Ternat (België)
Gemeente in België .svg){kind=small}
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Vlaams-Brabant
| ||
| Arrondissement | Halle-Vilvoorde | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
24,71 km² (2021) 63,83% 19,81% 16,36% | ||
| Coördinaten | 50° 52' NB, 4° 11' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
16.488 (01/01/2023) 49,19% 50,81% 667,26 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2023) 20,66% 58,52% 20,82% | ||
| Buitenlanders | 8,18% (01/01/2022) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Wachtelaer Luc (LVB) | ||
| Bestuur | LVB, sp.a Groen + | ||
| Zetels LVB CD&V en Volks N-VA Volt sp.a Groen + |
25 12 8 4 1 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 23.344 euro/inw. (2020) | ||
| Werkloosheidsgraad | 3,61% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 1740 1741 1742 |
Deelgemeente Ternat Wambeek Sint-Katherina-Lombeek | ||
| Zonenummer | 02 - 053 | ||
| NIS-code | 23086 | ||
| Politiezone | TARL | ||
| Hulpverleningszone | Vlaams-Brabant West | ||
| Website | www.ternat.be | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant | |||
| |||
Ternat is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente ligt in het Pajottenland en telt ruim 15.000 inwoners.
Toponymie
Oude vormen van de gemeentenaam: Nath (1112,1268), Le Natte (1253, 1268 in het Picardisch, schrijftaal te Nijvel), Ternath (1435). De toponiem vertelt wel iets over de ontstaansgeschiedenis: een bewoningskern op vochtige bodem of "ter natte". De naam Ternat wordt vaak geassocieerd met de betekenis nat of vochtig, maar dit is wel wat eenvoudig. Een andere betekenisverklaring zou kunnen zijn : naad of grens van een wereldlijk of geestelijk domein in de Brabantgouw. Maar eerder moet men ernstig rekening houden met een oorsprong in het Romaans, het Keltisch of een verdwenen prehistorische taal.
Ternath is tevens de naam van een gehucht in Meerbeke, dat parochiaal eveneens onder de abdij van Nijvel ressorteerde en eveneens binnen Brabant lag.
Geschiedenis
Via de huidige deelgemeente Wambeek gaat de geschiedenis van Ternat terug tot het jaar 877.
Ternat zelf werd reeds in 1112 als onderdeel van de parochie Wambeek vermeld; het behoorde dus ook aan de abdij van Nijvel in het hertogdom Brabant. In 1268 werd Ternat een aparte parochie met een Onze-Lieve-Vrouwkerk. Ten laatste in de 12e eeuw stond er al een wachttoren als onderdeel van de verdediging van Brabant tegen het graafschap Vlaanderen, het latere waterslot Kruikenburg. De familie Wezemaal bouwde of versterkte de toren; zij waren trouwe bondgenoten van de hertogen van Brabant-Lotharingen.
In de 14e eeuw was ridder Everaard t'Serclaes, schepen van de stad Brussel, ook heer van Ternat. Hij verjoeg de troepen van graaf Lodewijk van Male uit Brussel in 1356. t'Serclaes zou nadat hij in 1388 werd vermoord in de kerk tegenover het kasteel begraven worden. Door huwelijk ging de heerlijkheid van Wambeke, Lombeke ende Ternath met de burcht Kruikenburg in de zestiende eeuw over in handen van de van oorsprong Franse familie de Fourneau. O.a. doordat Kruikenburg in 1662 tot graafschap werd verheven, werd stilaan Wambeek, de zetel van de oude schepenbank, van de eerste plaats onder de drie parochies verdrongen.
Na de opheffing van het zowat honderdvijftig jaar oude graafschap Kruikenburg door de Fransen werd Ternat een aparte gemeente, los van Wambeek en Sint-Katherina-Lombeek. Het belang van Ternat in de Franse tijd blijkt uit het feit dat er zich een notaris ging vestigen. Tijdens de slag bij Waterloo was Hendrik de Fourneau, graaf van Kruikenburg (1785-1861) een persoonlijke vriend geworden van de Prins van Oranje. De graaf steunde Willem I tijdens de Belgische Omwenteling en werd later in Nederland luitenant-generaal. Na de dood van zijn vriend koning Willem II der Nederlanden in 1849 keerde Hendrik de Fourneau naar Ternat terug.
In het midden van de 19e eeuw legde men de spoorweglijn naar Oost-Vlaanderen niet over Asse, maar over Ternat aan. Ook in het midden van de 20e eeuw werd de autoweg van Brussel naar de kust opnieuw over Ternat en niet over Asse getekend. Ternat kreeg meteen een in- en uitrit. In 1976 kwamen Wambeek, Lombeek en Ternat na zowat honderdtachtig jaar door de gemeentefusie opnieuw samen.
Geografie
Kernen
Sint-Katherina-Lombeek en Wambeek. Gehuchten: Opalfene, Neeralfene, in het dal van de Alfenbeek, Steenvoort en Vitseroel aan de voet van de Moretteberg, evenals Sempst bij Wambeek.
Demografische ontwikkeling
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij | 10-10-1976 | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006 | 14-10-2012 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | (*) | % | 23 | % | 23 | % | 25 |
| CVP | 43,09 | 9 | 31,44 | 8 | 29,03 | 6 | 22,78 | - | - | - | - | |||
| CD&V EN Volks | - | - | - | - | - | - | 28,47 | 8 | ||||||
| CD&V-N-VA SPA | - | - | - | - | - | 30,93 | 7 | - | ||||||
| CVP-JA | - | - | - | - | 19,6 | 4 | - | - | ||||||
| VU-CTL | - | 38,31 | 10 | - | - | - | - | - | ||||||
| AGALEV | - | - | - | - | 4,42 | 0 | - | - | ||||||
| PVV | - | 14,2 | 3 | - | - | - | - | - | ||||||
| SP | - | 12,37 | 2 | - | - | - | - | - | ||||||
| SP-VU | 25,22 | 5 | - | - | - | - | - | - | ||||||
| Sp.a Groen+ | - | - | - | - | - | - | 8,69 | 1 | ||||||
| Vlaams Belang | - | - | - | - | - | 14,46 | 2 | 3,82 | 0 | |||||
| ANDERS | - | 3,68 | 0 | - | - | - | - | - | ||||||
| CTL | 31,7 | 7 | - | - | - | - | - | - | ||||||
| G.R.A.S. | - | - | - | 21,31 | - | 10,25 | 2 | - | - | |||||
| LVB | - | - | 70,97 | 17 | 55,33 | - | 61,67 | 17 | 54,61 | 14 | 41,23 | 12 | ||
| N-VA Volt | - | - | - | - | - | - | 17,8 | 4 | ||||||
| SD | - | - | - | 0,58 | - | - | - | - | ||||||
| V.B.T. | - | - | - | - | 4,06 | 0 | - | - | ||||||
| Totaal stemmen | 8211 | 9094 | 9774 | 10279 | 10712 | 10670 | 10946 | |||||||
| Opkomst % | 97,14 | 96,07 | 94,88 | 93,97 | ||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 2,29 | 2,68 | 3,82 | 3,65 | 4,75 | 3,51 | 2,29 | |||||||
Bronnen: 1976-2000: Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
2006-2012: www.nieuwsblad.be: Verkiezingsuitslagen 2012 en www.vlaanderenkiest.be: Gegevens 2012
(*) De zetelverdeling voor dit jaar ontbreekt of is onvolledig op de verkiezingsdatabase.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
Bezienswaardigheden
.jpg)
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Ternat voor het hoofdartikel over dit onderwerp.- gotische Sint-Gertrudiskerk met massieve toren;
- kasteel Kruikenburg met park De Sterre;
- kasteeltje de Mot (1719), nu gemeentehuis;
- Brabantse vierkanthoeve Hof ten Berg;
- station Ternat van architect Jean-Pierre Cluysenaar.
Cultuur
Evenementen
Jaarlijks vindt tijdens het eerste weekend van augustus het Midzomerfestival plaats en tijdens het eerste weekend van februari het Midwinterfestival plaats. Het festival Rock Ternat vond de laatste keer plaats in oktober 2013, sindsdien heeft het niet meer plaatsgevonden. Verder is er ook nog de jaarlijkse bloemenstoet.
Mobiliteit
- Uitrit E40 bij de weg Asse - Edingen, de oude Romeinse heirbaan Asse - Bavay.
- Station Ternat langs spoorlijn 50 (Brussel - Gent).
Economie
In het noorden van de gemeente beschikt Ternat over drie bedrijvenzones.
Sport
Met KSKL Ternat (2de provinciale) en KFC Wambeek (2de provinciale) beschikt de gemeente ook over twee clubs in het voetbal. In het seizoen 2009-2010 komt Ternat uit in Derde Klasse. Ternat heeft ook een volleybalploeg, Volley Kruikenburg Ternat.
Oude straatnamen
Verscheidene straten hebben nu een andere naam dan vroeger.
| Straat | Oude naam (kadaster, 19e eeuw) [1] [2] |
|---|---|
| Assesteenweg | Route d'Assche |
| August De Feyterstraat | Kauterstraet, Keyzerstraet |
| Bodegemstraat | Vijverkensstraet, Lindeveldstraet |
| Boterstraat | Boterstraetje, Vlemendriesch |
| Donkerstraat | Donkerstraet |
| Dreef | Den Dreef |
| Gemeentehuisstraat, Statiestraat | Brusselbaen |
| Groenstraat | Langeveldekensstraet |
| Heirbaan | Heyrbaen |
| Keizerstraat | Kwaedgatstraet |
| Monnikstraat | Terlindenstraet |
| Kruisstraat | Ziekhuyzenstraet |
| Markt | Plaets |
| Nattestraat | Nattestraet |
| Pangaardenstraat | 's heerensstraet |
| Sint-Jozefstraat | Bobbelersweg |
| Steenvoordestraat | Meulenlosbaen |
| Terlindenstraat | Breemboschstraet, Langen Wilgbergstraet |
| (E40) | Vitsroeldreef |
| Vitseroelstraet | Kongnaerdestraet, Vitsroelstraet |
| Waterkant | Jookensbazen Lindestraet |
| Wijmenierlaan | Neerhalphenstraet |
Bekende inwoners
Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Ternat of een andere band hebben met de gemeente :
- Otto-Jan Ham
- Pol De Mont
- Huis van Dievoet
- Everaard t'Serclaes
- Dirk De Wolf
- Roger Moens
- David Michiels
- John Michiels (musicus)
- Robert Nevens
Trivia
- Volgens cijfers van Het Nieuwsblad uit 2011 produceerde Ternat de grootste afvalberg van Vlaanderen met zo'n 197,88 kg restafval per inwoner.[3]
- De televisieserie Thuis speelt zich af in 'De Dreef' in Ternat.
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 