Wingene

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Wingene
Gemeente in België Vlag van België
Wingene (België)
Wingene
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Arrondissement Tielt
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
68,54 km² (2021)
83,54%
8,38%
8,07%
Coördinaten 51° 3' NB, 3° 17' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
15.039 (01/01/2023)
50,42%
49,58%
219,43 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2023)
19,67%
60,33%
20%
Buitenlanders 4,31% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Lieven Huys (CD&V)
Bestuur CD&V
Zetels
CD&V
Burgerbelangen
N-VA
23
17
4
2
Economie
Gemiddeld inkomen 20.176 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 2,56% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
8750
8750
Deelgemeente
Wingene
Zwevezele
Zonenummer 051
NIS-code 37018
Politiezone Regio Tielt
Hulpverleningszone Midwest
Website www.wingene.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Tielt
in de provincie West-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België

Wingene is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 15.000 inwoners. De inwoners worden Wingenaars genoemd en hun dialect is het Wingens, een variant van het West-Vlaams. Wingene staat bekend om zijn vele aantal varkenskwekerijen, naast andere landbouwactiviteiten. Ook de varkenspest bracht Wingene in 1990 in het wereldnieuws.

De gemeente is gekenmerkt door de aanwezigheid van vele landbouwactiviteiten. Grasland, landbouwgrond, boomkwekerijen en tuinbouw nemen het meeste oppervlakte in. Ook rundvee, varkens en pluimvee zijn in grote mate aanwezig in Wingene.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Wenghinas wordt reeds vermeld in 847: 'in territorio Menap quod nunc Mempiscum appellant ... Coloscampum, Wenghinas, Berneham ... (Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France, red. Ferdinand Lot, 1943, nr. 92). De schenking van de villa Wenghinas aan de Sint-Amandsabdij van Elnone werd toen door Karel de Kale bekrachtigd. Het toponiem Svevensala wordt reeds vermeld in 1117. Net als Wingene zou Zwevezele in de Merovingische en Karolingische tijd tot de Sint-Amandsabdij van Elnone behoord hebben.

Als voornaamste geslachten die als heren van Wingene optraden zijn er onder andere het geslacht Grammez en van Haveskercke. Andere belangrijke heerlijkheden waren Poelvoorde, in het bezit van de families Bladelin en Adornes, en Wildenburg meer dan twee eeuwen in het bezit van de familie Wyts.

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente Wingene bestaat naast Wingene-centrum nog uit deelgemeente Zwevezele. In het landelijk gebied rond Wingene liggen nog de twee kleine dorpjes en de parochies Sint-Jan en Wildenburg. Iets ten noordwesten van het centrum van Wingene ligt het landelijk gehucht Sint-Elooi, dat een eigen wijkkapel heeft en binnen de Sint-Amandusparochie van Wingene-centrum. Net ten oosten van Zwevezele ligt het gehucht Hille, dat vergroeid raakt met de dorpskern van Zwevezele.

Naam Oppervlakte
(km²)
Bevolking
(2019[1])
I
 
(III)
(IV)
Wingene
-Wingene
-Sint-Jan
-Wildenburg
 
 
 
 
8.389
 
 
 
II
 
(V)
Zwevezele
-Zwevezele
-Hille
 
 
5.873
 
 

De gemeente Wingene grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:

Wingene, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Wingene voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • De oude 18de-eeuwse Sint-Amanduskerk van Wingene werd halfweg de 19de eeuw met 18 meter verlengd. De toren met beiaard werd in 1918 door terugtrekkende Duitsers vernield. De predikstoel dateert van 1738 en de communiebank is het werk van Pieter Van Walleghem (1731) en dom Dalcy (1768). Van Walleghem maakte ook het koorgestoelte en dom Dalcy de rococobiechtstoelen.
  • De Sint-Joriskerk op Wildenburg, voorheen gebouwd als kapel door familie van der Bruggen, werd tot parochiekerk verheven in 1897.
  • In 1937 werd op het Wingens veld, nu parochie Sint-Jan, een moderne bakstenen kerk gebouwd. Deze Sint-Jan Baptistkerk werd gerestaureerd in 2010-2011.
  • 't Hof van Wingene, een kasteel
  • Het nieuwe gemeentehuis dateert van 1984.
  • Op de grens met Ruiselede bevindt zich het natuurgebied De Gulke Putten. Dit zijn heiderelicten waarin zich een zendstation bevindt, dat nu behoort tot de 'Radio Maritieme Diensten Ruiselede'. Deze dienst, toen ook Radiozendstation Belradio genoemd, ging in 1927 van start en voorzag toen reeds in een verbinding tussen Brussel en New York. Het station kreeg ten onrechte de naam 'Radio Ruiselede', want het hoofdgebouw en bijna alle zendmasten stonden op grondgebied Wingene.
  • Net op de grens met de gemeenten Ruiselede en Aalter (Maria-Aalter), nabij het Radiozendstation en het natuurgebied De Gulke Putten staat de Koortsveldkapel, reeds vermeld halfweg de 18de eeuw. Hier vindt men ook Kasteel Carpentier.
  • Wingene heeft verschillende kastelen met mooie landschappen en uitgestrekte bossen in het 'Landschapspark Bulskampveld'. De Munkebossen zijn gelegen rond Kasteel Munkegoed, een verbouwing van de voormalige abdijhoeve van Ter Duinen, voorts Kasteel Lakenbossen, Kasteel Raepenburg en het landgoed Zorgvliet, in het grensgebied van Ruddervoorde, Zwevezele en Wingene. Samen met het Lakebos vormden de Munkebossen eertijds een aaneengesloten boscomplex. Tussen Beernem en Wingene liggen de Blauwhuisbossen (met het 16de-eeuwse Blauwhuis en omringend park) en de Wildenburgse bossen, ca. 350 ha,. De Vagevuurbossen liggen ook deels in Wingene.

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Wingene ligt in het overgangsgebied van Zandig Vlaanderen in het noorden en Zandlemig Vlaanderen (Plateau van Tielt) in het zuiden. De hoogte bedraagt 15-39 meter. De belangrijkste waterloop is de Ringbeek die oostelijk van de dorpskom in noordelijke richting stroomt. Het landschap is licht heuvelachtig. Natuurgebieden zijn: Munkebossen, De Gulke Putten, Bulskampveld, Blauwhuisbossen en Vagevuurbossen.

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische evolutie voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
  • 1920: Afsplitsing van Hertsberge in 1919

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[2]
1992 11.988
1993 12.072
1994 12.121
1995 12.197
1996 12.288
1997 12.321
1998 12.381
1999 12.420
2000 12.517
2001 12.647
2002 12.738
2003 12.790
2004 12.896
2005 13.032
2006 13.136
2007 13.328
2008 13.460
2009 13.552
2010 13.688
2011 13.892
2012 13.949
2013 14.036
2014 14.134
2015 14.179
2016 14.209
2017 14.158
2018 14.243
2019 14.263
2020 14.429
2021 14.699
2022 14.852
2023 15.039
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Structuur[bewerken | brontekst bewerken]

Wingene Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen Tielt Wingene
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegen­woordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Roeselare-Tielt Tielt Ruiselede Wingene
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdspanne Burgemeester[3]
?-1816-? Clauwaert[4]
1871-1875 Charles van der Bruggen
1875-1885 ?
1885-1895 Maurice Van der Bruggen
1895 - ? Ferdinand Van der Bruggen
? - ? H.E. Vandenbrande
? - ? K.L. Vandenbrande
? - ? L. De Brabandere
? - ? H.E. Vandenbrande
? - ? V. Verkest
? - ? M Vandewalle
? - ? F. Lefevre
? - ? R. Coucke
1965 - 1968 Walter Schautteet
1968 - 1988 Willy Persyn (VU)
1989 - 2021 Hendrik Verkest (CVP / CD&V)
2021 - heden Lieven Huys (CD&V)

Zetelverdelingen per legislatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Zetelverdeling 2019-2024[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester is Lieven Huys (CD&V). Zijn partij heeft de meerderheid met 17 zetels op 23.

Zetelverdeling 2013-2018[bewerken | brontekst bewerken]


Zetelverdeling 2007-2012[bewerken | brontekst bewerken]

* Eind 2011 werd het raadslid van Vlaams Belang vervangen door de eerste opvolger op de lijst van Vlaams Belang. Het raadslid stapte uit de partij en werd zo onafhankelijke in de gemeenteraad.

Zetelverdeling 2001-2006[bewerken | brontekst bewerken]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij 10-10-1976[5] 10-10-1982[5] 9-10-1988[5] 9-10-1994[5] 8-10-2000[5] 8-10-2006[6] 14-10-2012[7] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 23 % 23 % 23 % 21 % 23 % 23 % 23 % 23
CVP1 / CD&V2 43,551 10 45,151 10 43,11 10 56,231 13 67,691 16 60,482 16 58,762 15 68,422 17
GB761 / GB2 / STEM21B / BurgerbelangenC / N-VA3 53,751 13 54,852 13 52,192 13 28,282 6 - 15,87B 3 35,92C 8 12,643 2
SP1 / STEM21B / BurgerbelangenC 2,71 0 - - - - 18,94C 4
Vldplus1 / BurgerbelangenC - - - - - 14,331 3
Vlaams Belang - - - - - 9,32 1 5,32 0 -
S.T.E.M. - - - - 32,31 7 - - -
Volksbelangen - - 4,7 0 15,49 2 - - - -
Totaal stemmen 8856 8963 9107 9221 9422 10015 10369 10664
Opkomst % 97,36 96,7 95,48 96,74 94,76 95,7
Blanco en ongeldig % 2,11 3,73 3,14 3,94 5,38 3,88 4,08 4,74

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen bij elke verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Resultaten Provincieraads-, Vlaamse, Federale en Europese verkiezingen Wingene[bewerken | brontekst bewerken]

Provincieraadsverkiezingen 2018[bewerken | brontekst bewerken]

Provincieraadsverkiezingen 2012[bewerken | brontekst bewerken]

Vlaamse Verkiezingen 2014[bewerken | brontekst bewerken]

Federale Verkiezingen 2014[bewerken | brontekst bewerken]

Europese Verkiezingen 2014[bewerken | brontekst bewerken]

Evenementen[bewerken | brontekst bewerken]

Moment Evenement
Eerste zondag van mei Sint-Marcouommegang, kleine kermis
Zondag volgend op het feest van Sint-Jan (24 juni) kermis Sint-Jan
Tweede zaterdag van juli Dwars door Wingene
Laatste zondag van augustus de driejaarlijkse Brueghelstoet
Eerste weekend van september grote kermis
Tweede zondag van oktober kermis Sint-Jan
Eerste zaterdag voor Kerstmis Live Historie

Bijzonderheden[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren in Wingene[bewerken | brontekst bewerken]

Guido Gezelle en Wingene[bewerken | brontekst bewerken]

Het feit dat zijn moeder uit Wingene afkomstig was, heeft gemaakt dat Guido Gezelle een bijzondere band had met deze gemeente en met zijn familieleden langs moederszijde.

Hij heeft over haar verschillende gedichten geschreven, waaronder Moederken (1891). Over haar geboortehuis, het Walleken, heeft hij het gedicht Terug geschreven in 1897, een paar jaar voor zijn dood.

Wingene heeft de herinnering aan Monica De Vriese en aan haar beroemde zoon bestendigd door het plaatsen op 11 juli 1930 van een bronzen gedenkplaat in de zuidermuur van de Sint-Amandskerk, een werk van beeldhouwer Jules Lagae. De vermelding luidt, boven en onder een buste van de priester-dichter: Hulde van Wingene Aan G. Gezelle en zijn Wingensche Moeder, met daarna de eerste en de laatste strofe uit het gedicht Moederken. Ook in Wingene is er een Guido Gezelleplein en een Guido Gezellestraat.

Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Zwevezele, Egem, Tielt, Ruiselede, Ruddervoorde, Hertsberge, Wildenburg

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Wingene van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.