Bladgroenkorrel

Bladgroenkorrels of chloroplasten zijn plastiden (bepaalde groep van organellen) die gevonden worden in de cellen van meercellige fotosynthetische eukaryoten, zoals bij veel planten en algen.

Fotosynthese

Bladgroenkorrels hebben een belangrijke functie bij de fotosynthese in een plant. In de bladgroenkorrels wordt het zonlicht opgevangen en verwerkt. In de thylakoïden in het chloroplast vindt de fotosynthese plaats. Daarbij wordt water en koolstofdioxide omgezet in koolhydraten.

• 

  Bladgroenkorrel schema

• 

  Bladcellen van sterremos (Plagiomnium affine) met chloroplasten en celwanden

• 

  Elektronenmicroscopische opname van Chlamydomanas reinhardtii. Chloroplast met (donkergekleurde) pyrenoïde, met eromheen (kleurloos) zetmeel.

De vloeistof die de rest van de chloroplast opvult heet het stroma. Daarnaast zitten er nog zetmeelkorrels (opgeslagen koolhydraten) in de chloroplast. Bij hauwmossen en bij sommige algen is er in de plastide een pyrenoïde zichtbaar: een ophoping van het parakristallijne Rubisco, het belangrijkste enzym voor de fotosynthese.

Bladgroenkorrels zorgen ook voor de groene kleur van een plant. De groene kleur is toe te schrijven aan de sterke absorptie die het vertoont in het rode en blauwe deel van het spectrum: alleen de groene kleur wordt teruggekaatst.

Endosymbiontentheorie

Fylogenie van plastiden en endosymbiose
LUCA (gemeenschappelijke voorouder is van alle hedendaagse organismen) Bacteria, incl. Cyanobacteria (blauwwieren) → I Archaea → Eukarya cel met kern Eukarya (eukaryoten) Unikonta (zeer zelden secundaire endosymbiose) Bikonta Archaeplastida (I +blauwwier) → chloroplast: Viridiplantae, inclusief groenwieren → II → rhodoplast: Rhodoplantae, inclusief roodwieren → II Chromalveolata (II +roodwier) Eukaryomonadae (Hacrobia) Cryptomonada=Cryptophyta → III Centrohelomonada Haptomonada=Haptophyta → III Harosa ("SAR", "RAS") verlies van plastide: Rhizaria, Cercozoa Cercomonada II +groenwier: Chlorarachniophyta Phytomyxa Haplosporida Granuloreticulosa=Foraminifera Radiolaria (stralendiertjes) Alveolatae → dinoplast: Dinoflagellata (dinoflagellaten) → apicoplast: Apicomplexa=Sporozoa verlies van plastide: Ciliophora (trilhaardiertjes) verlies van plastide: Heterokontae=Stramenopilae  inclusief diatomeeën → III Excavata Discicristata Pseudociliata Heterolobosea II +groenwier: Euglenozoa = Euglenophyta Euexcavata
verklaring:
Evolutie van plastiden: → chloroplast → rhodoplast → dinoplast → apicoplast
→ dinoplast: evolutie van de plastide tot een dinoplast	→ apicoplast: reductie van de plastide tot een apicoplast
verlies van plastide: plastiden in de loop van de evolutie verloren gegaan
I +blauwwier: primaire endosymbiose met blauwwier II +groenwier: secundaire endosymbiose met groenwier II +roodwier: secundaire endosymbiose met roodwier	→ I: betrokken bij primaire endosymbiose → II: betrokken bij secundaire endosymbiose → III: betrokken bij tertiaire endosymbiose

De endosymbiontentheorie is de theorie die de herkomst verklaart van mitochondria en bladgroenkorrels in eukaryote cellen door endosymbiose. Er zijn sterke aanwijzingen dat bladgroenkorrels, net zoals mitochondriën, afstammen van foto-autotrofe blauwwieren, behorende tot de bacteriën, die een symbiose zijn aangegaan met eukaryoten (eencellige organismen met een celkern).

Zo lijkt het genoom van een bladgroenkorrel meer op dat van een blauwwier dan op dat van een eukaryoot. Het DNA van een plastide heeft namelijk een ringvormige structuur en bevat geen histonen.

Een andere overeenkomst is dat mitochondria en plastiden in de cel zich vermenigvuldigen door binaire deling, net zoals bacteriën dat doen.

De zeeslak Elysia chlorotica neemt bladgroenkorrels uit algen in zijn cellen op en gebruikt deze voor fotosynthese. De slak geeft de bladgroenkorrels ook door aan het nageslacht.

Ontwikkeling

Onder invloed van het licht ontstaat een bladgroenkorrel uit een proplastide

Onder invloed van het licht ontstaat een bladgroenkorrel uit een proplastide:

• A: De proplastide van een plant in het donker bestaat alleen maar uit een binnen- en buitenmembraan en erfelijk materiaal.
• B: Onder invloed van het licht begint de aanmaak van chlorofyl, fosfolipiden en thylakoïde-proteïnen. Van het binnenmembraan snoeren zich naar binnen toe blaasjes (vesikels) af.
• C: Tijdens het groter worden van de proplastide worden door samensmelting van de blaasjes thylakoïden gevormd. Een proteïne zorgt voor de stapeling van de thylakoïden in grana.
• D: Door de ontwikkeling van de membraansystemen, waarbij de grana met elkaar verbonden worden door lamellen bestaande uit (ongestapelde) stroma-thylakoïden, ontstaat uiteindelijk de chloroplast.

Celorganellen van eukaryoten

Algemeen: Celkern · Celmembraan · Cistern · Cytoplasma · Cytoskelet · Cytosol · Dictyosoom · Endoplasmatisch reticulum · Flagel · Golgicomplex · Lysosoom · Microtubulus · mitochondrion · Nucleolus · Nucleus · Peroxisoom · Ribosoom · Trilhaar · Vesikel · Zweepstaartje Specifiek voor dierlijke cel: Centriool · Centrosoom Specifiek voor plantaardige cel: Amyloplast · Bladgroenkorrel · Celwand · Chloroplast · Chromoplast · Elaioplast · Etioplast · Gerontoplast · Leukoplast · Nucleomorf · Plasmodesma · Plastide · Proplastide · Proteïnoplast · Statoliet · Vacuole

Beschrijvende plantkunde: terminologie voor zaadplanten

Plantkunde en deelgebieden

Bijzondere plantkunde

Paleobotanie

Plantenmorfologie & -anatomie

Plantenfysiologie

Plantengeografie

Plantensystematiek

Vegetatiekunde & Plantenoecologie

Mediabestanden

Zie de categorie Chloroplasts van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.