Spoorlijn Amsterdam Centraal - Schiphol

Spoorlijn Amsterdam Centraal - Schiphol
Totale lengte	17,1 km
Spoorwijdte	normaalspoor 1435 mm
Aangelegd door	NS
Geopend	1 juni 1986
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	bij aanleg
Aantal sporen	2
Baanvaksnelheid	130 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	ATB EG
Treindienst door	NS, NS International, Thalys.
Traject
Legenda lijn van Zutphen lijn van Elten 47,2 Amsterdam Centraal Amsterdam Westerdok opstelterrein Westerdoksdijk opgebroken Singelgracht Werkplaats Zaanstraat Spaarndammerdijk-Houthaven Westergasfabriek aansluiting Centrale markthallen opgebroken lijn naar Den Helder tot 1983 lijn van Amsterdam Willemspoort tot 1878 Isolatorweg metrolijn  50  Amsterdam Sloterdijk tot 1985 A10E22 Hemboog 52,5 Amsterdam Sloterdijk lijn naar Den Helder lijn naar Rotterdam Centraal vanaf 1985 lijn naar Rotterdam Centraal tot 1985 53,7 Amsterdam De Vlugtlaan De Vlugtlaan Jan van Galenstraat Postjesweg 56,0 Amsterdam Lelylaan Heemstedestraat Henk Sneevlietweg metrolijn  50  A4E19 westbaan lijn van Weesp Riekerpolder aansluiting Ringvaart A9 afgebroken A9 Schipholspoortunnel A4E19 oostbaan 64,3 Schiphol Airport lijn naar Leiden Centraal HSL naar Antwerpen-Luchtbal

De spoorlijn tussen Amsterdam Centraal en Schiphol vormt de westelijke tak van de Amsterdamse Ringspoorbaan. De lijn werd geopend op 1 juni 1986.

Hiermee kreeg het belangrijke Amsterdam Centraal Station zijn aansluiting op de luchthaven. Schiphol kon met deze verbinding opgenomen worden in het Intercitynetwerk van de NS. De intercityverbindingen van Amsterdam naar Brussel en Vlissingen werden toen ook verlegd van Haarlem naar Schiphol. De opening van deze lijn vond plaats in een periode waarin de NS door de overheid vanwege de file- en de milieuproblematiek steeds meer werd beschouwd als een alternatief voor de auto . De NS zou twee jaar later in 1988 dan ook Rail 21 publiceren. Tot dan was de NS meer gezien als een vervoerbedrijf voor mensen die zich geen auto konden veroorloven , wat juist niet gold voor de reizigers op deze nieuwe spoorlijn; luchtreizigers en werknemers op Schiphol. De NS had in de jaren '70 en '80 vaak bezuinigingen opgelegd gekregen vanwege de economische crisis in Nederland .

Naar aanleiding van deze opening kreeg Koploper 4011 KLM-kleuren en het stel heeft in de gewone dienst lange tijd rondgereden. Koploper 4012 kreeg niet lang daarna Martinair-kleuren.

Er werden drie nieuwe haltes gebouwd, gedeeltelijk op viaducten, te weten: Amsterdam Lelylaan, Amsterdam De Vlugtlaan, en het bovenste gedeelte van Amsterdam Sloterdijk. Dit laatste werd hierdoor het eerste kruisingsstation van Nederland. De bovenste lijn loopt richting Amsterdam in een boog, aansluitend op de onderste. De stations kenmerkten zich door een stationsstijl met veel blauw en rode accenten; kleuren die ook terug zouden komen bij latere stations uit die periode zoals op de Flevolijn. Het betrof een duidelijke trendbreuk met het in de jaren '70 veel gebruikte oranje en bruin. Onder meer de wachtruimte en de stationrestauratie op station Lelylaan waren light dodger blue, en zelfs het perron op station Lelylaan en het hooggelegen perron van station Sloterdijk waren beiden lichtblauw.

In de Westtak was ter hoogte van de huidige metrohalte Henk Sneevlietweg het station Amsterdam Aletta Jacobslaan gepland, maar dit is nooit gebouwd.

Station De Vlugtlaan werd in 2000 gesloten en later gesloopt in verband met de aanleg van de in 2003 geopende Hemboog, die een verbinding mogelijk maakt tussen Schiphol en Zaandam.

Dienstregeling

De eerste tien jaren reden op deze lijn alleen lange afstandstreinen: de treinen van Amsterdam Centraal via Schiphol naar Vlissingen en Brussel, en de treinen vanaf Hoofddorp via Amsterdam Centraal naar Amersfoort en verder. De intercity's naar en van Amersfoort reden tussen tussen Schiphol en Amsterdam Centraal als stoptrein. Op de lijn werden vooral de Koplopers en de (Benelux)intercity-rijtuigen ingezet, het nieuwste en het meest comfortabele materieel dat de NS toen ter beschikking had.

Na de voltooiing van de spoorverbinding Schiphol - Weesp reden vanaf 1996 de treinen Schiphol – Amersfoort niet meer over deze lijn. In 1996 ging de nieuwe sneltreindienst Amsterdam Centraal - Schiphol - Den Haag Centraal rijden die de stops in de stations aan de Westtak overnam, de Intercity's naar Vlissingen en Brussel rijden sindsdien non-stop tussen Amsterdam Centraal en Schiphol. Later is dit weer veranderd. De sprinter Hoofddorp - Amsterdam Sloterdijk - Zaandam - Hoorn Kersenboogerd rijdt gedeeltelijk over de Westtak; de overige treinseries rijden het gehele trajecten waarbij ze al dan niet stoppen in één of meerdere stations.

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
900	Intercity direct (NS)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Breda	Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. Rijdt in het weekend tot circa 20:00 uur. Vormt tussen Amsterdam Centraal en Rotterdam Centraal een scheve kwartierdienst met serie 1000.
1000	Intercity direct (NS)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal	Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. Vormt doordeweeks overdag een scheve kwartierdienst met serie 900. Rijdt op maandag t/m vrijdag tot 22:00 en in het weekend tot 23:30. Rijdt niet op zondag tussen 9:00 en 12:00.
1400	Intercity (NS)	Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Den Haag HS – Rotterdam Centraal	Nachtnet. De treinserie 21400 voor de trajectverlengingen Rotterdam Centraal – Eindhoven Centraal en Utrecht Centraal – Eindhoven rijden uitsluitend in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag. In het eerste deel van de nachten volgend op woensdag en donderdag stopt de trein in Gouda in plaats van Delft. Daarnaast worden bussen ingezet op het traject Rotterdam Centraal – Delft – Den Haag HS.
3300	Sprinter (NS)	(Den Haag Centraal – Leiden Centraal – )Hoofddorp – Schiphol Airport – Zaandam – Purmerend – Hoorn – (Hoorn Kersenboogerd)	's Avonds na 20:00 uur, op vrijdag de hele dag en in het weekend wordt er alleen gereden tussen Hoofddorp en Hoorn.
4600	Sprinter (NS)	(Den Haag Centraal – )Leiden Centraal – Schiphol Airport – Amsterdam Sloterdijk – Amsterdam Centraal – (Weesp – Almere Centrum – Almere Buiten – Almere Oostvaarders)	Rijdt in de avonduren en het weekend ook van/naar Den Haag Centraal. Rijdt enkel van maandag t/m donderdag in de spitsuren tussen Amsterdam Centraal en Almere Oostvaarders. Vormt tussen Hoofddorp en Weesp een scheve kwartierdienst met Sprinter 5800. Vormt tussen Weesp en Almere Centrum een scheve kwartierdienst met Sprinter 4300.
5800	Sprinter (NS)	Amersfoort Vathorst – Amersfoort Centraal – Hilversum – Weesp – Amsterdam Centraal – (Amsterdam Sloterdijk – Schiphol Airport – Hoofddorp)	Rijdt tussen Amsterdam Centraal en Hoofddorp enkel van maandag t/m donderdag in de spitsuren en in het weekeinde tussen 7:00 en 21:00 uur. Rijdt in de vroege ochtend en na 20:30 uur niet tussen Amersfoort Vathorst en Amersfoort Centraal.
Eurostar 9100	Eurostar (Eurostar)	Amsterdam Centraal – Rotterdam Centraal – Brussel-Zuid – Lille-Europe – London St Pancras International	Lille-Europe wordt onregelmatig bediend. Calais-Fréthun, Ashford, Ebbsfleet worden niet bediend in 2020-2023 (minstens).
9200 IC 35	Intercity direct, Beneluxtrein (NS International)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Breda – Noorderkempen – Antwerpen-Centraal – Mechelen – Brussels Airport-Zaventem – Brussel-Noord – Brussel-Centraal – Brussel-Zuid	Via HSL, tussen Schiphol en Rotterdam is bij een reis binnen Nederland een toeslag verschuldigd.
Eurostar 9300	Eurostar (Eurostar)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – Paris-Nord	Diverse ritten alleen tussen Amsterdam en Brussel
Eurostar 9900	Eurostar (Eurostar)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Antwerpen-Centraal – Brussel-Zuid – [ Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGV – Marne la Vallée-Chessy ] / [ Chambéry-Challes-les-Eaux – Albertville – Moûtiers - Salins - Brides-les-Bains – Aime-La Plagne – Landry – Bourg-Saint-Maurice ] / [ Valence-Rhône-Alpes-Sud TGV – Avignon TGV – Aix-en-Provence TGV – Marseille Saint-Charles ]	Marne la Vallée-Chessy 2 keer per dag. Bourg-Saint-Maurice 1 keer per week in de winter. Marseille Saint-Charles 1 keer per week in de zomer.

Externe link

• De Ringspoordijk

· ·

Spoorwegstations aan de Westtak Ringspoorbaan (Cursief: voormalig station)

0: Amsterdam Centraal · 3: Amsterdam Sloterdijk · 5: Amsterdam De Vlugtlaan · 7: Amsterdam Lelylaan · 11: Schiphol Airport

Bronnen, noten en/of referenties