Naar inhoud springen

Leopoldsburg

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Leopoldsburg
Leopolsbörch of 't Kamp
Gemeente in België Vlag van België
Leopoldsburg (België)
Leopoldsburg
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Limburg Limburg
Arrondissement Hasselt
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
22,6 km² (2022)
39,61%
18,08%
42,3%
Coördinaten 51° 7' NB, 5° 16' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
16.607 (01/01/2024)
50,2%
49,8%
734,91 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
19,31%
59,4%
21,29%
Buitenlanders 10,63% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Wouter Beke (CD&V)
Bestuur CD&V, Vooruit
Zetels
CD&V
Vooruit
N-VA
Vlaams Belang
PRO Leopoldsburg
25
9
8
4
2
2
Economie
Gemiddeld inkomen 19.769 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 7,01% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3970
3971
Deelgemeente
Leopoldsburg
Heppen
Zonenummer 011
NIS-code 71034
Politiezone Kempenland
Hulpverleningszone Noord-Limburg
Website Officiële website
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Hasselt
in de provincie Limburg
Foto's
Leopoldsburg Koningin Astridplein
Leopoldsburg Koningin Astridplein
Portaal  Portaalicoon   België

Leopoldsburg (in de omgeving ook wel 't Kamp genoemd) is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Limburg. Het is een fusiegemeente die bestaat uit Leopoldsburg en Heppen en behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Beringen. De gemeente telt ruim 16.000 inwoners.

Leopoldsburg is vooral bekend vanwege de kazerne Leopoldsburg en de uitgestrekte oefenterreinen van het Belgisch leger. Deze terreinen werden ingericht in 1835 als verdediging tegen Nederland door koning Leopold I, die er in de beginjaren als graag geziene gast geregeld verbleef in zijn Koninklijke Villa.[bron?]

Zowel Heppen als Leopoldsburg maakten historisch deel uit van Beverlo dat samen met Oostham en Kwaadmechelen de heerlijkheid Ham vormde. Zo heette het militaire domein aanvankelijk Kamp van Beverlo. De burgers die in het kamp woonden werden vanaf 1842 verplicht het kampdomein te verlaten en zij mochten zich vestigen in een vanaf de tekenplank ontworpen (dambord)verkaveling (omheen de aanvankelijke plaats: kerkhof (1835), kerk (1842), pastorie (1844), postkantoor (1844), schooltje (1842) en afspanning met herberg. Deze verkaveling kreeg de naam die op de ontwerpen vermeld stond in 1842, namelijk Bourg (naar de planontwerper, Bourg uit Bois-du-Luc, en het bij aardrijkskundige namen vaak voorkomende suffix '-bourg'). In 1850 werd er uit dynastieke overwegingen de voornaam van de eerste Belgische vorst aan toegevoegd en werd deze nieuwe gemeenschap bij wet van 4 juni 1850 afgesplitst van de gemeente Beverlo tot een eigen gemeente Bourg-Léopold.[1] De vernederlandsing werd een feit op 14 juni 1932 toen de naam Leopoldsburg officieel werd bekrachtigd.

De eerste burgers leefden van kleinschalige landbouw op de arme heidegronden en de turfwinning. Daarnaast vormde ook de recuperatie van loden kogels en paardenmest een interessante bijverdienste.

Tegen 1850 waren er in de gemeente meerdere bedrijven. Er stond een bergmolen (jaarlijkse maalgrondstof 400.000 kg), een jeneverstokerij (32.760 kannen van elk 1,5 liter) en een bierbrouwerij (125 hl/jaar). Verder had men, naast kleine ambachten een kaarsenfabriek, een tabaksfabriek, een steenbakkerij en een kanaalhaven.

In 1878 werd station Leopoldsburg aan de spoorlijn van Hasselt naar Mol geopend.

Het Belgische sportwagenmerk Edran is te Leopoldsburg gevestigd.

Op 9 december 2005 onthulde Prins Filip een borstbeeld van koning Leopold I aan het Albert-I plein in het kader van de 175/25 viering.

Op 17 februari 2015 werd het beeld van koning Albert I onthuld op het Albert I plein. Dit beeld is van de hand van Mariejo Drees, een plaatselijke kunstenares.

Sinds 3 juni 2007 heeft Leopoldsburg zijn eigen 'Walk Of Fame'; een ludieke knipoog naar de Hollywood Walk of Fame. Omdat veel Bekende Vlamingen (BV's) in Leopoldsburg opgroeiden, wilde de gemeente hen in de bloemetjes zetten met hun eigen ster. Deze werden op verschillende plaatsen in de stoep in de Nicolaylaan geplaatst. BV's die hun eigen ster kregen zijn tennisser Filip Dewulf, judoka Ingrid Berghmans, presentator Marcel Vanthilt, zanger Walter Grootaers, regisseur Dominique Deruddere, schrijver J.M.H. Berckmans, Leo Caerts en Pukkelpop-organisator Chokri Mahassine. De Kampse 'Walk of Fame' is uniek in België.

Deelgemeenten

[bewerken | brontekst bewerken]
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Leopoldsburg 13,04 11.032 846 71034A
2 Heppen 9,55 4.804 503 71034B

Overige kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Tot Leopoldsburg behoren ook de kernen Strooiendorp, Geleeg, Boskant en Immert.

Nabijgelegen kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Schoorheide, Beverlo, Hechtel, Kerkhoven

   Aangrenzende gemeenten   
 Balen               
           
 Ham   Hechtel-Eksel 
           
        Beringen        

Demografische ontwikkeling voor de fusie

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Bronnen:NIS 1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976 = inwonertal per 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[2] Evolutie: 1992=index 100
1992 13.655 100,0
1993 13.682 100,2
1994 13.697 100,3
1995 13.716 100,4
1996 13.719 100,5
1997 13.748 100,7
1998 13.710 100,4
1999 13.703 100,4
2000 13.796 101,0
2001 13.857 101,5
2002 13.966 102,3
2003 14.029 102,7
2004 14.150 103,6
2005 14.247 104,3
2006 14.403 105,5
2007 14.472 106,0
2008 14.643 107,2
2009 14.828 108,6
2010 14.907 109,2
2011 15.070 110,4
2012 15.172 111,1
2013 15.178 111,2
2014 15.210 111,4
2015 15.213 111,4
2016 15.358 112,5
2017 15.526 113,7
2018 15.625 114,4
2019 15.755 115,4
2020 15.850 116,1
2021 16.065 117,6
2022 16.125 118,1
2023 16.407 120,2
2024 16.607 121,6

De gemeente Leopoldsburg ligt in het kieskanton Beringen (dewelke hetzelfde is als het provinciedistrict Beringen), het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Leopoldsburg Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Limburg Limburg Hasselt Leopoldsburg
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Limburg Hasselt-Tongeren-Maaseik Beringen Beringen Leopoldsburg
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Lijst van burgemeesters

[bewerken | brontekst bewerken]
Tijdspanne Burgemeester
1850 - 1871 Hubert Vander Elst (LP)
1872 - 1873 Herman Bijnens (LP)
1873 - 1885 Henri Leonard (LP)
1885 - 1890 Eloi Hellenbosch (Kath. Partij)
1891 - 1898 Henri Leonard (LP)
1898 - 1907 Evarist Couwenbergh (LP)
1907 - 1908 Jean Joseph Lemmens (waarnemend)
1908 - 1920 Marie-Joseph Jacobs (Kath. Partij)
1914 Jean Joseph Lemmens (waarnemend)
1920 - 1921 Constant Oeyen (waarnemend)
1921 - 1926 Leonard Mees (LP)
Tijdspanne Burgemeester
1927 - 1938 Louis Napoleon Lecocq (UCB)
1939 - 1943 Joseph Lecocq (UCB)
1943 - 1944 Henri Billiau (oorlogsburgemeester, VNV)
1944 - 1945 Frans Maris (waarnemend, UCB)
1945 - 1947 Victor Hartert (LP)
1947 - 1971 Gaston Oeyen (CVP)
1971 - 2000 Door Steyaert (CVP)
2000 - 2012 Erwin Van Pée (sp.a)
2013 - heden Wouter Beke (CD&V)
2019 - 2022 Marleen Kauffmann (waarnemend, CD&V)

Legislatuur 1989 - 1994

[bewerken | brontekst bewerken]

Er nemen twee groene partijen deel aan de verkiezingen, met name Agalev en Groene partij Leopoldsburg (GAL).[3]

Legislatuur 1995 - 2000

[bewerken | brontekst bewerken]

Kieslijst Algemene Ouderenvereniging Vlaanderen (AOV) neemt deel aan de verkiezingen.[3]

Legislatuur 2013-2018

[bewerken | brontekst bewerken]

Open Vld trok naar de kiezer onder de naam 'Pro Leopoldsburg-Heppen'[4], sp.a onder de naam 'Lijst van de burgemeester'. Burgemeester was Wouter Beke (CD&V).[5] Hij leidde een coalitie bestaande uit CD&V en Lijst Burgemeester. Samen vormden ze de meerderheid met 15 op 25 zetels.

Legislatuur 2019-2024

[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester is Wouter Beke (CD&V) die een coalitie leidt van CD&V en Vooruit die samen een meerderheid vormen van 17 op 25 zetels. Sinds 2 oktober 2019 is Marleen Kauffmann (CD&V) waarnemend burgemeester.

Legislatuur 2025 - 2030

[bewerken | brontekst bewerken]

De partijen PRO Leopoldsburg en CD&V vormen een kartel en zetelen daarna als één fractie in de gemeenteraad. Het nieuwe kartel behaalde direct 9 zetels en mag daarmee ook de burgemeester leveren. Samen met Vooruit, dat 7 zetels behaalde, vormen ze een meerderheid van 16 op 25 zetels. Deze legislatuur krijgt Leopoldsburg met Marleen Kauffmann (PRO CD&V) haar eerste vrouwelijke verkozen burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

[bewerken | brontekst bewerken]
Partij of kartel 10-10-1976[6] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[7] 14-10-2012[8] 14-10-2018 13-10-2024[9]
Stemmen / Zetels % 23 % 23 % 23 % 23 % 23 % 23 % 25 % 25 % 25
PVV1 / VLD2 / VLD-VIVANT3 / PRO Leopoldsburg4 / PRO CD&VB 17,261 4 19,91 4 18,311 4 18,232 4 16,372 3 9,503 1 9,484 2 11,44 2 35,0B 9
CVP1 / CD&V+N-VAA / CD&V2 / PRO CD&VB 34,181 9 38,551 9 38,561 10 41,41 10 24,771 6 27,68A 7 30,552 8 30,82 9
CD&V+N-VAA / N-VA1 - - - - - 21,981 6 15,41 4 15,61 3
SP1 / sp.a2 / Burgemeester3 / Vooruit4 33,341 8 41,551 10 35,821 9 32,581 8 30,491 8 40,532 10 27,763 7 30,22 8 26,34 7
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - 1,931 0 - 16,921 4 22,292 5 10,242 2 12,22 2 23,12 6
DORP - - - - 10,52 2 - - - -
BB 13,61 2 - - - - - - - -
Anderen (*) 1,62 0 - 5,38 0 7,79 1 0,93 0 - - - -
Totaal stemmen 8414 9191 9546 9267 9779 10666 10635 10903 6991
Opkomst % 95,41 93,28 93,68 95,54 91,90 92,5 57,3
Blanco en ongeldig % 3,67 6,29 4,66 5,36 3,11 3,68 2,76 3,2 0,7

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

(*) 1976: VU / 1988: Agalev (3,48%), Groene Partij Leopoldsburg (1,9%) / 1994: AOV / 2000: VIVANT

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
De kerk Onze-Lieve-Vrouw Tenhemelopneming in het centrum

Natuur en landschap

[bewerken | brontekst bewerken]

In de omgeving van Leopoldsburg liggen de volgende natuurgebieden:

  • De Lange Heuvelheide, een uitgestrekt heidegebied, in gebruik als militair oefenterrein.
  • Het Koninklijk Park, van 40 ha, aangelegd rond het voormalig paleis van de Belgische koning.
  • Het Grootdonckbos, ten zuiden van Leopoldsburg
  • De natuurgebieden langs de Grote Beek, waaronder de Natte Driehoek, ten zuidwesten van Leopoldsburg.
  • De Gerheserbossen, ten westen van Heppen.

Wat de streektaal betreft, is Leopoldsburg een geval apart. De bevolking is immers afkomstig uit het hele land, want (beroeps)militairen werden door het leger naar "het kamp" gestuurd. De onderlinge voertaal was dan bijna vanzelfsprekend het algemeen Nederlands. Toch hebben de inwoners die geen militair zijn hun eigen kampse dialect.

Ooit sprak men in Leopoldsburg een Limburgs dialect, namelijk Beverloos. Het laatste Limburgs in Leopoldsburg verdween ergens tussen 1907 (het verschijnen van de studie van J. Schrijnen over het verloop van de Uerdingerlijn) en de jaren vijftig (het optekenen van de R.N.D. enquête). Toen de studie van J. Schrijnen in 1907 verscheen was de autochtone bevolking zeker al een minderheid (dus ook zij die het oorspronkelijk dialect spraken). Wat nu doorgaat voor dialect van Leopoldsburg rekent men tot de Noorderkempense dialectgroep van het Brabants.[10]

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Leopoldsburg van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.