Oscar voor beste bewerkte scenario
De Academy Award voor beste bewerkte scenario (ook bekend als de Oscar voor beste bewerkte scenario) is een jaarlijkse filmprijs van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Enkel scenario's die gebaseerd werden op een ander medium komen in aanmerking voor de Oscar. In deze categorie gaat het in de meeste gevallen om scenario's die gebaseerd zijn op toneelstukken, romans of biografieën. Andere voorbeelden zijn scenario's die gebaseerd zijn op nieuwsartikels of de personages en verhaallijnen uit stripverhalen of andere film- en televisieproducties. Deze categorie is de tegenhanger van de Academy Award voor beste originele scenario.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Oscar voor beste bewerkte scenario werd op 16 mei 1929 voor het eerst uitgereikt, toen nog onder de titel Best Writing, Adaptation. Sindsdien maakt de prijs jaarlijks deel uit van de Oscaruitreiking.
Hoewel de categorie begon als Best Writing, Adaptation kwamen aanvankelijk ook originele scenario's in aanmerking voor de prijs. Zo wonnen The Big House (1930) en The Story of Louis Pasteur (1936) elk een Oscar met hun originele scenario. In de beginjaren werd de term "adaptation" dan ook enkele keren uit de titel weggelaten, waardoor de categorie eenvoudigweg Best Writing of Best Screenplay heette. Naast de Oscar voor beste (bewerkte) scenario werd er tot 1956 ook een prijs uitgereikt voor beste verhaal. In 1940 werd er een aparte categorie opgericht voor originele scenario's. In 1948 werden de twee categorieën nog een keer samengevoegd.
Winnaars en genomineerden
[bewerken | brontekst bewerken]De winnaars staan bovenaan in vette letters op een gele achtergrond. De overige films en scenaristen die werden genomineerd staan eronder vermeld in alfabetische volgorde.[1]
1927-1929
[bewerken | brontekst bewerken]1930-1939
[bewerken | brontekst bewerken]1940-1949
[bewerken | brontekst bewerken]1950-1959
[bewerken | brontekst bewerken]1960-1969
[bewerken | brontekst bewerken]1970-1979
[bewerken | brontekst bewerken]1980-1989
[bewerken | brontekst bewerken]1990-1999
[bewerken | brontekst bewerken]2000-2009
[bewerken | brontekst bewerken]2010-2019
[bewerken | brontekst bewerken]2020-2029
[bewerken | brontekst bewerken]Opmerkelijke winnaars en recordhouders
[bewerken | brontekst bewerken]De scenaristen die de Oscar voor beste bewerkte scenario twee keer wonnen zijn:
- Joseph L. Mankiewicz (1949, 1950)
- George Seaton (1947, 1954)
- Michael Wilson (1951, 1957)
- Robert Bolt (1965, 1966)
- Francis Ford Coppola (1972, 1974)
- Mario Puzo (1972, 1974)
- Alvin Sargent (1977, 1980)
- Ruth Prawer Jhabvala (1986, 1992)
- Alexander Payne (2004, 2011)
Frances Marion was de eerste vrouw die de Oscar voor beste bewerkte scenario won. Ze kreeg de prijs voor het misdaaddrama The Big House (1930). James Ivory is de oudste winnaar ooit. Hij was 89 jaar toen hij won met het scenario voor Call Me by Your Name (2017). Ernest Thompson is de jongste winnaar ooit. Hij was 32 jaar toen hij een Oscar won voor het scenario van On Golden Pond (1981).
Philip en Julius Epstein waren de eerste broers die de prijs wonnen. Ze kregen de Oscar voor het scenario van Casablanca (1942). Ook de broers William en James Goldman wonnen elk een Oscar, maar telkens voor een andere film. James Goldman won voor The Lion in Winter (1968) en zijn broer William won acht jaar later voor All the President's Men (1976). De broers Joel en Ethan Coen wonnen de Oscar voor hun misdaadfilm No Country for Old Men (2007). Peter Jackson en zijn echtgenote Fran Walsh wonnen samen voor The Lord of the Rings: The Return of the King (2003).
Verscheidene schrijvers wonnen zowel de Oscar voor bewerkte als originele scenario. Wanneer de twee categorieën samengevoegd worden, zijn er vijf recordhouders die drie keer een Oscar wonnen voor het schrijven van een scenario:
- Charles Brackett (1945, 1950, 1953)
- Billy Wilder (1945, 1950, 1960)
- Francis Ford Coppola (1970, 1972, 1974)
- Paddy Chayefsky (1955, 1971, 1976)
- Woody Allen (1977, 1986, 2011)
Wanneer de twee categorieën voor scenario's gecombineerd worden, is Woody Allen de recordhouder wat betreft nominaties. Hij werd in totaal zestien keer genomineerd, telkens in de categorie voor beste originele scenario. Billy Wilder werd tijdens zijn carrière twaalf keer genomineerd voor het schrijven van een scenario.
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Frances Marion was in 1930 de eerste vrouwelijke winnaar.
-
Billy Wilder won in 1945 voor The Lost Weekend.
-
Francis Ford Coppola won in zowel 1972 als 1974 voor zijn adaptatie van het boek The Godfather.
-
Oliver Stone won in 1978 met het gevangenisdrama Midnight Express.
-
Ernest Thompson is de jongste winnaar ooit, hij was 32 toen hij in 1982 won met On Golden Pond.
-
Bernardo Bertolucci won in 1987 met The Last Emperor.
-
Actrice Emma Thompson won in 1995 met haar scenario voor Sense and Sensibility.
-
De broers Joel en Ethan Coen wonnen voor No Country for Old Men (2007).
-
Alexander Payne won in 2004 en 2011.
-
Aaron Sorkin won in 2010 met The Social Network.
-
John Ridley won in 2013 met 12 Years a Slave.
-
James Ivory is de oudste winnaar ooit, hij was 89 toen hij in 2017 won met Call Me by Your Name.
- Noten
- ↑ Er waren bij deze uitreiking geen nominaties, tijdens de ceremonie werden alleen de winnaars bekend gemaakt. Op basis van interne gegevens is achteraf bepaald welke films door de verschillende takken van de Academy in beraad waren genomen.
- ↑ Lady for a Day werd tweede, State Fair derde.
- ↑ The Thin Man werd tweede, Viva Villa! derde.
- ↑ Mutiny on the Bounty werd tweede, Captain Blood derde.
- ↑ Write-in nominatie, niet officieel genomineerd door de Academy.
- ↑ Op basis van het onderzoek en de bestuursbeslissing van de Writers Guild of America West, besloot de Academy op 3 juli 1991 om Albert Maltz te herstellen als scenarist van Broken Arrow. Michael Blankfort had voor hem als front op de titels van de film gestaan en werd daarom genoemd in de nominatie voor het scenario. De naam van Blankfort is verwijderd van de nominatie.
- ↑ Begin 1956 was de naam van Michael Wilson, een scenarist op de zwarte lijst van Hollywood, door distributeur Allied Artists geschrapt van de titels van Friendly Persuasion, gebaseerd op een overeenkomst uit 1952 tussen de Screen Writers Guild en verschillende productiebedrijven. Die overeenkomst gaf studio's het recht om de naam van een persoon, die verzuimd had zich te zuiveren voor een comité van het Amerikaans Congres, weg te laten van de titels van een film, indien beschuldigd van communistische banden, zoals destijds het geval was met Wilson. De Academy kwam hierdoor in de ongemakkelijke positie dat het een Oscar kon verlenen aan iemand wiens naam was weggelaten van de filmtitels en herzag hierom zijn statuten tijdens een speciale vergadering op 6 februari 1957. Deze herziening kwam er op neer dat in dergelijke gevallen het scenario in aanmerking kwam voor nominatie, maar de specifieke schrijver niet. De volgende instructies werden verzonden aan Price Waterhouse & Co., die de stembiljetten van de Academy verzorgde: "...we vragen dat als Friendly Persuasion een van de vijf genomineerden is voor Beste bewerkte scenario, u de andere vier op alfabetische volgorde opsomt en hieronder: Friendly Persuasion – Prestatie genomineerd, maar schrijver komt niet in aanmerking voor toekenning onder de statuten van de Academy." Op 17 februari 1957 stemde de Board of Governors om Price Waterhouse & Co. te instrueren "... om vijf nominaties op te sommen, en in het geval dat een van deze krachtens de statuten niet in aanmerking zou komen, er vier nominaties zouden verschijnen bij de definitieve stemming." Deze nominatie stond dus niet op het stembiljet. De herziening van de statuten werd op 12 januari 1959 door de Academy als "onwerkbaar" ingetrokken. Op 10 december 2002 stemde de Board of Governors om de nominatie van Wilson te herstellen.
- ↑ Hoewel Pierre Boulle als scenarist werd vermeld in de titels van de film, was het algemeen bekend dat de op de zwarte lijst geplaatste schrijvers, Michael Wilson en Carl Foreman, het scenario schreven op basis van de roman van Boulle (vertaald uit het Frans). Op 11 december 1984 kende de Board of Governors postuum Oscars toe aan Wilson en Foreman, de gegevens van de Academy zijn bijgewerkt.
- ↑ Op verzoek van zijn weduwe en op aanbeveling van het Executive Committee van de scenaristen-tak, stemde de Board of Governors op 22 juni 1993 in om de naam van Nedrick Young te herstellen bij de nominaties en award gegeven aan Nathan E. Douglas, het pseudoniem van Young tijdens zijn periode op de zwarte lijst van Hollywood.
- ↑ De Board of Governors stemde op 26 september 1995 om de Academy Award-nominatie te geven aan Michael Wilson, destijds op de zwarte lijst, samen met Robert Bolt. Dit was het resultaat van de ontdekking van de Writers Guild of America dat Wilson en Bolt samen de eer hadden voor het scenario.
- Bronnen