Paderborn (stad)
Stad in Duitsland
 | |||
| |||
  | |||
| Situering | |||
| Deelstaat |  Noordrijn-Westfalen
| ||
| Landkreis | Paderborn | ||
| Regierungsbezirk | Detmold | ||
| Coördinaten | 51° 43′ NB, 8° 46′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 179,51 km² | ||
| Inwoners (31-12-2018[1]) | 150.580 (839 inw./km²) | ||
| Nederlanders (09-05-2011[2]) | 165 (0,12%) | ||
| Hoogte | 110 m | ||
| Burgemeester | Michael Dreier (CDU) | ||
| Overig | |||
| Postcodes | 33098–33109 | ||
| Netnummers | 05251, 05252, 05254, 05293 | ||
| Kenteken | PB | ||
| Stad | Kernstad en 7 Stadtbezirke | ||
| Gemeentenummer | 05 7 74 032 | ||
| Website | www.paderborn.de | ||
Situering
| |||
| |||
| Ligging van Paderborn in het district Paderborn | |||
| Foto's | |||
| |||
| Centrum | |||
| |||
Paderborn is een stad in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in de Kreis Paderborn. De stad telt 150.580 inwoners.[1]
Indeling van de stad[bewerken | brontekst bewerken]
| Stadsdeel | Oppervlakte km² |
Inwonertal 31 december 2017 |
Stadsdeel sinds |
|---|---|---|---|
| Kernstadt (centrum) | 45,93 | 84.412 | – |
| Schloß Neuhaus | 24,04 | 26.269 | 1 jan. 1975 |
| Elsen | 20,19 | 16.287 | 1 jan. 1975 |
| Wewer | 16,88 | 7.169 | 1 juli 1969 |
| Sande | 23,39 | 5.845 | 1 jan. 1975 |
| Marienloh | 7,37 | 3.141 | 1 jan. 1969 |
| Dahl | 17,14 | 2.816 | 1 jan. 1975 |
| Neuenbeken | 14,85 | 2.364 | 1 jan. 1975 |
| Benhausen | 9,80 | 2.399 | 1 jan. 1975 |
| Paderborn | 179,59 | 150.702 |
Stand 31 december 2017 (excl. tweede-woningbezitters)[3]
Paderborn: Situering stadsdelen
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Paderborn ligt aan de Westfaalse hellweg. Het is een zeer oude stad: al in 777 hield Karel de Grote er zijn eerste Rijksdag op Saksisch grondgebied. De Frankische keizer ontmoette er 22 jaar later paus Leo III in zijn keizerpalts en stichtte het bisdom Paderborn, de voorloper van het huidige aartsbisdom (1930) en tevens van het Prinsbisdom Paderborn dat tot 1802 zou bestaan.
In 836 werden de relieken van St. Liborius van Le Mans naar Paderborn overgebracht: deze heilige is de schutspatroon van de stad en de naamgever van het Liborifest, dat jaarlijks in juli plaatsvindt.
In 1058 en 1133 vonden in Paderborn grote stadsbranden plaats.
Paderborn werd in 1295 lid van de Hanze en kreeg in 1614 zijn eerste universiteit, die tot 1818 zou bestaan.
In 1802 verdween het prinsbisdom en kwam Paderborn aan Pruisen en na de Franse tijd, waarin het tot het koninkrijk Westfalen behoorde, besloot het Congres van Wenen (1815) dat Paderborn Pruisisch zou blijven. In de 19de eeuw kreeg Paderborn verschillende spoorwegverbindingen, waarvan die met Hamm in 1850 de eerste was.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Paderborn zeer zwaar getroffen door geallieerde luchtbombardementen: op 17 januari en 27 maart 1945 werd ruim 3/4 van de stad verwoest, waardoor de bewaard gebleven of herstelde historische bouwwerken te midden van naoorlogse nieuwbouw staan.
In 1972 kreeg Paderborn opnieuw een universiteit en in 1975 overschreed het inwonertal van de stad de 100.000, ten gevolge van de annexatie van verschillende buurgemeenten, waaronder Schloß Neuhaus. Sindsdien heeft Paderborn de status van Großstadt.
Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]
De dom van Paderborn (11de-13e eeuw) is een hallenkerk met een opvallende toren, een rijk gebeeldhouwd portaal (de Paradiespforte) en een grote crypte. In de aangrenzende kloosterhof bevindt zich de grafkapel van de graven van Westfalen. Achter de dom bevindt zich de herbouwde keizerpalts. Tussen beide gebouwen staat de Bartolomäuskapel (ca. 1017), de oudste hallenkerk ten noorden van de Alpen. Een andere oude kerk is de Abdinghofkerk, een abdijkerk die deel uitmaakt van een nooit voltooid kerkenkruis rond de dom. De Busdorfkerk is het restant van het Stift Busdorf, dat oorspronkelijk buiten de stad lag.
Het raadhuis van Paderborn werd tussen 1613 en 1620 gebouwd, maar werd later verbouwd, in 1945 vrijwel geheel verwoest en vervolgens herbouwd. Het gebouw bevindt zich op de Marienplatz, waaraan ook het Heisingsche Haus staat, een patriciërshuis waarvan de gevel intact is gebleven. Beide gebouwen zijn voorbeelden van de Wezerrenaissance.
Door het parkachtige noordwestelijke gedeelte van de binnenstad stromen de verschillende bronriviertjes van de Pader. Deze "kortste rivier van Duitsland" heeft ca. 200 bronnen in de stad, die hieraan haar naam ook dankt (born = bron). De Pader mondt slechts 4 kilometer noordwestelijker uit in de Lippe. Dit gebeurt in het stadsdeel Schloss Neuhaus, waar zich het kasteel bevindt van waaruit het prinsbisdom Paderborn eeuwenlang bestuurd is.
Een groots jaarlijks evenement eind juli is Libori, het feest van één der patroonheiligen van de Dom in de stad, Liborius van Le Mans. Het gaat gepaard met een plechtige, feestelijke processie, een grote kermis en tal van andere festiviteiten. Het feest duurt normaliter 9 dagen en trekt jaarlijks circa anderhalf miljoen bezoekers. Het feest gaat terug op de sterfdag van St. Liborius (23 juli), en op de feestelijke aankomst van diens relieken vanuit Le Mans in 836.
Sport[bewerken | brontekst bewerken]
SC Paderborn 07 is de professionele voetbalclub van Paderborn en speelt in de Benteler-Arena. In het seizoen 2014/2015 speelde de club op het hoogste Duitse niveau van de Bundesliga.Na twee keer te zijn gedegradeerd tot in de derde liga speelt het sinds seizoen 2019/2020 weer in de Bundesliga.
Geboren in Paderborn[bewerken | brontekst bewerken]
- Heinrich Aldegrever (1502), schilder, graveur en goudsmid
- Mahir Sağlık (18 januari 1983), voetballer
- Tolgay Arslan (16 augustus 1990), voetballer
- Alexander Nübel (30 september 1996), voetballer
Partnersteden[bewerken | brontekst bewerken]
Paderborn heeft met verschillende steden een stedenband:
Le Mans, Frankrijk, sinds 836, de oudste Europese stedenband, pas officieel sinds 1967
Bolton, Verenigd Koninkrijk, sinds 1975
Belleville, Illinois, Verenigde Staten, sinds 1990
Pamplona, Spanje, sinds 1992
Przemysl, Polen, sinds 1993
Debrecen, Hongarije, sinds 1994
Qingdao, Volksrepubliek China, sinds 2003
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]
Markt met Gaukirche
Vakwerkhuizen, Auf den Dielen
Gezicht op Paderborn, ca. 1892
Raadhuis
Stadsdelen van Paderborn
Neptunbrunnen
Kerstmarkt
Paderborn Hauptbahnhof, 2011
Nieuwe Synagoge
|
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Paderborn op Wikimedia Commons. |
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Steden en gemeenten in de Kreis Paderborn |  |
|---|---|
|
Altenbeken · Bad Lippspringe · Bad Wünnenberg · Borchen · Büren · Delbrück · Hövelhof · Lichtenau · Paderborn · Salzkotten |
