus 2022.
↑ (en) EBU fines Iceland for their band's display of Palestinian scarves during Eurovision final, Euronews, 23 september 2019. Gearchiveerd op 28 mei 2023.
↑ IJsland krijgt boete na wangedrag Eurovisie Songfestival. Showbizzsite (21 september 2019). Gearchiveerd op 22 september 2019. Geraadpleegd op 22 september 2019.
↑ 'Wanstaltig slecht': hoe Madonna zo onzuiver kon zingen op het Songfestival, NOS, 19 mei 2019. Gearchiveerd op 4 februari 2023.
↑ (en) Madonna sparks controversy as dancers wear Palestinian and Israeli flags, The Independent, 19 mei 2019
↑ songfestivalweblog, EBU past uitslag aan, Nederland blijft winnaar. Gearchiveerd op 24 januari 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.
↑ (en) Bulgaria 🇧🇬 🇳🇱, BNT Eurovision, OFFICIAL STATEMENT - 15 OCTOBER - Sofia, Bulgaria (15 oktober 2018). Gearchiveerd op 11 juni 2023.

[1] Tonight: Juries decide 50% of the Eurovision 2019 result, eurovision.tv. Gearchiveerd op 2 juni 2023.

[2] (en) Narrowing it down: These venues may host Eurovision 2019 in Israel. Eurovision.tv (29 augustus 2018). Gearchiveerd op 19 september 2021. Geraadpleegd op 23 maart 2022.

[3] (en) Tel Aviv to host Eurovision 2019!. Eurovision.tv (13 september 2018). Gearchiveerd op 3 maart 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.

[4] Van Hallelujah tot Dana International: Een turbulente aanloop naar Tel Aviv 2019 · CIDI. CIDI (18 mei 2019). Gearchiveerd op 20 januari 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.

[5] (en) Israeli media: "EBU to take Eurovision away from Jerusalem if countries boycott". ESCXTRA.com (24 mei 2018). Gearchiveerd op 21 januari 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.

[6] (en) Thousands Petition to Abstain from 2019 Eurovision in Israel. Gearchiveerd op 7 augustus 2022.

[7] (en) O'Connor, Siobhan, Former Eurovision winner joins calls for Ireland to boycott 2018 contest. irishmirror (17 mei 2018). Gearchiveerd op 22 december 2022.

[times-8] (en) T. O. I. staff, Jerusalem Eurovision 2019 under threat due to possible boycott – report. www.timesofisrael.com. Gearchiveerd op 17 juni 2021.

[9] (en) UK participation in Eurovision 2019 in Israel would condone “outrageous human rights violations”. Gearchiveerd op 28 mei 2018. Geraadpleegd op 25 mei 2018.

[10] (en) Haneen Maikey and Hilary Aked Eurovision has turned into a ‘pinkwashing’ opportunity for Israel – the LGBT+ community should boycott it, The Independent, 3 maart 2019. Gearchiveerd op 23 mei 2023.

[11] 'IJslandse punkrockers maken politiek statement op Songfestival in Israël', AD.nl, 19 mei 2019. Gearchiveerd op 17 augustus 2022.

[12] (en) EBU fines Iceland for their band's display of Palestinian scarves during Eurovision final, Euronews, 23 september 2019. Gearchiveerd op 28 mei 2023.

[13] IJsland krijgt boete na wangedrag Eurovisie Songfestival. Showbizzsite (21 september 2019). Gearchiveerd op 22 september 2019. Geraadpleegd op 22 september 2019.

[14] 'Wanstaltig slecht': hoe Madonna zo onzuiver kon zingen op het Songfestival, NOS, 19 mei 2019. Gearchiveerd op 4 februari 2023.

[15] (en) Madonna sparks controversy as dancers wear Palestinian and Israeli flags, The Independent, 19 mei 2019

[16] songfestivalweblog, EBU past uitslag aan, Nederland blijft winnaar. Gearchiveerd op 24 januari 2022. Geraadpleegd op 23 maart 2022.

[17] (en) Bulgaria 🇧🇬 🇳🇱, BNT Eurovision, OFFICIAL STATEMENT - 15 OCTOBER - Sofia, Bulgaria (15 oktober 2018). Gearchiveerd op 11 juni 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Actief:	Albanië · Armenië · Australië · Azerbeidzjan · België · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Ierland · IJsland · Israël · Italië · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · San Marino · Servië · Slovenië · Spanje · Tsjechië · Verenigd Koninkrijk · Zweden · Zwitserland
Inactief:	Andorra · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Hongarije · Marokko · Monaco · Montenegro · Noord-Macedonië · Roemenië · Rusland · Slowakije · Turkije · Wit-Rusland
Mislukt:	Kosovo · Libanon · Liechtenstein · Qatar · Tunesië
Voormalig:	Joegoslavië · Servië en Montenegro