Nieuwerkerken (Limburg)

Nieuwerkerken
Noërekirke

Gemeente in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Limburg
Arrondissement	Hasselt
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	22,51 km² (2021) 79,95% 13,05% 7%
Coördinaten	50° 52' NB, 5° 12' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	7.027 (01/01/2022) 49,1% 50,9% 312,18 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2022) 18,26% 59,63% 22,11%
Buitenlanders	4,37% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Dries Deferm (CD&V)
Bestuur	CD&V
Zetels CD&V Vooruit-GBL Open Vld	17 9 7 1
Economie
Gemiddeld inkomen	19.903 euro/inw. (2019)
Werkloosheidsgraad	3,9% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 3850 3850 3850 3850	Deelgemeente Nieuwerkerken Binderveld Kozen Wijer
Zonenummer	011
NIS-code	71045
Politiezone	Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken
Hulpverleningszone	Zuid-West Limburg
Website	www.nieuwerkerken.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Hasselt in de provincie Limburg
Foto's
Portaal    België

Nieuwerkerken is een plaats en gemeente in de provincie Limburg in België. De gemeente, gelegen ten zuidwesten van Hasselt, telt ruim 6500 inwoners. Nieuwerkerken behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Sint-Truiden.

Etymologie

De naam spreekt voor zich. In 1139 werd de plaats voor het eerst vermeld als Nova ecclesia.

Geschiedenis

Nieuwerkerken, waarvan de kern belangrijk kleiner was dan tegenwoordig, had een onduidelijke juridische status. Het grootste deel van het dorp was afhankelijk van de heerlijkheid Attenhoven, welke in Brabant lag, maar een leen was van het Sint-Lambertuskapittel te Luik. Juridisch viel het onder de schepenbank van Gorsem. In feite was de situatie dermate gecompliceerd, dat er geen eigenlijke autoriteit bestond en men gemakkelijk asielrecht verleende aan lieden die elders strafrechtelijk werden vervolgd. Deze situatie duurde voort tot 1785. De tot de huidige gemeente behorende buurtschappen Tichelrij (in het noorden) en Schelfheide (in het noordwesten) waren beide afzonderlijke heerlijkheden, die Loons recht kenden. Tichelrij had een eigen schepenbank, en Schelfheide viel onder Gorsem. Zij maakten 80% van het grondgebied van de latere gemeente Nieuwerkerken, zoals die bestaan heeft voordat de gemeentelijke fusies tot stand kwamen.

Geografie

Met een oppervlakte van 2237 ha en een inwonersaantal van ruim 7000 is Nieuwerkerken een van de kleinste gemeenten van Limburg.

Kernen

Van links met de klok mee sluiten de deelgemeenten Binderveld, Nieuwerkerken, Wijer en Kozen op de centrumplaats aan.

#	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking (01/01/2008)
I	Nieuwerkerken		3259
II	Binderveld		637
III	Wijer		1272
IV	Kozen		1539

*Opmerking: de statistische sector Nieuwerkerken bevat 1 inwoner uit niet te lokaliseren statistische sectoren
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie - Dienst Demografie (01.01.2008)
Verwerking: provincie Limburg - 2de Directie Welzijn - stafdienst Strategie en Planning - Studiecel (Editie 2011)

Ligging

Nieuwerkerken ligt in het zuidwesten van de provincie Limburg. De gemeentegrens wordt in het westen gedeeld met het Vlaams-Brabantse Geetbets. Nieuwerkerken heeft twee historische steden als buur: Hasselt in het noordoosten en Sint-Truiden in het zuiden. Alken is de buurgemeente in het noordoosten.

Nabijgelegen kernen

Kozen, Kortenbos, Sint-Truiden, Melveren, Binderveld, Rummen, Schakkebroek, Wijer, Herk-de-Stad

Demografie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

• Bronnen:NIS 1831 t/m 1970=volkstellingen

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

De gemeente Nieuwerkerken ligt in het kieskanton Sint-Truiden en het provinciedistrict Sint-Truiden, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Nieuwerkerken		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Limburg	Hasselt			Nieuwerkerken
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Limburg					Hasselt-Tongeren-Maaseik	Sint-Truiden	Sint-Truiden	Nieuwerkerken
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis

(Voormalige) burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1869 - 1899	Edmond Whettnall (Kath. Partij)
	...
	1946 - 1958	Libert Geuns
	...
	1965 - 1982	Maurice Secretin (CVP)
	1983 - 2000	Louis Germeys (GBL)
	2001 - 2018	Benny Bamps (CD&V)
	2019 - heden	Dries Deferm (CD&V)

Legislatuur 2001 - 2006

sp.a en Gemeentebelangen (GBL) bundelde de krachten en kwamen op met de kieslijst Nieuwerkerkense Eenheidspartij (NEPA). De CVP (vanaf 2001 CD&V) sloot een coalitie met VLD, burgemeester werd Benny Bamps. In 2003 ontstond er onrust in de coalitie nadat eerste schepen Kamiel Gysenbergs (die voor de verkiezingen overstapte van GBL naar CVP) zijn ontslag indiende en CD&V Marc Secretin voordroeg als opvolger. VLD dreigde hierop een alternatieve meerderheid te vormen met NEPA. Kamiel Gysenbergs trok hierop zijn ontslag in, waardoor de coalitie op de been bleef. Later vond de vervanging alsnog plaats

Legislatuur 2007 - 2012

sp.a en Gemeentebelangen (GBL) bundelde opnieuw de krachten en kwamen ditmaal op onder de naam GBL-sp.a. CD&V zorgde deze verkiezingen voor een absolute meerderheid. Toch vormde ze samen met GBL-sp.a een coalitie. Samen hadden ze 16 van de 17 te verdelen zetels.

Legislatuur 2013 - 2018

Burgemeester is Benny Bamps (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en Gemeentebelangen. Samen vormen ze de meerderheid met 12 op 17 zetels. Deze verkiezingen had Nieuwerkerken ook de jongste verkiesbare persoon. Dit was Robby Brans (N-VA), die tevens ook zelf de lijst opstartte, met zijn 18 jaar en 3 dagen. Hij werd echter niet verkozen. Zijn partij haalde één zetel. In de loop van de legislatuur werd deze zetel ingevuld als onafhankelijke.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006		14-10-2012		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	17	%	17	%	17	%	17	%	17	%	17	%	17	%	17
	CVP1 / NIEUW2 / CD&V3	78,691	14	42,751	8	27,852	4	25,621	4	41,461	8	49,563	9	38,93	8	44,63	9
	SP1 / GBL-sp.aA / sp.a2	20,071	3	22,021	3	28,111	5	28,521	5	-		37,98A	7	18,132	3	21,92	3
	GBL1 / NEPA2 / GBL-sp.aA / Gemeentebelangen3	-		35,231	6	44,031	8	35,831	7	41,292	7			23,623	4	22,63	4
	VLD1 / Open Vld2	-		-		-		10,031	1	14,581	2	12,46	1	7,972	1	-
	N-VA	-		-		-		-		-		-		11,38	1	10,9	1
	Agalev	-		-		-		-		2,67	0	-		-		-
	X	1,23	0	-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		3821		4234		4436		4655		5017		5026		5102		5283
Opkomst %						97,62		96,42		96		97,3		95,22		95,8
Blanco en ongeldig %		2,22		2,39		3,45		4,25		4,33		3,79		3,57		4,9

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Nieuwerkerken voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Sint-Pieterskerk van 1910, met toren van 1828
• Kasteel van Nieuwerkerken
• Enkele vakwerkhoeven, met name Diestersteenweg 217 en Tegelrijstraat 8.

Natuur en landschap

Nieuwerkerken is gelegen in Vochtig-Haspengouw. De hoogte bedraagt ongeveer 50 meter. De bodem is opgebouwd uit zand- en kleilagen en het landschap wordt vooral getypeerd door weiden, akkers en boomgaarden. Vroeger bestond er in de wijde omgeving van Nieuwerkerken een uitgestrekt bosgebied, waarvan slechts het kleine Muggenbosje nog een restant is. Ten zuidoosten van Nieuwerkerken, voornamelijk op het grondgebied van de gemeente Sint-Truiden, bevindt zich een groter bosrestant, het tegenwoordige Provinciaal Domein Nieuwenhoven.

Cultuur

Beeldcultuur

• Nieuwerkerken was de locatie voor het eerste seizoen van het VTM-programma De Werf.
• Diverse scènes uit de Nederlandse film Knielen op een bed violen zijn opgenomen in de oude stallen van de hoeve in de Grotestraat 6.

Mobiliteit

Het grondgebied van Nieuwerkerken wordt doorsneden door de N716 die Herk-de-Stad in het noorden en Sint-Truiden in het zuiden met elkaar verbindt.

Bekende (ex-)inwoners

• Danny Boffin, voetballer
• Eva Butnoriute, Ex-gymnast
• Giel Deferm, voetballer
• Joe Harris, zanger
• Robert Droogmans, rallyrijder
• Stijn Stijnen, voetballer
• Jacky Mathijssen (voetballer / Trainer)

Partnersteden

Nieuwerkerken is verzusterd met:

• San Casciano

Bronnen, noten en/of referenties

• Website van de gemeente
• Onroerend erfgoed

Mediabestanden

Zie de categorie Nieuwerkerken van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.