Portaal:Informatica/Uitgelicht

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Informatica. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze week (17)
Charles Babbage

Charles Babbage was een Brits uitvinder en werd bekend als de ontwerper van de eerste computer.

Babbage ontwierp samen met Lady Ada Lovelace in 1834 de eerste programmeerbare (mechanische) rekenmachine, die hij de analytische machine noemde (analytical engine, opvolger van de difference engine). Een waardige voorloper van de computer, omdat hij in principe alle functies van een echte computer bezat. Hij werkte met ponskaarten en kon berekeningen maken en uitkomsten onthouden. Er zaten meer dan 2000 bewegende onderdelen in. Het was in die tijd moeilijk om het technisch voor elkaar te krijgen; Babbage heeft hem dan ook nooit in werking gezien.

[bewerk]

Ga naar week
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53


Week 1
Debian is een distributie van vrije software die gecreëerd is door de samenwerking van vrijwilligers over de hele wereld. Sinds het ontstaan is het uitgebrachte systeem, Debian GNU/Linux, gebaseerd op de Linuxkernel, en het besturingssysteem baseert zich op het GNU-project.


Debian kenmerkt door o.a. een gegarandeerd open en niet-commerciële instelling en apt-get. Dit laatste programmaatje zorgt ervoor dat je automatisch software kunt installeren en updaten.

Debian heeft een aanbod van duizenden kant-en-klare softwarepakketten voor een tiental computerarchitecturen. Deze pakketten zijn vrij beschikbaar via het internet in een paar verzamelingen waarin vrije en niet-vrije software strikt gescheiden zijn.

Lees verder

[bewerk]

Week 2
DDR SDRAM

RAM staat voor Random Access Memory, ofwel geheugen waarvan iedere geheugenplaats even snel toegankelijk is (in tegenstelling tot bijvoorbeeld een harde schijf waarbij gewacht moet worden tot de betreffende plek onder de leeskop doordraait). Daarnaast kan RAM-geheugen zowel gelezen als geschreven worden.

De eerste elektronische computers hadden soms naast de relais en buizenschakelingen een zogenaamd trommel-geheugen, bestaande uit een grote trommel bedekt met een magnetiseerbare laag die ongeveer 100 keer per seconde ronddraaide en die op enkele tientallen regels een honderdtal woorden had staan. Elke regel werd afgelezen door een eigen leeskop. Op een trommelgeheugen kwam elke geheugenplaats dus ongeveer elke 10ms een keer langs, en kon dan gelezen of geschreven worden. Maar dit was dus geen RAM !

Na het trommelgeheugen kwam het werkgeheugen in de vorm van magnetiseerbare ringetjes (ringkern-geheugen). Dit was wel RAM.

Lees meer

[bewerk]

Week 3

De grafentheorie is een tak van wiskunde die de eigenschappen van grafen bestudeert.
Een graaf bestaat uit een verzameling punten, knopen genoemd, waarvan sommige verbonden zijn door lijnen, de zijden of kanten.
Structuren die als grafen weergegeven kunnen worden zijn alomtegenwoordig, en veel praktische problemen kunnen als een probleem op een graaf gemodelleerd worden.

[bewerk]

Week 4
De File Allocation Table (afgekort tot FAT) is een bestandssysteem dat ontwikkeld is voor MS-DOS en Windows. Het FAT-systeem wordt beschouwd als redelijk simpel en is daarom een populair formaat voor floppydisks; meer zelfs, FAT wordt ondersteund door bijna alle bestaande besturingssystemen voor de pc, daarom wordt FAT dikwijls gebruikt om gegevens te delen tussen verschillende besturingssystemen die op eenzelfde pc staan (een multiboot environment). Het wordt ook nog vaak gebruikt op andere media zoals memorysticks. Voor harde schijven is FAT grotendeels vervangen door NTFS.

[bewerk]

Week 5
In computertalen verwijst syntactische suiker naar toevoegingen aan de syntaxis die de expressiviteit (uitdrukkingskracht) van de taal niet vergroten maar het voor de programmeur wel makkelijker maken iets te programmeren of uit te drukken. Deze taalelementen geven een alternatieve en praktischere manier om iets te schrijven met behulp van een korte of meer bekende notatie. Deze notatie beïnvloedt de uitdrukkingskracht van het taal niet. Deze term is bedacht door Peter J. Landin.

Syntactische suiker kan gemakkelijk worden omgeschreven ("ontsuikerd") naar taalelementen die wel tot de kern van de taal behoren.

[bewerk]

Week 6
In programmeertalen is luie evaluatie (in het Engels: lazy evaluation) een techniek waarbij een berekening wordt uitgesteld tot het moment dat het resultaat van de berekening daadwerkelijk nodig is.

De voordelen van luie evaluatie zijn: verbeterde prestaties door het vermijden van overbodige berekeningen, het vermijden van foutieve situaties in gecombineerde expressies en de mogelijk om om te gaan met oneindige datastructuren. Ook is het mogelijk controlestructuren als functies te definiëren in plaats van ingebouwde structuren.

Het tegenovergestelde van luie evaluatie is strikte evaluatie (in het Engels: strict evaluation).

[bewerk]

Week 7
De ILOVEYOU worm, ook wel bekend als VBS/Loveletter en Love Bug worm, is een computervirus geschreven in VBScript

De worm, ontdekt in Honkong, is voor het eerst in een mailbox gezien gezien op 3 mei 2000 in een mail met als onderwerp "ILOVEYOU" en als bijlage "LOVE-LETTER-FOR-YOU.TXT.vbs". Er waren twee dingen die deze worm zeer effectief maakten:

  • De VBScripts die het gebruikten waren niet nieuw, maar nog nooit op zo'n schaal gebruikt voor een virus. Daardoor ontbraken beveiligingen en kon het virus zijn gang gaan.
  • De naam die het gebruikte, en de namen van de onderwerpen en bijlagen hadden een sterke psychologische invloed op mensen.

De ILOVEYOU worm zorgde voor $5.5 Miljard aan schade, waarmee het de schadelijkste worm ooit is. De schade werd veroorzaakt doordat de worm belangrijke bestanden, maar ook muziek en andere multimedia overschreef met een kopie van zichzelf en zich vervolgens door het adresboek van het slachtoffer verspreidde.

[bewerk]

Week 8
Turing Machine
Turing Machine

Een Turingmachine is een uiterst eenvoudig mechanisme dat symbolen manipuleert en ondanks deze eenvoud kan men hiermee de logica van elke mogelijke computer simuleren. Ze werden in 1936 door Alan Turing beschreven. Hoewel ze technisch realiseerbaar zijn, zijn ze niet bedoeld voor praktische computertechnologie maar als een gedachte-experiment rond de limieten van mechanische berekeningen; ze worden dus niet echt gebouwd. De studie van hun abstracte eigenschappen levert diverse inzichten in informatica en complexiteitstheorie.

[bewerk]

Week 9
De iPod is een draagbare mp3-speler, ontworpen en verkocht door Apple. De iPod is ontworpen om audiobestanden op, bij de eerste modellen, een interne harde schijf te bewaren, en bij de laatste modellen in een flashgeheugen. De capaciteit van de harde schijf is dusdanig dat (vele) duizenden liedjes op een iPod geplaatst kunnen worden.

Voor het bewaren van muziekbestanden op de iPod wordt het computerprogramma iTunes van Apple gebruikt. Hiermee kan de muziek van een persoonlijke verzameling cd's in een iPod worden opgeslagen en kunnen muziekbestanden van internet worden gedownload en bewaard.

[bewerk]

Week 10
Tux de Linuxpinguïn

De Linuxkernel is de kernel van de groep besturingssystemen die Linuxdistributies genoemd worden. De groep distributies als geheel heet GNU/Linux of Linux. Deze kernel bevat de functionaliteit om de hardware en software met elkaar te laten communiceren en deze te controleren, netwerkfunctionaliteit te leveren en enkele ander basisfuncties. Het ontwerp van de linuxkernel is gestart door Linus Torvalds die besloot de kernel te verspreiden onder de vrije software licentie GPL.

[bewerk]

Week 11
Bill Gates

Bill Gates (1955) is een Amerikaans computerfenomeen. Gates is vooral bekend als boegbeeld en medeoprichter van de firma Microsoft.

Gates en Paul Allen ontwikkelden een BASIC interpreter voor de Altair 8800, en richtten hiervoor het bedrijf Microsoft op. Dit bedrijf zou zich in de daaropvolgende jaren een belangrijke rol verwerven met producten als Windows, Word en Excel.

Bill Gates was in 2010 de op één na rijkste man ter wereld, met een geschat vermogen van 53,0 miljard dollar.

[bewerk]

Week 12
ATX moederboard (ABIT KT7)

Een moederbord (in een personal computer) is een printplaat met daarop de elementaire componenten (zoals de processor). Naast elementaire componenten biedt het moederbord middels uitbreidingssleuven de mogelijkheid functionele uitbreiding te realiseren. Bekende uitbreidingen zijn videokaart,modems Netwerkkaarten, geluidskaarten, enz.

[bewerk]

Week 13
De Colossus was de eerste elektronische computer en werd eind 1943 in productie genomen. Daarmee was de topgeheime computer twee jaar eerder in bedrijf dan de publiekelijk bekende ENIAC. Hij werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Britten gebruikt om het Duitse berichtenverkeer te ontcijferen.

[bewerk]

Week 14
Linus Torvalds

Linus Torvalds (1969) is de Finse informaticus die aan de wieg stond van de Linuxkernel. Torvalds bracht daarmee de vrije softwarebeweging voor het eerst onder de aandacht van een groot publiek. In 1991 kondigde hij de beschikbaarheid van zijn Free minix-like kernel voor het eerst aan. Zijn kernel was een aanvulling van het GNU-project, waaraan alleen nog een kernel ontbrak - daarvoor was indertijd, en nu nog steeds de Hurdkernel gepland.

Minder dan 5 procent van de huidige code van de Linuxkernel is van zijn hand, maar Linus wordt nog wel door iedereen gezien als degene die het best kan beslissen welke code wel of niet in Linux terechtkomt. Op deze manier wordt voorkomen dat er een nieuwe tak van de Linuxkernel wordt verspreid; juridisch gezien zou dit wel mogelijk zijn (Linux valt onder de GPL).

Linus woont inmiddels in Silicon Valley. Samen met zijn vrouw Tove heeft hij drie kinderen, die hij regelmatig meeneemt naar Linuxcongressen. Hij houdt zich meestal afzijdig van verhitte discussies over softwarelicenties.

[bewerk]

Week 15
De Macintosh Classic

Macintosh of kortweg Mac is de naam voor een serie computers op de markt gebracht door het Amerikaanse bedrijf Apple. De eerste Macintosh werd in 1984 geïntroduceerd. De naam is bedacht door Jef Raskin die zijn favoriete appel vernoemde (de McIntosh). Om problemen met het Amerikaanse audiomerk McIntosh te voorkomen, werd de naam gespeld als Macintosh.

[bewerk]

Week 16
Intel is een van oorsprong Amerikaans bedrijf dat zich specialiseert in het maken van chips, moederborden, software en andere computercomponenten, computernetwerken en communicatiesystemen. Intel is met name bekend van de microprocessoren die in de meeste hedendaagse personal computers zitten.

Het bedrijf is in 1968 opgericht door Robert Noyce en Gordon Moore. Het bedrijf startte met het maken van geheugen voor computers voordat ze overschakelden op het vervaardigen van microprocessoren.

Intel ontwikkelde in de jaren 70 de eerste microprocessor (de Intel 4004 processor). In 1981 bracht IBM de eerste PC uit met de Intel 8086/8088 processor.

Intel heeft momenteel als enige grote concurrent AMD waarmee Intel een volledige samenwerkingsovereenkomst heeft sinds 1976. Door deze samenwerking kunnen ze elkaars gepatenteerde technologieën gebruiken.

Het bedrijf telde in 2003 78.000 werknemers en vestigingen in meer dan veertig landen.

[bewerk]

Week 17
Charles Babbage

Charles Babbage was een Brits uitvinder en werd bekend als de ontwerper van de eerste computer.

Babbage ontwierp samen met Lady Ada Lovelace in 1834 de eerste programmeerbare (mechanische) rekenmachine, die hij de analytische machine noemde (analytical engine, opvolger van de difference engine). Een waardige voorloper van de computer, omdat hij in principe alle functies van een echte computer bezat. Hij werkte met ponskaarten en kon berekeningen maken en uitkomsten onthouden. Er zaten meer dan 2000 bewegende onderdelen in. Het was in die tijd moeilijk om het technisch voor elkaar te krijgen; Babbage heeft hem dan ook nooit in werking gezien.

[bewerk]

Week 18
Edsger Wybe Dijkstra was een Nederlands wiskundige en informaticus die veel voor de informatica heeft gedaan, met name op het gebied van gestructureerd programmeren.

Van 1952 tot 1962 werkte Dijkstra bij het Mathematisch Centrum te Amsterdam aan een compiler voor de programmeertaal Algol 60. Ook ontwikkelde hij hier, in 1957, zijn wereldberoemde Kortste Pad algoritme -- ook bekend als Dijkstra's algorithm.

In 1972 ontving hij de Turing Award voor zijn bijdragen aan de informatica in de jaren 1950. In 1984 verruilde Dijkstra de TU/e voor de universiteit van Texas. Daar zette hij zijn werk voort, vaak nog in samenwerking met zijn oud-collegae en leerlingen uit Nederland. Dijkstra bleef aan de Texas-U werken tot zijn emeritaat in 1999.

Dijkstra stierf op 6 augustus 2002 te Nuenen aan darmkanker.

[bewerk]

Week 19
Jef Raskin was een Amerikaans ontwerper van interfaces. Hij is bekend geworden als ontwerper van de grafische interface van de Apple Macintosh computers van Apple.

Samen met zijn vroegere student Bill Atkinson werkte hij vanaf 1979 aan het Macintosh project. Raskin bedacht onder andere het principe van click and drag: een bestand manipuleren door een icoon aan te klikken en te verslepen. Steve Jobs trok het Macintosh-project in 1981 uit Raskins handen en maakte er een op de Xerox PARC architectuur gebaseerde computer van. Raskin verliet Apple in 1982.

[bewerk]

Week 20
Enigma is niet alleen Grieks voor raadsel, het is ook de naam voor een familie van elektromechanische codeermachines van het type rotormachines. Het toestel werd vooral berucht als codeermachine van de Wehrmacht vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nazi-Duitsland.

[bewerk]

Week 21
Een processor ook wel CPU (Engels: Central Processing Unit) of in het Nederlands Centrale verwerkingseenheid (CVE) genoemd, is het hart van een computer. De eerste processors waren uitgevoerd als printplaat vol met losse componenten en IC's, maar sinds in de 70-er jaren de eerste zogenaamde microprocessor, de i4004, door Intel gemaakt werd, worden processors steeds vaker in enkel-chip versies geproduceerd.

[bewerk]

Week 22
John von Neumann

John von Neumann (Neumann János) (28 december 1903 – 8 februari 1957) was een geniaal Hongaars/Amerikaans wiskundige.

Hij werd onder andere bekend vanwege zijn ontwerp van de eerste moderne computer, maar heeft ook op veel andere gebieden (kwantumfysica, verzamelingenleer, economie en de meeste onderdelen van de wiskunde) baanbrekend werk verricht. Hij haalde de doctorsgraad in de wiskunde op 23-jarige leeftijd aan de universiteit van Boedapest.

Von Neumann bouwde, samen met Herman Goldstine, de IAS-machine. Hij bracht programmacode en gegevens in dezelfde geheugenruimte onder. Men noemt dit de Von Neumann-architectuur, in tegenstelling tot de Harvard-architectuur die programma en gegevens zal scheiden.

[bewerk]

Week 23
Unix is een besturingssysteem ontworpen als een interactief timesharingsysteem, bij Bell Labs in 1969, door (onder anderen) Ken Thompson en Dennis Ritchie.

Over de naam bestaat wat onduidelijkheid: van oorsprong is "UNIX" de afkorting van "Uniplexed Information and Computing System", maar de naam "Unix" kan ook worden gezien als een grapje dat verwijst naar een eerder systeem, Multics genaamd. Alsof dat nog niet verwarrend genoeg is, is "UNIX" een geregistreerd handelsmerk van de Open Group, maar alleen als naam en niet als afkorting. Dit is treffend voor een besturingssysteem dat hoofdlettergevoelig is. Over het algemeen slaat Unix echter op een klasse besturingssystemen die aan de Single Unix Specification voldoet.

[bewerk]

Week 24
Vormgeving van Wikipedia

Webdesign is het vormgeven van een webpagina.

Bijna iedereen heeft of wil een eigen pagina op internet. Webpagina's worden gebouwd in HTML, gebruiken Cascading Style Sheets voor de vormgeving, worden door de webbrowser geïnterpreteerd volgens het Document Object Model, en met HTML scripting kan een webpagina interactief worden gemaakt. Dat heet dan Dynamic HTML of, als men verder gaat, Ajax (Asynchronous Javascript And XML).

Over XML gesproken, moet het tegenwoordig niet allemaal XHTML zijn, met een RSS-feed op de pagina?

[bewerk]

Week 25
Een ponskaart

Ponskaarten of Hollerithkaarten (genoemd naar de uitvinder Herman Hollerith) zijn kaarten die vroeger werden gebruikt om informatie in op te slaan op zo'n manier dat deze informatie machinaal gelezen kon worden. Een standaard ponskaart bestaat uit 80 kolommen van 12 rijen en kan per kolom 1 teken bevatten. De informatie werd in de kaart aangebracht door in een of meer rijen van een kolom een klein rechthoekig gaatje te ponsen. Zulke gaatjes konden (aanvankelijk) mechanisch of (later) optisch worden gedetecteerd. Voor een kilobyte aan informatie waren dus ca 13 ponskaarten nodig.

[bewerk]

Week 26
Een robot is een, door de mens gemaakte, entiteit die beschikt over een stoffelijke vorm ('lichaam') en een beslissingsmodel. Dit beslissingsmodel kent nagenoeg altijd een structuur van perceptie en daarop volgende reactie. De robotica is de tak van de wetenschap die zich met het ontwikkelen en bestuderen van robots bezighoudt.

Het woord 'robot' werd voor het eerst gebruikt door de Tsjechische schrijver Karel Čapek in zijn toneelstuk R.U.R. (Rossum's Universal Robots) (1920), en is een bewerking van het Tsjechische woord robota (wat "werk" betekent).

[bewerk]

Week 27
Columbia, de nieuwe supercomputer van de NASA (2004)

Een supercomputer is een computer met een buitengewoon grote bewerkingscapaciteit of rekenvermogen. Aangezien de capaciteit van computers sinds de uitvinding tot heden (2006) snel stijgt, is de definitie van een supercomputer echter sterk aan verandering onderhevig. De eerste supercomputers werden gebouwd in de jaren 60; een gemiddelde zakrekenmachine heeft inmiddels een grotere capaciteit. Op dit moment is de Blue Gene/L van IBM de snelste supercomputer en volgt hij de Earth Simulator van NEC op

Men moet een supercomputer niet verwarren met een mainframe. Beiden hebben een grote verwerkingscapaciteit, maar bij een supercomputer is die het grootst. Bij een mainframe ligt de nadruk meer op ononderbroken inzet.

[bewerk]

Week 28
Een Bluetooth headset

Bluetooth is een open standaard voor draadloze verbindingen tussen apparaten op korte afstand. Dankzij Bluetooth kunnen bijvoorbeeld adresgegevens tussen mobiele telefoons worden uitgewisseld; kan snel vanaf een handheld computer worden geprint; of kan een mobiele telefoon worden uitgerust met een draadloze headset. De techniek is ontwikkeld door het Zweedse Ericsson.

De geschiedenis van Bluetooth begint in 1994, toen Ericsson zocht naar een goedkope manier om via een radio-verbinding communicatie tot stand te brengen tussen mobiele telefoons en andere apparaten. Men had zich ten doel gesteld om allerlei kabels tussen mobiele telefoons en PC Cards, hoofdtelefoons, desktop-apparaten etcetera overbodig te maken. Naarmate het onderzoek vorderde, werd het de onderzoekers duidelijk dat de toepassingsmogelijkheden voor een dergelijke korte-afstands radioverbinding legio waren.

[bewerk]

Week 29
Een harde schijf

Een harde schijf is een mechanisch computeronderdeel waarop gegevens bewaard kunnen worden in de vorm van magnetische polarisatie. In IT-documentatie wordt de term vaste schijf gebruikt. De gegevens blijven, in tegenstelling tot het RAM-geheugen, ook bewaard als de computer uit staat. Een harde schijf is (tegenwoordig) altijd voorzien van een besturingseenheid, de controller, een elektronische schakeling die de toegang tot de data op de schijf regelt.

[bewerk]

Week 30
MSN Messenger is een instant messenger van Microsofts MSN. Met dit programma kunnen gebruikers met een Microsoft-account elkaar digitale berichten sturen. Het is ook mogelijk om diverse spellen te spelen met elkaar over het internet.

Windows Live Services is het nieuwe chatsysteem van Windows. Microsoft's MSN is officieel verdwenen en Windows Live-producten komen daarvoor in de plaats. Het eerste chatsysteem MSN blijft nog wel bestaan, maar Windows Live Messenger wordt nog meer gedownload.

Een paar nieuwe functies zijn:

  • Gedeelde Folders
  • Live! Audio en video gesprekken
  • Live contacten
  • Nieuwe look van Windows Vista
  • Offline Berichten
  • Safety Center waarmee u uw computer kan scannen


[bewerk]

Week 31
Een geïntegreerde schakeling

Een geïntegreerde schakeling is een elektronische schakeling die niet zoals voorheen bestaat uit losse componenten op een Printed Circuit Board (PCB) of printplaat, maar waarin de schakeling en alle componenten geïntegreerd gefabriceerd zijn op een plakje silicium. Zo'n plakje wordt daarna in een keramische of plastic behuizing met metalen pootjes gelijmd (keramisch) of gegoten (plastic). De term 'chip' is afgeleid van de plak silicium die van een staaf van puur silicium (gefabriceerd uit zuiver zand, ofwel SiO2) van bijvoorbeeld 20 of 30 cm doorsnede afgezaagd wordt.

[bewerk]

Week 32
Een printplaat bestaat uit een sterke drager. Vanaf ca. 1975 is dat meestal met glasvezel versterkt epoxy van ongeveer 1 - 1.6 mm dikte. Daarvoor werd het brossere Pertinax gebruikt. Op één of beide zijden van de print bevinden zich kopersporen. Deze kopersporen vervullen de functie van elektrische verbindigen tussen de op de printplaat aangebrachte onderdelen. In radio- en televisietoestellen, gefabriceerd voor 1960, en ook in de eerste elektronische computers werden de onderdelen nog met elkaar verbonden door er met de hand draden aan te solderen, of door onderdelen aan de buisvoet van de elektronenbuizen, en aan draadsteunen te solderen. Dit was een zeer tijdrovend productieproces, waarbij ook gemakkelijk fouten konden worden gemaakt. Door het aanbrengen van elektronische onderdelen op een printplaat werd het mogelijk alle onderdelen in één keer vast te solderen, door de printplaat over een zogenaamd soldeerbad te laten lopen.

[bewerk]

Week 33
Een 3½ inchdiskette

Een diskette of floppydisk is een opslagmedium voor een computer dat populair is geworden als middel voor transport van data tussen verschillende computers of voor externe opslag.

Een diskette bestaat uit een dun, cirkelvormig en flexibel (waarvan de Engelse benaming floppy is afgeleid) stuk plastic, bedekt met een magnetiseerbare laag en gevat in een vierkant of rechthoekig omhulsel.

De schijf wordt gelezen en beschreven in een zogenaamde floppydiskdrive, FDD of diskettestation, niet te verwarren met een 'fixed disk drive', wat een oude IBM-benaming is voor een harde schijf.

[bewerk]

Week 34
Een Apple iMac

De Apple iMac is een computer van Apple, waarbij de i van iMac staat voor Internet. Na de terugkeer van Steve Jobs bij Apple in 1997 werd de iMac in 1998 op de markt gebracht. Deze nieuwe versie van Apple's alles-in-een computer - verschillende modellen uit de Macintosh-serie waren eerdere uitingen van dit idee - had een halfdoorschijnende kast in de kleur Bondi Blue, met een bijpassend toetsenbord en een geheel ronde eenknopsmuis. Destijds werd het als zeer opmerkelijk beschouwd dat het apparaat geen diskettestation bevatte. Ook een resetknop ontbrak. Beide werden door Jobs als overbodig beschouwd. Tot verdriet van veel Apple-gebruikers was ook de SCSI-interface weggelaten; randapparatuur moest worden aangesloten via USB 1.1.

[bewerk]

Week 35
Michael Dell stichtte de voorloper van Dell, PC's Limited, in 1984, terwijl hij studeerde aan de Universiteit van Texas in Austin. Het bedrijf werd extreem succesvol, wat ervoor zorgde dat hij van de universiteit afging op zijn 19de om zich volledig op zijn bedrijf te storten. In 1985 produceerde het bedrijf de allereerste computer met een eigen ontworpen design, de Dell Turbo. Deze computer bevatte een snelle Intel 8088-processor, die op een snelheid van 8 megahertz liep. In 1987 werd het bedrijf hernoemd naar Dell Computer Corporation.

In 1992 kwam Dell voor het eerst te staan in de Fortune 500-lijst van 's werelds grootste bedrijven. In 1999 nam Dell de eerste plaats in de computermarkt in de Verenigde Staten over van Compaq. In 2002 verloor Dell deze positie aan Hewlett-Packard die in dat jaar Compaq overnam, maar in 2003 kwam Dell weer aan de top te staan.

[bewerk]

Week 36
Ethernet switches

Ethernet is het onderliggende netwerk waarmee computers met elkaar communiceren als ze hardwarematig met elkaar in een Local Area Network (LAN) verbonden zijn met behulp van netwerkkaarten en netwerkkabels. Bovenop Ethernet draaien protocollen, waarvan TCP/IP de meest bekende en meest gebruikte is.

Ethernet is ontwikkeld als een van de vele baanbrekende projecten van Xerox PARC. Het algemeen geaccepteerde verhaal gaat dat Ethernet in 1973 was uitgevonden, toen Robert Metcalfe een memo schreef aan een van zijn bazen in PARC over het potentieel van Ethernet. Metcalfe beweert dat Ethernet in de navolgende jaren is uitontwikkeld. In 1976 publiceerden Robert Metcalfe en David Boggs (Metcalfe's assistent) een document getiteld 'Ethernet: Distributed Packet-Switching For Local Computer Networks.'

[bewerk]

Week 37
Een Linksys router

Een router (uitspraak: rauter Amerikaans of roeter Engels) is een apparaat of software op een computer, dat twee of meer verschillende computernetwerken aan elkaar verbindt, bijvoorbeeld internet en een bedrijfsnetwerk. Een router kan gezien worden als een schakelapparaat voor datapakketten dat actief is op OSI laag 3, de netwerklaag.

Om de juiste uitgaande poort te kiezen, zoekt de router het bestemmingsadres van het te routeren pakket op in de routeringstabel. Een routeringstabel bestaat uit een tabel met IP-adressen of gegroepeerde IP-adressen (subnet), en het bijbehorende volgende knooppunt (next-hop). Het volgende knooppunt is doorgaans een buur-router, die gekoppeld is via een van de poorten van de router.

[bewerk]

Week 38
Een compact disc (cd)

Een compact disc of cd is een optische schijf, die oorspronkelijk voor de opslag van muziek werd gebruikt (als vervanger van de grammofoonplaat van vinyl), maar die sinds een paar jaar na de introductie ook voor opslag van anderssoortige gegevens wordt ingezet zoals de cd-rom en cd-video.

De cd is uitgegroeid tot een veelzijdige dataplaat. In 1985 werd de cd-rom uitgebracht, die het mogelijk maakte om massieve hoeveelheden computerdata te verspreiden. In 1987 introduceerde Philips de cd-video, een cd met geluid en beeld. Een beschrijfbare digitale plaat, cd-r, werd in 1990 geïntroduceerd. De cd-r werd de de facto standaard voor de uitwisseling van data en muziek. De cd-familie is zeer succesrijk: in 2004 werden er wereldwijd circa 30 miljard cd-, cd-rom- en cd-r-platen verkocht.

[bewerk]

Week 39
Konrad Zuse

Konrad Zuse was een Duitse computerpionier die de eerste computers ter wereld bouwde. Zijn Z1 kan gezien worden als de alleerste computer en zijn Z4 computer was na de oorlog geruime tijd de enige computer op het vasteland van Europa. Toch kreeg Zuse lange tijd niet de eer die hem toekomt.

[bewerk]

Week 40
Logo van de Wikimedia foundation, ontworpen door Wikipedia-gebruiker Neolux

De Wikimedia Foundation Inc. is de overkoepelende organisatie van Wikipedia, Wikibooks, Wikinews, Wikiquote, Wikisource, Wiktionary, Wikicommons, Wikispecies en Nupedia. Het is een non-profit organisatie naar recht van de Amerikaanse staat Florida. De organisatie werd op 20 juni 2003 officieel aangekondigd door Jimbo Wales, de directeur van Bomis Inc. en medeoprichter van Wikipedia. De naam "Wikimedia" is bedacht door Sheldon Rampton in een WikiEN-l mailinglist posting in maart 2003. Vervolgens werden de domeinnamen wikimedia.org en wikimediafoundation.org voor de stichting veilig gesteld door Wikipedia schrijver Daniel Mayer.

[bewerk]

Week 41
Een schematische tekening van Usenet. A stuurt een bericht, bedoeld voor B. Het bericht reist over drie server en uiteindelijk leest B het. Ook andere mensen lezen het bericht.

Usenet (ook bekend als 'News' of 'Newsnet') is een netwerk voor de verspreiding van tekstberichten of binaire bestanden (zoals audio, video, software, enz.) via zogeheten nieuwsgroepen (ook wel discussiegroepen genoemd). Usenet is ontwikkeld in 1979-1980 door diverse mensen van de Duke Universiteit in de Verenigde Staten en de naam Usenet is de afkorting voor Unix User Network. Usenet is net als e-mail geen onderdeel van wat men oorspronkelijk het Internet noemde. Hoewel het grootste deel van het Usenet-verkeer tegenwoordig via het Internet loopt, kan het echter ook via andere netwerken bestaan.

[bewerk]

Week 42
Advanced Micro Devices (AMD) is een bedrijf uit Sunnyvale, Californië in de Verenigde Staten en is tegenwoordig het meest bekend door zijn aanbod microprocessoren ten behoeve van PC's.

AMD is begonnen in 1969 als een klein bedrijf, dat veel productiewerk voor andere processormakers deed. Het x86-tijdperk begon voor AMD tegelijk met de introductie van de IBM-PC. IBM eiste destijds van Intel als voorwaarde voor het gebruik van de 8088 dat er een tweede leverancier voor deze processor zou komen. Intel benaderde haar destijdse partner AMD, en deed er een technologieruil mee. AMD kreeg hiermee de beschikking over de ontwerpen van Intel-processoren werd hierdoor de tweede leverancier van x86-processoren.

[bewerk]

Week 43
Een IRC client

Internet Relay Chat, meestal IRC genoemd, is een protocol voor chat. Het is ontworpen in Finland door Jarkko Oikarinen (ook WiZ genoemd) in augustus 1988, en wordt momenteel wereldwijd gebruikt.

IRC is een protocol: een verzameling afspraken van hoe de computers met elkaar moeten communiceren. Een IRC-gebruiker gebruikt meestal een IRC-programma dat ontworpen is om te chatten op IRC. Dit programma volgt het IRC-protocol, waardoor de gebruiker geen verstand hoeft te hebben van de protocol-afspraken om te kunnen chatten.

Omdat het IRC-Protocol een open protocol is, kan iedereen een client bouwen om een verbinding te maken met een IRC-Server (bij bijvoorbeeld Jabber is dit ook zo, bij bijvoorbeeld ICQ en MSN niet).

Lees verder

[bewerk]

Week 44
Mac OS X is het meest recente besturingssysteem van Apple, gebaseerd op Unix. Het draait, commercieel tot 2006, alleen op Macintosh-computers met een of meerdere PowerPC G3-, G4- of G5-processoren van Motorola of IBM. Tijdens een WWDC-presentatie in juni 2005, waar de CEO van Apple, Steve Jobs, aankondigde dat Apple vanaf 2006 x86-familie-processoren van Intel zal gaan gebruiken, vertelde hij ook dat Mac OS X al vanaf haar eerste ontwerp ook op x86-processoren had gefunctioneerd, iets wat tot dan toe geheim was gehouden.

In 2001 brak Apple radicaal met de voorgaande besturingssystemen (Mac OS) en introduceerde Mac OS X (het oude Mac OS kon echter nog wel gebruikt worden in een emulatie, genaamd Classic). Het bestaat uit twee belangrijke delen: Darwin (een microkernel-ontwerp gebaseerd op de Mach 3.0 microkernel en de 4.4BSD system service) en Aqua, een grafische gebruikersomgeving die door Apple zelf is ontwikkeld.

Lees verder

[bewerk]

Week 45
De Linux mascotte Tux

Tux is de naam van de mascotte van het Linux-besturingssysteem. Tux is een cartoonpinguïn en werd oorspronkelijk door Larry Ewing getekend. Dit heeft hij gedaan met het programma GIMP.

Linus Torvalds, de bedenker en hoofdontwikkelaar van Linux, vond dat het Linux-logo een pinguïn moest zijn. Een wedstrijd werd uitgeschreven, die in 1996 door Larry Ewing gewonnen werd.

Op veel Linux-systemen staat er in de map /usr/src/ een map die verwijst naar de huidige kernelversie. In de documentatie die met de kernel meegeleverd wordt staat ook nog het een en het ander over Tux.

[bewerk]

Week 46
Een screenshot van Ubuntu.

Ubuntu is een op Debian gebaseerde GNU/Linux distributie die zich van Debian onderscheidt door regelmatige (halfjaarlijkse) nieuwe versies. Ook heeft Ubuntu een sterke focus op vertalingen en toegankelijkheid. De naam komt van het Zuid-Afrikaanse concept Ubuntu, wat zoiets als "menselijk zijn voor anderen" betekent.

Ubuntu wordt gefinancierd door Canonical (eigendom van Mark Shuttleworth). Deze financiering maakt het o.a. mogelijk gratis Ubuntu-cd's te bestellen. Ubuntu gebruikt standaard de GNOME-desktop, maar het is eenvoudig andere desktopomgevingen te installeren. Er is ook een speciale Kubuntu-versie gemaakt door de gebruikersgemeenschap. Deze is bijna hetzelfde, maar gebruikt KDE als desktopomgeving.

De meeste GNU/Linux-distributies vragen om een apart wachtwoord voor de root gebruiker, die systeeminstellingen kan wijzigen. Ubuntu gebruikt echter voor alle systeemtaken sudo (superuserdo), waarna de gebruiker niet het root-wachtwoord moet invullen (de standaard procedure op UNIX systemen) maar zijn/haar eigen wachtwoord. Mac OS X gebruikt ook iets dergelijks.

Ubuntu staat op het moment van schrijven nummer één op Distrowatch.

Lees verder

[bewerk]

Week 47
FreeBSD is een gratis verkrijgbaar Unixbesturingssysteem. Het wordt onder andere gebruikt als onderste laag van het besturingssysteem Mac OS X, - eind jaren negentig - voor het "in de lucht houden" van de hotmail-servers en tot op heden door internetpionier Yahoo!.

FreeBSD is beschikbaar voor diverse platforms met verschillende architecturen, zoals x86-compatibele machines, AMD64, DEC Alpha, IA-64, PC-98 en UltraSPARC®.

FreeBSD is open source (vrije software): bij de installatie ervan kan men kiezen tussen het downloaden van de kernelsources of het downloaden van de complete sourcetree van het besturingssysteem. Installatie kan vanaf diverse media plaatsvinden, zoals van cd-rom of via het netwerk, bijvoorbeeld van een ftp-server.

Verder is er een zeer uitgebreide portscollectie om software uit te installeren. Hierdoor wordt de installatie van andere softwarepakketten, zoals OpenOffice.org en Mozilla Firefox, zeer eenvoudig.

Als FreeBSD in Linuxcompatibiliteitsmodus draait, kunnen bovendien ook applicaties die voor Linux ontwikkeld zijn onder FreeBSD draaien. Verder zijn er emulators voor bepaalde veelgebruikte commerciële besturingssystemen.

FreeBSD staat bekend om de uitgebreide en in het algemeen complete documentatie. Het FreeBSD-handboek biedt hulp bij de installatie, het beheer en de beveiliging van een FreeBSD-systeem. Het handboek is ook vertaald in het Nederlands.

Lees verder

[bewerk]

Week 48
Schermafdruk van Knoppix 5.0

Knoppix is een Linuxdistributie die verspreid wordt als Live CD. De distributie werd ontworpen de GNU/Linux-consultant Klaus Knopper.

In tegenstelling tot de meeste distributies heeft Knoppix geen harde schijf nodig: het systeem kan opstarten en werken op één cd van 700 MB. Bij het opstarten kan Knoppix automatisch bijna alle hardware vinden en gebruiken die op de computer aanwezig is.

Knoppix is hierdoor ideaal voor mensen die Linux willen proberen, maar geen zin hebben om het te installeren of andere besturingssystemen te overschrijven. Door de aanwezigheid van een groot aantal tools, zoals de K3b om cd's te branden en parted om te partitioneren, en de mogelijkheid om op de harddisk aanwezige gegevens te lezen, is de cd ook uitstekend geschikt als rescue CD.

De Knoppix-cd bevat bijna 2 gigabyte aan software die in gecomprimeerde vorm op de cd is opgeslagen, zoals: KDE, X Window System, Fluxbox, OpenOffice.org, The Gimp en XMMS.

Lees verder

[bewerk]

Week 49
Het Apple logo

Apple Computer, Incorporated is een computerbedrijf dat gevestigd is in Cupertino, Californië. Het is opgericht door Steve Wozniak en Steve Jobs, die op dit moment CEO is. Apple Computer is in eerste instantie bekend van haar serie Macintosh computers. Naast hardware ontwikkelt het zelf ook veel software voor het eigen systeem en Windows. Apple is eind jaren '70 groot geworden met de Apple II, een van de eerste personal computers.

Tegenwoordig is het bedrijf het best gekend door de iPod.

[bewerk]

Week 50
Logo OpenOffice.org

OpenOffice.org (OOo) (niet "Open Office" vanwege een handelsmerkconflict) is een kantoorsoftwarepakket en is een belangrijk voorbeeld van open-sourcesoftware. De licentie waaronder het pakket wordt verspreid is een duale licentie SISSL/LGPL.

Er zijn versies beschikbaar voor GNU/Linux, Windows, Solaris (Sparc) en voor Mac OS X.


Het pakket bestaat uit de volgende programma's:

  • Writer voor tekstdocumenten en HTML-documenten
  • Calc voor werkbladen (spreadsheets)
  • Base voor databases (sinds OOo 2.0)
  • Draw voor tekeningen (vector-grafiek)
  • Impress voor presentaties (vergelijkbaar met PowerPoint)
  • Math voor formules

[bewerk]

Week 51
Netwerkkaart

Een netwerkkaart is een hardware-onderdeel in een computer, nodig om die computer deel te laten uitmaken van een computernetwerk. Doorgaans wordt een netwerkkaart aangegeven met de afkorting NIC (Network Interface Card). Ook wordt vaak de naam 10/100-ethernet of 10/100/1000-ethernet gebruikt, waarbij de getallen op de snelheid in Megabits per seconde slaan. Een 10/100-netwerkkaart is zowel geschikt voor netwerken met 10Mb/s en 100Mb/s.

[bewerk]

Week 52
De eerste computerbug

Eind jaren negentig ontstond er grote onrust in de Informatie- en Communicatietechnologie over de millenniumbug. Het probleem hiervan was dat in allerlei computersystemen bij het opslaan van de datum alleen de laatste twee cijfers van het jaar werden gebruikt. 29 december 1977 werd bijvoorbeeld opgeslagen als 771229 (YYMMDD). Dat werd zo gedaan omdat in de beginperiode van de computer dynamische geheugenruimte (RAM) erg duur was en op deze manier ruimte kon worden bespaard. De volgorde YYMMDD werd gekozen om op deze wijze snelle vergelijkingen mogelijk te maken.

De millenniumbug zou problemen op gaan leveren tijdens de overgang naar het jaar 2000, omdat de representatie van 1 januari 2000 gelijk is aan die van 1 januari 1900: 000101. Daardoor zouden onder andere voorraadsystemen denken dat een product met als vervaldatum 000101 ouder zou zijn dan een product met vervaldatum 991231. Ook vreesde men dat er veel mis zou gaan bij renteberekeningen. Over de te verwachten rampen publiceerden Luc Sala en Oussama Cherribi in 1998 in Nederland een pamflet.

Lees verder

[bewerk]

Week 53
Logo Google Inc.

NTFS is een bestandssysteem voor Windows. Het wordt toegepast sinds de introductie van Windows XP. NTFS is gebaseerd op HPFS, het bestandssysteem dat door Microsoft werd ontwikkeld voor OS/2 als een vervanging voor het oudere FAT-bestandssysteem dat MS-DOS gebruikte. NTFS heeft enkele verbeteringen ten opzichte van FAT, zoals de ondersteuning van "metagegevens" en bestandsbeveiliging. Bovendien maakt het gebruik van bepaalde gegevensstructuren die de prestaties, betrouwbaarheid en gebruik van schijfruimte verbeteren.

[bewerk]