Wikipedia:Wist je dat

Overzicht beheerpagina's
Overzicht navigatie

Elke dag wordt op de hoofdpagina een overzicht gegeven van wist-je-datjes, waarin sommige artikelen uit Wikipedia kort worden aangestipt. Hiertoe zijn verschillende sjablonen beschikbaar. Na een jaar wordt de cyclus van deze weetjes automatisch herhaald. De wist-je-datjes zijn bedoeld om bezoekers via deze manier naar artikelen te laten navigeren.

• Het lijstje wordt dagelijks om 24.00 uur 's nachts (MET/MEZT, dus Belgische/Nederlandse tijd) automatisch vervangen, indien de pagina Sjabloon:Hoofdpagina_-_wist_je_dat_<datum> bestaat.
• Hieronder staat een overzicht van vandaag en de tien vorige en tien volgende dagen.
• Oude weetjes kun je vinden op Wikipedia:Archief/Wikipedia:Wist je dat/Oud.
• Ideeën voor nieuwe weetjes kunnen geplaatst worden op het Wikiproject Wist je dat.

26 november ... de Leeuwarder Courant voor het eerst in 1752 verscheen, waarmee het de oudste nog onder dezelfde naam opererende krant van Nederland is? ... de grootste buitenaardse meren in ons zonnestelsel zich op Titan bevinden, een van de manen van Saturnus? ... de meeste gewervelde dieren zelf vitamine C aanmaken, maar de mens dat niet kan en het dus via zijn voeding moet binnenkrijgen? ... Asterix en Obelix zijn vernoemd naar twee leestekens, asterisk (sterretje) en obelisk (kruis)? ... Johann Sebastian Bach zijn Goldbergvariaties zou hebben gecomponeerd als slaapmuziek voor graaf Von Keyserlingk?
Voorbije 10 dagen	Komende 10 dagen
25 november ... bij het ontstaan van de vulkaan Paricutín in 1943 twee dorpen (Paricutín en San Juan Parangaricutiro) verloren gingen? ... het neoclassicistische gebouw Aubette in Straatsburg modernistische interieurs bevat, ontworpen door Jean Arp, Sophie Taeuber-Arp en Theo van Doesburg? ... Steven Bradbury, de eerste Australiër die bij de Olympische Winterspelen een titel won, na zijn overwinning moest toegeven dat hij niet de snelste schaatser was geweest? ... het onjuiste idee dat de Titanic een snelheidsrecord had moeten breken in de Tweede Wereldoorlog door de nazi's is gebruikt om een anti-Britse propagandafilm over de ramp te maken? ... de Amerikaanse president Martin Van Buren van huis uit Nederlands sprak?	27 november ... er in een graftombe in Maes Howe te Schotland een grote hoeveelheid graffiti te zien is, die Vikingen daar in de 12e eeuw achterlieten? ... de ZX Spectrum een homecomputer uit de vorige eeuw is, die gebruikmaakt van een televisietoestel als monitor en te programmeren is met rubberen toetsen? ... pofmais al 6700 jaar geleden werd verbouwd? ... edelherten in het Duits-Tsjechisch grensgebied het voormalige IJzeren Gordijn nog steeds mijden? ... de urineblaas 1500 ml urine kan bevatten, maar eigenlijk nooit meer dan 800 ml bevat?
24 november ... de gevangenis op Alcatraz nog geen jaar na Frank Morris' ontsnapping gesloten werd? ... Dante Alighieri zijn meesterwerk De goddelijke komedie (1306-1321), over een reis door de hel en de hemel, schreef terwijl hij verbannen was uit Florence? ... het eerste, naamloze, album van de Britse rockgroep ELO in Amerika uitkwam met de titel No answer, als gevolg van een verkeerd begrepen telefoongesprek? ... de lichtsnelheid in vacuüm een natuurconstante is, maar dat daarbuiten licht vertraagd en zelfs stilgezet kan worden? ... de zeer giftige zwarte mamba de snelste slang ter wereld is en zo nodig herhaaldelijk zal bijten?	28 november ... er bij zweefvliegen een grote diversiteit aan mimicry is, met imitaties van bijen (de kegelbijvlieg), hommels (de hommelreus), wespen (de grote fopwesp) en bladwespen (de grote gouden bladloper)? ... sommige namen bij tropische cyclonen niet meer gebruikt worden, wanneer een cycloon met die naam verwoestend is geweest? ... er in Tibet naast het Tibetaans boeddhisme nog een andere Tibetaanse vorm van boeddhisme wordt beleden onder de naam Bön? ... het bombardement op Brussel (1695) door Lodewijk XIV van Frankrijk zelfs door Napoleon een eeuw later als barbaars en nutteloos werd veroordeeld? ... rode elementen op Nederlandse verkeersborden sinds 2012 worden voorzien van een witte bies, zodat ze beter herkenbaar zijn voor mensen die kleurenblind zijn?
23 november ... Karl Marx' oom Lion Philips de grootvader was van Anton en Gerard Philips? ... de wilde eend in Europa de eendensoort is die het meest voorkomt in de omgeving van mensen? ... de in 1912 gezonken Titanic niet voldoende reddingssloepen aan boord had? ... Teylers Museum in Haarlem sinds de oprichting in 1778 in hetzelfde pand is gevestigd? ... het lange tijd onduidelijk bleef wie de auteursrechten bezat van de selfies gemaakt door een kuifmakaak?	29 november ... de teddybeer is geïnspireerd op de Amerikaanse president Theodore Roosevelt? ... voormalig voetbalverslaggever Hugo Walker als honkballer in het Nederlands team speelde? ... de dichter en diplomaat Constantijn Huygens in 1638 voor zijn overleden vrouw het sonnet Op de dood van Sterre schreef, haar 50 jaar overleefde en nooit meer hertrouwde? ... componist Simeon ten Holt de tijdsduur van Canto Ostinato open laat, waardoor uitvoeringen enkele uren kunnen duren, maar "hoe-langer-hoe-beter" volgens hem een misverstand is? ... het Rijksmuseum Amsterdam in 1800 begon als Nationale Kunst-Galerij in Huis ten Bosch?
22 november ... de Canadees Ralph Steinman de enige Nobelprijswinnaar is die de prijs postuum kreeg toegekend? ... er bier bestaat met rooksmaak, doordat het is gebrouwen van gerookte mout? ... de Wolga de langste rivier van Europa is? ... de planeet Saturnus een heel lage dichtheid heeft en zou blijven drijven als hij in een bak met water zou passen? ... de in 2018 overleden predikant Klaas Hendrikse van de Protestantse Kerk niet geloofde dat God bestaat, maar iets is dat 'gebeurt'?	30 november ... het woord deodorant uit Latijnse woordelementen bestaat en letterlijk ontgeurder betekent? ... de vulkaan Loki Patera op de Jupitermaan Io een caldeira heeft van meer dan 10.000 vierkante kilometer? ... een wolk koolstofdioxide in het Nyosmeer in 1986 tot een limnische uitbarsting kwam met 1724 doden tot gevolg? ... de zandsuppletie door de zandmotor bij Ter Heijde wordt uitgevoerd door te bouwen met de natuur? ... de hazelworm geen worm is maar een hagedis zonder poten?
21 november ... de mier Adetomyrma venatrix bloed drinkt van zijn larven? ... Enith Brigitha en Anthony Nesty de eerste gekleurde zwemmers waren die Olympische medailles wonnen? ... de tekst van Vondels toneelstuk Lucifer in 1654 meteen een bestseller werd toen de autoriteiten na twee voorstellingen verdere opvoering verboden? ... de Engelse band Pink Floyd is vernoemd naar de Amerikaanse bluesmuzikanten Pink Anderson en Floyd Council? ... de toren van de Dom van Utrecht sinds een storm in 1674 niet meer aan de rest van het kerkgebouw vaststaat?	1 december ...de Nederlander Samuel van de Putte in de achttiende eeuw de eerste Europeaan was die de route Lhasa–Peking heen en terug reisde? ... het sinterklaasliedje Zie, de maan schijnt door de bomen (1845) is geschreven door J.P. Heije en getoonzet door J.J. Viotta? ... Rio de Janeiro van 1807 tot 1822 de hoofdstad van Portugal was? ... het Belgenmonument in Amersfoort, vanuit België opgezet en gebouwd van 1916 tot 1919 als dank voor genoten gastvrijheid van Belgische vluchtelingen in Nederland in de Eerste Wereldoorlog, pas in 1938 officieel werd overgedragen vanwege spanningen tussen de twee landen? ... de Filipijnse en Maleise vliegende kat huidvliegers zijn, die nauw verwant zijn aan de primaten?
20 november ... Kiribati op het noordelijke, zuidelijke, oostelijke én westelijke halfrond ligt? ... Keizer Haile Selassie van Ethiopië tot Ridder Grootkruis Militaire Willems-Orde werd benoemd vanwege zijn strijd tegen het Italië van Mussolini? ... de Aboe Simbel-tempel in Egypte, die in de 13e eeuw voor Chr. uit een berg was gehakt en 10 meter hoog is, in de jaren 1964–1968 in stukken moest worden gezaagd en verhuisd, omdat hij onder water dreigde te verdwijnen? ... de verregaande autonomie van de Finse, door Zweedstaligen bevolkte regio Åland in 1921, het gevolg is van een van de eerste successen van de in 1919 opgerichte Volkenbond? ... een mens elke dag voldoende huidschilfers produceert om één miljoen mijten te voeden?	2 december ... de Strofische gedichten van de middeleeuwse mystica Hadewijch 700 jaar lang werden beschouwd als gedichten, tot professor Louis Grijp in 1992 aantoonde dat het liederen waren door zes melodieën te achterhalen? ... John Paul Larkin door te scatten van zijn stotterprobleem een tophit maakte? ... het zevenentwintigste amendement van de Grondwet van de Verenigde Staten al in 1789 aan de staten werd voorgelegd, maar pas in 1992 werd opgenomen in de grondwet? ... het ruim 4000 jaar oude Soemerisch spijkerschrift een zestigtallig talstelsel kende, dat de basis vormt voor onze verdeling van een uur in 60 minuten? ... de Guinnessbrouwerij in 1886 was uitgegroeid tot de grootste bierbrouwerij ter wereld?
19 november ... Astrid Lindgren werd geïnspireerd tot het kinderboek De gebroeders Leeuwenhart toen zij in 1972 op het kerkhof van Vimmerby een graf zag van twee broers die in hetzelfde jaar waren gestorven? ... Engelbert Humperdinck in 1997 een album uitbracht met 13 Engelstalige covers van oorspronkelijk Nederlandstalige nummers? ... sommige universiteiten een studie in de oenologie aanbieden? ... de maanvis een gewicht kan bereiken van 2300 kilogram en een legsel van 300 miljoen eieren kan produceren? ... John Adams en Thomas Jefferson, respectievelijk de tweede en de derde president van de Verenigde Staten, beiden op de vijftigste verjaardag van de mede door hen ondertekende Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring stierven?	3 december ... direct nadat Gerard Cox het controversiële lied Ajax is dood...! uitbracht, Ajax drie maal op rij de Europacup heeft gewonnen? ... Rowan Atkinson, de man achter personages als Mr. Bean en Blackadder, een master in de elektrotechniek heeft behaald aan de universiteit van Oxford? ... de sinterklaasliedjes O, kom er eens kijken en Hij komt, hij komt, die lieve goede Sint (1898) zijn geschreven door de Groningse onderwijzeres Katharina Leopold? ... de betrokkenheid van maffiabaas Al Capone bij dranksmokkel tijdens de drooglegging nooit bewezen kon worden, maar hij uiteindelijk wegens belastingontduiking veroordeeld werd? ... de Liberiaanse hoofdstad Monrovia, gesticht door bevrijde slaven, is vernoemd naar toenmalig president James Monroe van de Verenigde Staten?
18 november ... het Paard van Troje, waarmee de Grieken door een list de stad Troje konden innemen, was bedacht door koning Odysseus? ... Leonardo da Vinci zijn beroemde aantekeningenboeken in spiegelschrift schreef? ... een vondeling in Nederland vaak vernoemd wordt naar de plaats waar deze gevonden is? ... er tussen 1933 en 1945 een elektrische tramverbinding met overstap was tussen Verviers en Aken? ... het magnetische veld van Jupiter veertien maal zo sterk is als dat op Aarde?	4 december ... het pas met de komst van de trans-Atlantische telegraafkabel in 1866 mogelijk werd snel te communiceren tussen Europa en Noord-Amerika? ... de Andromedanevel en de Driehoeknevel met het blote oog waarneembaar zijn, ondanks dat ze zich op enkele miljoenen lichtjaren afstand van de Aarde bevinden? ... larven van bladmineerders gangetjes eten in bladeren? ... de uiterlijke duur van de periode tussen overlijden en reïncarnatie van 49 dagen in het Tibetaans boeddhisme volgens tibetologen zijn oorsprong kent in de door de Chinese prinses Jingcheng (8e eeuw) ingestelde rouwperiode voor de Tibetaanse aristocratie? ... W.F. Hermans' roman Nooit meer slapen, die geen jaaropgave bevat, zich volgens de kalender afspeelt in de zomer van 1962, maar afgaande op de leeftijd van hoofdpersoon Alfred Issendorf in 1965 moet spelen?
17 november ... bekend is dat de som van omgekeerden van alle priemgetallen oneindig, maar van alle priemtweelingen eindig is, hoewel niet bekend is of er eindig of oneindig veel priemtweelingen zijn? ... ijzerkoekjes hun naam niet aan hun samenstelling maar aan hun bereidingswijze te danken hebben? ... de Paralympische Zomerspelen van 1980 in Nederland werden gehouden, omdat de Sovjet-Unie, waar de Olympische Zomerspelen van 1980 werden gehouden, ze weigerde te organiseren aangezien in dat land geen gehandicapten zouden voorkomen? ... het filmscenario De bankroet jazz van Paul van Ostaijen uit 1920 pas werd verfilmd in 2009? ... de bultrug zijn grote wendbaarheid te danken heeft aan zijn lange, knobbelige borstvinnen?	5 december ... de standaard voor de viering van het Sint-Nicolaasfeest wordt beschreven in NEN 0512? ... de saxofoon in 1840 ontstond in België toen muziekinstrumentenbouwer Adolphe Sax een klarinetmondstuk op een koperinstrument met kleppen plaatste om zo de klankkleur van de klarinet te verbinden met de kracht van een koperinstrument? ... een astroïde geen, maar een asteroïde wel een hemellichaam is? ... het toyisme verantwoordelijk is voor enorme kunstwerken als de Stip in Emmen en de Uppspretta in IJsland? ... veertig procent van de inwoners van Vietnam de achternaam Nguyễn heeft?
16 november ... de stripboeken over Lucky Luke, een cowboy in het Amerikaanse Wilde Westen, niet uit Amerika komen, maar zijn bedacht en getekend door de Belg Maurice De Bevere? ... Giorgio Tuinfort werd onderscheiden met een Gouden Harp, Gouden Kalf en de Buma Exportprijs en daarnaast nog verschillende malen werd genomineerd voor een Grammy Award? ... het lieveheersbeestje onder de Germanen bekend stond als freyafugle ("Freyavogeltje"), boodschapper van de godin Freya, maar dat de naam in de middeleeuwen gekerstend werd tot onzelievevrouwebeestje of lieveheersbeestje? ... de langste achtbaan ter wereld, de Steel Dragon 2000, in de Japanse stad Kuwana staat? ... de hoogste berg van het Koninkrijk der Nederlanden met 887 meter hoogte niet in Europa ligt?	6 december ... zaadbalkanker kan leiden tot een positieve zwangerschapstest bij mannen? ... de naakte molrat en Cryptomys damarensis de enige zoogdieren zijn die leven in kolonies met een sociale structuur zoals mieren die hebben? ... de geologische oorsprong van Yosemite Valley een bron van controverse was onder 19e-eeuwse wetenschappers, onder wie Josiah Whitney en John Muir? ... de Gateway Arch, het gezichtsbepalende monument van St. Louis, werd gebouwd ter herinnering aan de westwaartse expansie van de Verenigde Staten in de 19e eeuw? ... de Directie van de Levantse handel en de Navigatie op de Middellandse Zee een college was dat in de periode 1625-1826 de handel van de Nederlandse koopvaardij van en naar het Ottomaanse Rijk reguleerde?

Alle dagen

Januari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Februari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29
Maart	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
April	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Mei	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Juni	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Juli	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Augustus	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
September	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Oktober	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
November	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
December	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31

Zie ook

• Sjablonen van de hoofdpagina
• Dag uit de geschiedenis
• Uitgelicht