IJplein
| Wijk van Amsterdam | |
|---|---|
| |
| Kerngegevens | |
| Gemeente | Amsterdam |
| Stadsdeel | Noord |
| Coördinaten | 52°22'56,831"NB, 4°54'54,068"OL |
| Oppervlakte | 0 km² |
| - land | 0 km² |
| - water | 0 km² |
| Inwoners (2023) |
0[1] (Deling door nul inw./km²) |
| Woningvoorraad | 0 woningen[1] |
| Overig | |
| Postcode(s) | 1021 |
De Amsterdamse stadsbuurt IJplein ligt in het stadsdeel Amsterdam-Noord tussen de Meeuwenlaan, Pontplein, de Noordwal en de Motorwal. De woningen zijn tussen 1980 en 1987 gebouwd. In de noordpunt op de hoek van de Meeuwenlaan en de Motorwal zijn enkele winkels en het buurtcentrum De Meeuw gevestigd.
Vanaf het voetpad langs de Noordwal is er een goed zicht op het IJ dat onderbroken wordt door het terras en het gebouw Wilhelminadok. Het IJpleinveer, een van de Amsterdamse veren landt bij het Pontplein aan. Het veer brengt voetgangers en (brom)fietsers naar het Centraal Station. Aan de Meeuwenlaan staat het veelkleurige jongerencentrum De Valk.
Geschiedenis
In het oostelijk deel verwijzen de straatnamen naar de scheepsreparatiewerf ADM (Amsterdamsche Droogdok Maatschappij) die hier van 1879 tot 1980 gevestigd was. Op het centrale plein genaamd Het Dok staat een gedenkplaat voor 100 jaar ADM en het kunstwerk 'Monument voor de scheepsbouw'.
Het westelijk deel wordt doorsneden door het Hollandia-Kattenburgpad. Deze naam verwijst naar de regenkledingfabriek Hollandia-Kattenburg die hier van 1915 tot 1974 gevestigd was. Naast dit pad staat het herdenkingsmonument van Cephas Stauthamer voor de slachtoffers van Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. In 1942 werden hier 367 Joodse personeelsleden door de Duitse bezetters opgepakt en samen met hun familie gedeporteerd. Van hen kwamen er na de oorlog slechts 8 terug.
Opzet
Kort na het vertrek van de laatste industrie in 1980 is hier het tiendaagse Festival of Fools gehouden. Daarna is alle industriële bebouwing gesloopt en de insteekhaven gedempt. Het stedenbouwkundig plan voor de nieuwbouw is door Rem Koolhaas (OMA) gemaakt. Dit plan voorzag in woonblokken die voor een groot deel dwars op de richting van het IJ staan. Hierdoor kregen ze allemaal uitzicht op het IJ. Ook aan de inrichting van woonomgeving besteedde Rem Koolhaas tot in detail aandacht, wat nog steeds te zien is aan de groene binnenterreinen. In de westelijke punt zijn de woongebouwen ontworpen door de architect H.M.A. van der Meer.
De gedempte insteekhaven van de scheepsreparatiewerf zou volgens het plan open gehouden worden, maar is nu gedeeltelijk bebouwd met noodgebouwen van een basisschool. Ook staat hier het kunstwerk De Muur van Alfred Eikelenboom uit 1987. De woongebouwen rond Het Dok zijn ontworpen door de architecten K. de Kat en D. Peek. De woon- en winkelgebouwen aan de Motorwal zijn ontworpen door Rem Koolhaas (OMA).
Fotogalerij
-
Achterkant van jongerencentrum De Valk en woongebouwen aan de Meeuwenlaan. -
Gebouw met woningen, winkels en buurtcentrum ontworpen door Rem Koolhaas. -
Het IJplein vanaf het IJ. -
IJveer 33 naar het IJplein. -
tekst op de plaat: OP 11 NOVEMBER 1942 WERDEN 367 JOODSE MEDEWERKERS VAN HOLLANDIA KATTENBURG TEZAMEN MET HUN FAMILIELEDEN 826 PERSONEN WEGGEVOERD NAAR DUITSE CONCENTRATIEKAMPEN.
Bronnen
- Nieuwendammerham, een eeuw lang bedrijvigheid, Historisch Centrum Amsterdam-Noord, 1998
- Regenjassen en oorlogsleed van Pauline Micheels in het maandblad Ons Amsterdam van maart 2009
- Architectuurkaart Amsterdam-Noord, Arcam, 2010
- IJ-Plein, een speurtocht naar nieuwe compositorische middelen van Bernard Leupen, 010 Rotterdam 1989
Externe links
| Bronnen, noten en/of referenties |
· 
· 