Boerenprotesten tegen stikstofbeleid: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Ongefundeerde verwijdering van Aquatic Ambiance hersteld + bronnen
Dajasj (overleg | bijdragen)
moderatoren
40.390 bewerkingen
De onderdelen opnieuw ingedeeld, om de leesbaarheid te verhogen. Tekst kan nog wel wat extra aandacht gebruiken
Regel 17: Regel 17:
*[[Bedreiging (Nederlands strafrecht)|Doodsbedreigingen]] jegens politici<ref name="doodskist"/><ref name="Tractorverbod IJsselland"/><ref name="Bouwmeester"/>
*[[Bedreiging (Nederlands strafrecht)|Doodsbedreigingen]] jegens politici<ref name="doodskist"/><ref name="Tractorverbod IJsselland"/><ref name="Bouwmeester"/>
*Bedreiging van andersdenkende boeren<ref name="Bouwmeester"/>
*Bedreiging van andersdenkende boeren<ref name="Bouwmeester"/>
*Intimidatie van veganisten en dierenactivisten<ref name="Merlin Mulder"/><ref name="Lieke Mulder"/><ref name="Merkx"/>
*Intimidatie van veganisten en dierenactivisten<ref name="Merlin Mulder"/><ref name="Lieke Mulder"/>.<ref name="Merkx">{{Cite news |url=https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3225758/farmers-defence-force-wil-fotos-online-van-vegagekkies-net-zal-zich-sluiten |title=Farmers Defence Force wil foto's online van 'vegagekkies': 'Net zal zich sluiten' |author=Raymond Merkx |work=Omroep Brabant |date=29 juni 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>
*Agressie jegens de politie<ref name="Bouwmeester"/><ref name="Wieggers"/><ref name="uit de hand"/>
*Agressie jegens de politie<ref name="Bouwmeester"/><ref name="Wieggers"/><ref name="uit de hand"/>
*Onaangekondigd bezoek privéwoningen politici, winkeldirecteuren en activisten<ref name="Jetten">{{Cite news |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/28/vijf-leden-farmers-defence-force-brengen-rob-jetten-thuis-voedselpakket-a4017685 |title=Leden Farmers Defence Force brengen Rob Jetten thuis voedselpakket |author=Jelmer Kos |work=NRC Handelsblad |date=28 oktober 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref><ref name="Nijmegen"/><ref name="Jumbo Breda"/>
*Onaangekondigd bezoek privéwoningen politici, winkeldirecteuren en activisten<ref name="Jetten">{{Cite news |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/28/vijf-leden-farmers-defence-force-brengen-rob-jetten-thuis-voedselpakket-a4017685 |title=Leden Farmers Defence Force brengen Rob Jetten thuis voedselpakket |author=Jelmer Kos |work=NRC Handelsblad |date=28 oktober 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref><ref name="Nijmegen"/><ref name="Jumbo Breda"/>
}}
}}
Het '''boerenprotest''' is een reeks [[protest]]acties van [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se boeren die plaatsvonden vanaf 1 oktober 2019. De [[Agrariër|boeren]] vroegen aandacht voor hun positie in de maatschappij, de "continu wijzigende regelgeving en het algemeen gebrek aan begrip en respect voor het boerenwerk".<ref>{{Citeer web|url=https://www.boerderij.nl/Home/Achtergrond/2019/9/Dit-is-waarom-boeren-gaan-demonstreren-478809E/|titel=Dit is waarom boeren gaan demonstreren|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=30 september 2019|uitgever=Boerderij|taal=}}</ref> De protestactie werd georganiseerd door Agractie en [[Farmers Defence Force]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.gelderlander.nl/ede/edese-initiatiefnemer-boerenprotest-tevreden-afgesloten-a12-is-enige-kleinigheidje~a750adbf/|titel=Edese initiatiefnemer boerenprotest tevreden: ‘Afgesloten A12 is enige kleinigheidje’|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Joni van Essen|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=de Gelderlander|taal=}}</ref> [[LTO Nederland]] en haar regionale afdelingen ondersteunden de actie, al keerden ze zich wel af van geweld en vernielingen zoals in Groningen.<ref name="ltonoord">{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/binnenland/6004098/lto-noord-gaat-leden-die-tanden-lieten-zien-bij-boerenprotest-niet-royeren.html|titel=LTO Noord gaat leden die 'tanden lieten zien' bij boerenprotest niet royeren|bezochtdatum=15 oktober 2019|datum=15 oktober 2019|uitgever=Nu.nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.gelderlander.nl/dossier-protest-boeren/kabinet-krijgt-ultimatum-doen-ze-niks-dan-weer-boerenproenshy-test~a57ed6fd/|titel=‘Kabinet krijgt ultimatum, doen ze niks dan weer boerenprotest’|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=de Gelderlander|taal=}}</ref>
Het '''boerenprotest''' is een reeks [[protest]]acties van [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se boeren die plaatsvonden vanaf 1 oktober 2019. De [[Agrariër|boeren]] vroegen aandacht voor hun positie in de maatschappij, de "continu wijzigende regelgeving en het algemeen gebrek aan begrip en respect voor het boerenwerk".<ref>{{Citeer web|url=https://www.boerderij.nl/Home/Achtergrond/2019/9/Dit-is-waarom-boeren-gaan-demonstreren-478809E/|titel=Dit is waarom boeren gaan demonstreren|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=30 september 2019|uitgever=Boerderij|taal=}}</ref> De protestactie werd georganiseerd door Agractie en [[Farmers Defence Force]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.gelderlander.nl/ede/edese-initiatiefnemer-boerenprotest-tevreden-afgesloten-a12-is-enige-kleinigheidje~a750adbf/|titel=Edese initiatiefnemer boerenprotest tevreden: ‘Afgesloten A12 is enige kleinigheidje’|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Joni van Essen|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=de Gelderlander|taal=}}</ref> [[LTO Nederland]] en haar regionale afdelingen ondersteunden de actie, al keerden ze zich wel af van geweld en vernielingen zoals in Groningen.<ref name="ltonoord">{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/binnenland/6004098/lto-noord-gaat-leden-die-tanden-lieten-zien-bij-boerenprotest-niet-royeren.html|titel=LTO Noord gaat leden die 'tanden lieten zien' bij boerenprotest niet royeren|bezochtdatum=15 oktober 2019|datum=15 oktober 2019|uitgever=Nu.nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.gelderlander.nl/dossier-protest-boeren/kabinet-krijgt-ultimatum-doen-ze-niks-dan-weer-boerenproenshy-test~a57ed6fd/|titel=‘Kabinet krijgt ultimatum, doen ze niks dan weer boerenprotest’|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=de Gelderlander|taal=}}</ref>

⚫
Aanvankelijk was de Nederlandse bevolking de boerenprotesten redelijk gunstig gestemd. In oktober 2019 steunde tweederde van de bevolking de protesten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/binnenland/boeren-houden-steun-bevolking~a235b3da|titel=Boeren houden steun bevolking|bezochtdatum=4 juli 2020|datum=16 oktober 2019|uitgever=ad.nl}}</ref> In februari 2020 was dit aandeel al gedaald tot ongeveer de helft, mede vanwege de toename in geweld, intimidatie en misdragingen.<ref>{{Citeer web|url=https://eenvandaag.avrotros.nl/panels/opiniepanel/alle-uitslagen/item/steeds-minder-steun-voor-boerenprotesten-want-het-is-nu-wel-duidelijk-wat-ze-willen/|titel=Steeds minder steun voor boerenprotesten want 'het is nu wel duidelijk wat ze willen'|bezochtdatum=2020-11-20|datum=2020-02-19|werk=EenVandaag|taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.rtvoost.nl/nieuws/326095/Steun-van-publiek-voor-actievoerende-boeren-brokkelt-af|titel=Steun van publiek voor actievoerende boeren brokkelt af|bezochtdatum=4 juli 2020|datum=18 februari 2020|uitgever=rtvoost.nl}}</ref> Half juli 2020 vond nog maar 40% van de bevolking de acties gerechtvaardigd en zei 55% van de Nederlanders dat de boerenprotesten moesten stoppen.<ref>{{Cite news |url=https://eenvandaag.avrotros.nl/panels/opiniepanel/alle-uitslagen/item/mensen-zijn-er-klaar-mee-kleine-meerderheid-wil-dat-boerenprotesten-nu-echt-stoppen/ |title=Mensen zijn er klaar mee: kleine meerderheid wil dat boerenprotesten nu echt stoppen |author=Daphne Cornelisse, Petra Klapwijk |work=EenVandaag |date=14 juli 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


== Aanleiding ==
== Aanleiding ==
Directe aanleiding van het protest voor veel boeren was het voorstel van [[Democraten 66|D66]]-parlementariër [[Tjeerd de Groot]] om de [[Intensieve veehouderij|veestapel]] te halveren, naar aanleiding van de [[stikstofcrisis]] en het hierop volgende [[Stikstofcrisis#Oplossing in vermindering emissie|advies]] van de commissie-Remkes.<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2304207-deze-boeren-leggen-uit-waarom-ze-demonstreren-ik-zit-muurvast-door-dit-beleid.html|titel=Deze boeren leggen uit waarom ze demonstreren: 'Ik zit muurvast door dit beleid'|bezochtdatum=2 oktober 2019|datum=1 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref> Ook gaf LTO-Nederland voorman [[Marc Calon]] aan dat met de bezetting van een [[varkenshouderij]] in [[Boxtel (gemeente)|Boxtel]] 'de lont van het grote verzet in het kruitvat is gestoken'.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4915271/boerenprotest-stikstof-calon-lto-farmers-landbouw|titel=Van 'spielerei' naar hardere acties: boerenprotest nog lang niet voorbij|bezochtdatum=9 november 2019|datum=9 november 2019|uitgever=RTL Nieuws}}</ref>
Directe aanleiding voor de eerste protesten was het voorstel van [[Democraten 66|D66]]-Kamerlid [[Tjeerd de Groot]] om de [[Intensieve veehouderij|veestapel]] te halveren, naar aanleiding van de [[stikstofcrisis]] en het hierop volgende [[Stikstofcrisis#Oplossing in vermindering emissie|advies]] van de commissie-Remkes.<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2304207-deze-boeren-leggen-uit-waarom-ze-demonstreren-ik-zit-muurvast-door-dit-beleid.html|titel=Deze boeren leggen uit waarom ze demonstreren: 'Ik zit muurvast door dit beleid'|bezochtdatum=2 oktober 2019|datum=1 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref> Ook gaf LTO-Nederland voorman [[Marc Calon]] aan dat met de bezetting van een [[varkenshouderij]] in [[Boxtel (gemeente)|Boxtel]] 'de lont van het grote verzet in het kruitvat is gestoken'.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4915271/boerenprotest-stikstof-calon-lto-farmers-landbouw|titel=Van 'spielerei' naar hardere acties: boerenprotest nog lang niet voorbij|bezochtdatum=9 november 2019|datum=9 november 2019|uitgever=RTL Nieuws}}</ref>

Het protest was vooral gericht op:{{Bron?||2019|10|12}}
* Te vaak wijzigende regelgeving op het gebied van o.a. [[dierenwelzijn]], kwaliteitseisen van de producten en stikstofreductie.
* Het negatieve beeld over het boerenbedrijf dat zou worden verspreid door politici, media en milieu-activisten.


== Acties en ontwikkelingen ==
== Acties ==
=== 2019 ===
=== 1 oktober 2019 ===
==== Oktober ====
==== Den Haag ====
⚫
===== 1 oktober =====
====== Den Haag ======
[[Bestand:Boerenprotest Den Haag 2019 1.jpg|thumb|Trekkers op de [[Utrechtsebaan]]]]
[[Bestand:Boerenprotest Den Haag 2019 1.jpg|thumb|Trekkers op de [[Utrechtsebaan]]]]
Duizenden boeren vertrokken in de nacht per [[tractor]] in colonnes naar [[Den Haag]]. Dit zorgde voor de drukste ochtendspits in de Nederlandse geschiedenis met 1.136 kilometer [[file (verkeer)|file]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/binnenland/6001029/anwb-drukste-ochtendspits-ooit-1136-kilometer-file-door-boerenprotest.html|titel=ANWB: Drukste ochtendspits ooit, 1.136 kilometer file door boerenprotest|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=Nu.nl|taal=}}</ref> Op het [[Malieveld]] vond een [[Betoging|demonstratie]] plaats. Van tevoren gaf de toenmalige Haagse burgemeester [[Pauline Krikke]] toestemming om maximaal 75 tractoren te stationeren op het Malieveld.<ref name="Navis">{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/dossier-boerenprotest/krikke-sluit-akkoord-met-boeren-maximaal-75-trekkers-op-malieveld~a06a2c2c/|titel=Krikke sluit akkoord met boeren: maximaal 75 trekkers op Malieveld|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Jan-Willem Navis|achternaam=|voornaam=|datum=30 september 2019|uitgever=Algemeen Dagblad|taal=}}</ref> De overige tractoren konden worden gestald bij het [[Cars Jeans Stadion|stadion van ADO Den Haag]] of op het strand van [[Scheveningen]]. De boeren zouden vervolgens met pendelbussen naar het Malieveld worden gebracht.
Duizenden boeren vertrokken in de nacht per [[tractor]] in colonnes naar [[Den Haag]]. Dit zorgde voor de drukste ochtendspits in de Nederlandse geschiedenis met 1.136 kilometer [[file (verkeer)|file]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/binnenland/6001029/anwb-drukste-ochtendspits-ooit-1136-kilometer-file-door-boerenprotest.html|titel=ANWB: Drukste ochtendspits ooit, 1.136 kilometer file door boerenprotest|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=Nu.nl|taal=}}</ref> Op het [[Malieveld]] vond een [[Betoging|demonstratie]] plaats. Van tevoren gaf de toenmalige Haagse burgemeester [[Pauline Krikke]] toestemming om maximaal 75 tractoren te stationeren op het Malieveld.<ref name="Navis">{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/dossier-boerenprotest/krikke-sluit-akkoord-met-boeren-maximaal-75-trekkers-op-malieveld~a06a2c2c/|titel=Krikke sluit akkoord met boeren: maximaal 75 trekkers op Malieveld|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Jan-Willem Navis|achternaam=|voornaam=|datum=30 september 2019|uitgever=Algemeen Dagblad|taal=}}</ref> De overige tractoren konden worden gestald bij het [[Cars Jeans Stadion|stadion van ADO Den Haag]] of op het strand van [[Scheveningen]]. De boeren zouden vervolgens met pendelbussen naar het Malieveld worden gebracht.
Regel 44: Regel 36:
Minister [[Carola Schouten]] van [[Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit|Landbouw]] sprak op het Malieveld de demonstrerende boeren toe, en beloofde dat er geen halvering van de [[Intensieve veehouderij|veestapel]] komt onder haar ministerschap.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/minister-schouten-belooft-boeren-er-komt-geen-halvering-van-de-veestapel~b5afd0c2/|titel=Minister Schouten belooft boeren: ‘Er komt geen halvering van de veestapel’|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Thomas Borst|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=de Volkskrant|taal=}}</ref> De week ervoor adviseerde de commissie-[[Johan Remkes|Remkes]] het kabinet echter om de veestapel fors in te krimpen vanwege de [[stikstofcrisis]] die ontstond naar aanleiding van een uitspraak van de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]].<ref name=":0" /><ref>{{Citeer web|url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/er-is-niet-een-oplossing-voor-de-stikstofcrisis-het-kabinet-moet-op-zoek-naar-118-oplossingen~b7d65f4b/|titel=Er is niet één oplossing voor de stikstofcrisis: het kabinet moet op zoek naar 118 oplossingen|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Yvonne Hofs|achternaam=|voornaam=|datum=27 september 2019|uitgever=de Volkskrant|taal=}}</ref>
Minister [[Carola Schouten]] van [[Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit|Landbouw]] sprak op het Malieveld de demonstrerende boeren toe, en beloofde dat er geen halvering van de [[Intensieve veehouderij|veestapel]] komt onder haar ministerschap.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/minister-schouten-belooft-boeren-er-komt-geen-halvering-van-de-veestapel~b5afd0c2/|titel=Minister Schouten belooft boeren: ‘Er komt geen halvering van de veestapel’|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Thomas Borst|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=de Volkskrant|taal=}}</ref> De week ervoor adviseerde de commissie-[[Johan Remkes|Remkes]] het kabinet echter om de veestapel fors in te krimpen vanwege de [[stikstofcrisis]] die ontstond naar aanleiding van een uitspraak van de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]].<ref name=":0" /><ref>{{Citeer web|url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/er-is-niet-een-oplossing-voor-de-stikstofcrisis-het-kabinet-moet-op-zoek-naar-118-oplossingen~b7d65f4b/|titel=Er is niet één oplossing voor de stikstofcrisis: het kabinet moet op zoek naar 118 oplossingen|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Yvonne Hofs|achternaam=|voornaam=|datum=27 september 2019|uitgever=de Volkskrant|taal=}}</ref>


====== Rest van het land ======
==== De rest van het land ====
Naast het protest in Den Haag waren er ook acties op andere plekken in het land. In [[Groningen (stad)|Groningen]] parkeerden protesterende boeren hun trekkers bij het [[Station Groningen (hoofdstation)|treinstation]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.dvhn.nl/groningen/Protesterende-boeren-parkeren-hun-trekkers-bij-Hoofdstation-in-Groningen-24880381.html|titel=Protesterende boeren parkeren hun trekkers bij Hoofdstation in Groningen|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=Dagblad van het Noorden|taal=}}</ref> Op de [[Rijksweg 28|A28]] tussen [[Hoogeveen (plaats)|Hoogeveen]] en [[Zwolle (hoofdbetekenis)|Zwolle]] vond een langzaamaanactie plaats. Hierbij blokkeerden de boeren de snelweg, doordat ze in een paar uur tijd langzaam van Hoogeveen richting Zwolle en weer terug reden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.destentor.nl/zwolle/boeren-blokkeren-a28-volledig-tussen-hoogeveen-en-zwolle~a315bbb3/|titel=Boeren blokkeren A28 volledig tussen Hoogeveen en Zwolle|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Kimberly Rallis|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=DeStentor|taal=}}</ref> In het [[Media Park]] in Hilversum protesteerden tientallen boeren bij het redactiegebouw van de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]] omdat politici, media en activisten 'ten onrechte een negatief beeld over boeren' zouden hebben geschetst.<ref>{{Citeer web|url=https://www.gooieneemlander.nl/cnt/dmf20191001_81954772/boeren-protesteren-ook-bij-gebouw-nos|titel=Boeren protesteren ook bij gebouw NOS|bezochtdatum=2 oktober 2019|auteur=ANP|datum=1 oktober 2019|uitgever=De Gooi- en Eemlander}}</ref>
Naast het protest in Den Haag waren er ook acties op andere plekken in het land. In [[Groningen (stad)|Groningen]] parkeerden protesterende boeren hun trekkers bij het [[Station Groningen (hoofdstation)|treinstation]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.dvhn.nl/groningen/Protesterende-boeren-parkeren-hun-trekkers-bij-Hoofdstation-in-Groningen-24880381.html|titel=Protesterende boeren parkeren hun trekkers bij Hoofdstation in Groningen|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=Dagblad van het Noorden|taal=}}</ref> Op de [[Rijksweg 28|A28]] tussen [[Hoogeveen (plaats)|Hoogeveen]] en [[Zwolle (hoofdbetekenis)|Zwolle]] vond een langzaamaanactie plaats. Hierbij blokkeerden de boeren de snelweg, doordat ze in een paar uur tijd langzaam van Hoogeveen richting Zwolle en weer terug reden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.destentor.nl/zwolle/boeren-blokkeren-a28-volledig-tussen-hoogeveen-en-zwolle~a315bbb3/|titel=Boeren blokkeren A28 volledig tussen Hoogeveen en Zwolle|bezochtdatum=1 oktober 2019|auteur=Kimberly Rallis|achternaam=|voornaam=|datum=1 oktober 2019|uitgever=DeStentor|taal=}}</ref> In het [[Media Park]] in Hilversum protesteerden tientallen boeren bij het redactiegebouw van de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]] omdat politici, media en activisten 'ten onrechte een negatief beeld over boeren' zouden hebben geschetst.<ref>{{Citeer web|url=https://www.gooieneemlander.nl/cnt/dmf20191001_81954772/boeren-protesteren-ook-bij-gebouw-nos|titel=Boeren protesteren ook bij gebouw NOS|bezochtdatum=2 oktober 2019|auteur=ANP|datum=1 oktober 2019|uitgever=De Gooi- en Eemlander}}</ref>


⚫
=== 14 oktober 2019===
======Reactie natuur- en milieuorganisaties======
⚫
In het land vonden verschillende protesten door boeren plaats bij diverse [[Provinciehuis|provinciehuizen]], waaronder die van [[Drenthe]], [[Overijssel]], [[Noord-Brabant]], [[Gelderland (hoofdbetekenis)|Gelderland]], [[Groningen (provincie)|Groningen]] en [[Noord-Holland]]. De provinciebesturen van Drenthe, Overijssel en Gelderland volgden die van [[Friesland (hoofdbetekenis)|Friesland]] en trokken hun besluiten ook weer in. In Groningen werd met een tractor een [[Monument (erfgoed)|monumentale]] deur uit het gebouw van het [[Provinciehuis (Groningen)|provinciehuis]] gereden, nadat het provinciebestuur had besloten de maatregel niet in te trekken.<ref>https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/14/ook-provincie-drenthe-schort-stikstofregels-op-na-boerenprotest-a3976663</ref> Ook viel er een gewonde tijdens een aanvaring tussen de politie en de boeren toen ze het provinciehuis probeerden te bestormen.<ref name="ltonoord" /><ref name="nos">{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2306147-monumentale-deur-uit-provinciehuis-breken-is-een-grens-overschrijden.html|titel='Monumentale deur uit provinciehuis breken is een grens overschrijden'|datum=14 oktober 2019|Uitgever=NOS}}</ref> In verband met de protesten waren er ook boeren naar [[Haarlem (hoofdbetekenis)|Haarlem]] en [[Middelburg (Zeeland)|Middelburg]] vertrokken, maar deze provincies trokken hun stikstofaanpak niet in.<ref>[https://www.haarlemsdagblad.nl/cnt/dmf20191014_22800716/noord-holland-houdt-vast-aan-stikstofaanpak-maar-gaat-wel-met-boeren-in-gesprek-video Noord-Holland houdt vast aan stikstofaanpak, maar gaat wel met boeren in gesprek] Haarlems Dagblad 14 oktober 2019</ref> Wel vroegen de [[Provinciale Staten (Nederland)|Provinciale Staten]] om verduidelijking van het beleid aan de landelijke regering.
⚫
Volgens [[Natuur- en Milieufederaties]] en [[GroenLinks]] richtten de boeren hun woede ten onrechte op burgers en politiek, terwijl volgens hen het landbouwsysteem, inclusief de boerenorganisaties, de [[Rabobank]] en de supermarkten, de boosdoener is.<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2304315-boeren-moeten-boos-zijn-op-boerenorganisaties-supermarkten-en-rabobank.html|titel=Boeren moeten boos zijn op boerenorganisaties, supermarkten en Rabobank|uitgever=Nos.nl|datum=2 oktober 2019}}</ref>


===== 14 oktober =====
===16 oktober 2019===
⚫
Op 16 oktober waren er protesten, onder meer in [[Den Haag]], [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en [[De Bilt (gemeente)|De Bilt]], nabij het [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]]. In Den Haag werd het [[Nederlandse krijgsmacht|leger]] ingezet om te voorkomen dat boeren het [[Binnenhof (Den Haag)|Binnenhof]] zouden betreden, en om de veiligheid in de stad te waarborgen.<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/liveblog/2306317-boeren-verzamelen-zich-en-veroorzaken-files-legervoertuigen-in-den-haag.html|titel=Boeren verzamelen zich en veroorzaken files, legervoertuigen in Den Haag|datum=16 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref>
⚫
In het land vonden verschillende protesten door boeren plaats bij diverse [[Provinciehuis|provinciehuizen]], waaronder die van [[Drenthe]], [[Overijssel]], [[Noord-Brabant]], [[Gelderland (hoofdbetekenis)|Gelderland]], [[Groningen (provincie)|Groningen]] en [[Noord-Holland]]. De provinciebesturen van Drenthe, Overijssel en Gelderland volgden die van [[Friesland (hoofdbetekenis)|Friesland]] en trokken hun besluiten ook weer in. In Groningen werd met een tractor een [[Monument (erfgoed)|monumentale]] deur uit het gebouw van het [[Provinciehuis (Groningen)|provinciehuis]] gereden, nadat het provinciebestuur had besloten de maatregel niet in te trekken.<ref>https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/14/ook-provincie-drenthe-schort-stikstofregels-op-na-boerenprotest-a3976663</ref> Ook viel er een gewonde tijdens een aanvaring tussen de politie en de boeren toen ze het provinciehuis probeerden te bestormen.<ref name="ltonoord" /><ref name="nos">{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2306147-monumentale-deur-uit-provinciehuis-breken-is-een-grens-overschrijden.html|titel='Monumentale deur uit provinciehuis breken is een grens overschrijden'|datum=14 oktober 2019|Uitgever=NOS}}</ref> In verband met de protesten waren er ook boeren naar [[Haarlem (hoofdbetekenis)|Haarlem]] en [[Middelburg (Zeeland)|Middelburg]] vertrokken, maar deze provincies trokken hun stikstofaanpak niet in.<ref>[https://www.haarlemsdagblad.nl/cnt/dmf20191014_22800716/noord-holland-houdt-vast-aan-stikstofaanpak-maar-gaat-wel-met-boeren-in-gesprek-video Noord-Holland houdt vast aan stikstofaanpak, maar gaat wel met boeren in gesprek] Haarlems Dagblad 14 oktober 2019</ref> Wel vragen de [[Provinciale Staten (Nederland)|Provinciale Staten]] om verduidelijking van het beleid aan de landelijke regering.


⚫
De boeren zouden in Den Haag volgens afspraak op de [[Koekamp]] protesteren, maar ze braken door de afzettingen en reden tractoren het Malieveld op. Vervolgens reden de boeren met tractoren door winkelstraten en blokkeerden belangrijke kruispunten. Uiteindelijk was het centrum van Den Haag grotendeels lamgelegd en moest het [[HTM Personenvervoer|openbaar vervoer]] worden stilgelegd. De snelwegen rond de stad stonden volledig vast door de vele tractoren. Drie evenementen moesten worden afgelast omdat ze hierdoor onbereikbaar waren: een voorstelling van het [[Cirque du Soleil]] dat op dat moment op het Malieveld stond, de opening van een tentoonstelling in het Atrium van het stadhuis en de vergadering van Provinciale staten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.omroepwest.nl/nieuws/3953696/Cirque-du-Soleil-woensdag-afgelast-vanwege-boerenprotest|titel=https://www.omroepwest.nl/nieuws/3953696/Cirque-du-Soleil-woensdag-afgelast-vanwege-boerenprotest|bezochtdatum=17 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref> De gemeente Den Haag riep op tot extra oplettendheid "vanwege zwaar gemotoriseerd verkeer in de binnenstad". Sieta van Keimpema van Farmers Defence Force beschuldigde het kabinet "uit te zijn op een [[burgeroorlog]] met de boeren".<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2306398-groot-deel-binnenstad-den-haag-ligt-plat-door-boerenprotest.html|titel=Groot deel binnenstad Den Haag ligt plat door boerenprotest|datum=16 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref>
⚫
======Reacties======
⚫
Jan Brouwer, directeur van het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid, vond dat met het geweld in Groningen "de grenzen van het recht op demonstreren zijn overschreden". Diverse politici, waaronder ook [[Helma Lodders]], woordvoerder Landbouw van de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]], vonden dat de boeren te ver waren gegaan. Er was ook frustratie over "de 'slappe knieën' van sommige provinciale bestuurders."<ref name="nos" />

=====16 oktober =====
⚫
Op 16 oktober waren er protesten, onder meer in [[Den Haag]], [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en [[De Bilt (gemeente)|De Bilt]], nabij het [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]]. In Den Haag werd het [[Krijgsmacht|leger]] ingezet om te voorkomen dat boeren het [[Binnenhof (Den Haag)|Binnenhof]] zouden betreden, en om de veiligheid in de stad te waarborgen.<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/liveblog/2306317-boeren-verzamelen-zich-en-veroorzaken-files-legervoertuigen-in-den-haag.html|titel=Boeren verzamelen zich en veroorzaken files, legervoertuigen in Den Haag|datum=16 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref>

⚫
De boeren zouden in Den Haag volgens afspraak op de [[Koekamp]] protesteren, maar ze braken al snel door de afzettingen en reden massaal met tractoren het Malieveld op. Vervolgens reden ze de binnenstad in. De boeren reden met tractoren door winkelstraten, en blokkeerden belangrijke kruispunten. Uiteindelijk was het centrum van Den Haag grotendeels lamgelegd, en moest het [[HTM Personenvervoer|openbaar vervoer]] worden stilgelegd. De snelwegen rond de stad stonden volledig vast door de vele tractoren. Drie evenementen moesten worden afgelast omdat ze hierdoor onbereikbaar waren: een voorstelling van het [[Cirque du Soleil]] dat op dat moment op het Malieveld stond, de opening van een tentoonstelling in het Atrium van het stadhuis en de vergadering van Provinciale staten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.omroepwest.nl/nieuws/3953696/Cirque-du-Soleil-woensdag-afgelast-vanwege-boerenprotest|titel=https://www.omroepwest.nl/nieuws/3953696/Cirque-du-Soleil-woensdag-afgelast-vanwege-boerenprotest|bezochtdatum=17 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref> De gemeente Den Haag riep op tot extra oplettendheid "vanwege zwaar gemotoriseerd verkeer in de binnenstad". Sieta van Keimpema van Farmers Defence Force beschuldigde het kabinet "uit te zijn op een [[burgeroorlog]] met de boeren".<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2306398-groot-deel-binnenstad-den-haag-ligt-plat-door-boerenprotest.html|titel=Groot deel binnenstad Den Haag ligt plat door boerenprotest|datum=16 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref>

⚫
Tijdens het boerenprotest reed er een grafkist mee met daarop de naam 'Jesse'. Online werd deze actie fel veroordeeld als 'ziek' en 'walgelijk'. GroenLinks-leider [[Jesse Klaver]] zei dat hij zich niet zou laten intimideren en dat het noodzakelijk was om het huidige landbouwsysteem te veranderen, mede ook om de boeren uit hun moeilijke situatie te helpen.<ref name="doodskist">{{Cite news |url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/artikel/4886576/jesse-klaver-groenlinks-laat-me-niet-bang-maken-door-doodskist |title=Jesse Klaver over grafkist met zijn naam erop: 'Blijf vertellen waar ik in geloof' |work=RTL Nieuws |date=16 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


⚫
Tijdens het boerenprotest reed er een grafkist mee met daarop de naam 'Jesse'. GroenLinks-leider [[Jesse Klaver]] zei dat hij zich niet zou laten intimideren en dat het noodzakelijk was om het huidige landbouwsysteem te veranderen, mede ook om de boeren uit hun moeilijke situatie te helpen.<ref name="doodskist">{{Cite news |url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/artikel/4886576/jesse-klaver-groenlinks-laat-me-niet-bang-maken-door-doodskist |title=Jesse Klaver over grafkist met zijn naam erop: 'Blijf vertellen waar ik in geloof' |work=RTL Nieuws |date=16 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref>
⚫
======Reacties======
⚫
[[Minister-president van Nederland|Premier]] [[Mark Rutte]] van de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] gaf aan dat demonstranten zich aan de regels moeten houden. [[Gert-Jan Segers]] van de [[ChristenUnie]] benadrukte dat de boeren "niet over grenzen mogen gaan". [[Pieter Heerma]] van het [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] meldde dat boeren hun onvrede mogen uiten, maar dat ze "niet mogen intimideren en geen onveiligheid mogen veroorzaken."<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/liveblog/2306317-trekkers-door-winkelstraten-baudet-boeren-zijn-in-de-steek-gelaten.html|titel=Trekkers door winkelstraten, Baudet: boeren zijn in de steek gelaten|datum=16 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref>


===== 25 oktober =====
=== 25 oktober 2019 ===
Op 25 oktober protesteerden voornamelijk boeren uit [[Noord-Brabant]] bij het [[Provinciehuis (Noord-Brabant)|Provinciehuis van Noord-Brabant]] tegen het provinciale stikstofbeleid. De provincie besloot uiteindelijk om de maatregelen toch in te voeren.<ref>{{Citeer web|url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/brabant-zwicht-niet-voor-massaal-boerenprotest-stallen-moeten-al-in-2022-voldoen-aan-strengere-stikstof-eisen~b80d698c/|titel = Brabant zwicht niet voor massaal boerenprotest: stallen moeten al in 2022 voldoen aan strengere stikstof-eisen|datum=26 oktober 2019|bezochtdatum=9 november 2019|uitgever=De Volkskrant |auteur=Peter de Graaf en Tjerk Gualthérie van Weezel}}</ref>
Op 25 oktober protesteerden voornamelijk boeren uit [[Noord-Brabant]] bij het [[Provinciehuis (Noord-Brabant)|Provinciehuis van Noord-Brabant]] tegen het provinciale stikstofbeleid. De provincie besloot uiteindelijk om de maatregelen toch in te voeren.<ref>{{Citeer web|url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/brabant-zwicht-niet-voor-massaal-boerenprotest-stallen-moeten-al-in-2022-voldoen-aan-strengere-stikstof-eisen~b80d698c/|titel = Brabant zwicht niet voor massaal boerenprotest: stallen moeten al in 2022 voldoen aan strengere stikstof-eisen|datum=26 oktober 2019|bezochtdatum=9 november 2019|uitgever=De Volkskrant |auteur=Peter de Graaf en Tjerk Gualthérie van Weezel}}</ref>


Tevens werd er actie gevoerd tegen het voorgenomen beleid van de Zuivelsector, bestaande uit onder andere [[FrieslandCampina]], [[Nederlandse Zuivel Organisatie|NZO]] en ZuivelNL. Zo verspreidde Farmers Defence Force de persoonlijke telefoonnnummers van bestuurders van zuivelbedrijven en werd het hoofdkantoor van FrieslandCampina in [[Amersfoort]] geblokkeerd. Als reactie hierop lieten de zuivelbedrijven weten dat ze hun plannen hebben ingetrokken wegens een tekort aan draagvlak.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/binnenland/stikstofplan-ingetrokken-na-felle-acties-van-boeren~a0815b9d|titel=Stikstofplan ingetrokken na felle acties van boeren|datum=25 oktober 2019|bezochtdatum=9 november 2019|uitgever=Algemeen Dagblad}}</ref>
Tevens werd er actie gevoerd tegen het voorgenomen beleid van de Zuivelsector, bestaande uit onder andere [[FrieslandCampina]], [[Nederlandse Zuivel Organisatie|NZO]] en ZuivelNL. Zo verspreidde Farmers Defence Force de persoonlijke telefoonnnummers van bestuurders van zuivelbedrijven en werd het hoofdkantoor van FrieslandCampina in [[Amersfoort]] geblokkeerd. Als reactie hierop lieten de zuivelbedrijven weten dat ze hun plannen hebben ingetrokken wegens een tekort aan draagvlak.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/binnenland/stikstofplan-ingetrokken-na-felle-acties-van-boeren~a0815b9d|titel=Stikstofplan ingetrokken na felle acties van boeren|datum=25 oktober 2019|bezochtdatum=9 november 2019|uitgever=Algemeen Dagblad}}</ref>


==== December ====
=== 18 december 2019 ===
⚫
Op 18 december voerden boeren verschillende blokkades uit verspreid over heel het land. Eerder waren de aangekondigde blokkades van distributiecentra van [[supermarkt]]en al door de rechter verboden, daardoor gingen de boeren hun eigen gang en voerden ze zelf actie. Ze blokkeerden vooral snelwegen en landsgrenzen. Ook waren er boeren bij het mediapark in Hilversum, zij eisten daar zendtijd bij het NOS-journaal.


===== 13 december =====
=== 19 februari 2020 ===
⚫
Op 19 februari reden honderden boeren opnieuw met trekkers naar [[Den Haag]]. Ditmaal werd er opgeroepen om niet via de snelweg te rijden. Er werden diverse bekeuringen uitgedeeld aan boeren die zich hier niet aan hielden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5027231/boerenprotest-tractor-trekker-snelweg|titel = Boeren met trekkers toch op snelweg: 'Never give up'|datum=19 februari 2020|bezochtdatum=19 februari 2020|uitgever=RTL Nieuws |auteur=RTL Nieuws/ANP}}</ref>
Op 13 december 2019 trokken honderden tot duizenden boeren opnieuw naar het Brabantse provinciehuis. Hier vond een nieuw debat plaats over de aangescherpte maatregelen. Onder druk van het CDA en het inmiddels naar Eindhoven Airport verplaatste protest viel de coalitie uiteen en ging het strengere beleid deels van tafel waardoor boeren twee jaar extra de tijd kregen om zodoende effectievere stalsystemen te kunnen laten ontwikkelen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/binnenland/vakantie-in-knel-door-boze-boeren-reizigers-eindhoven-airport-missen-vlucht~ac42f3ac|titel=Vakantie in knel door boze boeren: reizigers Eindhoven Airport missen vlucht|bezochtdatum=2021-01-09|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|werk=|uitgever=[[Algemeen Dagblad]]|taal=}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.trouw.nl/gs-b40dfcce6|titel=Boeren in Brabant worden ontzien, groene plannen in de ijskast|bezochtdatum=2021-01-09|auteur=Frank Straver|datum=2020-02-14|werk=Trouw|taal=nl-NL}}</ref>


===== 18 december =====
=== Juli 2020===
⚫
Op 10 juli blokkeerden tientallen trekkers een [[distributiecentrum]] van [[Albert Heijn (supermarkt)|Albert Heijn]] in [[Zwolle]]. Albert Heijn kon door de blokkade tijdelijk 230 winkels niet bevoorraden.<ref name="Tractorverbod IJsselland">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2340187-verbod-trekkerprotesten-in-regio-ijsselland-na-nieuwe-boerenacties.html |title=Verbod trekkerprotesten in regio IJsselland na nieuwe boerenacties |work=NOS |date=10 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref> Verder werden onder meer het hoofdkantoor van [[Jumbo Supermarkten|Jumbo]] in Veghel en [[Eindhoven Airport]] met tractoren geblokkeerd.<ref>{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2339899-trekkers-niet-meer-gedoogd-op-brabantse-snelwegen.html |title=Trekkers niet meer gedoogd op Brabantse snelwegen |work=NOS |date=7 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref>
⚫
Op 18 december voerden boeren verschillende blokkades uit verspreid over heel het land. Eerder waren de aangekondigde blokkades van distributiecentra van [[supermarkt]]en al door de rechter verboden, daardoor gingen de boeren hun eigen gang en voerden ze zelf actie. Ze blokkeerden vooral snelwegen en landsgrenzen. Ook waren er boeren bij het mediapark in Hilversum, zij eisten daar zendtijd bij het NOS-journaal.


⚫
Vanwege de verkeersonveiligheid en wanordelijkheden die het spontaan onaangekondigd demonstreren met tractoren al meermaals had veroorzaakt, met daar nu bovenop het bedreigen van de [[voedselzekerheid]],<ref name="Tractorverbod IJsselland"/> besloten verschillende veiligheidsregio's het gebruik van landbouwvoertuigen tijdens demonstraties te verbieden of het verboden gebruik van tractors op snelwegen niet langer te gedogen en voortaan boetes uit te delen. De tractorverboden bij demonstraties waren tijdelijk en boeren behielden hun recht om op andere manieren te demonstreren.<ref name="Nijmegen">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2340381-ook-nijmegen-verbiedt-per-direct-tractoren-bij-demonstraties.html |title=Ook Nijmegen verbiedt per direct tractoren bij demonstraties |work=NOS |date=11 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref> Op 13 juli werd het tractorverbod in de drie noordelijke provincies weer opgeheven, maar moest voortaan gemeld worden dat er bij demonstraties gebruikt gemaakt zou worden van tractors. Als de afspraken niet werden nageleefd, zou het verbod terugkomen.<ref>{{Cite news |url=https://www.trouw.nl/binnenland/tractorverbod-bij-demonstraties-in-het-noorden-niet-verlengd~bb641e02/ |title=Tractorverbod bij demonstraties in het noorden niet verlengd |author= |work=Trouw |date=12 juli 2020 |accessdate=3 oktober 2020}}</ref> Ruim een week later op 21 juli voerde Veiligheidsregio Utrecht een nieuw tractorverbod in omdat de organisatie van een geplande boerendemonstratie het aantal deelnemende tractoren niet kon overzien en controleren.<ref>{{Cite news |url=https://www.tubantia.nl/regio/boosheid-bij-twentse-boeren-vanwege-tractorverbod-bij-rivm-in-de-bilt~a583e8ae/ |title=Boosheid bij Twentse boeren vanwege tractorverbod bij RIVM in De Bilt |author=Rick Plantinga |work=Tubantia |date=21 juli 2020 |accessdate=3 oktober 2020}}</ref>
======Reacties======
⚫
Het [[Openbaar Ministerie]] zegt dat de overheid gefaald heeft door dit najaar nauwelijks op te treden tegen tractoren op de snelweg. Het snelwegverbod kon volgens [[officier van justitie]] Linda Bregman door de politie onvoldoende worden gehandhaafd, onder meer door 'dreigende en intimiderende boeren' en overmatig alcoholgebruik.<ref>{{Citeer web|url=https://www.parool.nl/nederland/om-gefaald-bij-optreden-tegen-boze-boeren-op-snelweg~bf1c32d2/|titel = OM: Gefaald bij optreden tegen boze boeren op snelweg|datum=26 december 2019|bezochtdatum=27 december 2019|uitgever=Parool |auteur=Peter Winterman}}</ref>


⚫
Voorts deden Minister Carola Schouten van Landbouw, Minister [[Kajsa Ollongren]] van Binnenlandse Zaken en Tweede Kamerlid [[Tjeerd de Groot]] (die de veestapelhalvering had voorgesteld) aangifte van [[Bedreiging (Nederlands strafrecht)|doodsbedreigingen]] geuit door de boeren. Minister Schouten zegde op advies van de politie een werkbezoek met Zeeuwse boeren af omdat andere boeren de snelweg hadden geblokkeerd.<ref name="Tractorverbod IJsselland"/> Op 11 juli 2020 werd FDF-voorman Thijs Wieggers gearresteerd bij de boerenblokkade van het [[Centraal Bureau Levensmiddelenhandel]] in [[Leidschendam]], nadat hij een stopteken van een politieagent negeerde en op de agent zou hebben geprobeerd in te rijden, die zich daardoor genoodzaakt voelde om zijn vuurwapen te trekken.<ref name="Leidschendam">{{Cite news |url=https://www.gelderlander.nl/oost-gelre/achterhoekse-fdf-voorman-zit-nog-vast-voor-dreigen-in-te-rijden-op-agent-die-daarna-wapen-trok~ac93f2bb/ |title=‘Achterhoekse FDF-voorman’ zit nog vast voor dreigen in te rijden op agent die daarna wapen trok |work=De Gelderlander |date=11 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref> Wieggers werd op 5 oktober 2020 wegens bedreiging van een politieagent veroordeeld tot 40 uur taakstraf en 430 euro schadevergoeding.<ref name="Wieggers">{{Cite news |url=https://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2475549/Boer-Thijs-krijgt-taakstraf-voor-bedreigen-agent-Maar-dit-is-een-groot-misverstand |title=Boer Thijs krijgt taakstraf voor bedreigen agent: 'Maar dit is een groot misverstand' |work=Omroep Gelderland |date=5 oktober 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>
⚫
=== 2020 ===
==== Februari ====
===== 19 februari =====
⚫
Op 19 februari reden honderden boeren opnieuw met trekkers naar [[Den Haag]]. Ditmaal werd er opgeroepen om niet via de snelweg te rijden. Er werden diverse bekeuringen uitgedeeld aan boeren die zich hier niet aan hielden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5027231/boerenprotest-tractor-trekker-snelweg|titel = Boeren met trekkers toch op snelweg: 'Never give up'|datum=19 februari 2020|bezochtdatum=19 februari 2020|uitgever=RTL Nieuws |auteur=RTL Nieuws/ANP}}</ref>


==== Mei ====
=== Oktober en november 2020===
⚫
Toen D66-leider [[Rob Jetten]] vanwege een coronabesmetting in thuisquarantaine zat, kwamen vijf leden van de Farmers Defence Force hem onaangekondigd 's avonds laat bij zijn privéwoning een voedselpakket aanbieden. Het bevatte meerdere soorten vlees, hetgeen expres gekozen was – 'ludiek' volgens de FDF – omdat Jetten [[vegetarisme|vegetariër]] is, 'voor zijn gezondheid'. Jetten en collega-politici reageerden dat, hoe aardig het ook bedoeld zou zijn, het zeer ongepast (en zelfs intimiderend) was om onaangekondigd 's avonds in het donker het privéadres te bezoeken van politici waar je het niet mee eens bent.<ref name="Jetten"/>
===== Rapport terreurdreiging =====
⚫
De [[Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid]] (NCTV) publiceerde in mei 2020 een rapport over de actuele terreurdreiging in Nederland, waarin werd geschreven dat over het algemeen de boerenprotesten vreedzaam verliepen, maar dat met name de Farmers Defence Force (FDF) regelmatig de grens overschreed en bijdroeg aan maatschappelijke polarisatie door 'ongenuanceerde en bedreigende uitingen tegen politici en andersdenkende medeboeren' en fysieke agressie, bijvoorbeeld door het bekogelen van motoragenten met vuurwerk en het inrijden van de deur van het Groningse provinciehuis. De FDF ontkende betrokkenheid bij de genoemde incidenten.<ref name="Bouwmeester">{{Cite web |url=https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/05/07/terrorismebestrijder-optreden-fdf-draagt-bij-aan-polarisatie |title=Terrorismebestrijder: 'Optreden FDF draagt bij aan polarisatie' |author=René Bouwmeester |work=Nieuwe Oogst |date=7 mei 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


⚫
Op 17 november was er weer een boerenprotest in Den Haag.<ref name="Omroep West">{{Cite news |url=https://www.omroepwest.nl/nieuws/4173910/Twee-aanhoudingen-tijdens-boerenprotest-in-Den-Haag-boeren-rijden-toeterend-langs-Huis-ten-Bosch |title=Twee aanhoudingen tijdens boerenprotest in Den Haag, boeren rijden toeterend langs Huis ten Bosch |work=Omroep West |date=17 november 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref> Hierbij werd het [[Malieveld]] wederom flink beschadigd, een [[COVID-19|COVID]]-opvang voor dak- en thuislozen geblokkeerd, en een fietser aangereden door een tractor.<ref name="Lex de Jonge">{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/den-haag/boze-boeren-laten-in-den-haag-opnieuw-hun-sporen-achter-mensen-voelden-zich-geintimideerd~a58c9794/|titel=Boze boeren laten in Den Haag opnieuw hun sporen achter: ‘Mensen voelden zich geïntimideerd’ |auteur=Lex de Jonge |werk=Algemeen Dagblad |bezochtdatum=2020-11-20}}</ref> [[Bestand:Peter Snijders.jpg|thumb|[[Peter Snijders (politicus)|Peter Snijders]]: 'De maatschappelijke ontwrichting die deze actie met zich heeft meegebracht, is gigantisch. (...) Er is nu wel een grens overgegaan.'<ref>{{Cite news |url=https://www.rtvoost.nl/nieuws/1486060/Burgemeester-Zwolle-wil-landelijke-regels-rondom-boerenprotesten-Er-is-een-grens-overschreden |title=Burgemeester Zwolle wil landelijke regels rondom boerenprotesten: "Er is een grens overschreden" |author=Rutger Borgerink |work=RTV Oost |date=13 december 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>]]
⚫
===== Tegendemonstraties door en bedreigingen jegens veganisten/dierenactivisten =====
⚫
Vanaf het eerste boerenprotest op het Malieveld op 1 oktober 2019 hebben kleine aantallen veganisten en dierenactivisten tegendemonstraties gehouden. Ze zeiden niet tegen de boeren als geheel te zijn, maar alleen tegen de veehouderij en pleitten voor plantaardig voedsel als oplossing voor de milieuproblemen inclusief de stikstofcrisis, alsmede voor het verminderen van dierenleed. De dierenactivisten en veganisten konden echter op weinig begrip van de protesterende boeren rekenen, werden door sommige boeren zelfs als medeverantwoordelijk gezien voor hun moeilijke situatie, bedreigd, bespuugd en bekogeld.<ref name="Merlin Mulder">{{Cite news |url=https://www.leidschdagblad.nl/cnt/dmf20191001_21985649 |title=Klein groepje dierenactivisten zorgt voor grote ergernis in omgeving Malieveld |author=Merlin Mulder |work=Leidsch Dagblad |date=1 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref><ref name="Lieke Mulder">{{Cite news |url=https://www.bd.nl/uden-veghel-e-o/bespuugd-en-uitgescholden-door-boeren-maar-niet-bang-ik-ken-ze-het-is-vooral-een-hoop-branie~a615c48d/ |title=Bespuugd en uitgescholden door boeren, maar niet bang. ‘Ik ken ze. Het is vooral een hoop branie’ |author=Lieke Mulder |work=Brabants Dagblad |date=16 november 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref> CDA-prominent [[Henk Bleker]], zelf boer, zei op 1 oktober 2019 vanaf het podium tegen de boerendemonstranten: 'Laat je niet provoceren vandaag! Laat je niet door een handvol ­loserige veganisten of dierenactivisten op de kast jagen. Kijk op hen neer.'<ref name="Julen">{{Cite news |url=https://www.trouw.nl/nieuws/hoe-het-stikstofgedrocht-groeide-en-ter-wereld-kwam~be56db7b/ |title=Hoe het stikstofgedrocht groeide en ter wereld kwam |author=Jeannine Julen |work=Trouw |date=17 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref> Bleker beweerde achteraf hiermee boerenagressie jegens veganisten en dierenactivisten (als vergelding voor de stalbezetting in Boxtel) te willen voorkomen,<ref>{{Cite news |url=https://wnl.tv/2019/10/06/dierenactivisten-halen-bloed-onder-de-nagels-van-boeren-vandaan/ |title=‘Dierenactivisten halen bloed onder de nagels van boeren vandaan’ |work=WNL Op Zondag |date=6 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref> maar volgens sommige veganisten was hiermee de toon gezet voor verdere minachting.<ref name="Lieke Mulder"/>


⚫
=== December 2020 ===
In juni 2020 lanceerde de Farmers Defence Force de 'Vegan-Tracker', een meldpunt voor informatie over en foto's en video's van 'extreme veganisten'. In een statement bij de lancering verklaarde de FDF: 'Dan weten wij straks wie deze mensen zijn en zal het net zich langzaam om hen sluiten! Van anonimiteit naar vol in de publiciteit. Daarna mogen deze mensen zich verantwoorden.' Critici spraken van een 'heksenjacht' op veganisten die 'echt te ver' ging. De FDF ontkende dat er sprake was van 'een digitale schandpaal'. De politie liet weten dat het initiatief tot dusver geen [[doxing]] was en dat er vooralsnog geen strafbaar feit was gepleegd.<ref name="Merkx">{{Cite news |url=https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3225758/farmers-defence-force-wil-fotos-online-van-vegagekkies-net-zal-zich-sluiten |title=Farmers Defence Force wil foto's online van 'vegagekkies': 'Net zal zich sluiten' |author=Raymond Merkx |work=Omroep Brabant |date=29 juni 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>
⚫
Half december werden er boerenacties gehouden omdat de supermarkten volgens sommige boeren te weinig voor hun producten betaalden en uit protest tegen de stikstofwetgeving. Op 11 en 12 december blokkeerden boeren de ingang van een Jumbo-bevoorradingscentrum in Raalte en er werden ook acties gevoerd in [[Oosterhout (Overbetuwe)|Oosterhout]] en Geldermalsen. Op 12 december blokkeerden boeren het distributiecentrum van Albert Heijn in Zwolle en op 13 december ook kort het Zaanse distributiecentrum. Bij de Albert Heijn ontvingen 4500 klanten geen bestelling, bij de Jumbo 1700.<ref name="Snijders">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2360505-burgemeester-zwolle-wil-landelijke-regels-voor-boerenprotesten-grens-overschreden.html |title=Burgemeester Zwolle wil landelijke regels voor boerenprotesten: 'Grens overschreden' |publisher=NOS |date=13 december 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


⚫
Burgemeester [[Peter Snijders (politicus)|Peter Snijders]] van Zwolle (tevens voorzitter Veiligheidsregio IJsselland) stelde de boeren een ultimatum, waarop ze vertrokken. Snijders was boos en zei dat er een grens was overschreden: 'Ik ben inmiddels wel zo ver, na twee grote blokkades bij dit distributiecentrum, dat dit niet meer zo kan. Juist in deze coronatijd is het heel kwetsbaar om dit nu te doen. Er zijn mensen die vanwege een besmetting niet naar de supermarkt kunnen.' Het protest verliep volgens hem bovendien ongeorganiseerd, men hield zich niet aan de coronarichtlijnen en de politie moest ingrijpen. Hij pleitte landelijke regels rondom boerenprotesten zoals andere burgemeester ook al hadden voorgesteld.<ref name="Snijders"/> Albert Heijn verklaarde niet te zullen onderhandelen "met groeperingen die zich niet aan gemaakte afspraken houden".<ref name="Jumbo Breda"/>
==== Juli ====
===== Blokkades distributiecentra en tractorverboden =====
[[Bestand:2019-Veiligheidsregio-1200.png|thumb|300px|[[Veiligheidsregio|Veiligheidsregio's]], grenzen per 2019]]
⚫
Op 10 juli blokkeerden tientallen trekkers een [[distributiecentrum]] van [[Albert Heijn (supermarkt)|Albert Heijn]] in [[Zwolle]]. Albert Heijn kon door de blokkade tijdelijk 230 winkels niet bevoorraden.<ref name="Tractorverbod IJsselland">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2340187-verbod-trekkerprotesten-in-regio-ijsselland-na-nieuwe-boerenacties.html |title=Verbod trekkerprotesten in regio IJsselland na nieuwe boerenacties |work=NOS |date=10 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref> Verder werden onder meer het hoofdkantoor van [[Jumbo Supermarkten|Jumbo]] in Veghel en [[Eindhoven Airport]] met tractoren geblokkeerd.<ref>{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2339899-trekkers-niet-meer-gedoogd-op-brabantse-snelwegen.html |title=Trekkers niet meer gedoogd op Brabantse snelwegen |work=NOS |date=7 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref>


⚫
Op 14 december blokkeerden tientallen trekkers zes uur lang het distributiecentrum van de Jumbo in Breda en een tiental boeren blokkeerden ook het huis van Jumbo-directeur [[Frits van Eerd]]. Minister Schouten van Landbouw veroordeelde de acties, die 'gewone mensen die werken en boodschappen doen' raakten en dat de veiligheidsregio's dit moesten aanpakken. Zelfs de radicale Farmers Defence Force (FDF) vond de blokkades te ver gaan en ontraadde boeren om bij distributiecentra te demonstreren. Mogelijk kwam dit doordat de brancheorganisatie [[Centraal Bureau Levensmiddelenhandel]] (CBL) volgens de FDF had gedreigd om de FDF voor de rechter te slepen en de leden te laten betalen voor de schade.<ref name="Jumbo Breda">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2360556-blokkade-boeren-van-distributiecentrum-jumbo-breda-waren-bij-huis-jumbo-directeur.html |title=Blokkade boeren van distributiecentrum Jumbo Breda, waren bij huis Jumbo-directeur |publisher=NOS |date=14 december 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>
⚫
Vanwege de verkeersonveiligheid en wanordelijkheden die het spontaan onaangekondigd demonstreren met tractoren al meermaals had veroorzaakt, met daar nu bovenop het bedreigen van de [[voedselzekerheid]],<ref name="Tractorverbod IJsselland"/> besloten verschillende veiligheidsregio's het gebruik van landbouwvoertuigen tijdens demonstraties te verbieden of hun gebruik op snelwegen (dat al verboden was) niet langer te gedogen en voortaan boetes uit te delen. De tractorverboden bij demonstraties waren voorlopig tijdelijk en boeren behielden hun recht om op andere manieren te demonsteren.<ref name="Nijmegen">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2340381-ook-nijmegen-verbiedt-per-direct-tractoren-bij-demonstraties.html |title=Ook Nijmegen verbiedt per direct tractoren bij demonstraties |work=NOS |date=11 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref> Op 13 juli werd het tractorverbod in de drie noordelijke provincies weer opgeheven, maar voortaan moest gemeld worden dat er bij demonstraties gebruikt gemaakt zou worden van tractors; als de afspraken niet werden nageleefd, dan zou het verbod terugkomen.<ref>{{Cite news |url=https://www.trouw.nl/binnenland/tractorverbod-bij-demonstraties-in-het-noorden-niet-verlengd~bb641e02/ |title=Tractorverbod bij demonstraties in het noorden niet verlengd |author= |work=Trouw |date=12 juli 2020 |accessdate=3 oktober 2020}}</ref> Ruim een week later op 21 juli voerde Veiligheidsregio Utrecht een nieuw tractorverbod in omdat de organisatie van een geplande boerendemonstratie het aantal deelnemende tractoren niet kon overzien en controleren.<ref>{{Cite news |url=https://www.tubantia.nl/regio/boosheid-bij-twentse-boeren-vanwege-tractorverbod-bij-rivm-in-de-bilt~a583e8ae/ |title=Boosheid bij Twentse boeren vanwege tractorverbod bij RIVM in De Bilt |author=Rick Plantinga |work=Tubantia |date=21 juli 2020 |accessdate=3 oktober 2020}}</ref>


⚫
== Reacties ==
;Tractorverbod bij demonstraties
⚫
Volgens [[Natuur- en Milieufederaties]] en [[GroenLinks]] richtten de boeren tijdens het eerste protest hun woede ten onrechte op burgers en politiek, terwijl volgens hen het landbouwsysteem, inclusief de boerenorganisaties, de [[Rabobank]] en de supermarkten, de boosdoener is.<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2304315-boeren-moeten-boos-zijn-op-boerenorganisaties-supermarkten-en-rabobank.html|titel=Boeren moeten boos zijn op boerenorganisaties, supermarkten en Rabobank|uitgever=Nos.nl|datum=2 oktober 2019}}</ref>
* [[Veiligheidsregio Drenthe]] (3) (tot 13 juli)
* [[Veiligheidsregio Fryslân]] (2) (tot 13 juli)
* [[Veiligheidsregio Gelderland-Zuid]] (Nijmegen) (8) (vanaf 11 juli)
* [[Veiligheidsregio Groningen]] (1) (tot 13 juli)
* [[Veiligheidsregio IJsselland]] (Zwolle) (4) (vanaf 10 juli)
* [[Veiligheidsregio Utrecht]] (9) (vanaf 21 juli)


⚫
=== Reacties op geweld ===
;Tractoren niet meer gedoogd op snelwegen
⚫
[[Minister-president van Nederland|Premier]] [[Mark Rutte]] van de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] gaf aan dat demonstranten zich aan de regels moeten houden. [[Gert-Jan Segers]] van de [[ChristenUnie]] benadrukte dat de boeren "niet over grenzen mogen gaan". [[Pieter Heerma]] van het [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] meldde dat boeren hun onvrede mogen uiten, maar dat ze "niet mogen intimideren en geen onveiligheid mogen veroorzaken."<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/liveblog/2306317-trekkers-door-winkelstraten-baudet-boeren-zijn-in-de-steek-gelaten.html|titel=Trekkers door winkelstraten, Baudet: boeren zijn in de steek gelaten|datum=16 oktober 2019|uitgever=NOS}}</ref>
*[[Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant]] (20)
*[[Veiligheidsregio Brabant-Noord]] (21)
*[[Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost]] (22)


⚫
Jan Brouwer, directeur van het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid, vond dat met het geweld in Groningen "de grenzen van het recht op demonstreren zijn overschreden". Diverse politici, waaronder ook [[Helma Lodders]], woordvoerder Landbouw van de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]], vonden dat de boeren te ver waren gegaan. Er was ook frustratie over "de 'slappe knieën' van sommige provinciale bestuurders."<ref name="nos" />
⚫
Voorts deden Minister Carola Schouten van Landbouw, Minister [[Kajsa Ollongren]] van Binnenlandse Zaken en Tweede Kamerlid [[Tjeerd de Groot]] (die de veestapelhalvering had voorgesteld) aangifte van [[Bedreiging (Nederlands strafrecht)|doodsbedreigingen]] geuit door de boeren. Minister Schouten zegde op advies van de politie een werkbezoek met Zeeuwse boeren af omdat andere boeren de snelweg hadden geblokkeerd.<ref name="Tractorverbod IJsselland"/> Op 11 juli 2020 werd FDF-voorman Thijs Wieggers gearresteerd bij de boerenblokkade van het [[Centraal Bureau Levensmiddelenhandel]] in [[Leidschendam]], nadat hij een stopteken van een politieagent negeerde en op de agent zou hebben geprobeerd in te rijden, die zich daardoor genoodzaakt voelde om zijn vuurwapen te trekken.<ref name="Leidschendam">{{Cite news |url=https://www.gelderlander.nl/oost-gelre/achterhoekse-fdf-voorman-zit-nog-vast-voor-dreigen-in-te-rijden-op-agent-die-daarna-wapen-trok~ac93f2bb/ |title=‘Achterhoekse FDF-voorman’ zit nog vast voor dreigen in te rijden op agent die daarna wapen trok |work=De Gelderlander |date=11 juli 2020 |accessdate=12 juli 2020}}</ref> Wieggers werd op 5 oktober wegens bedreiging van een politieagent veroordeeld tot 40 uur taakstraf en 430 euro schadevergoeding.<ref name="Wieggers">{{Cite news |url=https://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2475549/Boer-Thijs-krijgt-taakstraf-voor-bedreigen-agent-Maar-dit-is-een-groot-misverstand |title=Boer Thijs krijgt taakstraf voor bedreigen agent: 'Maar dit is een groot misverstand' |work=Omroep Gelderland |date=5 oktober 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


⚫
Het [[Openbaar Ministerie]] zegt dat de overheid gefaald heeft door dit najaar nauwelijks op te treden tegen tractoren op de snelweg. Het snelwegverbod kon volgens [[officier van justitie]] Linda Bregman door de politie onvoldoende worden gehandhaafd, onder meer door 'dreigende en intimiderende boeren' en overmatig alcoholgebruik.<ref>{{Citeer web|url=https://www.parool.nl/nederland/om-gefaald-bij-optreden-tegen-boze-boeren-op-snelweg~bf1c32d2/|titel = OM: Gefaald bij optreden tegen boze boeren op snelweg|datum=26 december 2019|bezochtdatum=27 december 2019|uitgever=Parool |auteur=Peter Winterman}}</ref>
==== Oktober en november ====
⚫
Toen D66-leider [[Rob Jetten]] vanwege een coronabesmetting in thuisquarantaine zat, kwamen vijf leden van de Farmers Defence Force hem onaangekondigd 's avonds laat bij zijn privéwoning een voedselpakket aanbieden. Het bevatte meerdere soorten vlees, hetgeen expres gekozen was – 'ludiek' volgens de FDF – omdat Jetten [[vegetarisme|vegetariër]] is, 'voor zijn gezondheid'. Jetten en collega-politici reageerden dat, hoe aardig het ook bedoeld zou zijn, het zeer ongepast (en zelfs intimiderend) is om onaangekondigd 's avonds in het donker het privéadres te bezoeken van politici waar je het niet mee eens bent.<ref name="Jetten"/>


===Steun onder de bevolking===
⚫
Op 17 november was er weer een boerenprotest in Den Haag.<ref name="Omroep West">{{Cite news |url=https://www.omroepwest.nl/nieuws/4173910/Twee-aanhoudingen-tijdens-boerenprotest-in-Den-Haag-boeren-rijden-toeterend-langs-Huis-ten-Bosch |title=Twee aanhoudingen tijdens boerenprotest in Den Haag, boeren rijden toeterend langs Huis ten Bosch |work=Omroep West |date=17 november 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref> Hierbij werd het [[Malieveld]] wederom flink beschadigd, een [[COVID-19|COVID]]-opvang voor dak- en thuislozen geblokkeerd, en een fietser aangereden door een tractor.<ref name="Lex de Jonge">{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/den-haag/boze-boeren-laten-in-den-haag-opnieuw-hun-sporen-achter-mensen-voelden-zich-geintimideerd~a58c9794/|titel=Boze boeren laten in Den Haag opnieuw hun sporen achter: ‘Mensen voelden zich geïntimideerd’ |auteur=Lex de Jonge |werk=Algemeen Dagblad |bezochtdatum=2020-11-20}}</ref> [[Bestand:Peter Snijders.jpg|thumb|[[Peter Snijders (politicus)|Peter Snijders]]: 'De maatschappelijke ontwrichting die deze actie met zich heeft meegebracht, is gigantisch. (...) Er is nu wel een grens overgegaan.'<ref>{{Cite news |url=https://www.rtvoost.nl/nieuws/1486060/Burgemeester-Zwolle-wil-landelijke-regels-rondom-boerenprotesten-Er-is-een-grens-overschreden |title=Burgemeester Zwolle wil landelijke regels rondom boerenprotesten: "Er is een grens overschreden" |author=Rutger Borgerink |work=RTV Oost |date=13 december 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>]]
⚫
Aanvankelijk was de Nederlandse bevolking de boerenprotesten redelijk gunstig gestemd. In oktober 2019 steunde tweederde van de bevolking de protesten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/binnenland/boeren-houden-steun-bevolking~a235b3da|titel=Boeren houden steun bevolking|bezochtdatum=4 juli 2020|datum=16 oktober 2019|uitgever=ad.nl}}</ref> In februari 2020 was dit aandeel al gedaald tot ongeveer de helft, mede vanwege de toename in geweld, intimidatie en misdragingen.<ref>{{Citeer web|url=https://eenvandaag.avrotros.nl/panels/opiniepanel/alle-uitslagen/item/steeds-minder-steun-voor-boerenprotesten-want-het-is-nu-wel-duidelijk-wat-ze-willen/|titel=Steeds minder steun voor boerenprotesten want 'het is nu wel duidelijk wat ze willen'|bezochtdatum=2020-11-20|datum=2020-02-19|werk=EenVandaag|taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.rtvoost.nl/nieuws/326095/Steun-van-publiek-voor-actievoerende-boeren-brokkelt-af|titel=Steun van publiek voor actievoerende boeren brokkelt af|bezochtdatum=4 juli 2020|datum=18 februari 2020|uitgever=rtvoost.nl}}</ref> Half juli 2020 vond nog maar 40% van de bevolking de acties gerechtvaardigd en zei 55% van de Nederlanders dat de boerenprotesten moesten stoppen.<ref>{{Cite news |url=https://eenvandaag.avrotros.nl/panels/opiniepanel/alle-uitslagen/item/mensen-zijn-er-klaar-mee-kleine-meerderheid-wil-dat-boerenprotesten-nu-echt-stoppen/ |title=Mensen zijn er klaar mee: kleine meerderheid wil dat boerenprotesten nu echt stoppen |author=Daphne Cornelisse, Petra Klapwijk |work=EenVandaag |date=14 juli 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


==== December ====
=== Rapport terreurdreiging ===
⚫
De [[Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid]] (NCTV) publiceerde in mei 2020 een rapport over de actuele terreurdreiging in Nederland, waarin werd geschreven dat over het algemeen de boerenprotesten vreedzaam verliepen, maar dat met name de Farmers Defence Force (FDF) regelmatig de grens overschreed en bijdroeg aan maatschappelijke polarisatie door 'ongenuanceerde en bedreigende uitingen tegen politici en andersdenkende medeboeren' en fysieke agressie, bijvoorbeeld door het bekogelen van motoragenten met vuurwerk en het inrijden van de deur van het Groningse provinciehuis. De FDF ontkende betrokkenheid bij de genoemde incidenten.<ref name="Bouwmeester">{{Cite web |url=https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/05/07/terrorismebestrijder-optreden-fdf-draagt-bij-aan-polarisatie |title=Terrorismebestrijder: 'Optreden FDF draagt bij aan polarisatie' |author=René Bouwmeester |work=Nieuwe Oogst |date=7 mei 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>
⚫
Half december werden er boerenacties gehouden omdat de supermarkten volgens sommige boeren te weinig voor hun producten betaalden en uit protest tegen de stikstofwetgeving. Op 11 en 12 december blokkeerden boeren de ingang van een Jumbo-bevoorradingscentrum in Raalte en er werden ook acties gevoerd in [[Oosterhout (Overbetuwe)|Oosterhout]] en Geldermalsen. Op 12 december blokkeerden boeren het distributiecentrum van Albert Heijn in Zwolle en op 13 december ook kort het Zaanse distributiecentrum. Bij de Albert Heijn ontvingen 4500 klanten geen bestelling, bij de Jumbo 1700.<ref name="Snijders">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2360505-burgemeester-zwolle-wil-landelijke-regels-voor-boerenprotesten-grens-overschreden.html |title=Burgemeester Zwolle wil landelijke regels voor boerenprotesten: 'Grens overschreden' |work=NOS |date=13 december 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


⚫
=== Tegendemonstraties door en bedreigingen jegens veganisten/dierenactivisten ===
⚫
Burgemeester [[Peter Snijders (politicus)|Peter Snijders]] van Zwolle (tevens voorzitter Veiligheidsregio IJsselland) stelde de boeren een ultimatum, waarop ze vertrokken. Snijders was boos en zei dat er een grens was overschreden: 'Ik ben inmiddels wel zo ver, na twee grote blokkades bij dit distributiecentrum, dat dit niet meer zo kan. Juist in deze coronatijd is het heel kwetsbaar om dit nu te doen. Er zijn mensen die vanwege een besmetting niet naar de supermarkt kunnen.' Het protest verliep volgens hem bovendien ongeorganiseerd, men hield zich niet aan de coronarichtlijnen en de politie moest ingrijpen. Hij pleitte landelijke regels rondom boerenprotesten zoals andere burgemeester ook al hadden voorgesteld.<ref name="Snijders"/> Albert Heijn verklaarde niet te zullen onderhandelen "met groeperingen die zich niet aan gemaakte afspraken houden".<ref name="Jumbo Breda"/>
⚫
Vanaf het eerste boerenprotest op het Malieveld op 1 oktober 2019 hebben kleine aantallen veganisten en dierenactivisten tegendemonstraties gehouden. Ze zeiden niet tegen de boeren als geheel te zijn, maar alleen tegen de veehouderij en pleitten voor plantaardig voedsel als oplossing voor de milieuproblemen inclusief de stikstofcrisis, alsmede voor het verminderen van dierenleed. De dierenactivisten en veganisten konden echter op weinig begrip van de protesterende boeren rekenen, werden door sommige boeren zelfs als medeverantwoordelijk gezien voor hun moeilijke situatie, bedreigd, bespuugd en bekogeld.<ref name="Merlin Mulder">{{Cite news |url=https://www.leidschdagblad.nl/cnt/dmf20191001_21985649 |title=Klein groepje dierenactivisten zorgt voor grote ergernis in omgeving Malieveld |author=Merlin Mulder |work=Leidsch Dagblad |date=1 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref><ref name="Lieke Mulder">{{Cite news |url=https://www.bd.nl/uden-veghel-e-o/bespuugd-en-uitgescholden-door-boeren-maar-niet-bang-ik-ken-ze-het-is-vooral-een-hoop-branie~a615c48d/ |title=Bespuugd en uitgescholden door boeren, maar niet bang. ‘Ik ken ze. Het is vooral een hoop branie’ |author=Lieke Mulder |work=Brabants Dagblad |date=16 november 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref> CDA-prominent [[Henk Bleker]], zelf boer, zei op 1 oktober 2019 vanaf het podium tegen de boerendemonstranten: 'Laat je niet provoceren vandaag! Laat je niet door een handvol ­loserige veganisten of dierenactivisten op de kast jagen. Kijk op hen neer.'<ref name="Julen">{{Cite news |url=https://www.trouw.nl/nieuws/hoe-het-stikstofgedrocht-groeide-en-ter-wereld-kwam~be56db7b/ |title=Hoe het stikstofgedrocht groeide en ter wereld kwam |author=Jeannine Julen |work=Trouw |date=17 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref> Bleker beweerde achteraf hiermee boerenagressie jegens veganisten en dierenactivisten (als vergelding voor de stalbezetting in Boxtel) te willen voorkomen,<ref>{{Cite news |url=https://wnl.tv/2019/10/06/dierenactivisten-halen-bloed-onder-de-nagels-van-boeren-vandaan/ |title=‘Dierenactivisten halen bloed onder de nagels van boeren vandaan’ |work=WNL Op Zondag |date=6 oktober 2019 |accessdate=14 december 2020}}</ref> maar volgens sommige veganisten was hiermee de toon gezet voor verdere minachting.<ref name="Lieke Mulder"/>

⚫
Op 14 december blokkeerden tientallen trekkers 6 uur lang het distributiecentrum van de Jumbo in Breda en een tiental boeren blokkeerden ook het huis van Jumbo-directeur [[Frits van Eerd]]. Minister Schouten van Landbouw veroordeelde de acties, die 'gewone mensen die werken en boodschappen doen' raakten en dat de veiligheidsregio's dit moesten aanpakken. Zelfs de radicale Farmers Defence Force (FDF) vond de blokkades te ver gaan en ontraadde boeren om bij distributiecentra te demonstreren. Mogelijk kwam dit doordat de brancheorganisatie [[Centraal Bureau Levensmiddelenhandel]] (CBL) volgens de FDF had gedreigd om de FDF voor de rechter te slepen en de leden te laten betalen voor de schade.<ref name="Jumbo Breda">{{Cite news |url=https://nos.nl/artikel/2360556-blokkade-boeren-van-distributiecentrum-jumbo-breda-waren-bij-huis-jumbo-directeur.html |title=Blokkade boeren van distributiecentrum Jumbo Breda, waren bij huis Jumbo-directeur |work=NOS |date=14 december 2020 |accessdate=14 december 2020}}</ref>


== Trivia ==
== Trivia ==
Regel 140: Regel 108:
{{Commonscat|Boerenprotest 2019}}
{{Commonscat|Boerenprotest 2019}}


[[Categorie:Politiek in Nederland]]
[[:Categorie:Politiek in Nederland]]
[[Categorie:Geschiedenis van Nederland in de 21e eeuw]]
[[:Categorie:Geschiedenis van Nederland in de 21e eeuw]]
[[Categorie:Landbouw in Nederland]]
[[:Categorie:Landbouw in Nederland]]
[[Categorie:Betoging]]
[[:Categorie:Betoging]]

Versie van 15 jan 2021 21:47

Boerenprotest
Trekker met protestbord in Den Haag, 1 oktober 2019
Datum 1 oktober 2019 – heden
Plaats Den Haag
Oorzaak Stikstofcrisis
Methode
Doel respect voor landbouwsector en geen halvering veestapel
Organisatie verschillende organisaties en groeperingen
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Het boerenprotest is een reeks protestacties van Nederlandse boeren die plaatsvonden vanaf 1 oktober 2019. De boeren vroegen aandacht voor hun positie in de maatschappij, de "continu wijzigende regelgeving en het algemeen gebrek aan begrip en respect voor het boerenwerk".[16] De protestactie werd georganiseerd door Agractie en Farmers Defence Force.[17] LTO Nederland en haar regionale afdelingen ondersteunden de actie, al keerden ze zich wel af van geweld en vernielingen zoals in Groningen.[18][19]

Aanleiding

Directe aanleiding voor de eerste protesten was het voorstel van D66-Kamerlid Tjeerd de Groot om de veestapel te halveren, naar aanleiding van de stikstofcrisis en het hierop volgende advies van de commissie-Remkes.[20] Ook gaf LTO-Nederland voorman Marc Calon aan dat met de bezetting van een varkenshouderij in Boxtel 'de lont van het grote verzet in het kruitvat is gestoken'.[21]

Acties

1 oktober 2019

Den Haag

Trekkers op de Utrechtsebaan

Duizenden boeren vertrokken in de nacht per tractor in colonnes naar Den Haag. Dit zorgde voor de drukste ochtendspits in de Nederlandse geschiedenis met 1.136 kilometer file.[22] Op het Malieveld vond een demonstratie plaats. Van tevoren gaf de toenmalige Haagse burgemeester Pauline Krikke toestemming om maximaal 75 tractoren te stationeren op het Malieveld.[1] De overige tractoren konden worden gestald bij het stadion van ADO Den Haag of op het strand van Scheveningen. De boeren zouden vervolgens met pendelbussen naar het Malieveld worden gebracht.

De communicatie tussen de organisatie en het gemeentebestuur verliep echter slecht, aldus Agractie. De boeren reden vervolgens toch door naar het Malieveld, wat zorgde voor een verkeerschaos in het Haagse centrum. Tientallen tractoren reden door de berm alsnog het Malieveld op. Sommige boeren braken door de afzettingen, door hekken omver te rijden. Naar schatting waren er uiteindelijk minstens 2.200 tractoren aanwezig in Den Haag.[23][24]

Minister Carola Schouten van Landbouw sprak op het Malieveld de demonstrerende boeren toe, en beloofde dat er geen halvering van de veestapel komt onder haar ministerschap.[25] De week ervoor adviseerde de commissie-Remkes het kabinet echter om de veestapel fors in te krimpen vanwege de stikstofcrisis die ontstond naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State.[25][26]

De rest van het land

Naast het protest in Den Haag waren er ook acties op andere plekken in het land. In Groningen parkeerden protesterende boeren hun trekkers bij het treinstation.[27] Op de A28 tussen Hoogeveen en Zwolle vond een langzaamaanactie plaats. Hierbij blokkeerden de boeren de snelweg, doordat ze in een paar uur tijd langzaam van Hoogeveen richting Zwolle en weer terug reden.[28] In het Media Park in Hilversum protesteerden tientallen boeren bij het redactiegebouw van de NOS omdat politici, media en activisten 'ten onrechte een negatief beeld over boeren' zouden hebben geschetst.[29]

14 oktober 2019

In het land vonden verschillende protesten door boeren plaats bij diverse provinciehuizen, waaronder die van Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant, Gelderland, Groningen en Noord-Holland. De provinciebesturen van Drenthe, Overijssel en Gelderland volgden die van Friesland en trokken hun besluiten ook weer in. In Groningen werd met een tractor een monumentale deur uit het gebouw van het provinciehuis gereden, nadat het provinciebestuur had besloten de maatregel niet in te trekken.[30] Ook viel er een gewonde tijdens een aanvaring tussen de politie en de boeren toen ze het provinciehuis probeerden te bestormen.[18][5] In verband met de protesten waren er ook boeren naar Haarlem en Middelburg vertrokken, maar deze provincies trokken hun stikstofaanpak niet in.[31] Wel vroegen de Provinciale Staten om verduidelijking van het beleid aan de landelijke regering.

16 oktober 2019

Op 16 oktober waren er protesten, onder meer in Den Haag, Utrecht en De Bilt, nabij het RIVM. In Den Haag werd het leger ingezet om te voorkomen dat boeren het Binnenhof zouden betreden, en om de veiligheid in de stad te waarborgen.[32]

De boeren zouden in Den Haag volgens afspraak op de Koekamp protesteren, maar ze braken door de afzettingen en reden tractoren het Malieveld op. Vervolgens reden de boeren met tractoren door winkelstraten en blokkeerden belangrijke kruispunten. Uiteindelijk was het centrum van Den Haag grotendeels lamgelegd en moest het openbaar vervoer worden stilgelegd. De snelwegen rond de stad stonden volledig vast door de vele tractoren. Drie evenementen moesten worden afgelast omdat ze hierdoor onbereikbaar waren: een voorstelling van het Cirque du Soleil dat op dat moment op het Malieveld stond, de opening van een tentoonstelling in het Atrium van het stadhuis en de vergadering van Provinciale staten.[33] De gemeente Den Haag riep op tot extra oplettendheid "vanwege zwaar gemotoriseerd verkeer in de binnenstad". Sieta van Keimpema van Farmers Defence Force beschuldigde het kabinet "uit te zijn op een burgeroorlog met de boeren".[34]

Tijdens het boerenprotest reed er een grafkist mee met daarop de naam 'Jesse'. GroenLinks-leider Jesse Klaver zei dat hij zich niet zou laten intimideren en dat het noodzakelijk was om het huidige landbouwsysteem te veranderen, mede ook om de boeren uit hun moeilijke situatie te helpen.[9]

25 oktober 2019

Op 25 oktober protesteerden voornamelijk boeren uit Noord-Brabant bij het Provinciehuis van Noord-Brabant tegen het provinciale stikstofbeleid. De provincie besloot uiteindelijk om de maatregelen toch in te voeren.[35]

Tevens werd er actie gevoerd tegen het voorgenomen beleid van de Zuivelsector, bestaande uit onder andere FrieslandCampina, NZO en ZuivelNL. Zo verspreidde Farmers Defence Force de persoonlijke telefoonnnummers van bestuurders van zuivelbedrijven en werd het hoofdkantoor van FrieslandCampina in Amersfoort geblokkeerd. Als reactie hierop lieten de zuivelbedrijven weten dat ze hun plannen hebben ingetrokken wegens een tekort aan draagvlak.[36]

18 december 2019

Op 18 december voerden boeren verschillende blokkades uit verspreid over heel het land. Eerder waren de aangekondigde blokkades van distributiecentra van supermarkten al door de rechter verboden, daardoor gingen de boeren hun eigen gang en voerden ze zelf actie. Ze blokkeerden vooral snelwegen en landsgrenzen. Ook waren er boeren bij het mediapark in Hilversum, zij eisten daar zendtijd bij het NOS-journaal.

19 februari 2020

Op 19 februari reden honderden boeren opnieuw met trekkers naar Den Haag. Ditmaal werd er opgeroepen om niet via de snelweg te rijden. Er werden diverse bekeuringen uitgedeeld aan boeren die zich hier niet aan hielden.[37]

Juli 2020

Op 10 juli blokkeerden tientallen trekkers een distributiecentrum van Albert Heijn in Zwolle. Albert Heijn kon door de blokkade tijdelijk 230 winkels niet bevoorraden.[3] Verder werden onder meer het hoofdkantoor van Jumbo in Veghel en Eindhoven Airport met tractoren geblokkeerd.[38]

Vanwege de verkeersonveiligheid en wanordelijkheden die het spontaan onaangekondigd demonstreren met tractoren al meermaals had veroorzaakt, met daar nu bovenop het bedreigen van de voedselzekerheid,[3] besloten verschillende veiligheidsregio's het gebruik van landbouwvoertuigen tijdens demonstraties te verbieden of het verboden gebruik van tractors op snelwegen niet langer te gedogen en voortaan boetes uit te delen. De tractorverboden bij demonstraties waren tijdelijk en boeren behielden hun recht om op andere manieren te demonstreren.[15] Op 13 juli werd het tractorverbod in de drie noordelijke provincies weer opgeheven, maar moest voortaan gemeld worden dat er bij demonstraties gebruikt gemaakt zou worden van tractors. Als de afspraken niet werden nageleefd, zou het verbod terugkomen.[39] Ruim een week later op 21 juli voerde Veiligheidsregio Utrecht een nieuw tractorverbod in omdat de organisatie van een geplande boerendemonstratie het aantal deelnemende tractoren niet kon overzien en controleren.[40]

Voorts deden Minister Carola Schouten van Landbouw, Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot (die de veestapelhalvering had voorgesteld) aangifte van doodsbedreigingen geuit door de boeren. Minister Schouten zegde op advies van de politie een werkbezoek met Zeeuwse boeren af omdat andere boeren de snelweg hadden geblokkeerd.[3] Op 11 juli 2020 werd FDF-voorman Thijs Wieggers gearresteerd bij de boerenblokkade van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel in Leidschendam, nadat hij een stopteken van een politieagent negeerde en op de agent zou hebben geprobeerd in te rijden, die zich daardoor genoodzaakt voelde om zijn vuurwapen te trekken.[41] Wieggers werd op 5 oktober 2020 wegens bedreiging van een politieagent veroordeeld tot 40 uur taakstraf en 430 euro schadevergoeding.[13]

Oktober en november 2020

Toen D66-leider Rob Jetten vanwege een coronabesmetting in thuisquarantaine zat, kwamen vijf leden van de Farmers Defence Force hem onaangekondigd 's avonds laat bij zijn privéwoning een voedselpakket aanbieden. Het bevatte meerdere soorten vlees, hetgeen expres gekozen was – 'ludiek' volgens de FDF – omdat Jetten vegetariër is, 'voor zijn gezondheid'. Jetten en collega-politici reageerden dat, hoe aardig het ook bedoeld zou zijn, het zeer ongepast (en zelfs intimiderend) was om onaangekondigd 's avonds in het donker het privéadres te bezoeken van politici waar je het niet mee eens bent.[14]

Op 17 november was er weer een boerenprotest in Den Haag.[7] Hierbij werd het Malieveld wederom flink beschadigd, een COVID-opvang voor dak- en thuislozen geblokkeerd, en een fietser aangereden door een tractor.[8]

Peter Snijders: 'De maatschappelijke ontwrichting die deze actie met zich heeft meegebracht, is gigantisch. (...) Er is nu wel een grens overgegaan.'[42]

December 2020

Half december werden er boerenacties gehouden omdat de supermarkten volgens sommige boeren te weinig voor hun producten betaalden en uit protest tegen de stikstofwetgeving. Op 11 en 12 december blokkeerden boeren de ingang van een Jumbo-bevoorradingscentrum in Raalte en er werden ook acties gevoerd in Oosterhout en Geldermalsen. Op 12 december blokkeerden boeren het distributiecentrum van Albert Heijn in Zwolle en op 13 december ook kort het Zaanse distributiecentrum. Bij de Albert Heijn ontvingen 4500 klanten geen bestelling, bij de Jumbo 1700.[43]

Burgemeester Peter Snijders van Zwolle (tevens voorzitter Veiligheidsregio IJsselland) stelde de boeren een ultimatum, waarop ze vertrokken. Snijders was boos en zei dat er een grens was overschreden: 'Ik ben inmiddels wel zo ver, na twee grote blokkades bij dit distributiecentrum, dat dit niet meer zo kan. Juist in deze coronatijd is het heel kwetsbaar om dit nu te doen. Er zijn mensen die vanwege een besmetting niet naar de supermarkt kunnen.' Het protest verliep volgens hem bovendien ongeorganiseerd, men hield zich niet aan de coronarichtlijnen en de politie moest ingrijpen. Hij pleitte landelijke regels rondom boerenprotesten zoals andere burgemeester ook al hadden voorgesteld.[43] Albert Heijn verklaarde niet te zullen onderhandelen "met groeperingen die zich niet aan gemaakte afspraken houden".[4]

Op 14 december blokkeerden tientallen trekkers zes uur lang het distributiecentrum van de Jumbo in Breda en een tiental boeren blokkeerden ook het huis van Jumbo-directeur Frits van Eerd. Minister Schouten van Landbouw veroordeelde de acties, die 'gewone mensen die werken en boodschappen doen' raakten en dat de veiligheidsregio's dit moesten aanpakken. Zelfs de radicale Farmers Defence Force (FDF) vond de blokkades te ver gaan en ontraadde boeren om bij distributiecentra te demonstreren. Mogelijk kwam dit doordat de brancheorganisatie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) volgens de FDF had gedreigd om de FDF voor de rechter te slepen en de leden te laten betalen voor de schade.[4]

Reacties

Volgens Natuur- en Milieufederaties en GroenLinks richtten de boeren tijdens het eerste protest hun woede ten onrechte op burgers en politiek, terwijl volgens hen het landbouwsysteem, inclusief de boerenorganisaties, de Rabobank en de supermarkten, de boosdoener is.[44]

Reacties op geweld

Premier Mark Rutte van de VVD gaf aan dat demonstranten zich aan de regels moeten houden. Gert-Jan Segers van de ChristenUnie benadrukte dat de boeren "niet over grenzen mogen gaan". Pieter Heerma van het CDA meldde dat boeren hun onvrede mogen uiten, maar dat ze "niet mogen intimideren en geen onveiligheid mogen veroorzaken."[45]

Jan Brouwer, directeur van het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid, vond dat met het geweld in Groningen "de grenzen van het recht op demonstreren zijn overschreden". Diverse politici, waaronder ook Helma Lodders, woordvoerder Landbouw van de VVD, vonden dat de boeren te ver waren gegaan. Er was ook frustratie over "de 'slappe knieën' van sommige provinciale bestuurders."[5]

Het Openbaar Ministerie zegt dat de overheid gefaald heeft door dit najaar nauwelijks op te treden tegen tractoren op de snelweg. Het snelwegverbod kon volgens officier van justitie Linda Bregman door de politie onvoldoende worden gehandhaafd, onder meer door 'dreigende en intimiderende boeren' en overmatig alcoholgebruik.[46]

Steun onder de bevolking

Aanvankelijk was de Nederlandse bevolking de boerenprotesten redelijk gunstig gestemd. In oktober 2019 steunde tweederde van de bevolking de protesten.[47] In februari 2020 was dit aandeel al gedaald tot ongeveer de helft, mede vanwege de toename in geweld, intimidatie en misdragingen.[48][49] Half juli 2020 vond nog maar 40% van de bevolking de acties gerechtvaardigd en zei 55% van de Nederlanders dat de boerenprotesten moesten stoppen.[50]

Rapport terreurdreiging

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) publiceerde in mei 2020 een rapport over de actuele terreurdreiging in Nederland, waarin werd geschreven dat over het algemeen de boerenprotesten vreedzaam verliepen, maar dat met name de Farmers Defence Force (FDF) regelmatig de grens overschreed en bijdroeg aan maatschappelijke polarisatie door 'ongenuanceerde en bedreigende uitingen tegen politici en andersdenkende medeboeren' en fysieke agressie, bijvoorbeeld door het bekogelen van motoragenten met vuurwerk en het inrijden van de deur van het Groningse provinciehuis. De FDF ontkende betrokkenheid bij de genoemde incidenten.[6]

Tegendemonstraties door en bedreigingen jegens veganisten/dierenactivisten

Vanaf het eerste boerenprotest op het Malieveld op 1 oktober 2019 hebben kleine aantallen veganisten en dierenactivisten tegendemonstraties gehouden. Ze zeiden niet tegen de boeren als geheel te zijn, maar alleen tegen de veehouderij en pleitten voor plantaardig voedsel als oplossing voor de milieuproblemen inclusief de stikstofcrisis, alsmede voor het verminderen van dierenleed. De dierenactivisten en veganisten konden echter op weinig begrip van de protesterende boeren rekenen, werden door sommige boeren zelfs als medeverantwoordelijk gezien voor hun moeilijke situatie, bedreigd, bespuugd en bekogeld.[10][11] CDA-prominent Henk Bleker, zelf boer, zei op 1 oktober 2019 vanaf het podium tegen de boerendemonstranten: 'Laat je niet provoceren vandaag! Laat je niet door een handvol ­loserige veganisten of dierenactivisten op de kast jagen. Kijk op hen neer.'[51] Bleker beweerde achteraf hiermee boerenagressie jegens veganisten en dierenactivisten (als vergelding voor de stalbezetting in Boxtel) te willen voorkomen,[52] maar volgens sommige veganisten was hiermee de toon gezet voor verdere minachting.[11]

Trivia

  • De voorlaatste grote opstand onder boeren in Nederland was het akkerbouwersprotest in 1990. Dit protest richtte zich vooral op de dalende graanprijzen.[53]
  • Er vond op 22 oktober 2019 een boerenprotest plaats in Duitsland, waarbij 2000 tractoren en 6000 boeren naar het ministerie van Landbouw in Bonn waren gekomen.[54]
  • Bij de stakingsactie van basisschoolleraren op woensdag 6 november hebben zij bij het Binnenhof kleine speelgoedtractoren neergezet, wat een referentie was naar het boerenprotest.
Zie de categorie Boerenprotest 2019 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Categorie:Politiek in Nederland Categorie:Geschiedenis van Nederland in de 21e eeuw Categorie:Landbouw in Nederland Categorie:Betoging

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Boerenprotesten_tegen_stikstofbeleid&oldid=58033173"