Naar inhoud springen

BIJ1: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
rv. laten we dit maar niet doen
Label: Ongedaan maken
Verschillende onderdelen weggehaald omdat deze onjuist waren.
Labels: Ongedaan gemaakt Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker
Regel 30: Regel 30:


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
=== Voorgeschiedenis: Partij DENK ===
Op 24 december 2016 verliet Simons na een half jaar lidmaatschap de politieke partij [[DENK]] om een eigen partij op te richten, samen met campagneleider Ian van der Kooye.<ref name="nrc20160519">{{Citeer web|url=https://www.nrc.nl/next/2016/05/19/tv-ster-sylvana-simons-gaat-politiek-dekoloniseren-1622634|titel=Tv-ster Sylvana Simons gaat politiek dekoloniseren|bezochtdatum=17 november 2020|auteur=Thijs Niemantsverdriet|datum=19 mei 2016|uitgever=[[NRC Handelsblad]]|archiefdatum=30 juni 2016|archiefurl=https://web.archive.org/web/20160630224806/https://www.nrc.nl/next/2016/05/19/tv-ster-sylvana-simons-gaat-politiek-dekoloniseren-1622634|dodeurl=no}}</ref> Als redenen voor haar vertrek uit DENK voerde zij aan dat de partij te polariserend te werk zou gaan, dat haar te weinig ruimte gegund zou zijn op het gebied van [[Homo-emancipatie in Nederland|homo]]- en [[vrouwenemancipatie]], en dat zij niet voldoende gesteund zou zijn door de partij toen zij bedreigd werd.<ref name="wegbijdenk">{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2149947-sylvana-simons-weg-bij-denk-begint-nieuwe-partij.html|titel=Sylvana Simons weg bij Denk, begint nieuwe partij|bezochtdatum=17 november 2020|datum=24 december 2016|uitgever=[[Nederlandse Omroep Stichting]] (NOS)|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201108095333/https://nos.nl/artikel/2149947-sylvana-simons-weg-bij-denk-begint-nieuwe-partij.html|archiefdatum=8 november 2020|dodeurl=no}}</ref> In sommige media wordt dit beschreven als een afsplitsing, al had DENK op dat moment geen zetels in het parlement, en ging het dus niet om een [[parlementaire afsplitsing]].

Op 22 januari 2017 eiste DENK [[schadevergoeding]]en van Simons en Van der Kooye van respectievelijk €&nbsp;30.000 en €&nbsp;40.000, omdat zij zich negatief hadden uitgelaten over de partij.<ref name="NRC-Simons-dec17">{{Citeer web |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/22/denk-eist-30000-euro-van-simons-om-uitlatingen-6344153-a1542449 |titel=Denk eist 30.000 euro van Simons om uitlatingen |auteur=Andreas Kouwenhoven en Hugo Logtenberg |datum=22 januari 2017 |uitgever=[[NRC Handelsblad]] |bezochtdatum=17 november 2020 |archiefdatum=5 augustus 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210805215539/https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/22/denk-eist-30000-euro-van-simons-om-uitlatingen-6344153-a1542449 |dodeurl=no }}</ref> De eis werd ook beschreven als het in werking laten treden van een [[boetebeding]].<ref name="DutchTurks">{{Citeer web |url=http://dutchturks.nl/denk-wil-boetebeding-contractschending-sylvana-simons-in-werking-laten-treden/ |titel=DENK wil boetebeding contractschending Sylvana Simons in werking laten treden |datum=22 januari 2017 |uitgever=DutchTurks |bezochtdatum=17 november 2020 |archiefdatum=21 september 2020 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20200921083712/https://dutchturks.nl/denk-wil-boetebeding-contractschending-sylvana-simons-in-werking-laten-treden/ |dodeurl=no }}</ref> De kantonrechter wees de eisen af en wees Simons een schadevergoeding toe.<ref name="Rechtbank-Amsterdam-april-2017-1">{{Citeer web |url=https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Amsterdam/Nieuws/Paginas/Sylvana-Simons-hoeft-Denk-geen-vergoeding-te-betalen.aspx |titel=Sylvana Simons hoeft Denk geen vergoeding te betalen |datum=24 april 2017 |uitgever=Rechtbank Amsterdam via Rechtspraak.nl, de website van de [[Raad voor de Rechtspraak]] |bezochtdatum=17 november 2020 |archiefdatum=9 augustus 2020 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20200809022536/https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Amsterdam/Nieuws/Paginas/Sylvana-Simons-hoeft-Denk-geen-vergoeding-te-betalen.aspx |dodeurl=no }}</ref><ref name="Rechtbank-Amsterdam-april-2017-2">{{Citeer web |url=https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBAMS:2017:2590 |titel=Uitspraak CLI:NL:RBAMS:2017:2590 |datum=24 april 2017 |uitgever=Rechtbank Amsterdam via Rechtspraak.nl, de website van de [[Raad voor de Rechtspraak]] |bezochtdatum=17 november 2020 |archiefdatum=5 augustus 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210805215549/https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI%3ANL%3ARBAMS%3A2017%3A2590 |dodeurl=no }}</ref>

=== Oprichting ===
=== Oprichting ===
Op 24 december 2016 trad de partij voor het eerst in de openbaarheid. Op die datum verliet Simons samen met campagneleider Van der Kooye de partij [[DENK]], en kondigde aan met de partij 'Artikel 1' aan de [[Tweede Kamerverkiezingen 2017|Tweede Kamerverkiezingen van 2017]] te willen deelnemen.<ref name="VK-dec-16" /> De naam verwees naar Artikel 1 van de [[Nederlandse Grondwet]], dat het beginsel van de gelijkheid voor de wet behelst. Eerste bestuurders en medeoprichters van de partij waren Bram Verhappen (voorzitter) en Reguillio Wijngaarde (secretaris/ penningmeester).<ref>{{Citeer web |url=https://www.telegraaf.nl/nieuws/32000/sylvana-speelde-wekenlang-toneel |titel=Sylvana speelde wekenlang toneel |auteur=Inge Lengton |datum=29 december 2016 |uitgever=''[[De Telegraaf]]'' |bezochtdatum=8 september 2020 |archiefdatum=11 december 2017 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20171211053722/https://www.telegraaf.nl/nieuws/32000/sylvana-speelde-wekenlang-toneel |dodeurl=no }}</ref> Begin 2017 bleek Verhappen teruggetreden te zijn als partijvoorzitter en werd deze functie waargenomen door Wijngaarde.<ref>{{Citeer web |url=https://www.limburger.nl/cnt/dmf20170306_00037288/voorzitter-partij-sylvana-simons-opgestapt |titel=Voorzitter partij Sylvana Simons opgestapt |auteur= |datum=6 maart 2017 |uitgever=[[De Limburger]] |bezochtdatum=8 september 2020 |archiefdatum=25 juli 2018 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20180725033210/https://www.limburger.nl/cnt/dmf20170306_00037288/voorzitter-partij-sylvana-simons-opgestapt |dodeurl=no }}</ref>
Op 24 december 2016 trad de partij voor het eerst in de openbaarheid. Op die datum verliet Simons samen met campagneleider Van der Kooye de partij [[DENK]], en kondigde aan met de partij 'Artikel 1' aan de [[Tweede Kamerverkiezingen 2017|Tweede Kamerverkiezingen van 2017]] te willen deelnemen.<ref name="VK-dec-16" /> De naam verwees naar Artikel 1 van de [[Nederlandse Grondwet]], dat het beginsel van de gelijkheid voor de wet behelst. Eerste bestuurders en medeoprichters van de partij waren Bram Verhappen (voorzitter) en Reguillio Wijngaarde (secretaris/ penningmeester).<ref>{{Citeer web |url=https://www.telegraaf.nl/nieuws/32000/sylvana-speelde-wekenlang-toneel |titel=Sylvana speelde wekenlang toneel |auteur=Inge Lengton |datum=29 december 2016 |uitgever=''[[De Telegraaf]]'' |bezochtdatum=8 september 2020 |archiefdatum=11 december 2017 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20171211053722/https://www.telegraaf.nl/nieuws/32000/sylvana-speelde-wekenlang-toneel |dodeurl=no }}</ref> Begin 2017 bleek Verhappen teruggetreden te zijn als partijvoorzitter en werd deze functie waargenomen door Wijngaarde.<ref>{{Citeer web |url=https://www.limburger.nl/cnt/dmf20170306_00037288/voorzitter-partij-sylvana-simons-opgestapt |titel=Voorzitter partij Sylvana Simons opgestapt |auteur= |datum=6 maart 2017 |uitgever=[[De Limburger]] |bezochtdatum=8 september 2020 |archiefdatum=25 juli 2018 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20180725033210/https://www.limburger.nl/cnt/dmf20170306_00037288/voorzitter-partij-sylvana-simons-opgestapt |dodeurl=no }}</ref>


De partij haalde bij de eerste verkiezing waaraan ze deelnam 28.700 stemmen (0,27%), onvoldoende voor een zetel. De partij deed niet mee in de kieskringen [[Drenthe]] en [[Friesland]], omdat daar te weinig steunverklaringen waren ingezameld.
De partij haalde bij de eerste verkiezing waaraan ze deelnam 28.700 stemmen (0,27%), onvoldoende voor een zetel.


=== Naamswijziging ===
=== Naamswijziging ===
Regel 50: Regel 45:


Bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2021|Tweede Kamerverkiezingen]] in [[2021]] wist de partij ook landelijk door te breken. De partij haalde 87.238 stemmen en één zetel in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]. Sylvana Simons is daarmee de eerste zwarte fractievoorzitter in de Tweede Kamer.
Bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2021|Tweede Kamerverkiezingen]] in [[2021]] wist de partij ook landelijk door te breken. De partij haalde 87.238 stemmen en één zetel in de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]. Sylvana Simons is daarmee de eerste zwarte fractievoorzitter in de Tweede Kamer.

=== Interne conflicten ===
Op 19 juli 2021 maakte BIJ1 bekend dat het lidmaatschap van [[Quinsy Gario]] is opgeschort naar aanleiding van een extern onderzoek naar signalen van onveiligheid binnen de partij.<ref name="Trouw-19juli">{{Citeer web |url=https://www.trouw.nl/nieuws/quinsy-gario-uit-bij1-gezet-vanwege-signalen-dat-niet-iedereen-zich-veilig-voelde~b0976cf4/ |titel=Quinsy Gario uit Bij1 gezet vanwege signalen ‘dat niet iedereen zich veilig voelde’ |auteur=Niels Markus |datum=19 juli 2021 |uitgever=[[Trouw (krant)|Trouw]] |bezochtdatum=19 juli 2021 |archiefdatum=19 juli 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210719033500/https://www.trouw.nl/nieuws/quinsy-gario-uit-bij1-gezet-vanwege-signalen-dat-niet-iedereen-zich-veilig-voelde~b0976cf4/ |dodeurl=no }}</ref><ref name="AD-19juli">{{Citeer web |url=https://www.ad.nl/politiek/quinsy-gario-uit-bij1-gezet-vanwege-signalen-van-onveiligheid~abf2916c |titel=Quinsy Gario uit Bij1 gezet vanwege 'signalen' van onveiligheid |datum=19 juli 2021 |auteur=Hanneke Keultjes |uitgever=[[Algemeen Dagblad]] (AD) |bezochtdatum=19 juli 2021 |archiefdatum=19 juli 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210719133354/https://www.ad.nl/politiek/quinsy-gario-uit-bij1-gezet-vanwege-signalen-van-onveiligheid~abf2916c/ |dodeurl=no }}</ref> De partij liet weten dat het niet ging om "[[MeToo-beweging|MeToo]]-achtige beschuldigingen".<ref name="VK-19juli">{{Citeer web |url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/bij1-gaat-verder-zonder-quinsy-gario-en-die-wil-graag-weten-waarom~be7fd430/ |titel=BIJ1 gaat verder zonder Quinsy Gario, en die wil graag weten waarom |auteur=Avinash Bhikhie |datum=19 juli 2021 |werk=[[de Volkskrant]] |citaat= |bezochtdatum=20 juli 2021 |archiefdatum=19 juli 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210719222818/https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/bij1-gaat-verder-zonder-quinsy-gario-en-die-wil-graag-weten-waarom~be7fd430/ |dodeurl=no }}</ref> Quinsy Gario besloot daarop zelf zijn lidmaatschap op te zeggen. Ook het bestuur van de Haagse afdeling trad vervolgens af uit onvrede over het optreden van het landelijk bestuur.<ref>{{Citeer web|url=https://www.parool.nl/gs-b41c68d3|titel=Haagse afdeling van Bij1 breekt met partij en stapt op|bezochtdatum=2022-06-25|auteur=Het Parool|datum=2021-07-30|werk=Het Parool|taal=nl|archiefdatum=2023-07-24|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230724010650/https://myprivacy.dpgmedia.nl/consent?siteKey=5id0G7K93Kr6sOje&callbackUrl=https%3a%2f%2fwww.parool.nl%2fprivacy-wall%2faccept%3fredirectUri%3d%252fgs-b41c68d3|dodeurl=no}}</ref> Op 25 juni 2022 stapte de landelijke voorzitter Jursica Mills op. Zij uitte kritiek op de partij die volgens haar ‘vol is van toxiciteit, vriendjespolitiek en tegenstrijdigheden.’.<ref>{{Citeer web|url=https://www.parool.nl/gs-b0ddbde0|titel=Landelijk voorzitter van Bij1 Jursica Mills stapt op|bezochtdatum=2022-06-25|auteur=Teun Dominicus|datum=2022-06-25|werk=Het Parool|taal=nl|archiefdatum=2023-07-24|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230724010712/https://www.parool.nl/nederland/partijvoorzitter-bij1-jursica-mills-stapt-op-vanwege-toxische-partijcultuur-veel-mensen-zijn-niet-integer~b0ddbde0/?utm_source=link&utm_medium=social&utm_campaign=shared_earned|dodeurl=no}}</ref> Een week later werd Rebekka Timmer als enige overgebleven kandidaat gekozen voor het voorzitterschap.<ref>{{Citeer web|url=https://www.nrc.nl/nieuws/2022/07/02/rebekka-timmer-nieuwe-partijvoorzitter-bij1-a4135365|titel=Rebekka Timmer nieuwe partijvoorzitter BIJ1|bezochtdatum=2022-07-02|achternaam=Sondemeijer|voornaam=Vincent|datum=2022-07-02|werk=NRC|taal=|archiefdatum=2022-07-02|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220702202529/https://www.nrc.nl/nieuws/2022/07/02/rebekka-timmer-nieuwe-partijvoorzitter-bij1-a4135365|dodeurl=no}}</ref>

In september 2022 werd de nummer twee van de Amsterdamse BIJ1-fractie, Carla Kabamba, de nieuwe fractieleider, ter vervanging van de zieke Jazie Veldhuyzen, nadat het Amsterdamse bestuur een ultimatum voorlegde aan Kabamba en het andere raadslid, Nilab Ahmadi.<ref>{{Citeer web |url=https://www.parool.nl/amsterdam/carla-kabamba-nieuwe-fractievoorzitter-van-verdeeld-bij1-amsterdam~b3f7fd4b/ |titel=Carla Kabamba nieuwe fractievoorzitter van verdeeld Bij1 Amsterdam |achternaam=Hielkema |voornaam=David |datum=2022-09-09 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=Het Parool |taal=nl}}</ref> Enkele dagen later stapte het bestuur van de Amsterdamse afdeling van de partij echter op. Genoemde redenen hiervoor waren racisme binnen de partij, waarbij het bestuur het vertrek van Quinsy Gario en het opstappen van partijbestuurslid Jursica Mills noemde ter illustratie, en de onvrede over de aanstelling van Dinah Bons als vervangend fractievoorzitter in plaats van Kabamba; het afdelingsbestuur sprak van inmenging van het landelijk bestuur, waar Bons zelf ook lid van is.<ref>{{Citeer web |url=https://www.parool.nl/amsterdam/amsterdams-bestuur-bij1-stapt-op-en-spreekt-van-fraude-binnen-de-partij~b2eae4f7/ |titel=Amsterdams bestuur Bij1 stapt op en spreekt van fraude binnen de partij |auteur=Hielkema, David en Tim Wagemakers |datum=2022-09-13 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=Het Parool |taal=nl}}</ref> Eind september stapte ook Kabamba zelf uit de fractie door de conflicten met Bons en andere partijprominenten, onder wie partijleider Simons.<ref>{{Citeer web |url=https://www.parool.nl/amsterdam/carla-kabamba-nummer-twee-van-bij1-stapt-uit-partij-ze-verwijten-me-dat-ik-niet-radicaal-genoeg-ben~b7d1d7f7/ |titel=Carla Kabamba, nummer twee van Bij1, stapt uit partij: 'Ze verwijten me dat ik niet radicaal genoeg ben’ |achternaam=Hielkema |voornaam=David |datum=2022-09-24 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=Het Parool |taal=nl}}</ref> Ze nam haar zetel mee waardoor BIJ1 in de hoofdstad naar twee zetels afzakte.

Vervolgens maakten in juli 2023 Ahmadi en Veldhuyzen na lange inactiviteit bekend dat ook zij de Amsterdamse BIJ1-fractie zouden verlaten en tevens hun zetels zouden meenemen. Zij noemden 'een [interne] machtsstrijd' en een 'onveilige sfeer' als redenen voor hun keuze.<ref name=":2">{{Citeer web |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2023/07/17/afsplitsing-tweetal-om-onveilige-sfeer-binnen-bij1-partij-verdwijnt-uit-de-amsterdamse-raad-a4169938 |titel=Bij1 verdwijnt uit Amsterdam, de twee raadsleden splitsen zich per direct af: ‘toxische, structureel onveilige sfeer’ |achternaam=Niemantsverdriet |voornaam=Thijs |datum=2023-07-17 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=NRC |taal=nl}}</ref> De directe aanleiding voor hun vertrek was een interview met fractievoorzitter Bons dat een week eerder werd gepubliceerd, waarin zij Ahmadi aanspoorde te zien 'dat [de gemeenteraad] misschien niet de beste plek voor haar is', tot verbazing van Ahmadi zelf, die Bons' aanstelling tot vervangend fractievoorzitter in eerste instantie steunde.<ref name=":2" /><ref>{{Citeer web |url=https://www.parool.nl/amsterdam/dinah-bons-bij1-over-ruzie-in-de-fractie-onbegrip-in-de-raad-en-het-erotisch-centrum-sekswerk-haalt-een-ongelofelijke-druk-uit-de-maatschappij~b7ccd7ef/ |titel=Dinah Bons (Bij1) over ruzie in de fractie, onbegrip in de raad en het erotisch centrum: ‘Sekswerk haalt een ongelofelijke druk uit de maatschappij’ |achternaam=Hielkema |voornaam=David |datum=2023-07-12 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=Het Parool |taal=nl}}</ref> Wanneer Veldhuyzen na de zomer terugkeert van ziekteverlof en daarmee Bons vervangt, verliest BIJ1 al haar zetels in de Amsterdamse gemeenteraad.<ref name=":3">{{Citeer web |url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/sylvana-simons-wil-geen-lijsttrekker-bij1-meer-zijn-ziet-uit-naar-rust~bedd76cb/ |titel=Sylvana Simons wil geen lijsttrekker Bij1 meer zijn, ‘ziet uit naar rust’ |achternaam=Linnemann |voornaam=Esma |datum=2023-07-24 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=de Volkskrant |taal=nl}}</ref>


=== Vertrek Simons ===
=== Vertrek Simons ===
Onder andere door de ontwikkelingen in de Amsterdamse afdeling van BIJ1 kondigde Sylvana Simons een week na het vertrek van Ahmadi en Veldhuyzen in een mail aan de partijleden haar eigen vertrek aan; voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2023|Tweede Kamerverkiezingen van november 2023]] zal zij niet kandideren voor het lijsttrekkerschap.<ref name=":4">{{Citeer web |url=https://nos.nl/collectie/13944/artikel/2484090-ook-sylvana-simons-bij1-verlaat-haagse-politiek |titel=Ook Sylvana Simons (Bij1) verlaat Haagse politiek |datum=2023-07-24 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=NOS |taal=nl}}</ref> Zij noemde de uitspraken van de afsplitsende raadsleden 'als een onverdiende dolkstoot in de rug',<ref name=":4" /> maar benadrukte ook dat het niet haar enige motivatie is voor vertrek. Ook gezondheidsklachten en de vervroegde verkiezingen droegen bij aan haar besluit.<ref name=":3" /> Op 16 september 2023 maakte BIJ1 bekend dat [[Edson Olf]] de lijsttrekker wordt.<ref>[https://nos.nl/artikel/2490655-rotterdammer-edson-olf-volgt-simons-op-als-lijsttrekker-bij1 Rotterdammer Edson Olf volgt Simons op als lijsttrekker Bij1] ''NOS'', 16 september 2023</ref>
Onder andere door de ontwikkelingen in de Amsterdamse afdeling van BIJ1 kondigde Sylvana Simons een week na het vertrek van Ahmadi en Veldhuyzen in een mail aan de partijleden haar eigen vertrek aan; voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2023|Tweede Kamerverkiezingen van november 2023]] zal zij niet kandideren voor het lijsttrekkerschap.<ref name=":4">{{Citeer web |url=https://nos.nl/collectie/13944/artikel/2484090-ook-sylvana-simons-bij1-verlaat-haagse-politiek |titel=Ook Sylvana Simons (Bij1) verlaat Haagse politiek |datum=2023-07-24 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=NOS |taal=nl}}</ref> Zij noemde de uitspraken van de afsplitsende raadsleden 'als een onverdiende dolkstoot in de rug',<ref name=":4" /> maar benadrukte ook dat het niet haar enige motivatie is voor vertrek. Ook gezondheidsklachten en de vervroegde verkiezingen droegen bij aan haar besluit.<ref name=":3">{{Citeer web |url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/sylvana-simons-wil-geen-lijsttrekker-bij1-meer-zijn-ziet-uit-naar-rust~bedd76cb/ |titel=Sylvana Simons wil geen lijsttrekker Bij1 meer zijn, ‘ziet uit naar rust’ |achternaam=Linnemann |voornaam=Esma |datum=2023-07-24 |bezochtdatum=2023-07-24 |werk=de Volkskrant |taal=nl}}</ref> Op 16 september 2023 maakte BIJ1 bekend dat [[Edson Olf]] de lijsttrekker wordt.<ref>[https://nos.nl/artikel/2490655-rotterdammer-edson-olf-volgt-simons-op-als-lijsttrekker-bij1 Rotterdammer Edson Olf volgt Simons op als lijsttrekker Bij1] ''NOS'', 16 september 2023</ref>

=== Problemen bij subsidiebesteding ===
In december 2023 raakte bekend dat BIJ1 127.000 euro aan subsidie terug moet betalen. Ze kreeg deze subsidie vooruitbetaald voor politieke activiteiten, maar kon niet of niet tijdig de stukken meedelen die aantoonden dat de subsidies correct waren besteed, waardoor minister [[Hugo de Jonge]] genoodzaakt was het geld terug te laten betalen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/artikel/5422937/sylvana-simons-laat-bij1-achter-met-financiele-strop |titel=BIJ1 moet ruim een ton subsidie terugbetalen |auteur= |datum=6 december 2023 |uitgever=[[RTL Nieuws]] |bezochtdatum=9 december 2023 }}</ref>


== Verkiezingen ==
== Verkiezingen ==
Regel 115: Regel 100:


In de aanloop naar deze verkiezingen voerde Bij1 samen met [[GeenDorHout|#geendorhout]] actie om stemmen per post voor iedereen mogelijk te maken (in plaats van alleen voor [[Oudere|ouderen]]), zodat ook niet-oudere Nederlanders die onderdeel zijn van een risicogroep ondanks de beperkingen van de [[Coronacrisis in Nederland|coronapandemie]] veilig van het stemrecht gebruik zouden kunnen maken.<ref>{{Citeer web |url=https://supportmagazine.nl/bij1-en-geendorhout-pleiten-voor-stemmen-per-post/ |titel=BIJ1 en #GeenDorHout pleiten voor stemmen per post |datum=13 januari 2021 |werk=Support Magazine |bezochtdatum=13 februari 2021 |archiefdatum=28 januari 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210128111846/https://supportmagazine.nl/bij1-en-geendorhout-pleiten-voor-stemmen-per-post/ |dodeurl=no }}</ref>
In de aanloop naar deze verkiezingen voerde Bij1 samen met [[GeenDorHout|#geendorhout]] actie om stemmen per post voor iedereen mogelijk te maken (in plaats van alleen voor [[Oudere|ouderen]]), zodat ook niet-oudere Nederlanders die onderdeel zijn van een risicogroep ondanks de beperkingen van de [[Coronacrisis in Nederland|coronapandemie]] veilig van het stemrecht gebruik zouden kunnen maken.<ref>{{Citeer web |url=https://supportmagazine.nl/bij1-en-geendorhout-pleiten-voor-stemmen-per-post/ |titel=BIJ1 en #GeenDorHout pleiten voor stemmen per post |datum=13 januari 2021 |werk=Support Magazine |bezochtdatum=13 februari 2021 |archiefdatum=28 januari 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210128111846/https://supportmagazine.nl/bij1-en-geendorhout-pleiten-voor-stemmen-per-post/ |dodeurl=no }}</ref>

In het concept-verkiezingsprogramma van de Amsterdamse afdeling van de partij (november 2021) werd de [[Nationale Dodenherdenking]] op 4 mei 'in basis racistisch' genoemd omdat er onvoldoende aandacht is voor herdenking van slachtoffers van Nederlands geweld afkomstig uit Zuid-Amerika en Azië en aan 'verzetshelden' uit [[Nederlandse koloniën#Dekolonisatie|voormalig Nederlandse kolonies]]. Er stond "zolang dit het geval blijft biedt Amsterdam geen plek aan deze herdenking".<ref name="AD-25nov21">{{Citeer web |url=https://www.ad.nl/binnenland/dodenherdenking-racistisch-ophef-om-concept-verkiezingsprogramma-bij1~addfe155 |titel=Dodenherdenking racistisch? Ophef om concept verkiezingsprogramma BIJ1 |auteur=Sebastiaan Quekel |datum=2021-11-25 |werk=[[Algemeen Dagblad]] |bezochtdatum=2022-01-09 |dodeurl=nee |archiefurl=https://web.archive.org/web/20211125110836/https://www.ad.nl/binnenland/dodenherdenking-racistisch-ophef-om-concept-verkiezingsprogramma-bij1~addfe155 |archiefdatum=25 november 2021}}</ref> Het [[CIDI]], het [[Centraal Joods Overleg]] en de Nationaal Coördinator Antisemitisme reageerden met verontwaardiging op deze passage. Voorzitter van het Centraal Joods Overleg Ronny Naftaniel noemde deze passage "een regelrechte schoffering van de nabestaanden van de ruim 100.000 vermoorde Joden in Nederland, waarvan de meesten uit Amsterdam".<ref name="AD-25nov21" />


== Electoraat ==
== Electoraat ==

Versie van 24 jun 2024 22:14

BIJ1
Logo
Personen
Partijvoorzitter positie leeg
Partijleider Edson Olf (lijst)
Zetels
Gemeenteraden
4 / 8.512
Geschiedenis
Opgericht 24 december 2016
Afsplitsing van DENK[1]
Algemene gegevens
Actief in Nederland
Aantal leden 5.276 (1 januari 2023)[2][3]
Richting Radicaal links[4][5]
Ideologie Gelijkwaardigheid[6]
Multiculturalisme
Feminisme
Antiracisme
Antikapitalisme[7]
Socialisme[8][9][10]
Intersectionaliteit[11]
Republicanisme[12]
Kleuren Zwart en geel
Jongerenorganisatie RADICAAL[13]
Wetenschappelijk bureau Clemencia-Redmond Stichting[14]
Website bij1.org
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Nederland
Sylvana Simons (rechts) bij een Black Lives Matter-protest op 5 juni 2020 op het Jaarbeursplein in Utrecht

BIJ1, voorheen Artikel 1, is een Nederlandse politieke partij die eind 2016 werd opgericht door activiste (en televisie- en radiopresentatrice) Sylvana Simons. De partij heeft als uitgangspunten 'radicale gelijkwaardigheid en economische rechtvaardigheid'.[15] De partij beschrijft zich als intersectioneel.[16][17] De partij heeft in totaal vier gemeenteraadsleden in de raden van Almere, Rotterdam en Utrecht. Tussen de verkiezingen van 2021 en die van 2023 was BIJ1 vertegenwoordigd in de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Geschiedenis

Oprichting

Op 24 december 2016 trad de partij voor het eerst in de openbaarheid. Op die datum verliet Simons samen met campagneleider Van der Kooye de partij DENK, en kondigde aan met de partij 'Artikel 1' aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 te willen deelnemen.[1] De naam verwees naar Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet, dat het beginsel van de gelijkheid voor de wet behelst. Eerste bestuurders en medeoprichters van de partij waren Bram Verhappen (voorzitter) en Reguillio Wijngaarde (secretaris/ penningmeester).[18] Begin 2017 bleek Verhappen teruggetreden te zijn als partijvoorzitter en werd deze functie waargenomen door Wijngaarde.[19]

De partij haalde bij de eerste verkiezing waaraan ze deelnam 28.700 stemmen (0,27%), onvoldoende voor een zetel.

Naamswijziging

Oude partijlogo

Vanwege het gebruik van de naam 'Artikel 1' spande de Stichting Expertisecentrum Discriminatie (SED), houder van onder meer het woordmerk 'ARTIKEL 1', een rechtszaak aan.[20] De voorzieningenrechter stelde SED op 6 juni 2017 in het gelijk en gelastte Artikel 1 het gebruik van de naam binnen een maand te staken.[21]

De partij kondigde op 29 oktober 2017 de wijziging van de naam naar BIJ1 aan.[22]

Doorbraak

Het eerste electorale succes voor de partij was bij de gemeenteraadsverkiezingen 2018. De partij deed alleen mee in de gemeente Amsterdam, en wist daar 6.571 stemmen te winnen (1,9%), net voldoende voor één zetel. Lijsttrekker Sylvana Simons nam tussen 2018-2020 deze zetel in, waarna ze per 1 november 2020 werd opgevolgd door Jazie Veldhuyzen die al actief was in de Amsterdamse raad als duoraadslid. Hiermee kwam voor Simons tijd beschikbaar om te focussen op de verkiezingscampagne voor de Tweede Kamerverkiezingen.[23][24] Op 5 november werd Veldhuyzen beëdigd.[25]

Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 wist de partij ook landelijk door te breken. De partij haalde 87.238 stemmen en één zetel in de Tweede Kamer. Sylvana Simons is daarmee de eerste zwarte fractievoorzitter in de Tweede Kamer.

Vertrek Simons

Onder andere door de ontwikkelingen in de Amsterdamse afdeling van BIJ1 kondigde Sylvana Simons een week na het vertrek van Ahmadi en Veldhuyzen in een mail aan de partijleden haar eigen vertrek aan; voor de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 zal zij niet kandideren voor het lijsttrekkerschap.[26] Zij noemde de uitspraken van de afsplitsende raadsleden 'als een onverdiende dolkstoot in de rug',[26] maar benadrukte ook dat het niet haar enige motivatie is voor vertrek. Ook gezondheidsklachten en de vervroegde verkiezingen droegen bij aan haar besluit.[27] Op 16 september 2023 maakte BIJ1 bekend dat Edson Olf de lijsttrekker wordt.[28]

Verkiezingen

Tweede Kamerverkiezingen 2017

De partij nam deel aan de Kamerverkiezingen van 2017, toen nog onder de oude naam. Met 28.700 stemmen (0,27%) kreeg de partij echter niet genoeg stemmen voor een Kamerzetel. Een uitschieter was het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost, waar de partij 11,1% haalde en in verschillende stemdistricten zelfs de grootste werd.[29][30] Op de kandidatenlijst stonden naast lijsttrekker Simons enkele bekende namen, zoals emeritus-hoogleraar Gloria Wekker, politica en schrijfster Anja Meulenbelt en schrijfster Simone van Saarloos.

Gemeenteraadsverkiezingen 2018

De partij kondigde op 29 oktober 2017 aan van plan te zijn deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 in Amsterdam.[22]

In de aanloop naar de verkiezingen trok de nummer drie van de kandidatenlijst zich terug, toen bleek dat zij ten onrechte had beweerd dat zij werkzaam was geweest als psychiater.[31] Bij de verkiezingen haalde de partij 6.571 stemmen (1,89%), net genoeg voor één zetel. Opnieuw was de partij het sterkste in Amsterdam-Zuidoost, met name in de Bijlmer. In één stembureau in de Bijlmer werd BIJ1 zelfs de grootste.[32] De zetel werd ingenomen door lijsttrekker en partijleider Simons.

Per 1 november 2020 droeg ze de functie gemeenteraadslid in Amsterdam over aan Jazie Veldhuyzen, die al actief was in de Amsterdamse raad als duoraadslid. Hiermee kwam voor Simons tijd beschikbaar om te focussen op de verkiezingscampagne voor de Tweede Kamerverkiezingen[23][24] Op 5 november werd Veldhuyzen beëdigd.[25] So Roustayar en Vreer Verkerke zijn duo-raadsleden.[25][33]

In november 2018 stapte Rebekka Timmer, gemeenteraadslid in Hilversum voor de Socialistische Partij (SP), over naar BIJ1. Zij stapte over na kritiek te hebben geuit op de landelijke lijn en het migratiestandpunt van de SP. Ze verliet vervolgens ook de raad.[34] Op 8 juni 2019 werd zij verkozen tot landelijk bestuurslid bij BIJ1.[35] Een ruime week later werd bekend dat zij door Simons was benoemd tot frontvrouw van de Hilversumse BIJ1-afdeling.[36] Timmer is buiten haar politieke werk voornamelijk bekend als antiracisme-activist bij onder andere Kick Out Zwarte Piet in haar gemeente Hilversum.[37]

Tweede Kamerverkiezingen 2021

In februari 2020 kondigde BIJ1 aan mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021.[38] Simons werd wederom gekozen als lijsttrekker op de kandidatenlijst.[39][40] Op de tweede plaats stond Quinsy Gario[39][40][41] en op de derde plaats Rebekka Timmer. Ook Lennon Fokkens, Yvette Luhrs (voormalig voorzitter belangenvereniging PROUD) en Daryll Ricardo Landbrug stonden op de kieslijst. Lijstduwers werden Gloria Wekker (op nr. 16), Anousha Nzume (op nr. 17) en Romana Vrede (op nr. 18).[39][40]

Tijdens de campagne kick-off werd de campagnespeech verzorgd door socioloog en filosoof Willem Schinkel, die zich opwierp als partij-ideoloog.[42] Per 1 november 2020 droeg Simons de functie gemeenteraadslid in Amsterdam over aan Jazie Veldhuyzen, die al actief was in de Amsterdamse raad als duoraadslid. Hiermee kwam voor Simons tijd beschikbaar om te focussen op de verkiezingscampagne.[23][24]

Bij de Tweede Kamerverkiezingen kreeg de partij 87.238 stemmen (0,84%), genoeg voor één zetel. Op 31 maart 2021 werd partijleider Sylvana Simons beëdigd als Tweede Kamerlid.[43] Daarnaast had BIJ1 enkele fractiemedewerkers.

Tweede Kamerverkiezingen 2023

BIJ1 nam deel aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 met Edson Olf als lijsttrekker.[44][45] De partij kreeg 44.474 stemmen (0,42%), wat niet genoeg was voor een zetel.[46]

Organisatie

Leden

Ledenaantal[2]
Jaar Aantal leden
2020 1.469
2021 2.875
2022 5.218
2023 5.276

Ideologie

Volgens het Kieskompas was BIJ1 zowel de meest linkse als de progressiefste verkiesbare partij voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

BIJ1 is een partij met een radicaal-linkse en antikapitalistische signatuur.[4] De partij positioneert zich hiermee aan de uiterste linkerflank van het Nederlandse politieke spectrum en daarmee links van de SP en GroenLinks.[47] Volgens het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 heeft de partij als belangrijkste streven "Een samenleving op basis van gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en solidariteit."[48] Door dit links radicalisme wordt de partij dikwijls gelinkt aan het socialisme, alhoewel de partij zichzelf deze benaming zelden toekent.[49][50][51] Rebekka Timmer, nummer drie op de lijst voor de Tweede Kamerverkiezingen 2021 en lid van de programmacommissie voor BIJ1, heeft gezegd inspiratie te halen uit antikapitalistische denkers zoals Karl Marx.[52][53] Daarbij kant ze zich wel tegen het communisme van China en de Sovjet-Unie, dat ze 'staatskapitalisme' noemt.[54]

Een belangrijke prioriteit van BIJ1 is het beëindigen van verschillende vormen van discriminatie (racisme, seksisme, validisme, homofobie en transfobie) binnen alle facetten van de samenleving. Daartoe pleit de partij voor een ruimhartig vluchtelingenbeleid, Ketikoti als nationale feestdag, een verbod op Zwarte Piet, het aan banden leggen van registratie van etniciteit, excuses voor het slavernijverleden, herstelbetalingen voor de slavernij en meer aandacht voor hieraan rakende onderwerpen in het onderwijs.

Op economisch vlak pleit de partij voor grotere invloed van werknemers binnen bedrijven, nationalisatie van belangrijke basisindustrieën en een 30-urige werkweek,[55][56] een sterkere zorg en het recht op de AOW op 65 jaar. Op het gebied van defensie en buitenlandse zaken ambieert BIJ1 de omvorming van de Nederlandse krijgsmacht naar een ongewapende civiele hulporganisatie en het vertrek van Nederland uit de NAVO.[57][58] Daarnaast wil BIJ1 de politie aan banden leggen, komt op voor het klimaat en voor herinvesteringen in de cultuursector.

In de aanloop naar deze verkiezingen voerde Bij1 samen met #geendorhout actie om stemmen per post voor iedereen mogelijk te maken (in plaats van alleen voor ouderen), zodat ook niet-oudere Nederlanders die onderdeel zijn van een risicogroep ondanks de beperkingen van de coronapandemie veilig van het stemrecht gebruik zouden kunnen maken.[59]

Electoraat

Het electoraat van BIJ1 was bij de verkiezingen in 2021 grotendeels geconcentreerd in stedelijke gebieden, vooral in wijken en buurten met een groot percentage niet-westerse allochtonen (in het bijzonder Afro-Nederlanders). De partij behaalde in Amsterdam (5,8%), Diemen (4%), Almere (3,3%) en Rotterdam (3,1%) haar beste resultaten.[60] In de Amsterdamse wijk Bijlmer werd de partij zelfs het grootst.[61] Daarnaast scoorde de partij ook bovengemiddeld in verscheidene studentensteden, zoals Utrecht (2,1%) en Nijmegen (1,6%).[60] Ook in Caribisch Nederland was de partij populair, in het bijzonder op Saba, waar BIJ1 de tweede partij werd (25,3%).[62]

Volksvertegenwoordiging

Tweede Kamer

Verkiezingsjaar Lijsttrekker Kandidatenlijst Aantal stemmen % van de stemmers Aantal behaalde zetels +/- Coalitie/Oppositie
2017[a] Sylvana Simons Kandidatenlijst 28.700 0,27
0 / 150
Nieuw Niet verkozen
2021 Kandidatenlijst 87.238 0,84
1 / 150
Gestegen1 Oppositie
2023 Edson Olf Kandidatenlijst 44.253 0,42
0 / 150
Gedaald1 Niet verkozen

Van 31 maart 2021 tot en met 5 december 2023 was Sylvana Simons Tweede Kamerlid voor de partij.

Gemeenten

Verkiezingsjaar Gemeente Lijsttrekker Aantal stemmen % van de stemmers Aantal behaalde zetels +/- Coalitie/Oppositie
2018 Vlag Amsterdam Amsterdam Sylvana Simons 6.571 1,89
1 / 45
Nieuw Oppositie
2022 Vlag Almere Almere Gladys Wielingen[b] 3.223 4,96
2 / 45
Nieuw Oppositie
Vlag Amsterdam Amsterdam Jazie Veldhuyzen 22.623 6,96
3 / 45
[c]
Gestegen2 Oppositie[d]
Vlag Delft Delft Jeanette Chedda 883 2,07
0 / 30
Nieuw Niet verkozen
Vlag Rotterdam Rotterdam Mieke Megawati Vlasblom 8.205 4,12
2 / 45
Nieuw Oppositie
Vlag Utrecht (gemeente) Utrecht Stevie Nolten 5.398 3,43
1 / 45
Nieuw Oppositie

De fractie in de gemeenteraad van Almere bestaat uit twee leden:[68]

  • Georgine Panhuijsen (fractievoorzitter)
  • Gladys Wielingen
  • Dennis Held (fractieassistent)

De fractie in de gemeenteraad van Rotterdam bestaat uit twee leden:[69][70]

  • Amara van der Elst (fractievoorzitter)
  • Michantely de Jong
  • Precious Sadhoe (commissielid)

De fractie in de gemeenteraad van Utrecht bestaat uit één lid:[71]

  • Stevie Nolten (fractievoorzitter)
  • Kelly de Haan (commissielid)
  • Myrthe Minnaert (commissielid)
  • Noura Oul Fakir (commissielid)

Bekende leden

Bekende voormalige leden

Externe links