30 oktober

sep		oktober					nov
<<		1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31			>>

30 oktober is de 303de dag van het jaar (304de dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 62 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

Algemeen
- 130 - Keizer Hadrianus sticht Antinoöpolis (Egypte), in de stad verrijzen beelden van Antinoüs en worden tempels gebouwd.
- 1897 - In café de Kruif aan de Houttuinen in Delft wordt de 'Delftsche Studenten Bond' opgericht.
- 1955 - Jommeke, de stripfiguur van Jef Nys, verschijnt voor het eerst in druk.
- 1990 - Een eerste groep Belgische para's keert na een humanitaire opdracht van 24 dagen in Rwanda terug naar België.
- 1994 - Honderd Haïtiaanse gedetineerden, inclusief politieofficieren van het omvergeworpen militaire regime, ontsnappen uit de gevangenis in Port-au-Prince.
- 1994 - Een van de meest gezochte verdachten in de Italiaanse smeergeldaffaire, een financier die nauw heeft samengewerkt met de socialistische oud-premier Bettino Craxi, wordt in Parijs gearresteerd na bijna twee jaar voortvluchtig te zijn geweest.
- 2012 - De orkaan Sandy trekt een spoor van verwoesting in de Caraïben, de Verenigde Staten en Canada. Er vallen tientallen doden en miljoenen mensen komen zonder stroom te zitten.
- 2014 - De Costa Ricaanse vulkaan Turrialba barst voor het eerst in jaren uit. De as komt onder meer terecht op de 50 kilometer verderop gelegen hoofdstad San José.
- 2019 – De bouwsector demonstreert, als navolging op het Boerenprotest, op het Malieveld tegen het stikstofbeleid en de te hoge PFAS-norm.

Criminaliteit en veiligheid
- 1997 - De Britse au pair Louise Woodward wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf nadat een baby in haar zorg overlijdt door het shakenbabysyndroom. De rechter zou het vonnis later veranderen in een gevangenisstraf die overeenkwam met de duur van het voorarrest.

Economie
- 1924 - Wereldspaardag is 30 oktober 1924 in het leven geroepen op het eerste internationale spaarbankcongres van de Wereldvereniging van Spaarbanken in Milaan, Italië. De dag is bedoeld om mensen wereldwijd bewust te maken van het belang van sparen.

Gezondheid
- 1990 - In België wordt voor het eerst sinds 20 augustus 1990 weer een haard van varkenspest vastgesteld. Het gaat om een landbouwbedrijf in Denderwindeke.

Kunst en cultuur
- 1968 - première van de film The Lion in Winter met Katharine Hepburn in de hoofdrol. Hier zal ze een derde Oscar voor krijgen.

Media
- 1938 - Het hoorspel War of the Worlds van H.G. Wells, gemaakt door Orson Welles, wordt uitgezonden op de radio in Verenigde Staten; onder de luisteraars ontstaat paniek.

Oorlog
- 1944 - Walcheren is geheel in geallieerde handen.
- 1944 - De gaskamers van Auschwitz worden voor de laatste keer gebruikt.
- 1961 - De grootste ontploffing aller tijden. Genaamd de Tsar Bomba. De bom werd tot ontploffing gebracht om 11.32 uur Moskouse tijd.

Politiek
- 475 - Romulus Augustus ("keizertje") wordt gekroond als keizer van het West-Romeinse Rijk.
- 1975 - Prins Juan Carlos wordt koning van Spanje nadat dictator Francisco Franco toegeeft dat hij te ziek is om te kunnen regeren.
- 2012 - De Rwandese oppositieleidster Victoire Ingabire wordt in Kigali tot acht jaar cel veroordeeld wegens deelname aan een terroristische samenzwering tegen de veiligheid van de staat en het ontkennen van de genocide van 1994 in Rwanda.
- 2012 - Bolivia vraagt acteur Sean Penn te helpen bij een actie om een klein stukje kust terug te krijgen van buurland Chili.

Recreatie
- Vanaf de jaren 30 wordt het jaarlijks terugkerende Devil's Night een traditie.
- 1989 - In Epcot wordt de attractie The Making of Me geopend.
- 2010 - Een ongeval met de Efteling-attractie Swiss Bob. Twee voertuigen botsen op elkaar.

Sport
- 1921 - Het Argentijns voetbalelftal wint voor de eerste keer de Copa América door in de slotwedstrijd met 1-0 te winnen van titelhouder Uruguay.
- 1989 - Het Colombiaans voetbalelftal plaatst zich voor de tweede keer voor de WK-eindronde door Israël in het tweede play-offduel op 0-0 te houden in Tel Aviv. Vijftien dagen eerder hadden de Zuid-Amerikanen op eigen veld met 1-0 gewonnen door een doelpunt van Albeiro Usuriaga.
- 2007 - Het uitvoerend comité van de wereldbond FIFA wijst het WK voetbal voor vrouwen 2011 toe aan Duitsland.
- 2011 - Op het Buddh International Circuit wordt de allereerste Formule 1-race in India gehouden. De Duitser Sebastian Vettel van het team Red Bull Racing was de winnaar.
- 2014 - Duizenden voetbalsupporters wonen in een stadion in Johannesburg een plechtigheid bij ter nagedachtenis aan de vermoorde doelman en international Senzo Meyiwa, die vier dagen eerder is doodgeschoten bij een roofoverval.

Wetenschap en technologie
- 1888 - De Amerikaanse leerlooier John J. Loud verkrijgt octrooi op de kogelpen, een apparaat om leer mee te merken. Hoewel het geen succes wordt, geldt het als de voorloper van de balpen.
- 1911 - In Brussel vindt onder leiding van Hendrik Lorentz de allereerste Solvay-conferentie plaats.
- 1925 - John Logie Baird schiet in Londen de eerste tv-beelden.
- 1973 - Bij Istanboel wordt de brug over de Bosporus die Europa en Azië verbindt, geopend.
- 1981 - Lancering van Venera 13, het eerste ruimtetuig dat kleurenfoto's maakt van het oppervlak van Venus.
- 1985 - Wubbo Ockels gaat als eerste Nederlander de ruimte in. Hij vliegt mee met de bemanning van de Spaceshuttle Challenger.
- 1990 - Groot-Brittannië is geen eiland meer: om 20u25 wordt onder het Kanaal een verbinding van 5 centimeter tot stand gebracht tussen Groot-Brittannië en het Europese vasteland.

Geboren

1735 - John Adams, president van de Verenigde Staten (overleden 1826)
1751 - Richard Sheridan, Iers toneelschrijver en politicus (overleden 1816)
1770 - Arnold Jan Bernard van Suchtelen, Nederlands bestuurder, burgemeester van Deventer en Tweede Kamerlid namens Overijssel (overleden 1849)
1816 - Gerardus Henri Betz, Nederlands politicus (overleden 1868)
1821 - Fjodor Dostojevski, Russisch schrijver (overleden 1881)
1834 - Carel Marie Brantsen, Nederlands politicus (overleden 1909)
1839 - Alfred Sisley, Frans impressionistisch schilder (overleden 1899)
1849 - Johannes Willem van Reinhartshausen, kleinzoon van Koning Willem I (overleden 1861)
1873 - Francisco I. Madero, Mexicaans staatsman (overleden 1913)
1882 - Günther von Kluge, Duits generaal (overleden 1944)
1885 - Ezra Pound, Amerikaans dichter (overleden 1972)
1887 - Georg Heym, Duits schrijver (overleden 1912)
1888 - Eugene Mercer, Amerikaans atleet (overleden 1957)
1888 - Konstantinos Tsiklitiras, Grieks atleet (overleden 1913)
1893 - Roland Freisler, Duits jurist (overleden 1945)
1902 - María Izquierdo, Mexicaans kunstschilderes (overleden 1955)
1909 - Donald Brun, Zwitsers grafisch kunstenaar (overleden 1999)
1909 - Emiel Jozef De Smedt, Belgisch bisschop (overleden 1995)
1916 - Anton Cerer, Sloveens-Joegoslavisch zwemmer (overleden 2006)
1916 - John Opdam, Nederlands arts en meervoudig moordenaar (overleden 1983)
1918 - Elly den Haan-Groen, Nederlands politica (overleden 1998)
1921 - Bram Appel, Nederlands voetballer (overleden 1997)
1921 - Hanske Evenhuis-van Essen, Nederlands politica (overleden 2019)
1926 - Jacques Swaters, Belgisch autocoureur (overleden 2010)
1927 - Bob van der Born, Nederlands beeldend kunstenaar en striptekenaar (overleden 2017)
1927 - Willy Maltaite, Belgisch striptekenaar (overleden 2000)
1930 - Clifford Brown, Amerikaans jazztrompettist (overleden 1956)
1932 - Willem de Looper, Nederlands-Amerikaans kunstschilder (overleden 2009)
1932 - Louis Malle, Frans regisseur (overleden 1995)
1933 - Jan Vis, Nederlands politicus, journalist en rechtsgeleerde (overleden 2011)
1934 - Frans Brüggen, Nederlands musicus (overleden 2014)
1935 - Ágota Kristóf, Hongaars-Zwitsers schrijfster (overleden in 2011)
1935 - Michael Winner, Brits filmregisseur en culinair journalist (overleden 2013)
1937 - Claude Lelouch, Frans filmregisseur
1937 - Cancio Garcia, Filipijns rechter (overleden 2013)
1938 - Ed Lauter, Amerikaans acteur (overleden 2013)
1938 - Hilde Sacré, Vlaams actrice (overleden 2012)
1939 - Grace Slick, Amerikaans zangeres
1941 - Otis Williams, Amerikaans zanger
1942 - Sven-David Sandström, Zweeds componist, musicoloog, kunsthistoricus en muziekpedagoog (overleden 2019
1942 - Aad van Toor, Nederlands artiest (Adriaan van Bassie en Adriaan)
1944 - Ahmed Chalabi, Iraaks politicus (overleden 2015)
1944 - Džemaludin Mušović, Joegoslavisch voetballer en voetbalcoach
1944 - José-Miguel Ullán, Spaans dichter en kunstcriticus (overleden 2009)
1945 - Henry Winkler, Amerikaans acteur
1946 - André Catimba, Braziliaans voetballer
1946 - René Jacobs, Vlaams musicus
1946 - William Thurston, Amerikaans wiskundige (overleden 2012)
1946 - Sietze Veen, Nederlands voetballer en voetbalbestuurder
1947 - Timothy B. Schmit, Amerikaans bassist
1949 - Henk Rayer, Nederlands voetballer en -trainer (overleden 2013)
1950 - Rodolfo Gómez, Mexicaans langeafstandsloper
1951 - Harry Hamlin, Amerikaans acteur
1953 - Pete Hoekstra, Amerikaans politicus
1953 - Charles Martin Smith, Amerikaans acteur, scenarioschrijver en regisseur
1954 - Piero Gros, Italiaans alpineskiër
1957 - Rob Ehrens, Nederlands springruiter en bondscoach
1957 - Ľubomír Ftáčnik, Slowaaks schaker
1958 - Olga Commandeur, Nederlands atlete en televisiepresentatrice
1958 - François Kalist, Frans rooms-katholiek bisschop
1958 - Bernd Niesecke, Oost-Duits roeier
1959 - Marcel Boekhoorn, Nederlands ondernemer en investeerder
1959 - Glenn Hysén, Zweeds voetballer
1959 - Anne Michel, Belgisch atlete
1959 - Giny Vos, Nederlands beeldhouwer, installatie- en lichtkunstenaar
1960 - Ype Anema, Nederlands voetballer
1960 - Ao Chi Hong, Macaus autocoureur
1960 - Diego Maradona, Argentijns voetballer en voetbalcoach

1961 - Péter Bozsik, Hongaars voetballer en voetbalcoach
1961 - Hans Segers, Nederlands voetbaldoelman
1962 - Colin Clarke, Noord-Iers voetballer en voetbalcoach
1963 - Gilberto Milos, Braziliaans schaker
1964 - Patrick Bosch, Nederlands voetballer (overleden 2012)
1964 - Howard Lederer, Amerikaans pokerspeler
1966 - Ljoedmila Rogatsjova, (Sovjet-)Russisch atlete
1967 - Gastón Acurio, Peruviaans kok en eigenaar internationale restaurantketens
1967 - Ilija Lupulesku, Servisch-Amerikaans tafeltennisser
1969 - Stanislav Gross, Tsjechisch politicus (overleden 2015)
1969 - Ronald van Raak, Nederlands politicus
1969 - Robert Roest, Nederlands voetballer
1971 - Pascale Bal, Belgisch actrice
1971 - Paulo Nunes, Braziliaans voetballer
1971 - Suzan van der Wielen, Nederlands hockeyster
1972 - Armand MacAndrew, Surinaams voetballer
1973 - Adam Copeland (Edge), Canadees professioneel worstelaar
1974 - Stipe Erceg, Kroatisch acteur
1976 - David Hahn, Amerikaans persoon (overleden 2016)
1976 - Raffaele Ferrara, Italiaans wielrenner
1976 - Sabien Tiels, Vlaams zangeres
1977 - Eefke Mulder, Nederlands hockeyster
1978 - Tom Zirbel, Amerikaans wielrenner
1979 - Simão, Portugees voetballer
1980 - Choi Hong-man, Zuid-Koreaans vechtsporter
1981 - Muna Lee, Amerikaans atlete
1981 - Rubén Pérez, Spaans wielrenner
1982 - Teyba Erkesso, Ethiopisch atlete
1982 - Lien Van de Kelder, Belgisch actrice
1982 - Yoka Verbeek, Nederlands actrice
1984 - Angesz, Nederlands zanger
1985 - Ragnar Klavan, Estisch voetballer
1986 - Sebastián Crismanich, Argentijns taekwondoka
1986 - Bart Michiels, Belgisch schaker
1986 - Thomas Morgenstern, Oostenrijks schansspringer
1987 - Darryl, Nederlands rapper
1987 - Jekaterina Toedegesjeva, Russisch snowboardster
1988 - Janel Parrish, Amerikaans actrice en singer-songwriter
1992 - Pieter-Jan Hannes, Belgisch atleet
1993 - Pip Pellens, Nederlands actrice
1994 - Ivan Taranov, Russisch autocoureur
1995 - Raies Roshanali, Nederlands voetballer
1995 - Emile Verdonck, Belgisch atleet
1997 - Dioni Jurado, Nederlands zanger

Overleden

1463 - Maria van Bourgondië (70), Huis van Valois
1611 - Karel IX van Zweden (61), koning van Zweden
1776 - Simón de Anda (75), Spaans koloniaal bestuurder
1824 - Charles Maturin, Iers schrijver
1827 - Henry Salt (47), Engels kunstenaar, diplomaat en egyptoloog
1910 - Henri Dunant (82), Zwitsers bankier en oprichter van het Rode Kruis
1915 - Theodorus Cox (73), Nederlands kunstsmid
1947 - Heinrich Danckelmann (60), Duits generaal
1949 - Angela Raubal (66), Oostenrijks halfzus van Adolf Hitler
1956 - Jacques Moeschal (56), Belgisch voetballer
1960 - Jan Buiskool (61), Nederlands jurist en politicus
1968 - Rose Wilder Lane (81), Amerikaans schrijfster, de dochter van de schrijfster Laura Ingalls Wilder
1975 - Andrés Mazzali (73), Uruguayaans voetballer, atleet en basketballer
1988 - Rodrigues (63), Braziliaans voetballer
1993 - Paul Grégoire (82), Canadees kardinaal-aartsbisschop van Montreal
1996 - Roberto Belangero (68), Braziliaans voetballer
2002 - Jam Master Jay (37), Amerikaans rap- en hiphop-muzikant
2007 - Paul Römer (79), Nederlands cameraman en televisieregisseur
2007 - John Woodruff (92), Amerikaans atleet
2008 - Valentin Boeboekin (77), Sovjet-Russisch voetballer en trainer
2009 - Juvenal Amarijo (85), Braziliaans voetballer
2009 - Claude Lévi-Strauss (100), Frans etnoloog
2009 - Manu Verreth (69), Belgisch acteur
2009 - František Veselý (65), Tsjechisch voetballer
2010 - John Benson (67), Schots voetballer en voetbalcoach
2010 - Harry Mulisch (83), Nederlands schrijver
2010 - Nachi Nozawa (72), Japans acteur
2013 - Clem De Ridder (93), Belgisch activist, componist en schrijver
2013 - Ray Mielczarek (67), Welsh voetballer
2013 - Michael Palmer (71), Amerikaans schrijver
2014 - Juan Flavier (79), Filipijns politicus
2014 - Thomas Menino (71), Amerikaans burgemeester Boston
2015 - Lense Koopmans (72), Nederlands hoogleraar en bedrijfscommissaris
2015 - Al Molinaro (96), Amerikaans acteur
2015 - Sinan Şamil Sam (41), Turks bokser
2016 - Gunnar Daan (77), Nederlands architect, hoogleraar en beeldend kunstenaar
2016 - Frank Noya (82), Nederlands musicus
2018 - David Azulai (64), Israëlisch minister
2018 - James Joseph Bulger (89), Amerikaans crimineel
2018 - Sangharakshita (93), Brits boeddhistisch leraar en schrijver
2019 - Dick Corporaal (82), Nederlands burgemeester
2019 - Russell Brookes (74), Brits rallyrijder
2019 - Rienk Wegener Sleeswijk (78), Nederlands jurist, rechter, kamerheer en maritiem historicus

Viering/herdenking

Rooms-katholieke kalender:
- Zalige Angelus (Falcone) van Acri († 1739)
- Heiligen Zenobia en Zenobius (van Sidon) († 3e eeuw)
- Heilige Alfons Rodriguez († 1617)
- Heilige Marcellus van Tanger († c. 298)
Servisch-orthodoxe kalender:
- De heilige Helena van Servië († 1314)

Weerextremen

Nederland

*Dagrecords*^[1]
	Officiële records			Landelijke records
Gebeurtenis	Jaar	Extreem	Locatie	Jaar	Extreem	Locatie
Laagste etmaalgemiddelde temperatuur (°C)	1940	0,0	De Bilt	1940	−2,4	Maastricht
Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur (°C)	2005	16,5	De Bilt	2005	17,9	Westdorpe
Laagste minimumtemperatuur (°C)	1940	−3,7	De Bilt	1997	−6,1	Nieuw Beerta
Hoogste minimumtemperatuur (°C)	2005	13,8	De Bilt	2005	14,9	Hoek van Holland, Rotterdam, Vlissingen
Laagste maximumtemperatuur (°C)	1922	2,1	De Bilt	1940	−0,2	Maastricht
Hoogste maximumtemperatuur (°C)	2005	21,1	De Bilt	2005	22,6	Maastricht
Hoogste uurgemiddelde windsnelheid (m/s)	1911, 1916	14,4	De Bilt	2000	24,0	IJmuiden
Hoogste windstoot (m/s)	2000	24,0	De Bilt	2000	39,0	IJmuiden
Langste zonneschijnduur (uur)	1943, 1949	8,3	De Bilt	1995	9,0	Vlissingen, Wilhelminadorp
Langste neerslagduur (uur)	1994	18,1	De Bilt	1994	22,7	Volkel
Hoogste etmaalsom van de neerslag (mm)	1994	24,7	De Bilt	2000	63,3	Hoorn Terschelling
Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid (%)	1920	51	De Bilt	1920	51	De Bilt
Laagste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa)	1990	980,3	De Bilt	2000	974,7	Vlieland
Hoogste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa)	1997	1035,7	De Bilt	1997	1036,8	Eelde
Officiële records worden altijd gemeten op het KNMI-weerstation in De Bilt. Landelijke records kunnen worden gemeten op elk officieel KNMI-weerstation in Nederland.

Uitzonderlijke gebeurtenissen

1922 - Officieel maandrecord laagste maximumtemperatuur in °C van oktober gemeten in De Bilt: 2,1
1930 - Laatste officiële zachte dag van het jaar (maximumtemperatuur ≥ 15 °C in De Bilt)
1937 - Laatste officiële zachte dag van het jaar (maximumtemperatuur ≥ 15 °C in De Bilt)
1940 - Landelijk maandrecord laagste etmaalgemiddelde temperatuur in °C van oktober gemeten in Maastricht: −2,4
1940 - Landelijk maandrecord laagste maximumtemperatuur in °C van oktober gemeten in Maastricht: −0,2
2004 - Laatste officiële zachte dag van het jaar (maximumtemperatuur ≥ 15 °C in De Bilt)
2005 - Laatste officiële warme dag van het jaar (maximumtemperatuur ≥ 20 °C in De Bilt). Dit is de meest late datum waarop de laatste warme dag is gemeten.
2022 - Laatste officiële warme dag van het jaar (maximumtemperatuur ≥ 20 °C in De Bilt)
2022 - Laatste landelijke warme dag van het jaar gemeten in Arcen, De Bilt, Deelen, Eelde, Eindhoven, Ell, Hupsel, Lauwersoog, Lelystad, Maastricht, Marknesse, Nieuw Beerta, Twenthe en Volkel (maximumtemperatuur ≥ 20 °C op een officieel weerstation)

België

Dagrecords^[2]

1949 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur −0,8 °C. Dit is de koudste dag ooit in de maand oktober.
2005 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 18,6 °C
1940 - Laagste minimumtemperatuur −5 °C
2005 - Hoogste maximumtemperatuur 22,4 °C
1894 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 36,9 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen^[3]

1941 - Sneeuwlaag van 5 cm dik in Ukkel.
2000 - Windstoten tot 100 km/h in Gosselies (Charleroi) en tot 108 km/h in Bierset (Grâce-Hollogne).
2008 - In Heldergem (Haaltert) blijft de maximumtemperatuur steken op 3,9 °C.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Afgeleid uit de door het KNMI gepubliceerde klimatologische gegevens 1901-2023
↑ KMI-Gegevens Ukkel 1833-2009 (temperaturen vóór juni 1983 gecorrigeerd naar gesloten thermometerhut)
↑ KMI Gegevens Ukkel 1901-2015 met aanvullingen

Zie de categorie 30 October van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[KNMI-Bilt-1] Afgeleid uit de door het KNMI gepubliceerde klimatologische gegevens 1901-2023

[KMI-Ukkel-2] KMI-Gegevens Ukkel 1833-2009 (temperaturen vóór juni 1983 gecorrigeerd naar gesloten thermometerhut)

[KMI-Ukkel2-3] KMI Gegevens Ukkel 1901-2015 met aanvullingen

[1]

[2]

[3]