Rijnestein

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Zie het artikel Rhijnestein voor het kasteel in Cothen
Rijnestein
Kasteel Rijnestein
tekening van Roelant Roghman, 1646-1647
Locatie Nieuwegein
Algemeen
Kasteeltype versterkt huis
Gebouwd in 14e eeuw
Gesloopt in 1779
Monumentale status gewaardeerd, niet beschermd
Bijzonderheden ridderhofstad

Rijnestein is een voormalig kasteel en ridderhofstad in Nieuwegein in de Nederlandse provincie Utrecht.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het bouwjaar van het kasteel is onbekend. De eerste betrouwbare vermelding dateert uit 1392: dan wordt Gerrit van Rijn door de heer van Vianen met het huis beleend. Het kasteel zou nog tot 1661 leenroerig blijven aan de Heerlijkheid Vianen. In 1398 werd Gerrit samen met Willem van den Rhyn t'Utrecht genoemd als leenman van de graaf van Holland. In 1440 kwam het kasteel in handen van Wouter van Mathenesse. Zijn zoon Adriaan droeg het kasteel in 1469 weer over aan Jan van Renesse van Baer, wiens nazaten het kasteel tot 1606 in bezit hielden. In dat jaar weigerde de erfgenaam het kasteel over te nemen vanwege de schulden van zijn vader, waarna Rijnestein in handen van Anton van Utenhove kwam. Na diverse keren verkocht te zijn, kreeg Sigismund van Heyden het kasteel in 1762 in bezit, en hij voegde de naam Rijnestein aan zijn eigen familienaam toe. Via Sigismund Jacques van Heiden Reinestein ging het goed over naar zijn dochter, die trouwde met een lid van de familie De Milly. Hun kinderen droegen voortaan de naam De Milly van Heiden Reinestein. Het landgoed werd daarna in delen verkocht. Het kasteel zelf was in ieder geval in 1779 al verdwenen.

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

Over de bouwgeschiedenis is weinig bekend. In 1481 raakte het kasteel in ieder geval door brand beschadigd in de strijd tussen de stad Utrecht en de bisschop. De tekening van Roelant Roghman uit 1646/1647 geeft aan dat het kasteel uit drie elementen bestond: een rechthoekige frontvleugel, een blokvormig achterhuis en daartussen een verbindingsdeel. Het achterhuis en het verbindingsdeel lijken uit de 16e eeuw te stammen, terwijl de frontvleugel uit het tweede kwart van de 17e eeuw dateert. Uit 18e-eeuwse tekeningen komt naar voren dat de frontvleugel en het verbindingsdeel later een extra verdieping hadden gekregen.

Naast het kasteel stonden een dienstgebouw en een duiventil. Ook was er sprake van een losstaande toren met een traptorentje er aan vast: mogelijk was dit het poortgebouw.

Onbekend is wanneer het kasteel is afgebroken, maar in 1779 blijkt er geen kasteel meer te staan.

Omstreeks 1963 zijn de grachten gedempt. Even ten westen van het kasteelterrein staat nu een boerderij met de naam Rijnestein. Het kasteelterrein zelf ligt onder het viaduct van de Rijksweg A2. Onderzoek heeft uitgewezen dat er nog resten van de kasteelfundamenten aanwezig zijn.