Wikipedia:Etalage/Archief/Geschiedenis van de wiskunde

Archivering Review Geschiedenis van de wiskunde 31 juli 2017

Wegens vakantie heb ik momenteel flink wat tijd over en besteed ik meer tijd aan Wikipedia. Geschiedenis van de wiskunde ben ik al een paar keer tegengekomen, en ik vind het een boeiend onderwerp. Zijn er toevallig ook specialisten in de zaal? In het artikel is duidelijk veel werk gestoken, en dat verdient bewondering. Zeker gezien de reikwijdte en de moeilijkheid van het onderwerp. Toch kom ik veel punten tegen die aandacht verdienen, zeker omdat het om een etalageartikel gaat: stijl, structuur en vooral inhoud (irrelevant, onduidelijk, onvoldoende). Zie hieronder en de overlegpagina. Tot nu toe heb ik het volgende opgemerkt:

1. Algemene opmerkingen:
   1. Qua chronologie gaat de lezer soms heen en weer, zoals bij het onderdeel over Griekse wiskunde. De structuur is niet echt logisch.
   2. De formulering kan hier en daar efficiënter maar moet soms ook voorzichtiger zijn.
   3. Ik mis bronvermeldingen in bijvoorbeeld het stuk over Griekse wiskunde.
   4. Ik mis toelichtingen in de vorm van historische context en uitleg die mededelingen relevant maken. Soms neigt de tekst naar name-dropping of het slechts opsommen van vaktermen.
   5. Mede als gevolg van het voorafgaande punt heb ik niet echt de indruk dat de tekst een algemeen, historisch representatief beeld geeft. Het valt te overwegen om begrippen als het Delische probleem en de kwadratuur van de cirkel hier ook te vermelden, veelzeggende dingetjes binnen een cultuur. Wat bijvoorbeeld ook ontbreekt, is aandacht voor de historische ontwikkeling: de vroege Griekse wiskunde als vooral meetkundig en niet aritmetisch van aard, de reactie van Eudoxus op Zeno van Elea's logische argumenten etc. Waarom begon men überhaupt met wiskunde?
2. Inleiding:
   1. De inleiding is geen representatieve samenvatting van het artikel.
   2. Ook is die onevenwichtig: relatief veel info over Babylonische wiskunde, niets over de Griekse, etc.
   3. "De wiskunde is een formele wetenschap waarvan de gebruikelijke definitie is: het bestuderen van patronen en structuren." Ik weet niet of die definitie voldoende is, en zoals het er nu staat, kan het ook een halve definitie zijn van sociologie.
3. Wiskunde in de prehistorie:
   1. De tweede alinea is onvoldoende relevant.
   2. Het Ishango-beentje: informatie als "Op zijn sterfbed, in 1998, heeft De Heinzelin onthuld dat er nog een tweede staafje bestaat, ontdekt vlak bij het eerste staafje." Dat is hier niet relevant.
   3. "Daarenboven kenden mogelijk herders en jager-verzamelaars het systeem van ‘geen’ (een primitieve nul), ‘één’, ‘een’ aantal en ‘veel’." Dat is boeiend, en in feite zou in het artikel wel een stukje over tellen en de ontwikkeling daarvan als zodanig mogen staan, denk ik: een, twee en drie als voortgekomen uit 'deze', 'gene' en 'rest'; twintigtallen bij Kelten, twaalftallen bij Germanen, tien bij Indo-Europeanen, invloed van het decimale systeem voor het gehele vakgebied.
4. Babylonische wiskunde (ca. 3000 - 1600 v.Chr.):
   1. Blijkens de begintekst zou dit Mesopotamische wiskunde moeten heten.
   2. Tweede alinea: de Oud-Egyptische wiskunde kenden we niet 'al lang' van Egyptische hiëroglyfen, aangezien die pas in de negentiende eeuw konden worden vertaald (Steen van Rosetta).
   3. "Die kleitabletten bevatten tekens in spijkerschrift, die in de vochtige klei werden gekrast en dan te drogen gelegd in de zon of in een oven." Dit soort info is wel heel boeiend, maar hier niet zo relevant.
   4. De Sumeriërs waren geen Babyloniërs. Als er staat dat de "vroegste sporen van de Babylonische cijfers dateren" uit de Sumerische periode, dan is herformulering en toelichting nodig.
   5. "De meeste ontdekte kleitabletten dateren van 1800 tot 1600 v.Chr." Klopt dat wel? En bedoelt men hier niet kleitabletten die over wiskundige onderwerpen gaan?
5. Geografie en tijdsindeling:
   1. "De Griekse wiskunde was verspreid over de Griekse poleis en in Klein-Azië, Libië en Sicilië." Dat betekent dat in Klein-Azië, Libië en Sicilië geen Griekse poleis waren, en dat klopt niet. Verder weet de lezer het 'waarom' nog niet. Efficiënter is het om te spreken van het Griekse cultuurgebied, zowel Hellas als de kolonies, al blijft het een beetje een open deur.
   2. Waarom de opdeling klassiek versus hellenistisch? En waar blijft dan de derde periode: de archaïsche? Want daartoe behoren wel Thales en Pythagoras, die verderop worden genoemd.
   3. De tweede alinea begint met "Griekse wiskunde" en impliceert een onderscheid met het voorafgaande over de klassieke periode. Dat betekent dat 'Griekse wiskunde' niet hetzelfde is als 'klassieke Griekse wiskunde'.
   4. De derde alinea: wat is hier de relevantie van? Logischerwijs zijn in Egypte meer papyri gevonden dan in Griekenland vanwege het droge klimaat. Daarnaast weten we hiermee nog niets over de overlevering van oude teksten: een eindeloze reeks afschriften doorheen de eeuwen.
6. Oorsprong en invloeden:
   1. "De Grieken werden wellicht geïnspireerd door de oudere methodes van Babyloniërs en Egyptenaren": beïnvloed lijkt me een beter woord.
   2. "aanwijzingen voor Fenicische": andermaal krijgt de lezer het 'waarom' niet. Er waren via Anatolië en via Fenicische scheepvaart veel contacten tussen de Griekse steden (in Hellas en Ionië) en het Midden-Oosten. Het is daarom misschien niet vreemd dat zowel Thales als Pythagoras juist uit het culturele grensgebied kwamen, Ionië.
   3. "De Almagest stamt van de Arabische wiskundigen." Die zin hoort niet op deze plek te staan. Bovendien is de Almagest geschreven door Ptolemaeus, niet door Arabische wiskundigen.
   4. Tweede alinea: of kwam via handelscontacten e.d. kennis naar Griekenland, zoals in de voorgaande alinea valt te verwachten? Is het überhaupt wel zeker dat Thales afreisde naar Mesopotamië?
   5. "Thales gebruikte meetkunde om praktische problemen op te lossen." Zijn praktische problemen sowieso niet juist de motivatie om met wiskunde aan de slag te gaan? Ik mis overigens de gnomon en astronomie.
   6. "Pythagoras bewees voor het eerste de stelling van Pythagoras en construeerde op algebraïsch wijze de Pythagorese drietallen." Daarmee moeten we voorzichtiger zijn. Van Pythagoras zijn namelijk geen geschriften bekend, en we weten maar weinig met zekerheid van hem. Bovendien kan een leek vragen krijgen over het onderscheid tussen 'ontdekken' van de stelling van Pythagoras enerzijds, en het bewijzen ervan.
7. Verwezenlijkingen:
   1. Pas hier wordt eigenlijk verteld wie Pythagoras was. Dat is geen logische structuur.
   2. Tweede alinea. De stap van Pythagoras naar Euclides is groot en plots. De hele alinea is ook een grote tangconstructie.
   3. Verder: "bestudeerd door wiskundigen van andere afkomst". Dus niet door de Grieken zelf?
   4. Derde alinea over Diophantes: met die mededeling weet de lezer eigenlijk nog niets.
   5. "Het kenmerkendste product van de Griekse wiskunde is de theorie van kegelsneden." Waarom dan? De filosofische van Pythagoras is ook merkwaardig, en het werk van Euclides een monument. En hoe zit het dan met Eratosthenes en Ptolemaeus?
   6. "Eratosthenes ontwikkelde ook een eenvoudig algoritme om de priemgetallen te vinden." Hoezo 'ook'? En waarom deed hij dat?
8. De gulden snede:
   1. "Plato beschreef in zijn werk Timaeus 5 mogelijke regelmatige driedimensionale lichamen." Hoezo 'mogelijke'? Hier ontbreekt zowel de link met pythagoreïsche filosofie als het belang dat Plato - naar verluidt - hechtte aan wiskunde: eerst wiskundige kennis opdoen, daarna pas filosofie beoefenen. Ik denk dus dat er wel iets meer over Plato gezegd kan worden.
   2. Derde alinea. "De Italiaan Luca Pacioli ontrukte die in zijn De Divina Proportione (over de goddelijke verhouding) van 1509 aan de vergetelheid." Waar slaat 'die' op? En wat is de relevantie van deze info? Euclides is om veel meer dingen belangrijk en beroemd dan alleen zijn bepaling van de gulden snede, lijkt me.
9. Bloeiperiode:
   1. "Van ca. 420 tot 150 v.Chr. kende de Hellenistische wiskunde een periode van grote bloei." De moderne categorisering hellenisme bevat niet ook de periode rond 420 v.Chr.
   2. "Griekstalige centra zoals Egypte en Sicilië." Egypte was geen Griekstalig centrum. Het land had wel enkele gehelleniseerde centra, waar de sociale bovenlaag voornamelijk Grieks sprak.
   3. Toelichting ontbreekt. De Stomachion is een fascinerende puzzel waaraan je kunt zien dat minstens Archimedes zijn tijd ver vooruit was.
   4. Ik vrees dat de tekst, maar vooral een alinea als de tweede hier, meer name-dropping bevat dan relevante inhoud.
10. Overlevering:
    1. Een beetje omslachtig geformuleerd, ook in de tweede alinea.
    2. "Zo bewees Pappos van Alexandrië de Stelling van Pappos." Die informatie staat hier niet op de juiste plaats. Bovendien weten we met die mededeling nog maar weinig.
11. Klassieke Arabische wiskunde (ca. 800 - 1500) > Stagnatie en verval: ik denk niet dat die informatie voldoende relevant wordt gemaakt. Waarom maakt het uit dat een groot deel van de Arabische wereld door Turkse stammen werd veroverd?

Groeten, Kiro Vermaas 21 jun 2017 23:28 (CEST).

Archivering Wikipedia:Review 2008

Beste mede-wikipedianen. Ik heb gedurende 7 maanden gewerkt aan dit artikel en ik zou het als etalage-artikel willen nomineren... echter na de review. Ik wil graag weten wat er beter kan, welke stukken uitgebreid moeten worden, wat er eventueel ontbreekt... Misschien ook een nieuwe inleiding, die is niet zo OK, vind ik. Ik wil ook zeggen dat er vrij veel (35 als ik me niet vergis) rode links in staan, dus dat kan wel een belemmering vormen. Ik probeer zo veel mogelijk zelf de links aan te vullen, maar sommige delen zijn echte takken binnen de wiskunde (hyperbolisch meetkunde en elliptische meetkunde) en dat kan ik niet alleen. Graag hulp van echte "wiskundigen"! C (o) 30 okt 2008 13:50 (CEST)

Alhoewel ik geen wiskundige ben, meen ik dat de symboliek van de wiskunde ontbreekt. Denk daarbij aan het Pythagorese drietal 3-4-5 dat symbool staat voor Isis, Osiris en Horis in de oudheid, de gulden snede,de Platonische lichamen als symbolen voor de elementen enz. --Friedrich! 30 okt 2008 15:12 (CET)

Ondertussen is dat al aangepast. Ik was inderdaad de gulden snede vergeten, maar dat is nu wel in orde. Ook de Platonische lichamen zijn vermeld, alhoewel daar geen artikel van bestaat. Dat maak ik wel eens aan. C (o) 30 okt 2008 17:30 (CEST)

In het boek De Gulden Snede van Ir. C.J. Snijders en bewerkt door prof. ir. M. Gout is relatief veel over deze onderwerpen beschreven. De Griekse letter phi werd overigens al in de middeleeuwen gebruikt voor de gulden snede, aldus het boek. --Friedrich! 2 nov 2008 12:24 (CET)

Interessant artikel, maar er ontbreekt nog wat. De inleiding moet in elk geval helemaal herschreven worden. Eratosthenes wordt wel vermeld, maar niet in zijn tijdvak. Het begrip complex getal wordt vermeld bij Euler, maar de uitvinder is Bombelli en de uitvinding gebeurde bij de 3egraads en 4e graadsvergelijkingen, dus Cardano en Ferrari. De inmiddels bewezen Stelling van Fermat en het nog onbewezen Vermoeden van Goldbach verdienen ook een plekje. Het diagonaalbewijs van Georg Cantor, de Stelling van Gödel, allemaal mijlpalen. De structuur kan ook nog beter. De leidraad is chronologisch, maar dit is niet consequent gevolgd. Belangrijk was ook Briggs, die met de hand logaritmentafels aanmaakte die daarna eeuwen gediend hebben. De link met de sterrenkunde is ook belangrijk: de eerste toepassingen van de wiskunde bestonden erin om sterrenkundige verschijnselen te voorspellen voor religieuze doeleinden. Groet, Drirpeter 30 okt 2008 19:15 (CET)

De Mayas berekenden al maansverduisteringen en de banen van mars en venus in de dresden codex. Vergeet ook de transfiniet getallen en de surreëel getallen van John Conway niet. Drirpeter 30 okt 2008 19:39 (CET)

Wauw, jij kent er veel meer van dan ik. Zou jij ook niet enkel stukjes willen schrijven, dat vergemakkelijkt toch het werk. Ik weet inderdaad dat er nog wat stukken ontbreken, daarom staat het in de review. Bedankt! C (o) 30 okt 2008 20:47 (CEST)

18 Kopjes is toch echt te veel. Ik stel voor: prehistorie - oudheid - middeleeuwen - nieuwe tijd - hedendaagse tijd met onderkopjes volgens regio Drirpeter 30 okt 2008 21:14 (CET)

Zo gemakkelijk gaat dat niet. Er moet wel degelijk een onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende culturen. Anders moeten we beginnen met onnoemmelijk veel puntjes (1.1.1.2.1.1 bijvoorbeeld), waardoor het op den duur ook erg lastig wordt om het artikel te lezen. Er kan misschien wel gesnoeid worden in de tussenkopjes? C (o) 30 okt 2008 21:33 (CEST)

Dit is wel een verschrikkelijk moeilijk onderwerp, en ik vraag me af waar je op zou moeten houden. Grosso modo is mijn eerste indruk dat de twintigste eeuw er bekaaid afkomt. Er zijn in elk geval twee dingen die ik absoluut mis: de huidige millenniumproblemen met de toestanden rond Grigori Perelman, en de opkomst van numerieke wiskunde. Dan nog twee opmerkingen: Het zinnetje "Paul Cohen en Kurt Gödel bewezen in de jaren '80 dat de continuümhypothese onafhankelijk is van de standaardaxioma's uit de verzamelingenleer" is erg raar. Gödel was al overleden in de jaren '80 - moet het niet jaren '60 zijn? Ook de opmerking dat Andrew Wiles de laatste stelling van Fermat bewees "steunend op het werk van anderen" is wel wat denigrerend voor iemand die daar zeven jaar mee zoet is geweest en een bewijs van meer dan 200 pagina's afleverde. Alle wiskundigen steunen op werk van anderen, deze opmerking doet geen recht aan de zaak. Hoort het gedoe rond wel of geen Nobelprijs niet ook thuis in dit artikel? Wel, er zijn duizend en een mogelijkheden. Ik zal het artikel later nog eens opnieuw, en nauwkeuriger/kritischer, lezen. Lymantria _overleg 30 okt 2008 23:24 (CET)

Ten eerste compliment voor Capaccio, die dit artikel van 24 op 78 kb heeft gebracht. Voor ik een complete review geef, eerst een aantal dingen vooraf. De inleiding is inderdaad verre van dekkend voor de inhoud, zie andere talen voor voorbeelden. Wat punten die me bij vluchtig doorlezen opvielen:

1. De bronvermelding gebeurt niet in voetnoten, zodat beweringen moeilijk te controleren zijn. De tekst lijdt daarom aan een ernstig gebrek aan bronvermelding.
2. Zoals hier boven opgemerkt kan de 20^e eeuw nog veel uitgebreider.
3. Ik mis de gebroeders Bernouilli.
4. Aardrijkskundig komen soms anachronismen voor. Zo wordt er vaak van Duitsland gesproken bij Middeleeuwse gebeurtenissen. Als staat is Duitsland echter pas in de 19e eeuw ontstaan. Daarvoor was "Duitsland" een vaag begrip, waar ook bv. Nederland en delen van België toe gerekend konden worden. Het is daarom bij het benoemen van tegenwoordig Duitse zaken beter de staat of stad te benoemen. I.p.v. "de Duitse professor" bv. kan beter "de Neurenbergse professor", of de "Pruisische professor" geschreven worden.
5. Nog een anachronisme in de volgende zin: Tijdens de tijd van het Ottomaanse Rijk (vanaf de 15^e eeuw) stagneerde de Arabische wiskunde. Dit verval wordt vaak geweten aan de teloorgang van de Griekse wiskunde, toen de Romeinen de Hellenistische wereld veroverden. Ik begrijp niet wat het verval van de Arabische wiskunde in de 15e eeuw te maken heeft met de Romeinse verovering van Griekenland in de 2e eeuw v. Chr.
6. Er was sprake van overlinking (en dat zeg ik, die juist van veel interne links houdt). Er is ooit afgesproken jaartallen en datums (uitgezonderd speciale gevallen) niet te linken. Vaak zijn links naar algemene onderwerpen als landen, volkeren of tijdseenheden meerdere malen gelinkt, dat is niet nodig. De verhouding blauw/rood vindt ik trouwens niet te klein. Wikipedia wordt niet in 1 jaar geschreven, laat staan 1 dag.
7. Het is niet 8ste eeuw of 16de eeuw maar 8e en 16e eeuw. Ik heb dat al verbeterd. Woudloper _overleg 31 okt 2008 06:38 (CET)

Ik ben misschien wel een beetje te veel "linkomaan" :-). Maar goed, ik wil eerst even reageren op puntje 5 over het anachronisme: de formulering is in feite wat slecht. Ik bedoel met die zin dat de ondergang van het Arabische rijk voor een groot stuk te wijten is aan de verovering van de Ottomanen, en in de geschiedenis wordt dit parallel gelinkt aan de ondergang van het Griekse rijk door de Romeinen. Het is vrij moeilijk dit uit te drukken, misschien kunnen we opteren voor een eenvoudiger formulering. Volgend punt: ik heb als skelettekst de tekst uit de Engelse en Duitse wikipedia gecombineerd vertaald, dus dat wil inderdaad zeggen dat er nog veel zaken niet in staan (uitgebreid is niet altijd hetzelfde als volledig). Bovendien is het bij zo'n onderwerp als de geschiedenis van de wiskunde niet mogelijk om alle zaken te vermelden (dan verwijzen we beter naar de pagina zelf), maar inderdaad: er ontbreken nog een aantal mijlpalen (een deel daarvan is al door mij aangevuld, zoals gulden snede, Vermoeden van Goldbach, uitvinding van de complexe getallen, ..., maar een deel ontbreekt nog: de Stelling van Fermat+het bewijs door Andrew Wiles, de numerieke wiskunde, logaritmentafels van Briggs, het invoeren van negatieve getallen, het gebruik van nul,...). Het kan misschien iets te veel worden, maar de geschiedenis van de wiskunde is dan ook zo uitgestrekt ... Ook qua opmaak en structuur geeft dit enorme problemen. Nu stel ik de vraag: is het beter om met enkele tussenkopjes te werken of met de vele tussenkopjes van nu? Ik vind persoonlijk dat die vele tussenkopjes misschien iets te veel zijn, dus daar zouden we in kunnen snoeien (heb ik trouwens al een beetje gedaan bij Klassieke Indische Wiskunde). Dan nog qua bronvermelding: die is ook wat stroef, omdat ik enkel daar de Engelse en Duitse wiki kan vermelden. Ik neem de meeste bronnen van daar wel over, maar dat is misschien niet zo'n goed idee. Ik heb ook op wat externe links informatie gezocht en die komt onderaan te staan (bij Bronnen). Laatste puntje: de 20ste eeuw kunnen misschien reconstrueren aan de hand van de Duitse wikipedia (zie: Moderne Mathematik) Groeten van C (o) 31 okt 2008 9:06 (CEST)

Dat sjabloon wetenschapsgeschiedenis zie ik toch liever ingeklapt onderaan staan. Dan kan boven rechts een grotere bvb 350px figuur staan, die uitnodigt tot lezen, bvb. de Rind Papyrus. Drirpeter 31 okt 2008 21:04 (CET)

Het is enkel kwestie van uniformiteit en navigatiegemak, maar als het per se moet kan er een mooie en representatieve figuur bovenaan komen... C (o) 31 okt 2008 21:38 (CEST)

De Dresdencodex ? Drirpeter 31 okt 2008 22:19 (CET)

"Tussen 400 v. Chr. en 200 n. Chr. begonnen Indische wiskundigen de wiskunde te bestuderen. Zij waren de eersten om transfiniete getallen, verzamelingenleer, logaritmen, fundamentele wetten van de indexen, vierkantsvergelijkingen, vierdegraadsvergelijkingen, oneindige machtsverheffingen, combinatoriek en rijen te ontwikkelen" Hier horen bronnen bij... het kan waar zijn, maar het klinkt ongeloofwaardig. Drirpeter 31 okt 2008 23:11 (CET)

Waarom staat Ramanujan er niet meer vermeld? In een eerdere versie had die zelfs een eigen kopje. Drirpeter 31 okt 2008 23:19 (CET)

Dat is er ondertussen al weer bijgeplaatst. Voor Dresdencodex, kijk hier, beter is om zelf in onze wiki het artikel ook aan te maken. Ik heb er nu wat info bij gepalatst. C (o) 1 nov 2008 8:39 (CEST)

Het artikel is zo wijds van onderwerp dat het dreigt te bezwijken. Wiskunde wordt (in een of andere vorm) door bijna elke cultuur op aarde toegepast, soms op zeer hoogstaand niveau. De geschiedenis is dusdanig langen veelomvattend dat het artikel nu onder de last bezwijkt. Het zou meer de structuur van een overzicht moeten krijgen met veel verwijzingen naar hoofdartikelen over diverse perioden, culturen, probleemstellingen en vakgebieden en wat meer de focus van opsomen van doorbraken moeten verleggen naar toepassingen. Dat maakt het geheel wat aanschouwelijker. Kleuske 1 nov 2008 12:01 (CET)

Voorlopig is het artikel nog stabiel, maar als er nu nog veel zaken bijkomen zal het inderdaad bezwijken. Momenteel zijn er nog een aantal aanpassingen die moeten gebeuren, maar grote onderdelen moeten er niet meer bijkomen. Vooral de 20e eeuw moet nog beter worden uitgewerkt. C (o) 1 nov 2008 12:11 (CEST)

"volgens de Bijbel God alle dingen had geordend in maat, getal en gewicht" hier hoort een bron = bijbelverwijzing bij

Ik vind de 20e eeuw het minst belangrijk: omdat het een geschiedenisartikel is, is wat voor de 20e komt veel belangrijker. Over de 20e eeuw alleen is gemakkelijk een 75kbyte artikel te schrijven, maar dat zou ontoegankelijk zijn. Er kunnen inderdaad meer toepassingen in. Wiskundigen zien de wetenschap graag als zuiver, maar in de geschiedenis is veel ontwikkeld vanuit een toepassing en niet omgekeerd. Drirpeter 1 nov 2008 12:18 (CET) Het artikel heeft nog wat meer precieze data nodig: jaartal ipv eeuw. Een encyclopedie moet wie wat waar wanneer hoe uitleggen. Drirpeter 1 nov 2008 12:44 (CET)

"Het eerste gebruik van de constante komt voor in een brief van Gottfried Leibniz aan Christiaan Huygens in 1690 en 1691." Is dit een brief die in 1690 is verzonden en in 1691 ter bestemming is aangekomen? Drirpeter 2 nov 2008 10:50 (CET)

Ik vermoed dat men de echte datum niet kent en men een schatting maakt (tussen 1690 en 1691). C (o) 2 nov 2008 12:50 (CEST)

Ik heb het lange onderschrift bij Ramanujan ingekort. Het was trouwens ten dele onjuist. Ramanujan schreef alleen resultaten op vanwege... papiergebrek. Hij was zo arm, dat hij de achterkant van behangpapier moest gebruiken en daar ging hij spaarzaam mee om: enkel voor het resultaat. Drirpeter 2 nov 2008 16:47 (CET)

Het is erg opgedeeld in stukjes per regio/tijdvak. Hoewel dit niet mijn voorkeur heeft, leent dit zich bij uitstek om een tijdlijn bij het artikel te plaatsen. Nadat deze tijdlijn er is, zou het artikel w.m.b. enigszins op de schop moeten: het gaat nu erg van de hak op de tak. De meeste ontwikkelingen worden wel genoemd, maar te vaak staat een zin compleet los van de zin ervoor of erna. Zie ook hoe andere bronnen de indeling doen (zie [1] voor een literatuur-overzicht, incl weblinks. Sowieso is het nieuwe BBC/Open University programma 'The Story of Maths' het kijken waard.) De geschiedenis van de kansrekening is erg onderbelicht. Op zijn minst moet hier het werk aan de fundamenten van Christiaan Huygens, Pierre de Fermat en Blaise Pascal genoemd worden, alsmede de axiomatische benadering door Andreii Kolmogorov in 1933. Zie [2] voor een open toegankelijke externe link met wat meer achtergronden. Wat de gevolgen van de wiskundige ontdekkingen waren op de samenleving in die tijd, komt compleet niet aan de orde. (Dat je kan berekenen dat de aarde rond en niet plat is, is één ding, de weerslag van dit onomstotelijke bewijs op de maatschappij moet op z'n minst aangestipt.) Tenslotte: er kan flink gesnoeid in het aantal externe links. CaAl 3 nov 2008 14:11 (CET) PS: ondanks mijn kritiek, neem ik mijn hoed af voor Capaccio en Drirpeter (althans, als ik een hoed zou hebben). Hoewel het artikel m.i. nog niet klaar is voor de Etalage, is het stukken beter dan een jaar geleden!

Ik heb het artikel nog eens wat gedegener doorgenomen. Mijn conclusie is dat het artikel om etalagewaardig te worden een andere aanpak nodig heeft:

1. De inleiding is onder de maat. Het geeft wat aan over de oudste geschiedenis, is niet dekkend voor het hele artikel.
2. Wat mij betreft kan de tijdsindeling leidend blijven voor de indeling tot en met de middeleeuwen, tot daar zou het artikel grofweg zo kunnen blijven. Daarna zou ik overgaan tot een opsplitsing in deelgebieden: Algebra, Getaltheorie, Meetkunde (incl. Topologie), Grondslagen (mét Brouwer), Kansrekening en Statistiek (mét Huygens), Numerieke wiskunde, Toepassingen van de wiskunde (en misschien wat informatica). Deze deelverhalen zouden meer samenhangend geschreven moeten worden dan de huidige wat samengeraapt overkomende tekst. Waarschijnlijk is het verstandig een uitgebreidere versie voor enkele van deze vakgebieden te maken in een apart "hoofdlemma over dat onderwerp".
3. In het huidige artikel staan een heel stel bijzaken, of verkeerde dingen:
   • Ik herhaal dat het schofferend is om Wiles werk te betitelen als "steunend op het werk van anderen"; Uitgevoerd
   • Het stukje over Japan doet voor de geschiedenis van de wiskunde amper ter zake, Uitgevoerd
   • Het in het Nederlands introduceren van het woord wiskunde ook niet, Uitgevoerd
   • Dat geldt ook voor het Vermoeden van Goldbach, hoewel daar wat "close misses" bewezen zijn. Niet uitgevoerd
   • "Vervolgens begonnen wiskundigen zich zorgen te maken over hun tot dan toe onbewezen continuümhypothese voor reële getallen. Hierop construeerde Richard Dedekind de reële getallen met behulp van de Dedekindsneden." Dit suggereert een verband tussen deze twee, dat er niet zo makkelijk is. Inmiddels weten we dat de continuümhypothese onbeslisbaar is. Een zinnetje over Dedekindsnedes komt later weer terug trouwens. Uitgevoerd
   • "Wiskunde werd in de 19e eeuw abstract"?????? Uitgevoerd
   • Het verdient wel vermelding bij de 23 problemen van Hilbert, dat bij enkele van zijn problemen de oplossing eruit bestaat dat is aangetoond dat het probleem niet op te lossen valt. Uitgevoerd
   • "Euler leidde ook een van de merkwaardigste identiteiten uit de wiskunde af (de zogenaamde identiteit van Euler)" is POV, en ook een wat aparte bewering over een wiskundige verband tussen een aantal van de beroemdste wiskundige eenheden. Uitgevoerd
4. Ik mis een terugkoppeling van wat wiskunde in de maatschappij is gaan betekenen.

Ik hoop dat je hier even mee voort kan!

Lymantria _overleg 3 nov 2008 14:45 (CET)

Ha dank CaAl en Lymantria voor jullie visie. Wat mij betreft is Capaccio penvoerend: hij moet beslissen over veranderingen. Ik ben het eens met CaAl over de tijdlijn: omdat het een geschiedenisartikel is en geen systematisch overzicht van wiskunde, kan de indeling best chronologisch gebeuren: wat ouder is komt eerst, wat nieuwer is erna. Ik zou dus eerder het eerste deel van het artikel willen rangschikken op datum en niet op plaats. Ik ben het dus oneens met Lymantria die een opdeling in algebra, getaltheorie, meetkunde e.d.m. voorstelt. Die dingen lopen trouwens door elkaar. Verkeerde dingen mogen absoluut niet in het artikel: die moeten beslist verbeterd. Hoofd- en bijzaken is POV: wat de ene hoofdzaak vindt is voor de andere bijzaak en omgekeerd. De Edoperiode in Japan, de herkomst van onze term wiskunde en het nog altijd bewezen maar zo eenvoudig geformuleerde vermoeden van Goldbach doen m.i. wel terzake. De bewering over de identiteit van Euler etc zijn wel POV, maar niet van auteurs hier, maar van bronnen met naam, die ik nog wil toevoegen. Dank voor de feedback en groet, Drirpeter 3 nov 2008 15:35 (CET)

Daar maak je je wat makkelijk vanaf, Drirpeter. Hoofd- en bijzaken is inderdaad POV, maar ik zou in een artikel van deze omvang kiezen voor ontwikkelingen die voor de wiskunde van belang zijn gebleken. Die Sangaku hebben dat helemaal niet. Zijn puzzels!! Echt niet zo relevant, hoor, wel interessant. Dat geldt ook voor het Vermoeden van Goldbach, het is een uitzonderlijk vermoeden en heeft uitzonderlijke bewijspogingen opgeleverd, maar de relevantie is in vergelijking met andere vermoedens beperkt. Het opdelen in vakgebieden maakt het mogelijk om meer samenhangend de ontwikkelingen aan te geven. Natuurlijk is er hier en daar overlap, door elkaar lopen is echt een groot woord. Nu zijn de ontwikkelingen per vakgebied enorm verborgen in de chronologische brei. Ik vermoed dat de opmerking over Euler te wijten is aan een vertaalfout. De Engelse wiki spreekt van "remarkable" - opmerkelijk. Anders dan merkwaardig. Lymantria _overleg 3 nov 2008 15:54 (CET)

Dat is pov: voor mij is het Vermoeden van Goldbach meer relevant dan de Riemann-hypothese vanwege a) ouder en b) eenvoudiger te formuleren en te begrijpen voor de leek en c) allebei onbewezen. Opmerkelijk is idd beter vertaald dan merkwaardig, ik heb 2 bronnen toegevoegd voor de pov. Analytische meetkunde, is dat meetkunde of algebra? De triëder van Frenet, is dat meetkunde of analyse? de sinus, is dat goniometrie of boldriehoeksmeting of analyse? De stelling van Fermat is dat algebra of analyse (bewezen met elliptische functies)? Eigenvectoren is dat algebra? En Eigenfuncties analyse? Het is veel eenvoudiger om op datum te rangschikken dan naar onderwerp in te delen. Dat geldt te meer omdat het hier een geschiedenisartikel betreft. Een Overzicht van de wiskunde zou in hoofdstukken moeten ingedeeld worden, mat alle moeilijkheden vandien. Ik ben dus voor een tijdlijn zoals CaAl voorstaat. Groet Drirpeter 3 nov 2008 16:15 (CET)

NB: ik ben voor een grafische tijdlijn (zoiets als en:Template:ExtEvent_nav) ter verduidelijking, maar in de lopende tekst hoeft het van mij juist niet zo gescheiden te zijn. Ik ben het eens met Lymantria wat betreft de opdeling in subgebieden voor de laatste paar eeuwen (ook al brengt dit het nadeel van overlap met zich mee). CaAl 3 nov 2008 16:23 (CET)

OK jullie zijn dus voor subgebieden, ik ben voor chronologisch, dat Capaccio het beslist. Ik denk nog over de maatschappelijke betekenis Georg Cantor, Kurt Gödel, Stelling van Fermat hebben voor zover ik weet weinig maatschappelijke betekenis, tenzij in filosofische of theologische zin. Drirpeter 3 nov 2008 17:13 (CET)

Ik sta dus een indeling voor als

In het Nederlandse basis- en voortgezet onderwijs wordt tegenwoordig een indeling in tien tijdvakken gehanteerd:

1. Tijd van jagers en boeren (~prehistorie) tot 3000 v.Chr.
2. Tijd van Grieken en Romeinen (~oudheid) 3000 v.Chr. tot 500
3. Tijd van monniken en ridders (~vroege middeleeuwen) 500-1000
4. Tijd van steden en staten (~hoge en late middeleeuwen) 1000-1500
5. Tijd van ontdekkers en hervormers (~renaissance/reformatie 1500-1600
6. Tijd van regenten en vorsten (~Gouden Eeuw) 1600-1700
7. Tijd van pruiken en revoluties (~verlichting) 1700-1800
8. Tijd van burgers en stoommachines (~industrialisatie) 1800-1900
9. Tijd van de wereldoorlogen (eerste helft twintigste eeuw) 1900-1950
10. Tijd van televisie en computer (tweede helft twintigste eeuw) 1950-nu

met regionale onderkopjes b.v. 3.1 China 3.2 India 3.3 Egypte 3.4 Grieken 3.5 Arabieren 3.6 Europa Drirpeter 3 nov 2008 17:59 (CET)

Ik lees met bewondering jullie mooie samenwerking en tips. Dank aan iedereen, want de tips zijn erg nuttig! Ik wil eerst een aantal kritieke punten aanhalen, met betrekking tot de structuur. Ik ben niet zo te vinden voor een hokjesstructuur zoals Drirpeter voorstelt, maar wel voor een opsplitsing van in deelgebieden en dan chronologisch werken, of gewoon de chronologische structuur van nu grondig wijzigen (geschiedenis is trouwens chronologisch, anders moeten we de titel veranderen in Geschiedenis van de wiskunde volgens subgroep). Voornaamste reden is dat Drirpeter een structuur uit het Nederlandse onderwijs aanhaalt en je moet rekening houden met het feit dat ook Belgen de tekst lezen, waar die structuur helemaal anders is. Als we kiezen voor de opsplitsing in deelgebieden moet de hele structuur van nu omgewoeld worden en weer gestructureerd worden. Dat zal geen gemakkelijke klus worden, waarbij uiterst goede communicatie noodzakelijk is! Bovendien is het zo dat een tijdlijn (liefst grafisch) erg mooi zou zijn om de chronologie dan min of meer te behouden. Ikzelf ben niet zo'n handige met die dingen, dus ik laat het graag over in bekwame handen. Punt twee: het feit dat er nog steeds mijlpalen ontbreken zal geweten zijn, maar is de voornaamste zorg van de echte wiskundigen, zoals Lymantria (dank voor jouw inhoudelijke bijdragen, BTW!), waartoe ik me nog steeds niet reken. Misschien is het handig om eens andere wiki's te raadplegen (niet de Engelse, want die is vrij waardeloos, achteraf gezien), bijvoorbeeld de Duitse of Franse! Groeten, en hopend op mooie commentaren, C (o) 3 nov 2008 20:13 (CEST)

Ik wil ergens deze week wel een opzetje maken voor zo'n grafische tijdlijn. Wanneer deze "af" is, kan hij geïmporteerd naar het lemma. CaAl 3 nov 2008 20:24 (CET)

Prima werk. Het belangrijkste is de voornaamste cultuurperiodes (zoals nu in het artikel) aan te duiden + belangrijke ontdekkingen + belangrijke wiskundigen. C (o) 3 nov 2008 20:28 (CEST)

Zoiets was ik inderdaad van plan. CaAl 3 nov 2008 20:46 (CET)

Ook ik sta aan de zijlijn met veel plezier toe te kijken hoe hier samengewerkt wordt. Helaas heb ik te weinig kennis van zaken om inhoudelijk veel toe te kunnen voegen, maar ik kan wel iets over de structuur zeggen. Ik heb wat ervaring met soortgelijke brede geschiedenisartikelen (geschiedenis van de evolutietheorie was een vergelijkbaar projectje, daar heb ik een "hybride" structuur gevolgd - hoofdkopjes chronologisch en subkopjes op onderwerp). Ik kan me voorstellen dat juist Lymantria met het idee van opsplitsen naar deelonderwerpen kwam, omdat hij als geen ander inziet waar we inhoudelijk voorstaan. Zijn mening telt daarom voor mij dubbel, ik denk dat het nuttig zou zijn als ook Lymantria een wat verder uitgewerkte opzet zou voorstellen zodat we kunnen zien wat hij precies voor ogen heeft. Daarna is het invoeren van een nieuwe structuur vooral een kwestie van copy-paste (en daarnaast her en der wat weghalen of toevoegen). Een hybride structuur zal het trouwens sowieso worden: elk deelonderwerp zal op zijn beurt chronologisch van 1500 tot 2000 behandeld worden. Vraagje aan Drirpeter: waarom is de 20^e eeuw niet belangrijk volgens jou? Het lijkt me er gewoon bijhoren, hoewel het het moeilijkste deel van het artikel zal zijn (zowel schrijven als lezen). Woudloper _overleg 4 nov 2008 09:21 (CET)

Een structuur zoals geschiedenis van de evolutietheorie is net wat ik voorsta: hoofdkopjes chronologisch en subkopjes qua regio. Ik vind nu het eerste deel verwarrend. Wat is de achtergrond van Lymantria, dat zijn mening dubbel zou tellen? Wat mij betreft is het artikel een verzameling feiten. Het is eenvoudig om er een orderelatie op te definiëren: namelijk chronologisch om ze te rangschikken. Dat geeft tegelijk een oplopende complexiteit. Het is onmogelijk om er een partitie op te definiëren. Het wezen van wiskunde is net dat alles met alles samenhangt. De hoofdstelling van de algebra is bewezen met analyse. De kwadratuur van de cirkel is bewezen onmogelijk via een bewijs dat niets met meetkunde vandoen heeft. De 20e eeuw is lastig om lezen en schrijven, omdat de lezer geen aanknopingspunten heeft. Voor de eerdere periodes is wiskunde uit middelbaar onderwijs voldoende aanknopingspunt voor herkenning. Ik zou eerder zijn voor afsplitsing van een artikel hedendaagse wiskunde. Drirpeter 4 nov 2008 19:03 (CET)

Ik dank Woudloper om zijn creatieve bijdrage vanuit zijn ervaring! Ik ben ook van oordeel dat er een opspliting in deelgebieden zou moeten komen, om de voornaamste reden dat ik al een paar dagen de indruk heb dat het artikel totaal inhoudelijk incoherent is, waardoor de betekenis te niet gedaan wordt. De geschiedenis van de wiskunde is een allesbehalve makkelijke opgave om te structureren, maar door de vele goede hulp (dank in het bijzonder aan Drirpeter, Lymantria, Woudloper en CaAl, petje af!) komen we er wel! Vriendelijke groeten van C (o) 4 nov 2008 20:20 (CEST)

Site-tips

Ik heb even wat gegraafd in mijn bookmarks. Mogelijk hebben jullie wat aan de volgende sites:

• en:Category:History_of_mathematics: hoewel het hoofdartikel op de Engelse Wikipedia weinig voorstelt, zijn een aantal "history of [deelgebied]"-artikelen wèl goed te gebruiken; met name die van algebra, calculus en geometrie.
• The History of Numerical Analysis and Scientific Computing, SIAM. Aantal artikelen over de geschiedenis van de numerieke wiskunde en informatica en een groot aantal (geschreven) interviews met veel van de grote namen uit dit gebied.
• Link-collectie naar sites over de geschiedenis van de statistiek en kansrekening (pagina is zo'n 10 jaar oud, dus helaas veel dode links)
• M.i. kan de MacTutor History Topics Index van St.Andrews wel in de externe links-lijst. Dit is denk ik de meest uitgebreide openbaar toegankelijke site op dit gebied.

CaAl 3 nov 2008 20:46 (CET)

Geschiedenis van de wiskunde

Na meer dan anderhalf jaar werk is het artikel zo goed als af. In oktober-november 2008 heeft het in de review (zie hier) een grondige poets- en verbeterbeurt gekregen. Het bronnenmateriaal is vrij uitgebreid en de teksten toegankelijk voor grote groep mensen, die iets over dit onderwerp willen te weten komen. Alhoewel er nog steeds zaken bijkunnen, geeft dit artikel een vrij compleet beeld van de geschiedenis van de wiskunde. C (o) 14 mrt 2009 18:53 (CET)

Voor Geschiedenis van de wiskunde

1. Otter 14 mrt 2009 19:21 (CET)
2. Davin 14 mrt 2009 19:44 (CET) Prachtig artikel waarvan je nooit weet of het compleet genoeg is. Ik vind hem in elk geval heel interessant.
3. Afhaalchinees 14 mrt 2009 21:51 (CET) Mooi dat je het artikel nog verder hebt kunnen verbeteren, het resultaat mag er wezen!
4. Volledig. DimiTalen 15 mrt 2009 08:16 (CET)
5. JoJan 15 mrt 2009 10:44 (CET) Ongetwijfeld een der beste artikelen die ik hier in de etalage heb gezien.
6. Druifkes 15 mrt 2009 12:40 (CET)
7. Hoopje 15 mrt 2009 18:16 (CET)
8. Rinke 80 16 mrt 2009 15:58 (CET) - Mooi artikel.
9. Kvdh 17 mrt 2009 12:39 (CET)
10. DA Borgdorff per D.A. Borgdorff \ 86.83.155.44 22 mrt 2009 13:11 (CET)
11. B kimmel 22 mrt 2009 13:52 (CET)
12. Balko 22 mrt 2009 16:31 (CET)
13. Bessel Dekker 23 mrt 2009 00:46 (CET) Ziet er fantastisch uit.
14. Kalsermar 24 mrt 2009 16:21 (CET) - Voor deze maak ik een uitzondering. Deze stem is voor U Beste DaB!
15. Drirpeter 24 mrt 2009 17:30 (CET)

Tegen Geschiedenis van de wiskunde

1. --Sonty 23 mrt 2009 06:48 (CET) Hier gaat m.i. iets zeer grondig mis. Meest simpele feiten staan onjuist in dit artikel inclusief elkaar tegensprekende zinnen. Hoogstwaarschijnlijk zijn referenties niet gelezen door de samensteller(s) van dit artikel, maar ze worden wel opgevoerd. Een aantal referenties werken niet of onderbouwen niet wat in het artikel wordt beweerd... Krom en slecht vertaalwerk lijkt hiervoor deels een oorzaak te zijn. Ik ben bij het hoofdstukje Rhind-papyrus maar gestopt met lezen. Het artikel dient in zijn geheel doorgevlooid te worden voor het in de Etalage thuishoort. Zie verder onder opmerkingen.
2. Woudloper _overleg 21 mrt 2009 20:08 (CET) - stem verplaatst naar tegen na commentaar Sonty gelezen te hebben. Sorry, dat kan inderdaad echt niet.

Neutraal Geschiedenis van de wiskunde

1. S.Kroeze 8 apr 2009 17:23 (CEST) Ik vind het erg moeilijk om dit artikel te beoordelen, omdat het over een vakgebied gaat waar ik weinig affiniteit mee heb. Ik denk dat Sonty grotendeels gelijk heeft. ("Krom en slecht vertaalwerk lijkt hiervoor deels een oorzaak te zijn.") Zelf heb ik heel weinig aan dit artikel, omdat ik het merendeel niet begrijp. Ik vermoed dat de gemiddelde lezer - met in de regel minder opleiding - nog minder van dit artikel zal begrijpen. Wat te denken van de volgende passage - die wat mij betreft goeddeels onbegrijpelijk is - terwijl dit fragment over iets vrij simpels gaat, namelijk metriek?

   Pingala, een Indisch schrijver (tussen de 3e en 1e eeuw v.Chr.), gebruikte in zijn verhandeling over metrum een systeem dat bijzonder goede gelijkenis heeft met het binaire talstelsel. Zijn bespreking van de combinatoriek van metrum beantwoordt aan het Binomium van Newton. Pingala's werk bevat ook een aantal basisideeën over de rij van Fibonacci (mātrāmeru genoemd).

   Wat bedoelt u? Het is te hopen dat iemand met kennis van wiskunde, die bovendien helder kan schrijven, het hele artikel wil nalopen. Succes ermee! S.Kroeze 8 apr 2009 17:23 (CEST)

   Dat was inderdaad een onduidelijk stukje tekst, alsook dat erboven. Dat is aangepast en beter verstaanbaar geformuleerd! C (o) 11 apr 2009 18:23 (CEST)

Opmerkingen Geschiedenis van de wiskunde

1. Hoofdstukje "Ishango-beentje": Onderzoek door ... ingenieurs heeft aangetoond dat het telstokjes betreffen. Ik kwam er niet goed uit wat ingenieurs te onderzoeken en aan te tonen daarin hadden. Daarbij genereren de referenties 9 en 11 in dat hoofdstukje naar een pagina op de website van http://www.natuurwetenschappen.be een foutcode in mijn webbrowser FF 3.0.7.
   Ref 10 leidt naar een bijeenkomst, maar daar staat bijv. geen info dat het de oudste getuigenissen van logisch redeneren door de mens zijn. Wel staat daar ergens een (interessante) link naar een pdf-bestand, waarin op blz. 1 staat: However, (ethno)-mathematics hardly gets an opportunity to infiltrate into protectionist human sciences and thus non-mathematical circles may still doubt the mathematical community considers, for instance, the Ishango rod as a “true” testimony of a mathematical activity. Hoe ik die zin exact moet lezen is me onduidelijk maar wel is me uit dat artikel duidelijk dat antrolopogen/etnomathematici de beentjes interessant vinden. Op die ref-10 website staat wel ergens No! Mathematics is about 2600 years old, not 22000, and begun in Greece.
2. Hoofdstukje "Babylonische wiskunde". Hier staat: kennen wij de Babylonische wiskunde pas van de 400 kleitabletten, die werden opgegraven in de jaren '50. Op de Engelse interwiki staat echter: our knowledge of Babylonian mathematics is derived from more than 400 clay tablets unearthed since the 1850s. (onderstrepingen van mijn hand)
3. Hoofdstukje "Het Rhind-papyrus": Daar staat een afbeelding bij met de tekst Een gedeelte van de Rhind-papyrus, de tot dusver oudste ontdekte geschreven wiskundige tekst. Hier gaat het m.i. scheef want net daarvoor lees ik in het artikel De oudste tot dusver ontdekte wiskundige tekst is het Papyrus van Moskou.
4. Ik zie een hele waslijst aan referenties verschijnen onderin het artikel: F. Woepcke, Caldwell etcetc. Maar zijn die wel gelezen of is het artikel gewoon (meren)deels een (kromme) vertaling van het Engelse wikipedia-artikel? --Sonty 23 mrt 2009 05:59 (CET)

Dank je voor je commentaren: ondertussen is inderdaad weggehaald dat het Rhind-papyrus het oudste wiskundige is: dat was een heel grote fout. Ook is de zin over Babylonisch wiskunde aangepast! C (o) 23 mrt 2009 20:12 (CET)

Heb ook even de link nagekeken van http://www.natuurwetenschappen.be, die is gewijzigd naar http://www.sciencesnaturelles.be (in het Frans dus). C (o) 25 mrt 2009 16:17 (CET)

Wikipedia:Etalage/Aanmelding kandidaten/Verwijderingen Geschiedenis van de wiskunde

Dit etalageartikel heb ik een tijd geleden in de review geplaatst met uitvoerig commentaar. Daar is niet op gereageerd. Vandaar nu een nominatie tot verwijdering uit de etalage. Voor een overzicht van de probleempunten bij dit artikel, zie het reviewarchief. Het gaat globaal om structuur, formulering/stijl, bronvermeldingen, contextualisering, vraagtekens bij representativiteit en feitelijke juistheid, en relevantie van bepaalde informatie. Groeten, Kiro Vermaas 31 jul 2017 15:15 (CEST).

Conform de richtlijnen is een verlenging van twee weken aangevraagd. De stemming sluit op 14 september 15:15. heinnlein'' 31 aug 2017 16:56 (CEST)

Voor verwijderen

1. Femkemilene (overleg) 31 jul 2017 15:28 (CEST). Wat jammer. De kritiekpunten zijn er te veel om hem in de etalage te houden, zonde van het mooie onderwerp.
2.  Klaas `Z4␟` V:  31 jul 2017 21:59 (CEST) alleen al Qua chronologie gaat de lezer soms heen en weer onacceptabel voor een lemma in etalage dat het woord "geschiedenis" bevat.

   DimiTalen 2 aug 2017 19:30 (CEST) Per Kiro.

   De tegenstemmers hebben me doen twijfelen. Voordeel van de twijfel dan maar. DimiTalen 31 aug 2017 17:43 (CEST)

3. De Wikischim (overleg) 9 aug 2017 15:59 (CEST) Jammer maar helaas. Het ziet er op het eerste gezicht allemaal mooi en heel netjes verzorgd uit, maar inhoudelijk heeft dit veel te veel mankementen om serieus in aanmerking te komen voor de Etalage. Lijkt me sowieso bij een onderwerp als dit allerminst een sinecure.
4. Happytravels (overleg) 28 aug 2017 20:53 (CEST) Een lemma in de etalage dient perfect te zijn, handhaven als het duidelijk verbeterd dient te worden is not done.
5. Sylhouet _contact 3 sep 2017 17:06 (CEST) Voor een stemverklaring: zie 'Commentaar'.
6. Natuur12 (overleg) 3 sep 2017 20:46 (CEST) Stemverklaring van Sylhouet overtuigt me voor te verwijdering te stemmen.
7. JurriaanH (overleg) 12 sep 2017 22:35 (CEST) Het kan wel leuk om te lezen zijn, maar als – zoals hierboven – wordt getwijfeld aan de feitelijke juistheid, is het niet verstandig dit in de etalage te laten staan.

Tegen verwijderen

1. heinnlein'' 8 aug 2017 12:45 (CEST) - Kiro heeft heel wat verbeterpunten aangedragen, maar een Etalageartikel hoeft niet perfect te zijn. En al helemaal niet als we op de Nederlandse Wikipedia geen alternatief zoals Aanbevolen artikels hebben (zie ook hier). Te hoge eisen werkt ontmoedigend voor aspirantaanmelders. Wanneer dit mooie artikel hierboven bij de aanmeldingen stond, zou ik grif vóór stemmen. Zelfs al hadden we zilveren sterretjes.
2. MackyBeth (overleg) 8 aug 2017 13:08 (CEST) Voor mij is het leidende criterium om wel of niet voor verwijdering te zijn de vraag of de verbeterpunten van dien aard zijn dat ze alleen door een kenner kunnen worden aangepakt, dus iemand die thuis is in de relevante literatuur. Wanneer de verbeterpunten niet principieel inhoudelijk zijn maar meer de vormgeving betreffen, kan in principe elke gemotiveerde tekstredacteur de vereiste verbeteringen aanbrengen. Daarmee is de kans groter dat het vereiste werk ook gebeurt. In een Review voor aanmelding zou ik niet voor opneming zijn zolang de door Kiro vermelde punten niet zijn verbeterd, maar verwijdering vind ik weer te ver voeren.

   Vragen over relevantie, representativiteit en inhoudelijke juistheid zijn vragen voor kenners en worden niet zomaar verholpen. Groeten, Kiro Vermaas 8 aug 2017 13:13 (CEST).

   Ik hoop overigens niet dat ik de indruk heb gegeven een kenner te zijn. Ik kan meepraten over de klassieke oudheid maar weet niets van wiskunde. De gesignaleerde gebreken doen wel vermoeden dat er nog meer aan de hand is, al dan niet van inhoudelijke aard. Groeten, Kiro Vermaas 8 aug 2017 13:25 (CEST)

   De grens valt niet altijd scherp te trekken, laat ik dat voorop stellen. Relevantie en representativiteit is gedeeltelijk een kwestie van consensus onder encyclopedisten. Bij voldoende relevantie blijft iets staan en anders vindt inkorting plaats. Wanneer de kritiek is dat een aspect onderbelicht zou zijn, dan moet er een kenner aan te pas komen voor de nodige uitbreiding, maar een dergelijk verbeterpunt heb ik niet gezien.MackyBeth (overleg) 8 aug 2017 13:25 (CEST)

   Bijvoorbeeld: karakterisering van Griekse wiskunde als primair meetkundig en niet aritmetisch; het belang van Archimedes' werk; met het noemen van namen weet de lezer op zich nog maar weinig; nog wat feitelijke onjuistheden. Kiro Vermaas 8 aug 2017 13:41 (CEST)

   Inhoudelijk zal er heus ook wel wat te verbeteren zijn, maar gezien de omvang van het geheel zijn het toch details. Wat het belang van Archimedes betreft, die heeft ook zelf een mooi uitgebreid artikel.MackyBeth (overleg) 8 aug 2017 13:57 (CEST)

3. Beachcomber (overleg) 8 aug 2017 13:22 (CEST) De kritiek zal wel terecht zijn, maar dit blijft voor een leek toch een heel leesbaar en mooi artikel. Niet meteen een voor de hand liggende kandidaat om uit onze al magere etalage te verwijderen, vind ik.

   Goed punt. Het artikel (en de onderbouwing met referenties) is zodanig omvangrijk dat een lezer niet meteen zal denken: wat doet dit in de Etalage? Eerst zouden de artieklen moeten verdwijnen die wel reeds op het eerste gezicht onvoldoende ontwikkeld zijn voor de Etalage, zoals het wel erg summiere lemma Gulliver's Travels (1939). MackyBeth (overleg) 8 aug 2017 13:37 (CEST)

4. Druifkes (overleg) 13 aug 2017 11:31 (CEST) Eens met Beachcomber.
5. Robotje (overleg) 12 sep 2017 18:46 (CEST) - Ook eens met Beachcomber
6. Micnl (overleg) 13 sep 2017 19:35 (CEST)
7. B kimmel (overleg) 14 sep 2017 00:23 (CEST)

Commentaar

1. We zijn nu een maand verder, maar het benodigde verschil van voor- en tegenstemmen is nog niet behaald. De richtlijnen zegt hierover: "Als het artikel na die maand (31 dagen) nog niet officieel geselecteerd is voor verwijdering, kan er eventueel een verlenging van twee weken (14 dagen) aangevraagd worden." Heeft iemand hier behoefte aan? heinnlein'' 31 aug 2017 15:03 (CEST)

   Het lijkt mij bij een verschil van 1 stem redelijk om de termijn conform de richtlijn te verlengen. Happytravels (overleg) 31 aug 2017 16:21 (CEST)

   Ga je gang. Groeten, Kiro Vermaas 31 aug 2017 16:33 (CEST).

2. Mijn belangrijkste bezwaar is dat "het streven dat het artikel ook voor relatieve leken begrijpbaar blijft" onvoldoende resultaat heeft opgeleverd. Hoewel de term niet scherp gedefinieerd is, meen ik mezelf tot de categorie 'relatieve leken' te kunnen rekenen. Ik ben geen deskundige, maar heb wel jarenlang colleges hogere wiskunde gevolgd waarin ik onder meer de geheimen van integraal en differentiaalrekening heb doorgrond, me bekwaamd heb in vectoranalyse en de intrinsieke schoonheid van Booleaanse algebra heb leren waarderen. Toch voel ik me in het artikel als een kat in een vreemd pakhuis. Het is me te veel een opsomming van namen van personen en begrippen, met onvoldoende samenhang en uitleg, weinig toegankelijk geschreven. Met respect voor de velen die aan het artikel bijgedragen hebben: het is niet Etalagewaardig. Bijkomende bezwaren zijn ten eerste dat het artikel niet consistent is in de detaillering: er wordt bijvoorbeeld uitgelegd dat de tekens van het spijkerschrift in vochtige kleitabletten werden gekrast die dan te drogen werden gelegd in de zon of in een oven (of gebakken?), maar hoe de Papyrus van Berlijn aan zijn naam komt blijft duister. En ten tweede dat het taalkundig niet voldoet aan de eisen die aan een Etalage-artikel gesteld dienen te worden. Enkele voorbeelden:
   • Bekende Griekse wiskundigen als Pythagoras, een mystiek persoon van het eiland Samos en geassocieerd met de mystiek van de getallen en de numerologie, en Euclides, die voor zijn Elementen, een werk over meetkunde, doorheen alle eeuwen bekendheid bleef verwerven, werden vaak becommentarieerd en bestudeerd door wiskundigen van andere afkomst.
   • De Griekse wiskunde en astronomie bereikten een geavanceerd stadium tijdens het Hellenisme, met geleerden zoals Hipparchus, Posidonius en Ptolemaeus, die mogelijk aan de basis lagen van het mechanisme van Antikythera.
   • Door het gebruik van de Pythagoreïsche komma, ontdekte Jing dat 53 kwinten ongeveer 31 octaven benadert. Dit zou later leiden tot de ontdekking van gelijkzwevende stemming. Het werd lange tijd niet berekend, tot de Pruisische wiskundige Nikolaus Mercator dit in de 17e eeuw opnieuw deed.
   • Naast het bestuderen van de hemel en de daarop toegepaste wiskunde, begonnen enkele wetenschappers het terrein van de wiskunde uit te breiden
   • Rond dezelfde tijd leidden pogingen om de integratietheorie van Riemann te verfijnen en de ontdekking van monsterlijke objecten (zoals nergens continue functies, overal continue maar nergens differentieerbare functies en ruimtevullende krommen) tot de ontwikkeling van de maattheorie door Camille Jordan.

   Sylhouet _contact 3 sep 2017 17:13 (CEST)

3. Op zich is het allemaal totaal niet van levensbelang, maar ik wil wel graag iets opmerken. Als enerzijds de opvatting over etalageartikelen bestaat dat ze bij wijze van spreken de Encyclopedia Britannica waardig moeten zijn (niet dat ik dat zelf ooit heb beweerd), en anderzijds artikelen zoals Geschiedenis van de wiskunde in de etalage kunnen blijven omdat het niet anders is, dan resulteert dit in een etalage waarin gemeten is met twee maten. Dat vermoed ik althans, maar afijn. Overigens geeft ook een relatieve kenner, en daar zaten we eigenlijk op te wachten, hierboven al aan dat het artikel inhoudelijk geen duidelijk verhaal biedt, maar gedeeltelijk een opeenstapeling is van namen en feiten, wat ook mijn leeservaring was. Dat kun je nauwelijks een detail noemen, maar wel een punt dat raakt aan het wezen van het hele artikel. Groeten, Kiro Vermaas 13 sep 2017 21:42 (CEST).

Alsjeblieft niet 'waardig' aan de Encyclopedia Britannica, aangezien onderzoek uitwees dat in die encyclopedie wetenschappelijke artikelen gemiddeld drie inhoudelijke fouten bevatten. Een etalageartikel op Wikipedia moet gewoon foutloos zijn, zowel inhoudelijk als taalkundig en anders verdient het er geen plaats. Een etalageartikel is bedoeld als reclame voor lezers. Het zou ook moeten dienen om belangstellenden over te halen om voor Wikipedia te gaan schrijven, maar als er inhoudelijke en taalkundige fouten in staan, dan kan ik me voorstellen dat een belangstellende afhaakt. Happytravels (overleg) 14 sep 2017 14:30 (CEST)

Dat klopt. Dat het de E.B. waardig zou moeten zijn is ook niet mijn eigen uitgangspunt, maar sommige collega's hebben die opvatting wel. Je mag 'E.B. waardig zijn' in mijn gedachtegang ook vervangen door 'vrij zijn van fouten'. Geen fouten van welke aard ook accepteren in de nominatie maar ze (rijkelijk?) toestaan bij reeds genomineerde artikelen vind ik opmerkelijk. Hoe dan ook, het lijkt erop dat Geschiedenis van de wiskunde in de etalage blijft staan. De review leverde niets op, dus de vraag is wat we nu moeten doen. Een optie is om flink te snoeien, gewoon om zeker te zijn dat in elk geval alle vaagheden en fouten weg zijn. Een tweede optie is om te zien welke gebruikers zoal wiskundeartikelen hebben geschreven op Wikipedia, en aan hen vragen om dit artikel eens onder de loep te nemen. Sylhouet, heb jij nog ideeën? Kiro Vermaas 14 sep 2017 14:45 (CEST)

Het is om moedeloos van te worden. Een artikel waar zoveel op aan te merken valt wordt in de etalage gehouden. Maar ja, de gemeenschap telt stemmen en vraagt niet naar onderbouwing. Een van de nadelen van het concept waar we mee zullen moeten leven. En nee, ik heb geen extra ideeën over hoe het met dit artikel verder moet. Het beste zou zijn het helemaal te herschrijven, maar er is geen wiskundige opgestaan die dat op zich wil nemen; begrijpelijk want het is een mer à boire. Ook verantwoord snoeien vraagt vakkennis, misschien zijn er inderdaad wiskundige Wikipedianen op te sporen en te motiveren? Als ik tijd had zou ik het artikel wel op taal willen screenen, maar dat lijkt me te gevaarlijk met mijn beperkte inhoudelijke kennis; voor je het weet verandert de betekenis van iets. Sylhouet _contact 14 sep 2017 16:28 (CEST)

Oké. Ik zal rondkijken om te zien of ik iemand kan aansporen. Hoewel ik de stof totaal niet 'van binnen' ken, heb ik wel wat materiaal over de geschiedenis van de wiskunde. Met dat in de hand is het wellicht mogelijk om in elk geval de duidelijkste gebreken - aperte fouten, irrelevante inhoud en formulering - eruit te halen. Een bijkomende mogelijkheid is het plakken van een twijfelsjabloon of zoiets boven een tekstdeel als jij ook denkt dat het ergens nodig is, hoewel dat niet bijzonder elegant is. Kiro Vermaas 14 sep 2017 16:37 (CEST)

---

---